İçeriğinde taşıma sözleşmesi bulunmayan nakliyeci makbuzunun orijinal nüshasını, varış mahallindeki taşıma acentasına ibraz edene mallar teslim edilir.
v Karayolu Taşıma Belgesi (Road waybill - CMR)
Uluslararası nitelikteki CMR (Convention Merchandises Routiers) anlaşmasını kabul eden ülkelerde kullanılan bir karayolu taşıma belgesi olup, malların nakliyeci firma tarafından istenilen yere taşınmak üzere teslim alındığını gösteren bir belgedir. Bu belge, malların şartlara uygun olarak taşınmak üzere iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapılığını gösterir.
Üç orijinal olarak düzenlenir. Birincisi yükletene verilir, ikincisi mallara eşlik eder, üçüncüsü de taşımacıda kalır. Yükleten, mallar yolda iken taşıyıcıya talimat vererek taşımayı durdurma, teslim yerini değiştirme veya malları belgede ismi yazılı alıcıdan başka bir şahsa teslimini isteme hakkına sahiptir. Bu hak belgenin ikinci orijinalinin belgede adı yazılı alıcıya verilmesi üzerine, hükümden düşer. Anılan hakkı kullanmak istediğinde, yükleten belgenin birinci orijinalini nakliyeciye ibraz etmelidir. Bu durumda yeni bir talimat belgeye kaydedilir. Yükleten aynı zamanda nakliyeciye garanti vermelidir.
v Tır Karnesi
1959 yılında Cenevre'de imzalanan Tır Sözleşmesi (Transit İnternational Routier)'ne göre, bu sözleşmeye üye olan ülkeler arasında tır karnesi kullanılır. Türkiye bu sözleşmeyi 1965 yılında imzalamıştır.
Tır karnesi uluslararası bir kuruluş olan IRU (Internetional Routier union) tarafından dağıtılır. Ülkemizde ise firmalara Odalar Birliği aracılığıyla ilgili Ticaret Odası tarafından dağıtılır. Uluslararası nakliyat yapan araçlara özel bir belge olan tır karnesi, bu araçlar uluslararası nakliye yapabilme yetki belgesi (C-2) olan firmalar aracılığıyla kullanabilirler.Tır Sözleşmesini imzalayan ülkeler şunlardır :
|