KORUMACILIK DÖNEMİ (1963-1980)
1- Aşırı korumacılık(1963-1968)
1950-60 arasında tecrübelerden sonra,iktisat politikasının uzun vadeli,disiplinli,tutarlı ve bilimsel bir şema içinde ele alınması gereği önem kazanmıştır.
Birinci planın vurgulanacak en önemli stratejik tercihi,kalkınmanın sanayileşme ile sağlanabileceğini kabul etmesidir.Nitekim bu amacın elde edilebilmesi için,sermaye malları üretimi ile ihraç olanaklarını genişletecek sanayilere,yatırım önceliği tanınmıştır.Bu öncelik,bir başka deyişle,ithal ikamesi ile ihracatı artırmaya yönelik politikaların birlikte uygulanacağı demektir.İki politika arasında bir öncelik aramak gerekirse,bu dönemde yapılması öngörülen yatırımların %61.0’nın ara malları ve %20.0’nın yatırım malları sanayiine ayrıldığı dikkate alınarak,birinci sırada ithal ikamesi tercihinin geldiği anlaşılmaktadır.
Özetlersek,1960’lı yıllarda ithal ikamesi çabalarında başarılı olduğu söylenebilir.Şöyle ki 1963-68 döneminin üretime ithal ikamesi katkısı %35,buna karşılık ihracat artışına katkısının çok düşük olduğu görülmektedir.
2- Örtülü Liberalizme geçiş (1968-1973)
Birinci planın yalnızca’’Tüketim malları sanayiini’’bıraktığı özel kesime,ikinci plan tüm yapım sanayiini bırakmayı amaçlamaktadır.Ayrıca,ekonominin AET karşısındaki durumu da göz önüne alınarak,emek yoğun sanayilerin kurulması istenerek,AET rekabeti karşısında mukayeseli üstünlükler ilkesini benimsemektedir.Kuşkusuz bu dönemde gerçekleştirilmiş ara ve yatırım malı sanayilerinin emek yoğun oldukları kesinlikle söylenemez.Eğer bu sanayiler kurulup,gelişmiş ise bu durumda yararlandıkları aşırı teşvikler ve koruma politikasının büyük rol oynadığı açıktır. Gerçekten Türk Lirası 1970 devalüasyonuna kadar gerçek değerinin üstünde bir düzeyde tutulmuştur. Bunun sonucu olarak(çoğunlukla libare edilmiş olan) sermaye malları ithalatı nispeten ucuzlamış ve yerli üretimin maliyeti yabancı fiyatlara oranla daha pahalılaşmıştır. Bu ise, doğal olarak ara ve yatırım malları sanayilerinin gelişmesini kösteklemiştir. |