ALMANYA’DA TEPKİ:
MİLLİ SANAYİİN VE SANAYİİ KAPİTALİZMİNİN GELİŞMESİ İÇİN KORUMA:F.LIST
F.Lıst, klasik öğreticiye karşı çıkmakla beraber, kaynağı Smith ve Ricardo olan teorik akımı temsil etmekteydi.Onlar gibi, yeni doğan sanayii kapitalizminin sözcüsüydü.Fakat kapitalizmin, İngiltere’de daha eski ve yerleşmiş olması nasıl Smith ve Ricardo’yu serbest ticaret yanlısı yaptıysa, Almanya’da yeni doğuyor olması da, List’i ’’ iktisadi milliyetçilik’e döndürdü.Liberal evrenselciliği reddediyor, yeni gelişen Alman sanayiinin ihtiyaçlarına uygun bir ’’ koruma politikası’’ teorisi kuruyordu.
Yetenekleri olan ülkeler, en gelişmiş ülke (İngiltere) düzeyine gelince, evrensel serbest ticarete gidilecekti; yani, gümrük vergileri geçici olmalıydı. Ayrıca, tarımı, koruma politikasının dışında bırakıyordu. Nedeni, sanayiin gelişmesi için (Almanya’da) sanayiin ucuz gıda maddesine, hammaddeye ihtiyacı olmasıydı; ancak bunlar gümrüksüz düşük fiyatta ülkeye geldiğinde, sınai mamullerin dış piyasalarda rekabet edebilmesiydi.List’in bu fikirleri, J.S.Mill’i de etkiledi.Nitekim, Mill’in ‘’ yavru sanayilerin korunması’’ teorisinin kaynağı, List’de aranabilir.
List’in ne sanayileşmenin yaraları ve üretim kesimleri arasındaki karşılıklı bağlılığa dayanan denge, ne yavru sanayilerin korunması, ne de devletin sanayileşmek için müdahalesi gereğiyle ilgili fikirleri geçerliliğini kaybetmiştir.
|