F. First Virtual Yine aynı şekilde kredi kartı esasına dayanan bu ödeme sisteminde müşteri, First Virtual'e bir defa olmak üzere kendi kredi kartı bilgilerini bildirir ve bunun için kendisine özel bir First Virtual-ID ( FV-ID ) ( PIN ) verilir. First Virtual'de bu özel kişisel FV-ID, müşterinin kredi kartı numarasının yerine geçer. First Virtual ile çalışan satıcıya yapılacak ödemelerde, müşteri sadece bu FV-ID'yi gönderecektir. Satıcı ise bu FV-ID'yi ve fatura bilgilerini First Virtual Server'a gönderecektir. Müşteri, First Virtual'den e-mail aracılığıyla, ödemenin yapılıp yapılmaması konusunda bir kontrol ( teyit ) sorusu alacaktır. Bu soruya cevap olarak yazacağı e-mail'de müşteri, ödemeyi ya reddedecek veya kabul edebilecektir. Kabul durumunda, First Virtual söz konusu meblağı, müşterinin kredi kartı bilgilerini kullanarak, müşterinin kredi kartını veren şirketten tahsil edecektir. First Virtual müşterilerinden yıllık 20 USD'lık bir ücret talep etmektedir. Oysa, ideal bir ödeme sisteminin ek giderlere yol açmaması gerekir. Bunun dışında satıcıya gönderilen FV-ID dolayısıyla, ister istemez müşterinin kimliği hakkında da bilgi edinilmiş olacağı için, First Virtual sınırlı bir anonmimlik sunmaktadır. First Virtual server'ı bakımından ise anonimlik mevcut değildir. Ödeme yapılmadan önce, gönderilen e-mail'in cevabı bekleneceği için, First Virtual'de nihai olarak ödemenin yapılacağı ana kadar, satıcı için birkaç gün beklenilmesi gerekebilecektir. FirstVirtual'de FV-ID'nin veya kontrol mail'inin şifrelenmesi öngörülmemiştir. Bu da FV-ID'nin kolaylıkla görülebilmesi sonucunu doğuracaktır. 4. FARKLI E-PARA SİSTEMLERİ Aşağıda elektronik paranın internette uygulanmasını öngören sistemlerin işleyiş şekilleri bakımından birbirinden farklı olan yönleri ele alınacaktır. Burada ilk olarak yazılım ve donanım çözümleri söz konusudur. Donanım esasına dayanan sistemlerde elektronik para birimi çok defa Smart Card veya chip kart üzerine kopyalanmakta ve bilgisayara bağlı olan kart okuyucular sayesinde kullanılmakta ve ağ üzerinden karşı tarafa gönderilebilmektedir. Hollanda Firması Digicash'in geliştirdiği salt yazılım esaslı bir sistem olan Ecash'de ise, elektronik para yazılım programları aracılığıyla yaratılmakta ve bilgisayarın hard diskine kopyalanmaktadır. Sistemin bugünkü tasarımına göre; bu elektronik değer birimlerinin kliring işlemi sırasında tahsil edilmesi ve kaydi paraya çevrilmesi gerekmektedir. E-para sistemlerinin bu iki şeklinde de elektronik değer biriminin ulusal para birimine dayanması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, değer birimlerini rekabet parası formunda ve bir çok defa kullanım olanağı ile birlikte yaratmak isteyen banka statüsünde olmayan kurumların çıkardığı özel " dijital cash sistemleri "'de mevcuttur. Bu değer birimlerinin ulusal para birimi ile aynı olmasına gerek yoktur. Bilakis sadece pazar ekonomisi kurallarına göre, özellikle elde edilen ürün teklifi ve para ihraç eden kurumun ödeme kabiliyetine göre kriterleri belirlenmektedir. Aşağıda e-para sistemlerinin en çok bilinen şekilleri açıklanmaya çalışılacaktır: |