Burada yeri gelmişken, para ihraç etmek kavramını açığa kavuşturmak gerekecektir. Para basmak, piyasaya para sürmek, para çıkarmak şeklindeki kavramlarla ifade edilen " para ihraç etmek " yetkisi, bir çok ülkede olduğu gibi, ülkemizde de kanunla Merkez Bankasına verilmiştir. Merkez Bankası bu konuda bir tekele sahiptir. Bankaların, özel finans kurumlarının veya elektronik para çıkaracak diğer kurumların elektronik para ihraç etmeleri ise, her ne kadar " ihraç etmek " kavramı kullanılıyorsa da, teknik olarak Merkez Bankasının yaptığı işten tamamen farklıdır. Burada sözü edilen kredi kurumları, Merkez Bankasına alternatif olarak ortaya çıkıp, tamamen ondan bağımsız bir şekilde piyasaya adı elektronik para da olsa, para sürmemektedir. O halde elektronik para ihracı işi, Merkez Bankasının para basma tekeline bir istisna teşkil etmeyecektir. Bu husus zaten kanunda da açıkça, para basma tekeli Merkez Bankasına aittir şeklindeki hüküm ile teyit edilmiş olmaktadır. Ayrıca yine sözü edilen kurumlar çoğunlukla müşterileri ile aralarındaki bir cari hesap ilişkisine istinaden elektronik para ihraç etmekte ve bunun karşılığını merkez bankası nezdinde munzam karşılık olarak bulundurmakla yükümlü oldukları için, piyasaya farklı, ayrı bir koldan para sürülmüş olmayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanununda değişiklik yapan, 4651 Sayılı Kanunun gerekçesinde, başta Avrupa Birliği olmak üzere, dünyadaki güncel gelişmelerde değerlendirilerek, bankanın temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğu açıkça belirtilmiştir ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/f.1 ). Banka bu amaca ulaşmak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirleyecektir (4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/f.1,c.2 ). Ayrıca, ödeme sistemlerinin banka dışındaki diğer bankalarca veya başka kuruluşlarca da kurulup işletilebilmesi olanağı karşısında, bu sistemlerin de sorunsuz ve kesintisiz çalışabilmesine yönelik müdahalelerde bulunma, gerektiğinde düzenlemelerini yapma, gözetim ve denetimi konusunda bankaya görev ve yetki verilmiştir ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/I, f ). Böylece Merkez Bankası elektronik para ihraç etme işini Avrupa Topluluğunun e-para kurumlarına ilişkin yönergesinde olduğu gibi sadece bankalar ile sınırlamamış, aksine banka olmayan kuruluşların da bu işi yapabileceğini kabul edip, bu konuda gerekli yasal çerçeveyi hazırlama yetkisini kendisinde saklı tutmuştur. |