Elektronik Ödeme Araçları

-Sanal ticaret sitesi yazılımı ödeme için gereken bilgileri SSL Güvenliği ile ' a aktarır -SET güvenliği ile gerekli bilgileri ödeme geçidi üzerinden Finansbank' a gönderir -Finansbank online provizyon bilgilerini SET güvenliği ile ' a geri gönderir -Sanal ticaret sitesi yazılımına SSL güvenliği ile işlemin provizyon bilgilerini gönderir -Kredi kartı hamili kendi ekranında işlemin sonucunu üye işyerince gönderilen mesajla görür -İşleme provizyon verilmiş ve bu işlem üye işyerince onaylanmışsa (üye işyeri otomatik işyeri onayı ile çalışıyorsa, işyeri onayına ihtiyaç yoktur) gün sonunda üye işyerinin hesabına ilgili miktar geçilir. CSP -Kredi kartı hamili internet üzerinden üye işyerinin sanal ticaret sitesine ulaşır. -Kredi kartı hamili üye işyerinin sanal ticaret sitesinden almak istediği ürünleri seçer. -Kredi kartı hamili üye işyerinin sanal ticaret sitesinden almak istediği ürünlerin ücretini ödemek üzere kredi kartı numarasını ve son kullanma tarihini girer. -Sanal ticaret sitesi yazılımı ödeme için gereken bilgileri ' a aktarır. -SET güvenliği ile gerekli bilgileri ödeme geçidi üzerinden Finansbank' a gönderir -Finansbank online provizyon bilgilerini ' a geri gönderir -Sanal ticaret yazılımına işlemin provizyon bilgilerini gönderir. -Kredi kartı hamili kendi ekranında işleminin sonucunu üye işyerince gönderilen mesajla görür -İşleme provizyon verilmiş ve bu işlem üye işyerince onaylanmışsa (üye işyeri otomatik işyeri onayı ile çalışıyorsa, işyeri onayına ihtiyaç yoktur) gün sonunda üye işyerinin hesabına ilgili miktar geçilir.

Garanti Bankası: " Sanal Kart " Garanti Bankasının sadece internette kullanılmak üzere müşterileri için hazırladığı sanal kart gerçekten de sanal bir kart. Çünkü, yukarıda örneklerini verdiğimiz diğer kartların aksine, sanal karta fiziki olarak sahip olamıyorsunuz. Sanal kart, sadece internette yapacağınız alış verişlerde kullanılabilecek bir kart niteliğinde. Garanti sanal kartın limiti " 0 ". Yani kartınıza para aktarmadığınız sürece çalışmamaktadır. İnternetten alış veriş yapmak istediğinizde önce Garanti sanal kartınıza herhangi bir hesabınızdan para transfer etmek gerekiyor. Alışverişinizi sanal Kart ile yaptıktan sonra, kalan parayı hesabınıza hemen geri aktarabilirsiniz. Böylece Sanal Kartta para kalmayacağı için, kart, yetkili olmayan kişiler tarafından kullanılamayacaktır. Bu ise müşterilere gerçekten tam bir güvenlik sağlamaktadır. Ancak Garanti Sanal Kart, malın teslimi sırasında fiziksel bir kart talep eden internet sitelerinde kullanılamamaktadır. 6. E-PARA SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI A. Değerin Önceden Ödenmesi Ecash, CyberCoin ve Para Kartlarında ortak olan özellik, kullanıcının elektronik değer birimlerinin tutarını peşinen ödemesidir. Bu ise, değer birimlerinin talep edilmesi üzerine derhal cari hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşmektedir. Önceden ödeme esasına dayanan sistemler ayrıca hesaplıdır. Küçük meblağların ödenmesinde, her bir işlemin banka için doğurduğu giderler karlılığı tehlikeye düşürmektedir. Önceden ödeme durumunda, gerçi kural olarak daha büyük meblağlar cari hesaptan havale edilmektedir. Çünkü; müşteri cari hesabını borçlandıracağı zaman, sadece yapacağı alış veriş işleminin gerektirdiğinden daha fazla meblağda e-para değerleri talep etmektedir. B. Tedavül Kabiliyetinin Olmayışı Paranın elden ele dolaşımı, elektronik parada özellikle güvenlik rizikosu yüzünden güçlükle karşılaşmaktadır. Ecash, CyberCash ve Para Kartı sistemleri her ödeme işlemi için değer birimlerinin kliringini öngörmektedir. Ecash sisteminde değer birimleri " double spending check " aşamasında kliring sırasında çözülür. Gerçi sistem teknik olarak, kliring çerçevesinde ibraz eden kişiye yeni değer birimleri yaratıp ve göndermek şeklinde bir tedavül olanağını simule etmeyi öngörmektedir. Bu tür bir hayali tadavül kabiliyetinin uygulamada daha sonra gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği, ilk planda lisans sahibi kredi kurumuna bağlıdır. Deutsche Bank açısından en azından bugün için bu tür bir hayali tedavül olanağı öngörülmemektedir. Para kartı ve Cybercoin sistemleri de aynı şekilde değer birimlerinin tedavül kabiliyetini öngörmemektedir. C. Denomination Burada açıklanan e-para sistemlerinin hepsi, ulusal bir para birimine dayanmaktadır. Örneğin; Deutsche Bank AG Ecash’leri DEM, Mark Twain Bank Dolar ve Austria Bank ise Şilin olarak vermektedir.

D. Anonimlik Tam bir anonimliği sadece Ecash ve hesaba bağlı olmayan değer kartları sağlamaktadır. CyberCoin’de ise, satıcı ve ihraç bankası açısından anonimlik mevcuttur. Hesaba bağlı olan para kartları sistemi satıcıya karşı bir anonimlik sağlamakta ise de, ihraç bankası kullanılabilen tüm bilgiler sayesinde münferit işlemleri izleyebilmektedir. Tüm sistemlerde müşteri tarafından talep edilen değer birimlerinin karşılıkları çözülünceye kadar bağımsız havuz hesabına kaydedilir. 7. TÜRK HUKUKUNDA DURUM A. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının Para Politikası Açısından Elektronik Para Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanununun 1. maddesinin 1. fıkrasına göre; Merkez Bankası, Türkiye'de banknot ihracı imtiyazına münhasıran sahip olan bir bankadır. Aynı hüküm Merkez Bankasının Temel ve Görev ve Yetkilerini düzenleyen 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/f.II, a'da da yer almaktadır. Merkez bankasının Görev ve Yetkileri başlığını taşıyan Kısım IV, Bölüm I banknot ihracını düzenlemektedir. Bu bölümde yer alan " Banknot İhracı ve Tedavül Mecburiyeti " kenar başlıklı md. 36a, Merkez Bankasının ihraç etmiş olduğu ve ihraç edeceği banknotların tedavülü mecburi olup, bunlar hudutsuz ödeme kudretini haizdir hükmünü içermektedir. Böylece Merkez Bankası tarafından ihraç edilen ve tedavülü zorunlu olan banknotlar, yasal ve sınırsız bir ödeme gücüne sahiptir. Bu tanımdan hareket edilecek olursa, kanunda yapılan değişiklikte her ne kadar elektronik paranın niteliği konusunda açık bir hüküm yoksa da, elektronik para, merkez bankasının ihraç ettiği ve türkiyede tedavülü zorunlu olan Türk parası karşısında, yasal ve zorunlu ödeme vasıtaları değildir.

Burada yeri gelmişken, para ihraç etmek kavramını açığa kavuşturmak gerekecektir. Para basmak, piyasaya para sürmek, para çıkarmak şeklindeki kavramlarla ifade edilen " para ihraç etmek " yetkisi, bir çok ülkede olduğu gibi, ülkemizde de kanunla Merkez Bankasına verilmiştir. Merkez Bankası bu konuda bir tekele sahiptir. Bankaların, özel finans kurumlarının veya elektronik para çıkaracak diğer kurumların elektronik para ihraç etmeleri ise, her ne kadar " ihraç etmek " kavramı kullanılıyorsa da, teknik olarak Merkez Bankasının yaptığı işten tamamen farklıdır. Burada sözü edilen kredi kurumları, Merkez Bankasına alternatif olarak ortaya çıkıp, tamamen ondan bağımsız bir şekilde piyasaya adı elektronik para da olsa, para sürmemektedir. O halde elektronik para ihracı işi, Merkez Bankasının para basma tekeline bir istisna teşkil etmeyecektir. Bu husus zaten kanunda da açıkça, para basma tekeli Merkez Bankasına aittir şeklindeki hüküm ile teyit edilmiş olmaktadır. Ayrıca yine sözü edilen kurumlar çoğunlukla müşterileri ile aralarındaki bir cari hesap ilişkisine istinaden elektronik para ihraç etmekte ve bunun karşılığını merkez bankası nezdinde munzam karşılık olarak bulundurmakla yükümlü oldukları için, piyasaya farklı, ayrı bir koldan para sürülmüş olmayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanununda değişiklik yapan, 4651 Sayılı Kanunun gerekçesinde, başta Avrupa Birliği olmak üzere, dünyadaki güncel gelişmelerde değerlendirilerek, bankanın temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğu açıkça belirtilmiştir ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/f.1 ). Banka bu amaca ulaşmak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirleyecektir (4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/f.1,c.2 ). Ayrıca, ödeme sistemlerinin banka dışındaki diğer bankalarca veya başka kuruluşlarca da kurulup işletilebilmesi olanağı karşısında, bu sistemlerin de sorunsuz ve kesintisiz çalışabilmesine yönelik müdahalelerde bulunma, gerektiğinde düzenlemelerini yapma, gözetim ve denetimi konusunda bankaya görev ve yetki verilmiştir ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/I, f ). Böylece Merkez Bankası elektronik para ihraç etme işini Avrupa Topluluğunun e-para kurumlarına ilişkin yönergesinde olduğu gibi sadece bankalar ile sınırlamamış, aksine banka olmayan kuruluşların da bu işi yapabileceğini kabul edip, bu konuda gerekli yasal çerçeveyi hazırlama yetkisini kendisinde saklı tutmuştur.

Yine banka teknolojik gelişmeler karşısında ortaya çıkabilecek elektronik para gibi ödeme yöntemleri ve araçlarını belirleme ile elektronik ortamda yürütülecek işlemlere ilişkin düzenleme yapma konularında yetkili kılınmıştır ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/I, f ; md. 4/II, c). Bundan başka 4651 Sayılı Kanunla, 1211 Sayılı Kanunun ( II ) numaralı Kısmının ( II ) numaralı Bölümünün başlığı " Banka Meclisi ve Para Politikası Kurulu “ olarak ve 22. maddesi de şu şekilde değiştirilmiştir: Banka Meclisi, para politikası stratejisi ve enflasyon hedefi doğrultusunda uygulanabilecek para politikasına ve kullanılabilecek para politikası araçlarına ilişkin kararların alınması ( md. 22/a ); Ödeme…sistemlerinin güvenilirlik ve etkinliklerini artıracak şartlarda kurulması konusunda karar alınması, ödeme yöntemleri ile araçlarının usul ve esaslarının belirlenmesi ( md. 22/e ), konusunda görevli ve yetkili kılınmıştır. Türk Parasının İstikrarını Korumaya İlişkin Görev ve Yetkiler'e ilişkin md. 40/II hükmü ise bankaların, özel finans kurumlarının ve elektronik ödeme araçlarını çıkaran kuruluşların Merkez Bankası nezdinde " Kanuni Karşılık veya Munzam Karşılık Bulundurma Yükümlülüğünü " düzenlemektedir. Bu hükme göre; Bankalar, özel finans kurumları ve elektronik ödeme araçlarını çıkaran kuruluşlar da dahil olmak üzere, Bankaca uygun görülecek diğer mali kurumların karşılaşılabilecekleri riskleri önlemek amacıyla, yükümlülükleri esas alınarak, Banka nezdinde açılacak bir hesapta nakden zorunlu karşılık tesis etmeleri öngörülmüştür. Bu karşılığın oranı ile yükümlülüklerin kapsamı, tesis süresi, bu yükümlülükler için tesis edilen karşılığa gerektiğinde ödenecek faiz oranı ve mevduat veya katılma hesaplarından olağanüstü çekilişlerde yapılacak işlemler de dahil olmak üzere, uygulamaya yönelik her türlü usul ve esasları belirleme yetkisi bankaya verilmiştir ( 4651 Sayılı Kanunla değişik md. 4/I, c ). Ayrıca, adı geçen kuruluşların taahhütlerine karşılık bulunduracakları umumi disponibilitenin nitelik ve oranının gerektiğinde Bankaca tespit edilmesi öngörülmüş; zorunlu karşılığın tesis amacı dışında hiçbir amaç ve konunun finansmanı için kullanılamayacağı, temlik ve haciz edilemeyeceği belirtilmiştir.

Öncelikli işlevi para politikasının yürütülmesi yoluyla fiyat istikrarının sağlanması olan bankanın bu hedefine ulaşmasında finansal istikrarın sağlanması da büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle Bilgi İsteme ve Risklerin Toplanmasına İlişkin Bölüm 4'te yer alan, 43. Madde hükmüne göre; Bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumların istenilecek bilgi ve belgeleri, yıllık bilançolarını, kar ve zarar hesaplarını, idare meclisi ve denetçi raporları ile birlikte Bankaya vermekle yükümlü oldukları hükmü getirilmiştir. " Ceza Hükümleri " kenar başlığını taşıyan 68. madde ise; Kanunun etkin olarak uygulanmasını sağlamak ve Kanunla Bankaya verilen görevlerin eksiksiz yerine getirilebilmesi amacıyla, Kanunda düzenlenen yükümlülüklerin ihlali halinde öngörülen cezai yaptırımlara ilişkindir. Madde 68/I,a hükmüne göre; bu Kanunun 40. maddesinin 2. fıkrası uyarınca zorunlu karşılık ve umumi disponibilite için tespit edilen oranları süresi içinde tesis etmeyen veya eksik tesis eden; 43. maddenin birinci ve ikinci fıkraları ile 44. maddesinde belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya gerçeğe aykırı bilgi ve belge evren ya da 4. Maddesinin dördüncü fıkrasında öngörülen denetimin yapılmasını engelleyen ( md. 68/I, b ) bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumlar hakkında verilecek para cezasının alt ve üst sınırları tespit edilmiştir. B. Türk Hukukunda Kara Para Aklama Açısından Elektronik Paranın Durumu I. Kara Para Aklama Usulü Kara para aklama işlemi, illegal olarak elde edilen ancak görünüşte haklı olarak kazanıldığı izlenimi yaratılmak istenen kazancın ( malvarlığı değerinin ), bazı gizleme yöntemleri kullanılarak kaynağının bulunmasını güçleştirmek veya engellemektir. Kara para aklama işlemi üç aşamadan oluşmaktadır:

Plase aşamasında, kara ( nakit ) para kaydi paraya dönüştürülerek normal para sirkülasyonuna dahil edilir. Bu aşamada kara para kısmi meblağlara ayrılır ve yasal olmayan kazancın elde edildiği yerden başka bir yerdeki bankaya yatırılır, döviz bürosuna, broker'a verilir veya casinolarda ( kumar ) kullanılır. İkinci aşamada, kara paranın izi akla gelmeyecek kadar çok sayıda olan yöntemlerle kaybettirilir. Bu sayede ilgili kurumlar tarafından paranın izinin sürülebilmesi büyük ölçüde güçleştirilmiş olacaktır. Entegrasyon aşaması olan üçüncü aşamada ise; para, asıl kaynağı başarılı bir şekilde gizlendikten sonra, sanki usulüne uygun ve kaynağı belirlenebilir bir ticari faaliyet sonucunda elde edilmiş izlenimi uyandıracak şekilde geri götürülmektedir. Bu ise çoğunlukla kara parayı kullanarak yasal şirketler kurulması şeklinde gündeme gelmektedir. Bu şirketlerden kazanılan para ise, bankalar ve diğer kredi kurumları tarafından yasal bir ekonomik faaliyet sonucunda elde edilmiş para olarak değerlendirilmektedir. Kara para aklamak isteyen kimseler yasal olmayan yollardan edindikleri bu paraları bir şekilde yasal finans sirkülasyonuna sokmak istedikleri için, kredi kurumlarının istemeden, getirilen paranın arkasında yatan olaylardan habersiz olarak, banka işlemleri çerçevesinde kara para aktivitelerine karışmaları tehlikesi hemen her zaman mevcuttur. Bir kara para aklama işleminin, suç sayılmasını gerektiren ilk aşamasını, kural olarak nakit ( kara ) paranın kullanımı oluşturmaktadır. Elektronik paranın kullanımı bu aşamada ihtimal dahilinde değildir. Çünkü; suç sayılan işlerden elde edilen para çoğunlukla nakit para şeklindedir ve şüphesiz uyuşturucu madde tüketimi yakın bir gelecekte dahi sokaktaki satıcıya elektronik para ödeyerek gerçekleştirilmeyecektir. Ancak modern bilgi iletişimi, bedelinin anonim elektronik değer birimleri ile ödenmesinin mümkün olacağı yasal olmayan faaliyetlerin yeni alanlarını mutlaka yaratacaktır. Bu konuda akla gelen ilk örnek, çocuk pornografisine ilişkin fotoğrafların internette yayınlanmasıdır. Bu tür suç teşkil eden tekliflerin bedelinin ödenmesinde, anonim olması sebebiyle elektronik para özellikle elverişli bir vasıtadır. Nakit şeklindeki kara para bir kez kaydi paraya dönüştürülürse, elektronik para kullanımı " özellikle paper trail'in ( kağıt izinin ) " yok edilmeye çalışıldığı ikinci aşamada gündeme gelebilecektir. Çünkü; elektronik para anonim bir havuz hesabında bulunduğu ve böylece herhangi bir belge söz konusu olmaksızın kaydedildiği için, nakit paranın aksine arkasında kağıt izi bırakmamaktadır. Gerçi günümüzde mevcut olan e-para sistemlerinin yükleme kapasiteleri sınırlı olduğu için, kara para aklama için henüz cazip yapıda değillerdir. Bu durumun teknik değil, bilakis ilk planda düzenleyici sebepleri vardır. Teknik olarak özellikle Ecash sistemi büyük meblağların havalesi için de uygundur. Ödeme işleminin anonimliği ile bağlantılı olarak burada kara para aklama prosedürü için cazip bir sistem mevcut olduğu düşünülebilir. Eklemek gerekir ki; elektronik para iletişim vasıtası olarak interneti kullanmaktadır ve böylece yapılan tüm ödemeler esas itibariyle dünya çapında cereyan etmektedir. İnternet ise teknik özellikleri itibariyle tam bir kontrol veya sınırlamaya olanak vermemektedir.

II. Kara Para Aklamanın Önlenmesine İlişkin Mevzuat Hükümleri Türk Hukukunda, kara para aklanmasının önlenmesine ilişkin esas dayanak 4208 Sayılı Kanundur. Kanunun " Tanımlar " kenar başlığını taşıyan 2. Maddesi hükmü kara parayı şu şekilde tanımlamaktır: Kara para; bu maddenin (a) bendinde ( 1-6 ) sayılan fiillerin işlenmesi suretiyle elde edilen para veya para yerine geçen her türlü kıymetli evrakla, mal veya gelirleri veya bir para biriminden diğer bir para birimine çevrilmesi de dahil, sözü edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dönüştürülmesinden elde edilen her türlü maddi menfaat ve değeri ifade etmektedir. Görüldüğü gibi maddede kara parayı sadece para ve para ile ifade edilebilen bir değeri olan şeylere özgülemiştir. Elektronik para ise, daha önce tespit ettiğimiz gibi para değildir. Ancak dikkat edilecek olursa kanun, sadece paranın değil, para ile ifade edilebilen her türlü menfaat ve değerlerin de kara para sayılabileceğini hükme bağlamıştır. Elektronik para da, para ile ifade edilebilen bir değere sahip olduğu için, kanunun kapsamına gireceğinde tereddüt yoktur. Kara Para Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Kanun 15. maddesinde ise; bu kanunun uygulanmasına ilişkin olarak bilgi verme, kimlik tespiti, araştırma ve inceleme yöntemleri, şüpheli işlemler, aklamaya konu menfaat ve değerlerin belirlenmesine dair gerekli düzenlemelerin yapılmasının Yönetmeliklerle düzenleneceği hükmünü içermektedir. Bu hüküm doğrultusunda, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair 4208 sayılı Kanunun Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik yürürlüğe girmiştir. Yönetmelikte 4208 sayılı Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak; kimlik tespiti, bilgi verme, şüpheli işlemler, aklamaya konu menfaat ve değerlerin belirlenmesi ile araştırma ve inceleme yöntemlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir ( md. 1 ).

a) Kimlik Tespiti Zorunluluğu: Yönetmelik md. 4/f.1 hükmüne göre; Yükümlüler (md. 3 ) ve bunların Türkiye'deki şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri; taraf oldukları veya aracılık ettikleri toplam tutarı 2 milyar Türk Lirası veya muadili dövizi aşan her türlü alım satım, havale, ödeme, saklama, takas, trampa, borç alma, borç verme, borcun nakli, alacağın temliki, kiralama, kiraya verme, mevduat, kar-zarara katılma veya cari hesaplardan para çekme veya yatırma, çek ve senet tahsili ve sermaye piyasası işlemleri ile benzeri işlemlerde, bu işlemleri yapmadan önce müşterilerinin ve adlarına hareket edenlerin kimliklerini tespit etmek ve usulü dairesinde son işlem tarihini takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl süre ile muhafaza etmek zorundadırlar. İkinci fıkraya göre ise; sigortalama, finansal kiralama ve kiralık kasa hizmetleri ile mevduat hesabı, cari hesap, repo veya benzeri hesap açma işlemleri yapılmadan önce herhangi bir parasal sınır olmaksızın kimlik tespiti yapılır. Bu hükümlerden hareketle, müşterisine ister normal işlerde ister elektronik para işlemlerinde kullanılmak üzere yeni bir cari hesap açacak olan bankanın, bu hesaba yatırılacak paranın miktarı ile bağlı olmaksızın kimlik tespit etmek mükellefiyeti vardır. Mevcut cari hesap ilişkisi üzerinden ayrıca bir de elektronik para işlemleri yapılmak istendiğinde ise, banka zaten evvelce müşterisinin kimlik bilgilerini tespit etmiş durumda olacaktır. Bu durum ise aslında, elektronik ödeme sistemlerinin teknik olarak sağlamaya çalıştığı anonimlik ilkesinin uygulama bakımından deyim yerindeyse sözde kalmasına yol açacaktır. Diğer bir ifade ile elektronik para işlemleri için açılan hesabın ve bu hesaba yatırılan paranın kime ait olduğu her halde tespit edilmiş durumda olacaktır. Ancak burada sorun, ister mevcut isterse yeni açılacak bir cari hesap söz konusu olsun, elektronik para işlemlerinde kullanılacak olan paranın azami ( maksimum ) bir limitle sınırlanması gerekip gerekmediği hususudur. Daha önceki açıklamalarımızda da değindiğimiz üzere e-para sistemlerini kullanmakta olan bazı bankalar, bunu belirli bir limitle sınırlamaktadır. Bugün için ülkemizde bankacılık uygulamasında henüz elektronik para kullanımı ve bunun için öngörülen herhangi bir para sınırı söz konusu olmadığı için, madde4/f.1'de belirtilen 2 milyar TL.'lık sınır belki ileride elektronik para bakımından da söz konusu olabilir. Fakat şunun altını çizmek gerekir ki; bankaların veya diğer kredi kurumlarının kendilerini risk altına sokmamak için, diğer bankacılık işlemlerinde olduğu gibi ( örneğin; EFT ), elektronik para işlemlerinde de bir limit belirlemeleri yerinde olacaktır.

b) Kimlik Tespit Etme Usulü ( md. 6 ): Kimlik tespiti Yönetmeliğin 6. maddesinde sayılan belgelerin aslının veya noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopilerinin alınması veya işlemle evrakın arkasına kimlik bilgilerinin kaydı suretiyle yapılır. Tespit sırasında işlemi yapan gerçek kişinin beyan ettiği adres de kaydedilir. Söz konusu 6. maddenin 4. fıkrası hükmü; Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının kimlik tespiti zorunluluğuna ilişkin usul ve esaslar ile kimlik tespitine esas belge nevini belirlemeye yetkili olduğunu ifade etmektedir. Bu yetkiye istinaden Başkanlık kimlik tespitine ilişkin usul ve esasları ayrıca özel olarak, Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Sıra No: 1'de düzenlemiştir. Bu Tebliğin I. Maddesinde de bankalar, özel finans kuruluşları, bankalar dışında asli faaliyeti kredi kartı ihraç etmek olan kurumlar kimlik tespiti yapmak zorunda olan yükümlüler kapsamında sayılmıştır. Yine Tebliğde de ( II, A ) kimlik tespiti zorunluluğunu gerektiren para sınırı 2 Milyar Türk Lirası veya muadili dövizi aşan miktar olarak belirlenmiştir. c) Şüpheli İşlem: Yönetmeliğin 12. Maddesine göre; Yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu para veya para ile temsil edilebilen değerlerin yasadışı yollardan elde edildiğine dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir husus bulunması halinde, bunlar tarafından gerekli kimlik tespitini yaptıktan sonra Başkanlığa bildirimde bulunulması zorunludur ( f. 1 ). 13. madde ise; Şüpheli işlemin bildirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Başkanlığın yetkili olduğunu belirtmektedir. Bu yetkiye istinaden Başkanlık, Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Sıra No: 2'de şüpheli işlemlerin bildirim usul ve esaslarını özel olarak düzenlemiştir. Tebliğde şüpheli işlem; madde I'de sayılan yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu para ve para ile temsil edilebilen değerlerin yasadışı yollardan elde edildiğine dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun olması halidir ( madde II/A ). Bankalar ve özel finans kurumları şüpheli işlemleri bildirmek zorunda olan yükümlüler arasındadır. Madde II/B ise şüpheli işlem olarak değerlendirilecek olan işlemleri örnek kabilinden saymıştır. Elektronik para işlemleri bakımından da bankaların bu maddede sayılan işlemlere dikkat etmeleri gerekecektir. d) Şüpheli İşlemleri Bildirim Usulü: Yükümlüler şüpheli işlemle karşılaştıklarında, gerekli kimlik tespitini yaptıktan sonra, şüpheli işlem hakkında gerekiyorsa yetki ve imkanları ölçüsünde araştırmalar yaparak edinilen bilgi ve bulguları göz önüne alıp, EK: 1'de gösterilen Şüpheli İşlem Formunu doldurarak Başkanlığa gönderirler. Bildirimde bulunulan işlemle ilgili olarak daha sonra eni bilgi ve bulgular elde edilirse, bildirim formu tekrar doldurulup, daha önce yapılan bildirime ek olduğu belirtilerek Başkanlığa gönderilir ( madde II/C, 1 ).