Beşiktaş Forum ( 1903 - 2013 ) Taraftarın Sesi - Tekil Mesaj gösterimi - İhracata Yönelik Dış Ticaret Politikası ve İhracatı Teşvik Politikası Kapsamı

03-02-2007, 09:35

İhracat Teşvik Tedbirlerinin Önemi

Gerek gelişmiş gerek gelişme yolunda olan ülkeler ihracatın artırılması konusunda büyük çabalar harcamaktadırlar. Dünya ekonomisinde kendini gösteren işsizlik, dış rekabet ve teknolojik yarış, ihracat, teşvik tedbirlerinin uygulanmasına neden olmuştur. Gelişme yolunda olan her ülke kalkınma sürecinde karşılaşabileceği döviz darboğazını genişletmek ve bunu sağlamak için ekonomi politikalarına yön vermek ister ve bazı tedbirler almak zorundadır. Alınacak bu tedbirler ihracat artırıcı nitelik taşıyorsa bunlar ihracat, teşvik tedbirleri olarak tanımlanır. Maliyetleri düşürerek veya gelirleri arttırarak ihracatı karlı bulan tüm tedbirleri içine almaktadır.[1]

İhracat artışı ile ihracata dayalı yeni iş kolları ve iş yerleri açılacağından yeni istihdam imkanları oluşacaktır, ayrıca kazanılan dövizlerle ödemeler bilançosunun açıları kapanacağı gibi, ithalatın ve dolayısıyla sanayinin finansmanında gerekli olan döviz de kazanılmış olacaktır, ayrıca döviz artışı ile uluslararası bankacılık ve kambiyo işlemleri daha da yaygınlaşacak, ancak ihracatın arttırılması için verilen teşvikler, enflasyonist süreci daha da hızlandıracak, malların dışarıya gitmesi ile içeride arz daralması ile enflasyon daha da yükselecek ve döviz kazanmayan kesimlerin aleyhine (tarım esnaf) gelir dağılımı bozulacak yani bu kesimlerin reel alım gücü düşecektir.[2]

İhracat Teşvik Tedbirlerinin Çeşitleri

İhracatta Prim Sistemi: İhraç malı üreten üreticilere ve dolayısıyla ihracatçılara genel anlamda para olarak devlet tarafından yapılan yardımlardır.[3]

İhracatta Vergi İadesi: İhracat için üretim yapılan bazı malların içinde ithal malı üretim faktörleri vardır. Ülkenin uygulamış olduğu gümrük vergisi dolayısıyla ihraç ürünü içindeki ithal malı, o ürünün fiyatını şişirecek. Aynı durum ithal mallarındaki iç vergi yükünün ağırlaştırılması durumunda da ortaya çıkar. Bu yüzden ihracatçının dış pazarlarda fiyat yönünden rekabet edebilmeleri için bu yüklerinden kurtarılmaları gerekir.[4] Türkiye'de 1980 yılından sonra geniş uygulama imkanı bulan vergi iadesi uygulaması, GATT baskıları nedeniyle 1 Ocak 1989'da kaldırılmıştır.[5]