Bu oranda ki bir yükselme, ülkenin belirli bir hacimdeki ihracatı karşılığında daha fazla ithalatta bulunabileceğini gösterir.Eğer iki ülkeli teklif eğrileri analizinde olduğu gibi,dış ticaret yalnız mal hareketlerini kapsıyor ve ihracat sürekli ithalata eşitleniyorsa net değişim ticaret hadleri ile gayri safi değişim ticaret hadleri kavramları birbirine eşit olur(5). Fakat gerçek hayatta mal ve hizmet akımlarının yanında uluslararası sermaye hareketlerinin de yer alması net ve gayri safi değişim ticaret hadleri tanımları arasındaki özdeşliği ortadan kaldırır.Çünkü bu durumda ithalat hacmindeki bir değişme,yalnız mal ihracatının değil,ülkeye giren veya çıkan sermaye akımlarının da bir sonucu olabilir.
2.1.3 Gelir Ticaret Hadleri
Gelir ticaret hadleri kavramı ilk kez, Birleşmiş Milletler Ekonomi Komisyonu tarafindan, Latin Amerika’nın ithalat kapasitesinin incelenmesi sırasında 1949 yılında kullanılmış ve kavramın analizi G.S.Dorrance tarafindan yapılmıştır (ÖRS, 1962; 345).
Net değişim ticaret hadleri tanımında dış ticaret hacmine yer verilmez. Oysa fiyat değişimlerinden ülkenin elde ettiği toplam kazanç veya uğradığı toplam kayıp dış ticaret hacmine de bağlıdır. Bu nedenle, “gelir ticaret hadleri (income terms of trade)” adı verilen yeni bir tanımlama ortaya atılmıştır. Gelir ticaret hadleri, ihracat değer endeksinin, ithalat fiyat endeksine bölümü ya da net değişim ticaret hadleri ile ihracat hacim endeksinin çarpımı yoluyla elde edilmektedir.
I = Gelir ticaret hadleri
Qx = İhracat hacmendeksi
I = (Px/Pm)*Qx Px=İhracat fiyat endeksi
Pm=ithalat fiyat endeksi
|