2.Dış Ticaret Endekslerinin Hesaplanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Dış ticaret endekslerinin hesaplanması için öncelikle çok geniş kapsamlı bilgilerin toplanıp derlenmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra, baz yılının, endeks tipinin ve endeks hesaplamalarında kullanılan maddelerin seçimi gibi bazı teknik sorunlarda bulunmaktadır (BALIKÇİOĞLU, 1988 ; 4).
2.1. Baz Yılı Seçimi
Endeks hesaplamalarında seçilen baz yılının iktisadi anlamda normal bir yıl olması yeterlidir(BALIKÇİOĞLU,1988;4). Yani, dış ticaret endeks hesaplamalarında ülke ekonomisinde dalgalanmaların fazla olmadığı, normal ekonomik gelişimin dışında olayların yaşanmadığı bir yıl baz yılı olarak seçilmelidir.
2.2. Madde Seçimi
Endekslerin güvenilirliği, endeks kapsamında alınan maddelerle doğrudan ilişkilidir. Dış ticarete konu olan tüm maddelerin endeks kapsamına alınması zor olduğu gibi, endekslerin güvenilirliğini de arttırmaktadır (BALIKÇİOĞLU,1988;4). Belirli kriterlere göre ihracat ve ithalat endeksleri için ayrı ayrı mal sepetleri oluşturulması ve hesaplamaların bu maddeler üzerinden yapılması daha güvenilir endekslerin hesaplamasını sağlamaktadır. Madde seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle sıralanabilmektedir.
• Seçilen maddeler dış ticarette süreklilik göstermelidir. Çünkü, endeks hesaplamalarında baz yılında ticaret yapıldığı halde, daha sonraki yıllarda ticarete girmemiş olan maddeler endeks değerlerini azaltırken, baz yılında ticarete konu olmadığı halde cari yılda ticarete konu olan mallar endeks değerlerini çok fazla arttırmaktadır.
|