07-02-2007, 09:48
|
#24 |
| Guest |
2. 2. 1. 3. Matbuat Nizamnamesi (1864) 35 maddeden oluşan bu nizamname, 1852 yılında basını denetim altına almak maksadıyla Napolyon tarafından çıkarılan kararname örnek alınarak hazırlanmıştır. Basına hukuki bir düzen vermeyi amaçlamıştır. Ruhsat verilebilmesi için, Osmanlı uyruğundaki kişilerin 30 yaşını bitirmiş, ceza kanununun herhangi bir maddesine göre cezalandırılmamış ve kişilik haklarını kullanabilir durumda olmaları gerekmektedir. Çeşitli basın suçları ile bunlara verilecek para cezalarının da belirlendiği nizamname, hapis cezalarının yanısıra, kapatma cezaları da içermektedir.54 Nizamname, yabancı dildeki basının, kapütilasyonların öngördüğü ayrıcalıklardan yararlanamayacakları belirtilerek, yerli, yabancı basın farkını ortadan kaldırmış ancak Osmanlı yöneticileri ve memurları gibi yabancı hükümdarları ve elçileri de dokunulmazlık statüsünde bırakmıştır. Nizamnamede ayrıca, ön sansürün kaldırılması basın davalarına bakacak mahkemelerin belirlenmesi ve basımın denetimi için "Matbuat Dairesi" kurulması konularında hükümler de yer almıştır.55 Nizamnamenin ikinci bölümündeki maddelerle, ceza gerektiren fiiller şöyle sıralanmıştır: - Ruhsatsız gazete çıkarmak - Gazetenin imzalı bir sayısını ilgili devlet dairesine göndermemek - Hükümetten gelen resmi yazıları yayımlamamak - Devletin iç güvenliğini bozacak suçlardan birinin icrası için bazı kişilerin kışkırtılması - Genel adaba ve milli ahlaka aykırı yazılar - Padişah ve ailesini tahkir ve hükümranlık haklarına tecavüz sayılabilecek yazılar - Bakanlara dokunacak sözler yazılması |
|
|  |