07-02-2007, 13:17
|
#7 |
| Guest |
IV.MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ (1919-1923) BASIN I.Dünya savaşı esnasında sıkı bir kontrole tabi tutulan basın bir çok imkansızlık nedeniyle kapanmak zorunda kaldı. Osmanlı devleti savaşa girdiğinde 73 gazete ve derginin çıkarken 1915 yılında bu sayı 6 ,1916 ‘da 8 , 1917’de 15 olmuştur[1]. Bu yıllar arasında basın için dış haber kaynağını Osmanlı telgraf ajansı oluşturuyordu.Savaş boyunca iktidar açıklamaları dışında bir şey yazmak olanak dışı idi. 1917 yılına kadar “ nihai zafere kadar harp” sloganı hakim olan basın daha sonra “genel barış” teması vurgulanmaya başlandı. 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi ile yüzyıllar boyunca varlığını devam ettirmiş olan Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşından yenik olarak ayrılmış ve yıkımın eşiğinde sosyal, kültürel, iktisadi ve düşünsel bir karmaşa içerisine düşmüştür[2]. Mondros Mütarekesinin 7. maddesine[3] dayanarak, galip ülkelerden İngiltere, Fransa ve İtalya Anadolu’nun önemli merkezlerini işgale başlamıştı. 15 mayıs 1919’da Yunanlılar İzmir’e asker çıkarmışlardır. 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a adım atması, Anadolu’da Kurtuluş Hareketi’nin başlamasının miladı olmuştur. İzmir, İstanbul ve Anadolu’nun bazı diğer önemli merkezlerinin işgaliyle kamuoyunda “ulusal bağımsızlık ve direniş” in temelleri atılmıştır. Fakat Anadolu’da Milli Mücadele örgütlerinken, İstanbul Hükümeti ve işgal kuvvetleri destekli gruplardan da manda ya da İngiliz himayesi ve işgalin lehinde çatlak sesler de duyulmaktaydı. 1919-1923 yılları arasını kapsayan Milli Mücadele döneminde biri İstanbul’da bulunan Osmanlı Hükümeti biri de Ankara’daki T.B.M.M. Hükümeti olmak üzere iki ayrı hükümet bulunmaktaydı. İstanbul Hükümeti işgal kuvvetleriyle işbirliği yaparken, Ankara Hükümeti olağan gücüyle Ulusal Bağımsızlık Mücadelesini sürdürmeye çalışmaktaydı[4]. İşte bu durumda, basın da İstanbul ve Anadolu Basını olmak üzere iki gruba ayrılmış durumdaydı. Tabi ki her ikisinde de alt gruplar mevcut idi. Öncelikle, matbaanın Osmanlı’ya girişinden beri Türk Basını’nın merkezi olan İstanbul Basını ve savunduğu fikirleri incelemekte fayda vardır. |
|
|  |