CUMHURİYET DÖNEMİ BASINI (1923 ve Sonrası)
İstiklal Harbinin zaferle sona ermesi üzerine İstanbul basını tasfiyeye uğramış, Milli Mücadelenin aleyhinde olan gazeteler kapanmıştır. 1923’te “Vatan” gazetesi çıkmaya başlamış. Ankara’da çıkmakta olan “Yeni Gün” İstanbul’a naklolunmuş ve bir süre sonra yerine “Cumhuriyet” gazetesi kurulmuştur.
1924’te Teşkilat-ı Esasiye Kanunu “Matbuat, kanun dairesinde serbesttir ve neşredilmeden evvel teftiş, muayeneye tabi değildir hükmünü getirdi. Bu yönde düzenleyici bir kanun hemen çıkartılamadı. Basın hürriyetini de şiddetle ilgilendiren 4 Mart 1925 tarihli “Takrir-i Sükun” kanunu çıkartılmıştır. Bu kanun ile hükümete, gericilik, ayaklanma ve her türlü düzen bozucu yayını yasaklama hakkını tanıdı.
Cumhuriyet döneminin ilk basın kanunu 1931’de çıktı. Cumhuriyet sonrasında, harf inkılabı (1928) ile gerek teknik gerek okuyucu açısından birtakım güçlükler ortaya çıktı. Bu durum karşısında hükümet, okuyucu sayısı azalan basına yardım etti.
1931 Basın Kanununu izleyen dönemde önemli dergiler yayınlandı. Yakup Kadri, Şevket Süreyya, Vedat Nedim, Burhan Asaf, İsmail Hüsrev “Kadro” (1932) Ahmed Hamdi “Kooperatif (1932) Halkevleri merkezi “Ülkü” (1933), Hüseyin Cahid “Fikir Hareketleri” (1933) Yaşar Nabi “Varlık” (1933) yayınladı. “Cumhuriyet” (1924) “Akşam”, “Tan”, (1935), “Son Posta”, “Vakit” (1928) “Ulus” adını alan “Hakimiyet-i Milliye”, “Yeni Asır” (1934) yayınlarını sürdürdüler. |