18. yy.da Izmir dis ticaretinde Fransizlarin onde oldugu kaydedilir. Liman kenti, ayni zamanda Ingiliz ve Hollandali tuccarlarin da gozdesidir. Osmanli Devletinin 18. yy.in ikinci yarisinda Fransaya yaptigi ihracatin %33u, Fransadan yapilan ithalatin ise %27 si Izmir limanindan gerceklesir. Bu donemde Fransizlarin Izmirde 29 ticarethanesi bulunmaktadir. Ancak onlarin bu etkinligi, sonralari Ingilizlerin Osmanli Devleti uzerinde siyasi ve ekonomik etkinliklerinin artmasiyla geriler. Ingilizler ve Fransizlar arasindaki bu rekabet, Izmirin sosyal ve ekonomik yapisini cok etkiler. Daha buyuk gemilerin yanasabilmesi icin liman genisletilir. Sonralari Anadolunun iclerine kadar uzanacak, bugun biri Alsancakta digeri Basmanede son bulan iki ayri demiryolu dosenir. O gunlerde Izmirde Turklerin ticaret payi oldukca azdir ve daha cok ic piyasaya yoneliktir. Ihracatta ise Ingiliz ve Fransizlara olan bagimlilik goze carpmaktadir.
19. yy.a kadar Avrupadan Izmire dogru olan tuccar akını, kentin cok uluslu bir yapi olusturmasina neden olur. Oyle ki, bu cok ulusluluk, Izmirde Osmanlinin bile otoritesini tartisilir hale getirebilmektedir. 19. yy.in ikinci yarisinda Izmirin fiziksel gorunumunun de degismeye basladigina tanik oluruz. Buyuk is hanlari, magazalar, bankalar, devlet binalari yapilir. 1862 de Izmir Ticaret Mahkemesi, 1885 de Izmir Ticaret Odasi ve 1891 de Izmir Ticaret Borsasi kurulur. Bu yillarda Izmirdeki 25.000 konut ve isyerlerinde 5260 dukkan, 2535 i magaza, 27 si fabrika, 449 u kahvehane, 66 si meyhane, 35 i gazino, 27 si lokanta, 143 u ishani ve 20 si oteldir.
|