C.TİMURLULARDAN SONRAKİ SİYASİ GELİŞMELER
2.Türkistan,Hindistan ve İran’daki Gelişmeler
a.Şeybaniler(1428-1598)
Batuhan’ın kardeşi Şeyba’nın soyundan gelenlerdir.Daha sonra Özbek adını almışlardır.Şeyba’nın soyundan gelenlerin Ebul Hayr Han’ın Sibir’de han ilan edilmesi ile ortaya çıktılar.Harzem’den Özbek’e kadar olan topraklara hakim oldular.1456’da Karluklara yenildiler ve güç kaybettiler.Bir bölümü doğuya çekilerek Kırgızlarla karıştılar.Böylece Kazak topluluğu ortaya çıktı.Şah Budak devrinde önce kazakları sonra Timurlulardan Hüseyin Baykara’nın egemenliği altına girdi.Muhammed Şeybani döneminde yeniden güçlendiler.2.Abdullah devri en parlak dönemleridir.
Şeybaniler Sefavilerin saldırması sonucunda birliklerini koruyamadılar ve dağıldılar.
b.Sefaviler(1502-1736)
Doğu Anadolu’daki Akkoyunlu devletinde Uzun Hasan’ın ölmesi ile taht kavgaları ortaya çıktı.Bu durumdan yararlanan Şah İsmail,Tebriz merkez olmak üzere İran’da devletini kurdu.Daha sonra merkez İsbahan oldu.Türkistan,Horasan,Irak,Azerbaycan ve Doğu Anadolu topraklarını genişleterek büyük bir devlet haline geldiler.Sefaviler hakimiyet sahalarını Anadolu yönünde genişletmek isteyince Osmanlı Safevi çatışmaları başladı.1.Sultan Selim,Şah İsmail’i 1514 Çandıran Savaşı’nda yenilgiye uğrattı.Osmanlı Safevi çatışmaları aralıklar ile 1639 Kasr-ı Şirin antlaşmasına kadar sürdü.Bu antlaşma ile Osmanlı Safevi çatışmaları sona erdi.Bu antlaşma ile günümüz İran sınırı büyük ölçüde belirlendi.
Safeviler Şah 3.Abbas’ın ölümü ile sona erdi ve yerini Avşar hanedanı aldı.
|