Götürü ücret sistemi
Bu sistemde işçinin tespit edilen bir ücret karşılığı, belirlenen bir iş miktarını bitirmesi istenir. Zaman belirgindir. İşçi işi çabuk bitirirse aynı ücreti alır. Zamandan kazanmış olur. Ek ücret ödenmez. İş varsa ya da belirlenen düzeye ulaşmazsa ücretten kısılır.
Sistemin sakıncası, patron lehine işçisinin ücreti azalma hakkını vermesi ve belirlenen miktarın üstüne çıkılınca ek ödemenin yapılmamasıdır.
2.4.4 Akord ücret sistemi
Akord ücret sistemi verime bağlı bir ücret türüdür. Ölçülebilir nitelikteki işlerde çalışanın gösterdiği çaba üretim artışına dolaylı ya da dolaysız biçimde yansıması halinde bu sistem uygulanabilir. İşçisinin standart iş miktarı belirlenir, bu miktarı aşanlara da belirlenen tarifelere göre akord ücret ödenir. Çalışan normal verim düzeyinin altına düşse bile, saptanan en az ücret garanti edilir. Akord ücret sisteminin uygulamasında çeşitli yöntemler uygulanır. Bunlar;
2.4.4.1 Zaman akordu
Bu sistemden her işin birim zamanı saptanır. Bu süre ile yapılan işin miktarı ve dakikada ödenecek ücret çarpılır. Toplam saat ücreti bulunur.
m = İşin miktarı
t = Birim başına saptanan süre
d = Dakika ücreti
Zaman akord ücreti = m x t x d
Örnek olarak;
m = 50 birim
t = 20 dakika Z.A.Ü = 50 x 20 x 10.000 = 10.000.000TL
d = 10.000TL Saat başına ücret = 10.000.000 x 3 = 30.000.000TL
2.4.4.2 Parça akordu
Önceden hesaplanan birim ücreti ile çalışanın yaptığı üretim miktarı çarpılarak saat ücreti bulunur.
P.A.Ü. = Birim ücret x Üretilen miktar
Kök saat ücretin standart üretim miktarına bölünmesiyle birim ücret bulunur.
b = Birim ücret
m = Üretilen miktar
k = Kök ücret P.A.Ü. = b x m
s = Standart üretim miktarı b = k / s
Kök ücret, çalışanın normal çalışmayla bir saatte üretebileceği miktara ödenen sabit ücrettir ve her iş için ayrı hesaplanır.
Örnek olarak;
m = 50 birim b = 10.000 / 20 = 500TL
s = 20 birim P.A.Ü. = 500 x 50 = 25.000TL
k = 10.000TL |