coĞrafyanin Bİlİnmeyenlerİ

[Meric]

*Blue jeanı 1873’te batıyı keşfe çıkan Oscar Lewis Strauss bulmuştur. Bu pantolonlar başlangıçta çadır bezi diye bilinen mavi ketenden hazırlanıyordu. Jean sözcüğü ( cin ) ilk kez 1967’de kullanılmıştır ve bu isim Cenova’dan gelmektedir. Çünkü bu pamuklu kumaş Cenova’da dokunmaktaydı.

*Haşhaş ismi, Hasan Sabah’tan gelmektedir. Haşhaşin = haşhaşçılar mezhebinin kurucusu olan Hasan Sabah haşhaş sakızı, afyonun insan iradesini nasıl zayıflattığını görmüş ve mezhebine girenlere haşhaş vererek çeşitli cinayetler işlettirmiştir.

*Karabiberin en çok üretildiği yerler; Hindistan, Malezya ve Endonezya’dır.

*1847’de İngiliz Mercer, pamuk ipliğini bir sudkostik eriyiğinin içine batırarak yeni bir iplik elde etti ve bu yeni ipliğe “ merserize” adını verdi.

*1822 yılında Fransız mineraloji uzmanı Pierre Berthier, Provanca bölgesinin “ baux” kentinde bir maden bularak buna “boksit” adını vermiştir. 1854’te Fransız kimyacı Saint- Claire Devill bu madeni klorürle indirgeyerek asıl alüminyumu elde etti.

*Pamuk bitkisinin gelişip ürün vermesi için 200 gün, mısır bitkisinin gelişip ürün vermesi için ise 150 gün sıcaklığın O°C’nin üzerinde olması gerekir.

*Bir bölgede günlük en yüksek sıcaklığın 30°C’nin üzerine çıktığı gün “tropik gün”, günlük en yüksek sıcaklığın 25°C’nin üzerine çıktığı gün “yaz günü”, günlük en düşük sıcaklığın 0°C’nin üstüne hiç çıkmadığı gün ise “ kış” günü olarak kabul edilir.

*Çernezyom, Rus dilinde çern = kara renkli, ezyom = toprak sözcüklerinden gelmedir.Uzun boylu çayır bitki örtüsü altında oluşan koyu renkli toprak organik madde bakımından oldukça zengindir.

*1998 yılına kadar Everest zirvesine çıkmaya çalışan 918 kişiden 146’sı ölmüştür.

*Atmosfer sözcüğü Yunanca “atmos = nefes, sphere = küre” kelimelerinden gelmektedir.

*Atmosferdeki havanın 1 cm²’lik yüzeye yaptığı basınç 760 mm.lik cıva sütunun ağırlığına eşit olup, 1033 gr.dır. Dolayısıyla tüm atmosferin ağırlığı 5,1 trilyon kilogramdır.

*Güneşten yeryüzüne gelen enerjinin;
% 25’i bulutlar ve atmosferce geriye yansıtılır.
% 25’i dağılmaya ( difüzyona ) uğrar.
% 15’i atmosfer tarafından emilir.
% 8’i yerden geriye yansıtılır.
% 27’si ise yeryüzünü ısıtır.

*Her yıl 1 milyar ton Afrika toprağı Atlas Okyanusunu geçerek Amerika kıtasına ulaşır. Bu toz ve toprak Amerika’ya, Karayip’lere ve Amazon Havzasına, Bahama Adalarına zengin tortular taşır. Zengin mineral ve besin taşıyan bu topraklar; bünyesinde böcek, mikro organizmalar ve mantar barındırdığından tarım topraklarının verimli hale gelmesinde etkilidir.

*Macaristan’ın başkenti Budapeşte iki bölümden oluşur. Tuna Nehrinin iki yakasında kurulan Budapeşte’nin ilk çekirdeği olan Buda ortaçağda Tuna Nehrinin batı kıyısına kurulmuştur. Bu kesimde tarihi eserler ve konutlar bulunur. Daha sonraları Tuna Nehrinin doğu kıyısına kurulan Peşte ise ticari, kültürel ve idari merkez özelliğindedir.

*Mississipi, Kızılderili dilinde “büyük su, suların atası anlamına” gelmektedir.

*Liberya ismi “özgür olanların ülkesi” anlamına gelmektedir.

*Başkent Addis Ababa Etiyopya dilinde “yeni çiçek” anlamına gelmektedir.

*Deniz seviyesinden 2500 metre yükseklikte kurulan Addis Ababa, Afrika kıtasının en yüksekte kurulan kentidir.

*Sudan’ın ismi Arapçada “siyahlar ülkesi” anlamındaki bilad el-sudan’dan gelmektedir.

*Kenya’nın başkenti Nairobi ismini Masailerin Enkare Nairobi dedikleri bir su kaynağından alır ve yerli dilinde “soğuk su” anlamına gelir.

*Casablanca ismi İspanyolcada “beyaz ev” anlamına gelmektedir.

*Botswana ismini ülkede kalabalık bir topluluk olan Botswana kabilesinden almıştır.

*Kalahari çölü “kum dünyası” ya da “susuz ülke” olarak bilinir. Çölde ot toplulukları ve ağaçlıklar bulunur.

*Kuveyt arapçada “korunmuş kent, kale” anlamına gelmektedir.

*Japonya yani “Nippon” Japonca dilinde, güneşin doğduğu ülke anlamına gelmektedir.

*Kosta Rika İspanyolcada zengin kıyı anlamına gelmektedir.

*Madagaskar’da 150.000 hayvan ve bitki türü yalnızca bu ülkeye ait endemik türdür.

*Moldova’nın ismi Romanya’da bulunan Moldova ırmağından gelmektedir.

*İspanyollar Venezüella’ya su üstündeki evlerden dolayı bu ülkeye “küçük Venedik” anlamına gelen Venezüella ismini vermişlerdir.

*Tuna Nehri Avusturya’nın başkenti viyana, Slovakya’nın başkenti Bratislava, Macaristan’ın başkenti Budapeşte ile Yugoslavya’nın başkenti Belgrad’dan geçer.

*Dünyanın en büyük ticari gemi filosu Yunanistan’dadır.

*Dünyanın en zengin fosfat rezervleri Fas’ta bulunur.

*Haiti ismi yerli dilinde “dağda yaşayanlar” anlamına gelmektedir.

*İsviçre denize kıyısı olmadığı halde, dünyada deniz ticaret filosu olan tek ülkedir.

*Haiti Cumhuriyeti 1804 yılında bağımsızlığını ilan eden ilk zenci devletidir.

*Birmanya, 1989 yılında ismini Myanmar Cumhuriyeti olarak değiştirmiştir.

*Ukrayna, Bulgaristan, Almanya, Macaristan, Rusya Federasyonu, İspanya, İngiltere gibi ülkelerde doğal nüfus artışı eksi değerlerle ifade edilmekte, yani bu ülkelerin nüfusları giderek azalmaktadır.

*Kuzey Amerika’da yer alan Superior Gölü dünyanın en büyük tatlı su gölüdür.

*ABD’nin Detroit kenti dünya otomobil endüstrisinin başkenti olarak kabul edilmektedir.

*Himalayalar üzerindeki Everest zirvesi Nepal dilinde “gökyüzünün tanrısı” ( sagarmatha ), Tibet dilinde ise “dünyanın ana tanrıçası” ( comolungma ) anlamına gelmektedir.

*Ekvator’un başkenti Quito 0,4 °C ile dünyada yıllık sıcaklık farkının en az olduğu yerdir.

*Finlandiyalılar kendi ülkelerine “ suomi” yani “Bin göller” ülkesi demektedir.

*Polonya ismi yerli dilinde “düzlükler ülkesi” anlamına gelmektedir.

*Ekvatoral iklim kuşağında yer alan Endonezya’da 2000 ağaç türü, ( 300 tür palmiye ) 40.000 bitki türü, 2000 kuş türü, 1700 balık çeşidi ve 500’den fazla memeli türüne sahiptir.