|
Basketbol Basketbol Basketbol, dikdörtgen biçimindeki (genellikle kapalı) bir alanda beşer oyuncudan oluşan iki takım arasında, şişirilmiş bir topla oynanan oyuna verilen addır. Takımlar sayı kazanmak için topu, elle oynayarak, yerden yüksekte yatay olarak yerleştirilmiş bir çemberle çevresindeki fileden oluşan karşı tarafın basket’inden (sepet) geçirmeye çalışırlar. Orjinali Basketball olan bu sporun adı dilimize Basketbol olarak geçmiştir. İngilizce’de basket “sepet”, ball da “top” anlamına gelir. Sepettopu kelimesi dilimizde var olmasına karşın kullanmadığımız kelimelerden biridir. Basketbolu 1891’de, ABD’nin Massachusetts eyaletinde Springfield Genç Erkekler Hıristiyan Birliği (YMCA) Eğitim Okulu’nda beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith yarattı. O zamanlarda pota yerine şeftali sepetleri kullanılmasından dolayı oyuna basketball (sepettopu) adı verildi. Beşer kişilik takımlar arasında ilk basketbol karşılaşması 1896’da Iowa City’de oynandı. Takımların beşer kişiden oluşması ise 1897’de kural haline geldi. Oyun kısa zamanda Kanada, Fransa, İngiltere, Avustralya, Çin ve Hindistan’a yayıldı. YMCA’nın jimnastik salonunun yalnızca 10-18 kişi tarafından kullanılabilmesi yüzünden oyunu bir süre yasaklaması, basketbol meraklılarının özel oyun alanları kiralamalarına, böylece de profesyonel basketbolun ilk adımlarının atılmasına yol açtı. Önceleri futbol topuyla oynanan oyun, sonraları daha büyük çapta, gene parçalı ve dikişli bir topla oynanmaya başladı. 1948-49’da tek parçalı, çevresi ve ağırlığı belirlenmiş ilk resmi basketbol topu ortaya çıktı. Sepet ve daha sonraları altı kapalı fileler yerine altı açık ağ kullanılması 1912-13’de, çemberin arkasına topun arkaya düşmesini önleyecek bir engel (panya) yerleştirilmesi 1895’de, cam potaların kullanılması ise 1908-10’da gerçekleşti. Aşağıdaki resimlerde basketbol sahası ve gerekli donanım hakkında daha anlaşılır bilgiler edinebilirsiniz. |
Türkiye'de Basketbolun Kısa Tarihi Basketbol Türkiye'de ilk defa 1904 yılında Amerikan Robert Koleji ögrencileri tarafından oynandı. Galatasaray Lisesi’nin en eski beden eğitimi öğretmenlerinden ve ilk devrin en ünlü kalecilerinden Ahmet Robenson (İzciliği de Türkiye’de o başlatmıştı (1911).), 1911 yılında eline geçen bir Amerikan dergisinde rastladığı bu sporu ögrencilerine oynatmak için teşebbüse geçti. Onar kişiilik takımlar arasında yapılan ilk maçta yirmi oyuncunun hepsi sakatlandı, çünkü oyun kuralları doğru olarak bilinmiyordu. 1913'de FENERBAHÇE kulübünde bir basketbol şubesi kuruldu, ilk denemeler olumlu sonuç verdi, fakat oynayacak rakip takım yoktu. Bu yüzden diğer Türk basketbol takımlarının kurulduğu 1935 yılına kadar herhangi bir gelişme olmadı. İlk milli basketbol takımı 24 Haziran 1936'da Yunanistan milli takımıyla Beyoğlu Halkevi Spor Salonu’nda ilk maçını oynadı. Bu maçı 49-12 kazanan ilk milli basketbol takımı şu oyunculardan kuruluydu: Naili Moran (kaptan), Sadri Usuoglu, Feridun Koray, Jak Habib, Dionis Sakalak, Hayri Arsebuk, Hazdayi Penso, Nihat Ertug. 1936'dan 1959'a kadar basketbol 'Spor Oyunları Federasyonu' adı altında kurulan bir federasyonun içinde voleybol ve hentbol ile birlikte yürütüldü. 1 Mart 1959'da Türkiye Basketbol Federasyonu resmen kuruldu. Önceleri İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faaliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan lig şampiyonalarıyla devam ediyordu. 1966 Yılından itibaren Deplasmanlı Türkiye Ligi başladı. |
Erkekler 1.Lig Şampiyonları YIL ŞAMPİYON PLAY-OFF FİNALİ KOÇ2000-01: Ulker (Efes Pilsen, 4-2) Murat Didin99-2000: Tofas (Efes Pilsen, 4-1) Tolga Ongoren1998-99: Tofas (Efes Pilsen, 4-2) Jasmin Repesa1997-98: Ulker (Efes Pilsen, 4-2) Cetin Yilmaz1996-97: Efes Pilsen (Turk Telekom PTT, 4-1) Aydin Ors1995-96: Efes Pilsen (Ulkerspor, 4-0) Aydin Ors1994-95: Ulker (Fenerbahce, 4-2) Cetin Yilmaz1993-94: Efes Pilsen (Ulkerspor, 4-2) Aydin Ors1992-93: Efes Pilsen (Fenerbahce, 4-0) Aydin Ors1991-92: Efes Pilsen (Pasabahce, 3-1) Aydin Ors1990-91: Fenerbahce (Tofas, 3-2) Cetin Yilmaz1989-90: Galatasaray (Pasabahce, 3-1) Faruk Akagun1988-89: Eczacibasi (Cukurova, 3-1) Mehmet Baturalp1987-88: Eczacibasi (Cukurova, 3-1) Mehmet Baturalp1986-87: Karsiyaka (Galatasaray, 2-1) Nadir Vekiloglu1985-86: Galatasaray (Efes Pilsen, 2-1) Fehmi Sadikoglu1984-85: Galatasaray (Fenerbahce, 2-1) Nur Germen1983-84: Efes Pilsen (Karsiyaka, 2-1) Aydan Siyavus1982-83: Efes Pilsen Riza Erverdi1981-82: Eczacibasi Aydan Siyavus1980-81: Eczacibasi Aydan Siyavus1979-80: Eczacibasi Aydan Siyavus1978-79: Efes Pilsen Faruk Akagun1977-78: Eczacibasi Aydan Siyavus1976-77: Eczacibasi Aydan Siyavus1975-76: Eczacibasi Aydan Siyavus1974-75: Besiktas Cavit Altunay1973-74: Muhafizgucu Armagan Asena1972-73: ITU Oner Saylan1971-72: ITU Samim Gorec1970-71: ITU Sengun Kaptanoglu1969-70: ITU Mehmet Baturalp1968-69: Galatasaray Petar Sinemov1967-68: ITU Mehmet Baturalp1966-67: Altinordu Samim GorecTOPLAM : Eczacibasi 8 Aydan Siyavus 7 Efes Pilsen 8 Aydin Ors 5 ITU 5 Mehmet Baturalp 4 Galatasaray 4 Cetin Yilmaz 3 Ulker 3 Samim Gorec 2 Tofas 2 Faruk Akagun 2 Altınordu 1 Diger (1'er kez) 11 Muhafizgucu 1 Toplam 35 Besiktas 1 Karsiyaka 1 Fenerbahce 1 Toplam 35 |
Erkekler Türkiye Kupası Şampiyonları 2000-01: Efes Pilsen (Turk Telekom, 85-78)99-2000: Tofas (Ulker, 72-54)1998-99: Tofas (Fenerbahce, 77-75)1997-98: Efes Pilsen (Turk Telekom PTT, 71-67)1996-97: Efes Pilsen (Fenerbahce, 84-71)1995-96: Efes Pilsen (PTT, 89-63)1994-95: Galatasaray (Mavi Jeans Ortakoy, 66-54)1993-94: Efes Pilsen (Fenerbahce, 81-76)1992-93: Tofas SAS1991-92: Pasabahce1971-72: Kolej1970-71: ITU1969-70: Galatasaray1968-69: ITU1967-68: Altinordu1966-67: FenerbahceErkekler Cumhurbaşkanlığı Kupası Şampiyonları 99-2000: Efes Pilsen (Ulker, 66-65)1998-99: Tofas (Efes Pilsen, 77-66)1997-98: Efes Pilsen (Ulker, 76-63)1996-97: Turk Telekom PTT (Efes Pilsen, 78-75)1995-96: Efes Pilsen1994-95: Ulker1993-94: Fenerbahce (Efes Pilsen, 85-74)1992-93: Efes Pilsen1991-92: Efes Pilsen1990-91: Fenerbahce1989-90: Fenerbahce1988-89: Cukurova1987-88: Eczacibasi1986-87: Karsiyaka1985-86: Efes Pilsen1984-85: Galatasaray |
Bayanlar Lig Şampiyonları2000-01: Botas 1983-84: Besiktas99-2000: Galatasaray 1982-83: ODTU1998-99: Fenerbahce 1981-82: ODTU1997-98: Galatasaray 1980-81: ODTU1996-97: Galatasaray1995-96: Galatasaray1994-95: Galatasaray1993-94: Galatasaray1992-93: Galatasaray1991-92: Galatasaray1990-91: Galatasaray1989-90: Galatasaray1988-89: IUSBK1987-88: Galatasaray1986-87: MTA1985-86: MTA1984-85: BesiktasBayanlar Türkiye Kupası Şampiyonları 2001: Fenerbahce (Galatasaray, 57-53, @Istanbul)2000: Fenerbahce (Galatasaray, 63-57, @Alanya)1999: Fenerbahce (Galatasaray, 72-53, @Balikesir)1998: Galatasaray (Urla Genclik, 76-63)1997: Galatasaray (Besiktas, 98-57)1996: Galatasaray (Brisa, 109-72)1995: Galatasaray (Fenerbahce, 74-50)1994: Galatasaray (Brisa, 75-62)1993: Galatasaray (IUSBK, 74-51) |
Erkekler 1.Lig Şampiyonları YIL ŞAMPİYON PLAY-OFF FİNALİ KOÇ2000-01: Ulker (Efes Pilsen, 4-2) Murat Didin99-2000: Tofas (Efes Pilsen, 4-1) Tolga Ongoren1998-99: Tofas (Efes Pilsen, 4-2) Jasmin Repesa1997-98: Ulker (Efes Pilsen, 4-2) Cetin Yilmaz1996-97: Efes Pilsen (Turk Telekom PTT, 4-1) Aydin Ors1995-96: Efes Pilsen (Ulkerspor, 4-0) Aydin Ors1994-95: Ulker (Fenerbahce, 4-2) Cetin Yilmaz1993-94: Efes Pilsen (Ulkerspor, 4-2) Aydin Ors1992-93: Efes Pilsen (Fenerbahce, 4-0) Aydin Ors1991-92: Efes Pilsen (Pasabahce, 3-1) Aydin Ors1990-91: Fenerbahce (Tofas, 3-2) Cetin Yilmaz1989-90: Galatasaray (Pasabahce, 3-1) Faruk Akagun1988-89: Eczacibasi (Cukurova, 3-1) Mehmet Baturalp1987-88: Eczacibasi (Cukurova, 3-1) Mehmet Baturalp1986-87: Karsiyaka (Galatasaray, 2-1) Nadir Vekiloglu1985-86: Galatasaray (Efes Pilsen, 2-1) Fehmi Sadikoglu1984-85: Galatasaray (Fenerbahce, 2-1) Nur Germen1983-84: Efes Pilsen (Karsiyaka, 2-1) Aydan Siyavus1982-83: Efes Pilsen Riza Erverdi1981-82: Eczacibasi Aydan Siyavus1980-81: Eczacibasi Aydan Siyavus1979-80: Eczacibasi Aydan Siyavus1978-79: Efes Pilsen Faruk Akagun1977-78: Eczacibasi Aydan Siyavus1976-77: Eczacibasi Aydan Siyavus1975-76: Eczacibasi Aydan Siyavus1974-75: Besiktas Cavit Altunay1973-74: Muhafizgucu Armagan Asena1972-73: ITU Oner Saylan1971-72: ITU Samim Gorec1970-71: ITU Sengun Kaptanoglu1969-70: ITU Mehmet Baturalp1968-69: Galatasaray Petar Sinemov1967-68: ITU Mehmet Baturalp1966-67: Altinordu Samim GorecTOPLAM : Eczacibasi 8 Aydan Siyavus 7 Efes Pilsen 8 Aydin Ors 5 ITU 5 Mehmet Baturalp 4 Galatasaray 4 Cetin Yilmaz 3 Ulker 3 Samim Gorec 2 Tofas 2 Faruk Akagun 2 Altınordu 1 Diger (1'er kez) 11 Muhafizgucu 1 Toplam 35 Besiktas 1 Karsiyaka 1 Fenerbahce 1 Toplam 35 Erkekler Türkiye Kupası Şampiyonları 2000-01: Efes Pilsen (Turk Telekom, 85-78)99-2000: Tofas (Ulker, 72-54)1998-99: Tofas (Fenerbahce, 77-75)1997-98: Efes Pilsen (Turk Telekom PTT, 71-67)1996-97: Efes Pilsen (Fenerbahce, 84-71)1995-96: Efes Pilsen (PTT, 89-63)1994-95: Galatasaray (Mavi Jeans Ortakoy, 66-54)1993-94: Efes Pilsen (Fenerbahce, 81-76)1992-93: Tofas SAS1991-92: Pasabahce1971-72: Kolej1970-71: ITU1969-70: Galatasaray1968-69: ITU1967-68: Altinordu1966-67: FenerbahceErkekler Cumhurbaşkanlığı Kupası Şampiyonları 99-2000: Efes Pilsen (Ulker, 66-65)1998-99: Tofas (Efes Pilsen, 77-66)1997-98: Efes Pilsen (Ulker, 76-63)1996-97: Turk Telekom PTT (Efes Pilsen, 78-75)1995-96: Efes Pilsen1994-95: Ulker1993-94: Fenerbahce (Efes Pilsen, 85-74)1992-93: Efes Pilsen1991-92: Efes Pilsen1990-91: Fenerbahce1989-90: Fenerbahce1988-89: Cukurova1987-88: Eczacibasi1986-87: Karsiyaka1985-86: Efes Pilsen1984-85: GalatasarayBayanlar Lig Şampiyonları2000-01: Botas 1983-84: Besiktas99-2000: Galatasaray 1982-83: ODTU1998-99: Fenerbahce 1981-82: ODTU1997-98: Galatasaray 1980-81: ODTU1996-97: Galatasaray1995-96: Galatasaray1994-95: Galatasaray1993-94: Galatasaray1992-93: Galatasaray1991-92: Galatasaray1990-91: Galatasaray1989-90: Galatasaray1988-89: IUSBK1987-88: Galatasaray1986-87: MTA1985-86: MTA1984-85: BesiktasBayanlar Türkiye Kupası Şampiyonları 2001: Fenerbahce (Galatasaray, 57-53, @Istanbul)2000: Fenerbahce (Galatasaray, 63-57, @Alanya)1999: Fenerbahce (Galatasaray, 72-53, @Balikesir)1998: Galatasaray (Urla Genclik, 76-63)1997: Galatasaray (Besiktas, 98-57)1996: Galatasaray (Brisa, 109-72)1995: Galatasaray (Fenerbahce, 74-50)1994: Galatasaray (Brisa, 75-62)1993: Galatasaray (IUSBK, 74-51)Bayanlar Cumhurbaşkanlığı Kupası Şampiyonları 2000: Fenerbahce (Galatasaray, 67-65)1999: Fenerbahce (Galatasaray, 45-43)1998: Galatasaray1997: Galatasaray1996: Galatasaray1995: Galatasaray1994: Galatasaray1993: Galatasaray Türk Basketbol Tarihinin Kilometre Taşları 1904 Basketbol, ilk kez Robert College spor salonunda oynandı. 1921 Kayıtlara geçen ilk resmi basketbol maçı İstanbul Cağaloğlu'nda oynandı. 1927 İstanbul Basketbol Ligi kuruldu. 1936 Türk Milli Takımı, ilk milli maçında Yunanistan'ı 49-12 yendi. Türkiye, Berlin Olimpiyat Oyunları'na katıldı ve oynadığı maçlarda Şili'ye 30-16, Mısır'a 33-23 yenilerek ilk turda elendi. 1948 Naili Moran, Londra Olimpiyat Oyunları'nda final maçı yönetti. 1949 Kahire'de yapılan Avrupa Şampiyonası'nı Türkiye dördüncülükle tamamladı. 1951 17 ülkenin katılımıyla Paris'te yapılan 7.Avrupa Şampiyonası'nda Türkiye altıncı sırayı aldı. Türk hakem İzzettin Somer, Avrupa Şampiyonası'nın finalini yöneterek, bu alanda bir ilke imza attı. 1952 Türk Milli Takımı, Helsinki Olimpiyat Oyunları'nda İsviçre ve Belçika'yı yendi, Mısır ve İtalya'ya mağlup oldu. 1955 Turgut Atakol, 9. Avrupa Şampiyonası'nda final maçını yöneterek bu alanda tarihe geçen ikinci Türk hakemi ünvanını aldı. 1956 Melbourne'da yapılan 5. Dünya Kongresi'nde Turgut Atakol FIBA Teknik Komitesi'ne seçildi ve bu görevi 20 yıl aralıksız sürdürdü. 1959 Türkiye, tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonası'na evsahipliği yaptı. İstanbul İnönü Stadı'nda oynanan 11. Avrupa Şampiyonası'nda Sovyetler Birliği şampiyonluğa ulaşırken, ay-yıldızlı takım 12. sırada kaldı. Final maçı yöneten İlhan Uyguç, Avrupa Şampiyonaları'nda final yöneten üçüncü Türk hakem oldu. Bayanlarda ilk kez Türkiye Şampiyonası yapıldı. 1961 Galatasaray, Avrupa Şampiyon Klüpler Kupası'nın ilk turunda Yunan Olympiakos'u 72-71 ve 65-55 yenerek, Avrupa Kupaları'nda tur atlayan ilk temsilcimiz oldu. 1964 İlk kez Bayan Milli Takımı kuruldu. 1966 Deplasmanlı Ligi başladı. İlk şampiyonluk sevincini İzmir ekibi Altınordu yaşadı. 1967 Tunus'ta yapılan 5. Akdeniz Oyunları'nda Türk Milli Takımı, Yugoslavya ve İtalya'nın ardından üçüncü sırayı aldı. 1969 Hüsamettin Topuzoğlu, Napoli'de düzenlenen 16. Avrupa Şampiyonası'nda Sovyetler Birliği ile Yugoslavya arasında oynanan final maçını yönetti. 1971 İzmir'de yapılan 6. Akdeniz Oyunları'nda Türkiye, finalde Yugoslavya'ya yenilerek ikinci oldu. 1973 Barcelona'daki 18. Avrupa Şampiyonası'nı sekizinci sırada tamamlayan Türkiye, 1951'den sonra en iyi derecesini yaptı. 1977 Fransa'da düzenlenen Avrupa Yıldızlar Şampiyonası'nda Türk Milli Takımı Şampiyonluğa ulaştı. 1981 Avrupa Şampiyonası Elemeleri (Challenge Round) İzmir ve İstanbul'da oynandı. Türk Milli Takımı, Almanya, Yunanistan ve İngiltere ile birlikte finallere katılma hakkını kazandı. İlk kez bir Türk basketbolcu (Efe Aydan) Avrupa Karması'na davet edildi. Sofya'da yapılan Balkan Şampiyonası'nda Türkiye, tarihinde ilk kez şampiyonluğu kazandı. 1987 Suriye'nin Lazkiye kentinde düzenlenen Akdeniz Oyunları'nda Milli Takım altın madalyanın sahibi oldu. 1990 Efes Pilsen, Avrupa Koraç Kupası'nda çeyrek finale yükselen ilk Türk takımı oldu. 1992 İstanbul Abdi İpekçi Spor Salonu Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Final Four'una evsahipliği yaptı. Şampiyonluğu Yugoslav ekibi Partizan kazandı. 1993 Efes Pilsen, Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale kadar yükselerek Türk basketbolunun başarı çıtasını yükseltti. Torino'da oynan final maçında Yunan Aris, Efes Pilsen'i 50-48 yendi. Türk Milli Takımı, 12 yıl aradan sonra katılma hakkını kazandığı Avrupa Şampiyonası'nda İtalya ile birlikte dokuzuncu sırayı paylaştı. Türkiye, Avrupa Yıldızlar Şampiyonası'na evsahipliği yaptı. (Trabzon, Giresun ve Samsun) 1995 Avrupa Kulüpler Kupası finali, İstanbul Abdi İpekçi spor Salonu'nda oynandı ve kupayı İtalyan Benetton kazandı. Ünlü basketbolcu Magic Johnson'un da yer aldığı "Magic All Stars" takımı İstanbul'a geldi. |
1996 Efes Pilsen, Koraç Kupası'nı kazanarak Avrupa'da kupa sevinci yaşayan ilk Türk takımı ünvanını aldı. Türkiye, 3. Avrupa Ümitler Şampiyonası'na evsahipliği yaptı. İlk Eurostars organizasyonu, İstanbul'da yapıldı. 1997 Türk Milli Takımı, Barcelona'da yapılan 30. Avrupa Şampiyonası'nda sekizinci sırayı alarak 24 yıl sonra en iyi derecesine ulaştı. Bayan Milli Takımı, Bari'de yapılan Akdeniz Oyunları'nda gümüş madalya kazandı. Ümit Milli Takım, Avustralya'da düzenlenen Dünya Ümitler Şampiyonası'nı altıncılıkla noktaladı. Tofaş, Koraç Kupası'nda finale yükselerek, Efes Pilsen'den sonra Avrupa'da final oynayan ikinci Türk takımı oldu. 1998 Türkiye, Eskişehir, Kütahya ve Bursa illerinde düzenlenen Avrupa Genç Bayanlar Şampiyonası'yla ilk kez bayanlarda bir Avrupa Şampiyonası'na evsahipliği yapmış oldu. İtalya'nın Trapani kentinde yapılan 4. Avrupa Ümitler Şampiyonası'nda Türkiye üçüncü sırayı aldı ve bronz madalya kazandı. 1999 Galatasaray Bayan Takımı, Final Four'a yükselerek, Türk basketbolundaki gelişmenin yalnizca erkek takımlarıyla sınırlı olmadığını kanıtladı. Türkiye, Slovenya'da yapılan Avrupa Yıldızlar Şampiyonası'nı üçüncülükle noktaladı. Türk Milli Takımı, 31. Avrupa Şampiyonası'nda bir önceki turnuvada olduğu gibi sekizinci sırayı aldı. Mirsad Türkcan NBA tarihinde oynayan ilk Türk basketbolcu oldu. 2000 Efes Pilsen Euro League'de de Final Four'a yükselerek Türk basketbolunda yıllardır özlenen bir başarıya imza attı. 2001 Türk Milli Takımı, 12 Dev Adam, bir ilki gerçekleştirerek ülkemizde yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda (EuroBasket 2001) Yugoslavya’ya karşı final oynadı. |
Basketbol Kural Değişiklikleri MADDE 1 TANIMLAR Oyunun kural değişikliğindeki yeni oynama süresine bağlı olarak (4 periyod) dördüncü periy**** veya oynanmışsa uzatma periyodlarının sonunda daha fazla sayı atmış takımın, kazanan takım olduğu belirtiliyor. MADDE 2 SAHA VE ÇİZGİ BOYUTLARI Eski kuraldaki 2 ve 3. maddeler birleştirildi ve ölçüler şekillerde belirtildiği (Şekil 2,5 ve 7) için uzun anlatımlar iptal edildi. Örneğin kısıtlamalı alanın ölçüleri sadece şekilde verildi. Buna karşılık zaten uygulanmakta olan ‘Değişiklik sıraları/sandalyeleri’ metne girdi. MADDE 3 TEKNİK DONANIM Bu maddede de uzun anlatımlar, yerini şekillere bıraktı ve metinde sadeleştirme yapıldı. Yeni kuralla skorbordların şu bilgileri göstermesi isteniyor: - Oyun süresi, - Skor, - Oynanan periyod - Mola sayısı Ayrıca eğer sahada iki adet 24 saniye aygıtı varsa, bunların da yeri değiştirildi. Yeni kurala göre hakem masasının sol tarafındaki aygıt yakın köşeye, diğeri onun diyagonalına yerleştirilecek. Bu maddede ayrıca aygıtların seyirciler de dahil herkes tarafından rahatça görülebilir konumda olması isteniyor. |
MADDE 4 HAKEMLER, MASA GÖREVLİLERİ VE TEKNİK GÖZLEMCİLER FIBA’nın ana organizasyonlarında maçların 3 hakemle yönetilmesi kural kitabına girdi. 3 hakemli mekaniğin uygulanması konusu, eskiden olduğu gibi ulusal federasyonlara bırakıldı. 3 hakemli sistemde, NCAA mekaniğinin uygulanması da kurala girdi. FIBA maçların 3 hakemle yönetilmesinin basketbolun yararına olduğunu düşünüyor ancak bu mekanik şimdilik FIBA’nın sadece büyük organizasyonlarında uygulanacak. MADDE 5 HAKEMLER: GÖREVLERİ VE YETKİLERİ Eski kuralda sadece oyunun sonunda sayının veya faulün geçerli olup olmadığı konusunda uygulanacak yöntem anlatılırken, yardımcısına, masa görevlilerine ve varsa teknik gözlemciye danışarak, son kararı başhakemin vereceği belirtiliyordu. Yeni kuralda sadece bu spesifik durumda değil, buna benzer bütün durumlar için aynı yöntem önerildi ve şu şekilde kurala girdi: Başhakem; gereken her durumda veya hakemler arasında bir anlaşmazlık olduğunda son kararı verirken yardımcı hakeme, teknik gözlemciye ve/veya masa görevlilerine danışabilir. Ancak, bu madde yardımcı hakemin verdiği kararın, başhakem tarafından değiştirilebileceği anlamını taşımıyor. Ancak bir uyuşmazlık olduğunda sorunun çözümlenmesi için, başhakemin neleri yapması gerektiğini anlatıyor. Örneğin 24 saniyenin dolmasıyla birlikte atılan şut sırasında sayının geçerli olup olmadığı soru işareti yarattı. Bu durumda arka hakem pozisyonundaki yardımcı hakem karar vermişse, o karar uygulanacaktır. Başhakem bu kararı bozma yetkisine sahip değildir. Ancak kararsızlık varsa, çözümü baş hakeme aittir. Başhakem bu sırada yardımcı hakeme, masa görevlilerine ve varsa teknik gözlemciye danışabilir. MADDE 8. HAKEMLER: SAKATLIK Eski kuralda oyuncunun ve hakemin sakatlığı aynı madde içinde toplanmıştı. Yeni kurallarda ise hakemin ve oyuncunun sakatlığı ayrı maddelerde gösterildi. Hakemim sakatlığı ile ilgili olarak yeni bir uygulama yok. Böyle bir durumla karşılaşılırsa eskiden olduğu gibi maçı ya tek başına yönetecek ya da maçı yönetebilecek başka bir hakem varsa, teknik gözlemciye danışarak sakatlananın yerine geçecek hakemi belirleyecek. |
MADDE 9 SAYI GÖREVLİSİ VE YARDIMCI SAYI GÖREVLİSİ: GÖREVLERİ Eski kuralların açıklamalar bölümünde beşinci faulünü dolduran oyuncunun, sayı görevlisi veya antrenörünün hatası ile oyunda kalması ya da oyuna girmesi karşısında neler yapılması gerektiği anlatılıyordu. FIBA bu ve buna benzer çok seyrek meydana gelen olayları kurak kitabından çıkardı ve 5. Maddede yer alan ‘Kurallarda belirgin şekilde yer almayan tüm konularda başhakem karar verme yetkisine sahiptir’ bölümüyle çözümlenmesine bıraktı. Böyle bir durumla karşılaşıldığında kuralların ruhuna bağlı olarak hata hakemler, masa görevlileri tarafından yapılmışsa oyuncunun ve takımının cezalandırılmaması, hata oyuncu veya antrenörü tarafından yapılmışsa takımın antrenörüne teknik faul verilmesi bir teamüldür. Tabii bu durumlarda, hata ile hatanın farkedildiği ana kadar olan herşey geçerli olacaktır. Ayrıca yeni kurallara göre bir periyodda bir takım toplam 4 faulünü doldurduğunda, sayı hakemi ‘Toplam Takım Faul Göstergesi’ni ilgili takımın tarafına koyacak. MADDE 10 SAAT GÖREVLİSİ: GÖREVLERİ Eski kitaptaki 10 ve 17. Maddeler (Sayı Görevlisi: Görevleri ve Oyun Saatinin Kullanılması) aynı maddede toplandı. Ayrıca ‘Madde 19 – TOPUN KONUMU) maddesinde yer alan bir durum, Madde 10’da da vurgulandı: ‘Saat görevlisinin sesli işareti topu öldürür ve oyun saatinin durdurur. Bununla beraber, top sahadan yapılan bir şut veya serbest atıştan dolayı havadaysa, saat görevlisinin sesli işareti topu öldürmez.’ |
MADDE 11 24 SANİYE GÖREVLİSİ 24 saniye görevlisi. 24 saniye aygıtını şu esaslara göre kullanacaktır: 1. Bir oyuncu sahada canlı bir topu kontrolüne aldığında, duruma göre baştan veya sürenin kaldığı yerden çalıştıracaktır. 2. Aşağıdaki durumlarda durduracak ve başa kuracak, aygıtta görüntü olmayacaktır: - Hakem faul, ihlal veya hava atışı kararı verdiğinde, (Topun sınır çizgileri dışına çıktığında, topu daha önce kontrol eden takımın oyuna sokması durumu hariç) - Sayı olduğunda, - Atılan şutta top çembere çarptığında, - Oyun diğer takımla ilgili bir nedenle durdurulduğunda. 3. Diğer takımın bir oyuncusu topun kontrolünü eline geçirdiğinde süreyi başa (24 saniyeye) alıp yeniden çalıştıracaktır. 4. Topu daha önce kontrol eden takım, aşağıdaki nedenlerden dolayı dışardan topu oyuna sokacaksa, aygıtı durduracak ancak başa almayacak, kaldığı yerden çalıştıracaktır: - Top dışarı çıkmışsa, - Çift faul olmuşsa, - Oyun topu kontrol eden takımla ilgili bir nedenle durdurulduğunda, 5. Bir takım topun kontrolünü eline geçirdiğinde periy**** veya uzatma periy****un bitimine 24 saniyeden az süre kalmışsa aygıtı durduracak ve aygıtta görüntü olmayacaktır. Nedeni; - Süre 24 saniyeden az olduğuna göre 24 saniye ihlali söz konusu değildir. - Aygıtın çalıştırılması halinde oyuncular 24 saniye aygıtına bakıp oyunun kalan süresiyle ilgili olarak yanılgıya düşebilirler. Eski kurallarda bir takımın hücum etmesi için verilen süre 30 saniye iken, yeni kurallarla bu süre 24 saniyeye indirildi. 24 saniye görevlisi yenilik olarak şut potaya atıldığında top eli terkettiğinde aygıtı başa almayacak, bu işlemi yapmak için topun çemberden geçmesini veya topun çembere çarpmasını bekleyecek. 24 saniye uygulamaları ile ilgili detaylı bilgiyi 39. Maddede (24 Saniye) bulabilirsiniz. MADDE 12 TAKIMLAR Yeni kuralda oyuncularla ilgili bazı tanımlar getirildi. Buna göre bir takımda oynamasına yetkili organlarca izin verilmiş oyuncu, yani o takımdan lisans çıkaran oyuncu ‘oynamaya uygun oyuncu’, o gün o maç için sayı cetvelinde yer alan oyuncu diskalifiye edilmediği ve 5 faulünü doldurmadığı sürece ‘kadrodaki oyuncu’ niteliğini taşıyacak. Takım üyesi ise ya bir oyuncu ye da yedek olarak tanımlanıyor. Menejer, doktor, istatistikçi, çevirmen gibi görevliler de ‘takım ilgilisi’ konumunda kabul ediliyor. Bir oyuncu 5 faulünü doldurmuşsa, takım ilgilisi konumuna gelecek. |
MADDE 13 OYUNCULAR VE YEDEKLER Kitap sadeleştirilirken çok seyrek meydana gelen durumlar çıkarıldı. Bunlardan biri de ‘Eğer bir oyuncu, oyun sırasında numarasını değiştirirse, değişikliği başhakem ve sayı hakemine bildirecektir’ hükmü. Böyle bir durumla karşılaşılırsa uygulama aynı olmalı ve bu ‘kurallarda açıkça belirtilmeyen konularda başhakem karar vermeye yetkilidir’ maddesi uyarınca yapılmalı. MADDE 14 OYUNCULAR: SAKATLIK Yeni kurala göre antrenör tarafından oyuna başlayacaklar arasında gösterilen bir oyuncu sakatlanır ve sakatlığı hakem tarafından ciddi olarak kabul edilirse bir başkasıyla değiştirilebilir. Bu durumda rakip takım da eğer istiyorsa, karşı taraftan değişen oyuncu kadar oyuncu değiştirebilir. MADDE 16 ANTRENÖRLER: GÖREVLERİ VE YETKİLERİ Oyun sırasında sadece antrenör ve antrenör yardımcısı, istatistiksel bilgiler almak için kurallarda belirtilen koşullar çerçevesinde masa görevlileri ile iletişimde bulunabilir. Bunun anlamı, kulüp başkanı da dahil, başka hiç kimse bu hakka sahip değildir. Yeni kurala göre sayı cetvelinde ismi bulunan yardımcı antrenöre de ayakta durma hakkı getirildi ancak antrenör ile yardımcı antrenör birlikte ayakta duramayacak, yani biri ayakta iken diğeri oturuyor olacak. |
MADDE 17 OYUN SÜRESİ, BERABERLİK VE UZATMA PERİYODLARI Oyun, her biri 10 dakikalık 4 periyoddan oluşacak, 1’nci ile 2’nci ve 3’ncü ile 4’ncü periyodlar arasında ve her uzatma periyodu öncesi iki dakika ara verilecek. 2’nci periyod ile 3’ncü periyod arasında 15 dakikalık devre arası yapılacak. FIBA maç başlamadan önce, ayrıca periyodlar ve devre aralarında skorbordun çalıştırılarak bir sonraki periy**** başlama süresinin gösterilmesini önermektedir. Ayrıca ikinci devrenin başlamasına 5 dakika kala bir görevli soyunma odalarının bulunduğu koridorda takımları süre ile ilgili olarak uyaracak. MADDE 18 OYUNUN BAŞLAMASI Birinci ve üçüncü periyodlardan önce takımlar, rakiplerinin sepetlerinin bulunduğu yarı sahada ısınma hakkına sahiptir. Takımlar ikinci periyoddan sonra sepetleri değişecektir. FIBA ayrıca iki takımın yanlış potalar hücum etmesi ve hakemlerin yanlışlığı geç farketmesi durumunda potaların değiştirilmemesini ve sayıların atan takımlara kaydedilerek aynı potalara devam edilmesini önermektedir. Yeni kurallara göre oyun orta dairedeki hava atışı sonrasında sıçrayan oyunculardan ilkinin topa legal olarak dokunmasıyla başlayacak. Bundan önce ihlal olmuşsa, top diğer takıma verilecek, faul olmuşsa, faul oyun arasında kabul edileceği için teknik faul verilebilecek, iki serbest atıştan sonra yeniden hava atışı yapılacak. |
MADDE 19 TOPUN KONUMU Eski kuralda hava atışında top hakemin elini terkettiğinde top canlı sayılıyordu. Yeni kurala göre ise hava atışına katılan oyunculardan ilki topa legal olarak dokunduğunda top canlı sayılıyor. MADDE 21 HAVA ATIŞI 1. Sadece tutulmuş top veya çift faul kararı verildiğinde olayla ilgisi olan oyuncular hava atışına katılmak zorundadır. -Aşağıdaki durumlarda ise takımlardan isteyen oyuncu (kaptanın belirleyeceği oyuncu) hava atışına katılabilir: * Top iki rakip oyuncunun teması ile oyun sahası dışına çıkmışsa, * Özel durumlardaki faullerden dolayı oyun hava atışı ile başlayacaksa, * Top çembere sıkışmışsa, * Hakemlerin, masa görevlisinin hatası veya anlaşmazlığı sonucu oyun hava atışı ile başlayacaksa, * Top hiçbir takımın kontrolünde değilken hakemler tarafından oyun durdurulmuş ve oyun yeniden hava atışı ile başlayacaksa, * Oyunun hava atışı ile başlaması gereken bütün durumlarda. 2. ANCAK hava atışına katılacak oyuncunun, hava atışı verildiği sırada oyunda bulunması şarttır. 3. Hava atışına katılması gereken oyuncu sakatlık veya faul sonucu oyun dışında kalmışsa, bu durumda SADECE yerine girecek oyuncu hava atışına katılabilir. 4. Canlı bir top (dışardan oyuna sokulurken de olabilir: yenilik) sepetin desteklerine sıkışırsa oyun hava atışı ile başlar. |
MADDE 22 TOPLA OYNAMA Eski kuralda topa bilerek dizin üst kısmıyla vurmak veya bloke etmek ihlal kabul edilmiyordu. Yeni kurala göre topa bacağın herhangi bir kısmıyla bilerek vurmak ihlal olarak değerlendirilecek, istemeden yapılan temaslar, eskiden olduğu gibi bir ihlali gerektirmeyecek. MADDE 24 ATIŞ HALİNDEKİ OYUNCU Eski kuralda hava atışında topu doğrudan çembere tipleyen oyuncu atış halindeki oyuncu olarak kabul edilmiyordu. Yeni kuralda ise bu istisna kaldırıldı ve hava atışına katılan oyuncu da eğer hakemin yargısına göre topu çembere tipliyorsa, atış halindeki oyuncu kabul edildi. Bu değişikliğin getirdiği yeni uygulamalar: - Bu oyuncuya faul yapılmış ve hakeme göre oyuncu topu doğrudan çembere gönderiyorsa 2 serbest atış attırılacak. - Oyuncu topu tipledikten sonra periy**** süresi top havadayken bitmiş ve top çemberden geçmişse, sayı geçerli sayılacak. - Topa müdahale ve aksama müdahale ile kısıtlamalar geçerli olacak, bu tür bir ihlal savunma oyuncusu tarafından yapılmışsa 2 sayı verilecek. MADDE 25 SAYI: YAPILMASI VE DEĞERİ Eski kuralda bir oyuncunun topu istemeden kendi sepetine alttan atması ihlali gerektiriyor, oyun hava atışı ile başlıyordu. Yeni kurala göre topu ister bilerek, ister bilmeden sepete alttan attığında ihlal kabul ediliyor. Böyle bir durumun ihlal olabilmesi için topun tamamının çemberden geçmesi şart. Topun tamamı çemberden geçmemişse, oyun devam eder. |
MADDE 26 TOPUN OYUNA SOKULMASI Bu maddede yapılan iki değişiklik var: 1- Topu dip çizgiden oyuna sokarken, arkalığın doğrudan üstünden atmak eski kurallara göre ihlaldi, yeni kurallarla bu hareket ihlal olmaktan çıkarıldı. Yani topu oyuna sokan oyuncu isterse, arkadaşına pas verirken topu arkalığın direkt üzerinden atabilir. Ancak hakem oyuncuya topu verirken yine oyuncunun arkalığın tam arkasında olmamasına dikkat edecektir. 2- Topu oyuna sokan oyuncunun attığı top, çemberin desteklerine sıkışıp kalırsa eski kurala göre bu ihlaldi, yeni kurala göre ise artık ihlal değil. Böyle bir durum meydana geldiğinde eskiden top rakip takıma veriliyordu, şimdi ise oyun hava atışı ile başlayacak. Bu değişiklikle oyun sırasında olanla topun oyuna sokulması arasında meydana gelen aynı durum arasında aynı uygulama sağlandı. 3- Ayrıca değişiklik olmamakla birlikte şu konuya açıklık getirildi: Sahadan veya serbest atıştan yapılan sayıdan sonra, dipten topu oyuna sokacak oyuncu istediği kadar sağa-sola-geriye hareket edebilir. Ve bu takımın oyuncuları dip çizginin gerisinde paslaşabilir. Sayıdan sonra oyunun; mola, oyuncu değişikliği veya başka nedenle durmuş olması bu uygulamada bir değişiklik getirmez. Ancak 5 saniyenin sayımına ilk oyuncu topu sınır çizgisi dışında eline aldığında başlanır. MADDE 27 MOLA 1- Takımlar mola süreleri bitene kadar molalarını kullanacak, kullanmak istemezlerse bile sahaya dönmeyeceklerdir. Hatırlanacağı gibi özellikle oyunun sonunda bazı antrenörler, oyuncu değişikliği yapmak için mola talep ederler ve mola süresi bitmeden oyuncuları sahaya gönderirler. Yeni kurala göre oyun hiçbir şekilde mola süresi bitmeden başlayamayacağı gibi, oyuncuların da sahaya dönmelerine izin verilmeyecektir. 2- Oyunun 4 periyoda ayrılan oynama süresine bağlı olarak, mola sayıları da periyodlara dağıtıldı. Buna göre takımlar ilk 3 periodda ve uzatma periyodlarında birer, dördüncü periyodda iki mola alabilecekler. 3- Eski kurala göre sayı yiyen takımın mola alabilmesi için, mola isteğinin top şut atan rakibin elini terketmeden önce yapılma şartı aranıyordu. Yeni kurala göre sayı yiyen takım, topu oyuna sokacak oyuncusu dip çizgide topu eline alana kadar, mola istemişse mola verilir. Yani sayıdan sonra sayı yiyen takımın antrenörü mola isteyebilir ve oyuncusu dipte topu eline almamışsa mola verilir. 4- Hakemler oyunu hangi nedenle durdurursa durdursun, iki takım da mola alabilir. |
MADDE 28 OYUNCU DEĞİŞİKLİĞİ 1- Yeni kurala göre dördüncü periy**** veya uzatma periy****un son 2 dakikasına girildikten sonra sayı yiyen takıma, oyuncu değişikliği (istediği sayıda) yapma hakkı getirildi. Bu süre içinde sayı yiyen takım, o takımdan bir oyuncu dip çizgide topu oyuna sokmak için topu alana kadar oyuncu değişikliği yapabilecek. Sayı yiyen takım oyuncu değiştirdiğinde, diğer takım da istediği sayıda oyuncu değiştirebilecek. 2- Hakemler herhangi bir nedenle oyunda duraksamaya izin verdiğinde (ıslanan yerin silinmesi, antrenörü uyarma, saatin arızalanması, vs gibi nedenlerle), her iki takım da oyuncu değişikliği yapabilecek. 3- Yeni kuralla değiştirilecek oyuncunun, değiştirme fırsatı doğana kadar değişiklik sandalyesinde oturma zorunluluğu getirildi çünkü ayakta duran oyuncular masa görevlilerinin görüşünü engelliyordu. MADDE 30 HÜKMEN YENİİLGİ İki oyunlu serilerde (evinde ve deplasmanda) veya üç maçlık serilerde birinci, ikinci veya üçüncü maçını hükmen kaybeden takım, seriyi de kaybetmiş sayılacak. Bu ceza, play-off’ların 5 maçlık, 7 maçlık serilerinde uygulanmaz. MADDE 31. KENDİLİĞİNDEN YENİLGİ Bir takım üç maçlık, 5 maçlık veya 7 maçlık serilerde kendiliğinden yenilgi veya yenilgiler almışsa, seriyi kaybetmiş sayılmaz. Bir takım iki oyunlu serilerde (evinde ve deplasmanda) kendiliğinden yenilgi almışsa, seriyi de kaybetmiş sayılır. |
MADDE 32 İHLALLER Yeni kurallarla, ihlallerin uygulanması sırasında katı davranılmaması ve ihlal kararı verirken bazı ölçülerin dikkate alınması gereği şu cümlelerle vurgulandı: - Oyunun bütünlüğünü korumak için kuralların ruhuna ve amacına ermek, - Her oyunda sağduyulu davranmak için tutarlılık, oyuncuların yeteneklerini ve davranışlarını dikkate alarak oyunu yönetmek, - Oyuna katılanların ne yapmak istediğini ve oyun için neyin doğru olduğunu hissederek, oyunun akışı ile oyunun kontrolü arasında bir denge kurmak. Bu anlatımlar hakemlerin karar verirken oyunun güzelliği için nasıl davranması gerektiğini tanımlamaktadır. Basketbol, seyirci için oynanan bir oyundur ve hakemler de bu güzelliğe katkı vermelidir. Oyunun akışının gereksiz, bir takıma avantaj sağlamayan kararlarla durdurulması seyir zevkini azaltacaktır. Örneğin bir oyuncu sayıya giderken boş bir adım atmış ancak bu hareketi nedeniyle rakibini geçmemişse veya topu oyuna sokarken sahaya temas etmiş ancak diğer takım oyuncuları uzaktaysa bu tür pozisyonlarda ihlal kararı vermek oyunu gereksiz şekilde durduracak ve seyir zevkini azaltacaktır. Keza topla ilgisiz bir oyuncuya 3 saniye ihlali vermek oyuna katkı değil zarar vermek anlamını taşıyacaktır. Hakemler ihlal kararı verirken, bu ihlalin takımlardan birine avantaj sağladığından, diğer takımı dezavantajlı duruma düşürdüğünden emin olmalıdır. MADDE 37 YAKINDAN SAVUNULAN OYUNCU Yeni kurallarda, bir oyuncunun yakından savunulması tanımına ‘akfif’ kelimesi eklendi. Bir oyuncunun yakından savunuluyor olması için, rakibinin veya rakiplerinin 1 metre içinde olmalarının yeterli olmadığı vurgulandı. Sahadayken elinde top bulunan oyuncunun 5 saniye ihlali yapması için rakibinin 1 metre içinde olması ve yaptığı savunmayla pas vermesini, şut atmasını, dripling yapmasını önlüyor olması gerekir. Bu, genelde oyuncunun topu elinden çıkartmak için yaptığı harekete paralel olarak, rakibinin de hareketli savunmasını gerektirir. Ancak elinde top olan oyuncu, rakibi veya rakipleri tarafından köşelere veya çizgi kenarına sıkıştırılmışsa ve bundan dolayı topu kullanamıyorsa (şut atamıyorsa, pas veremiyorsa, dripling yapamıyorsa) savunma oyuncularının hareketli olması gerekmeyebilir. Bu durumlarda da oyuncu yakından savunuluyor demektir. |
MADDE 38 8 SANİYE Eski kurala göre bir takıma kendi ön sahasına geçmesi için tanınan süre 10 saniye iken, şimdi bu süre 8 saniyeye indirildi. Eğer hakem 8 saniyeyi 24 saniye aygıtından yardım alarak sayıyorsa, aygıttaki süre 16’ya indiğinde 8 saniyenin dolduğunu hatırlamalıdır. MADDE 39 24 SANİYE 1. Bir takımın sahadaki canlı bir topu kontrolüne geçirdikten sonra rakip potaya hücum edeceği süre 30 saniyeden 24 saniyeye indirildi. 2. Yeni kurala göre bir oyuncu 24 saniye dolmadan rakip potaya şut attığında 24 saniye aygıtı durdurulmayacak ve rakip takımın çemberine çarpması beklenecek. Yani oyuncu şut atmış ancak top, şut kötü olduğu veya rakip tarafından bloklandığı için çembere değmemişse 24 saniye devam edecek. Top çembere çarpmış veya çemberden geçmişse 24 saniye başa alınacak. Diğer takım topu kontrolüne geçirdiğinde aygıt derhal başa alınıp çalıştırılacak. 3. 24 saniye aygıtının sesli işareti, eskiden olduğu gibi oyun saatini durduracak. Şut atıldıktan sonra top havadayken 24 saniye aygıtı sesli işaret verir ve; a) Top çembere çarpıp veya direkt olarak çemberden geçerse sayı sayılacaktır. b) Top havadayken oyunculardan biri legal olarak dokunursa top ölür ve 24 saniye ihlali gerçekleşir. Top çemberden geçse dahi sayı verilmez. c) Topa müdahale veya aksama müdahale ile ilgili ihlal yapılırsa, ihlalin cezası uygulanır. d) Bir oyuncu şut attığında topun çembere çarpmamasına bağlı olarak 24 saniye devam edebilir ancak aynı takımdan bir oyuncu topun kontrolünü alana kadar, top o takımın kontrolünde değildir. Top havadayken şut atan takımın oyuncusu faul yaptığında, bu bir hücum faulü değildir. Madde 23. Topun Kontrolü (23.3 Topun kontrolü, bir rakip oyuncu topun kontrolünü kazanana veya top ölene veya sahadan veya serbest atıştan yapılan sayı girişiminde top oyuncunun elini terkedene kadar sürer) . |
Şut sırasında 24 saniye uygulamaları 1. Şut, Sesli işaret, Top çemberden geçer Sayı sayılır, Oyun devam eder 2. A takımı şut, Sesli işaret, Top çembere çarpar, Çemberden geçmez 24 saniye ihlali, Şutun atıldığı yere en yakın noktadan top B takımına verilir, Yeni 24 saniye 3. A takımı şut, Sesli işaret, Top çembere veya arkalığa çarpar, Top çemberden geçer Sayı sayılır, Oyun devam eder 4. A takımı şut, Sesli işaret, Yükselen topa A oyuncusu dokunur Top ölür, 24 saniye ihlali, Şutun atıldığı yere en yakın noktadan top B takımına verilir, Yeni 24 saniye 5. A takımı şut, Sesli işaret, Yükselen topa B oyuncusu dokunur Top ölür, 24 saniye ihlali, Şutun atıldığı yere an yakın 6. A takımı şut, Sesli işaret, İnen topa A takımı oyuncusu dokunur Topa müdahale ihlali, Sayı yok, Top en yakın noktadan (top çemberden geçmemişse dipten) B takımına 7. A takımı şut, Sesli işaret, İnen topa B oyuncusu dokunur Topa müdahale ihlali, Sayı geçerli, Top dipten B takımına, Yeni 24 saniye |
A veya B takımı şut, Sesli işaret, Top çembere çarpar, A oyuncusu topa dokunur Top ölür, 24 saniye ihlali, Top en yakın noktadan (top çemberden geçmemişse dipten) B takımına verilir, Yeni 24 saniye A takımı şut, Sesli işaret, Top çembere değmez 24 saniye ihlali, Şutun atıldığı yere en yakın noktadan top B takımına verilir, Yeni 24 saniye A veya B takımı şut, Top çembere çarpar, Sesli işaret yok Oyun devam eder, Topu kontrol eden takıma yeni 24 saniye A veya B takımı şut, Top çembere çarpar, Sesli işaret Yanlış sesli işaret, Sayı varsa verilir, Sayı yoksa hava atışı A takımı şut, Top çembere değmez, Sesli işaret yok Ribauntu A alırsa 24 saniye devam, Ribauntu B alırsa yeni 24 saniye A takımı şut, Top çembere değmez, Sesli işaret 24 saniye ihlali, Şutun atıldığı yere en yakın noktadan top B takımına verilir, Yeni 24 saniye A takımı şut, B oyuncusu blok, Sesli işaret 24 saniye ihlali, Top en yakın noktadan B takımına verilir, Yeni 24 saniye A takımı şut, B oyuncusu blok, Top dışarı 24 saniye kaldığı yerden devam, A takımı topu oyuna sokar A takımı şut, B Blok, Topu B takımı kazanıyor, Sesli işaret Yanlış işaret, Top B takımına verilir, Yeni 24 saniye A takımı şut, B takımı blok, Top yine A takımında 24 saniye devam A takımı pas Topa A veya B temas eder Top çembere çarpar 24 saniye devam |
MADDE 41 TOPA MÜDAHALE VE AKSAMA MÜDAHALE 1. Eski maddede bu iki kavram, ‘Topa müdahale’ başlığında toplanmıştı, şimdi ise ikiye ayrıldı. İnmekte olan topa veya arkalığa çarptıktan sonra topa yapılan illegal temaslar ‘Topa müdahale’ olarak nitelendirildi. Arkalığı sallamak, fileye ve çembere asılmak, elim çemberin içinden geçirilerek topa temas etmek gibi illegal hareketler ise ‘Aksama müdahale’ başlığı altına alındı. 2. Eski kuralda topa müdahale ihlal kabul ediliyor, savunma tarafından yapılmışsa sayı veriliyordu. Buna karşılık aksama müdahale hücum tarafından yapılmışsa ihlal olarak değerlendiriliyor, savunma oyuncusu tarafından yapılmışsa teknik faul veriliyordu. Topa müdahale ile aksama müdahale arasındaki bu farklı uygulama yeni kurallarda kaldırıldı ve aksama müdahale de hangi takımın oyuncusu tarafından yapılırsa yapılsın, ihlal kapsamına alındı. Yani bundan böyle savunma oyuncusu arkalığı sarsmış, çembere asılmış ve hakeme göre top bu nedenle çemberden geçmemişse teknik faul verilmeyecek, atışın yapıldığı bölgeye göre 2 ya da 3 sayı verilecek. 3. Ayrıca ihlali aynı anda rakip oyuncular tarafından yapılmışsa, sayı verilmeyecek ve oyun hava atışı ile başlayacak. 4. Top havadayken hakem düdük çalarsa, oyun saati veya 24 saniye aygıtı sesli işaret verirse topa veya aksama müdahale ile ilgili tüm kısıtlamalar geçerlidir. Eğer topa veya aksama müdahale ile ilgili ihlali iki takım oyuncuları da yaparsa, sayı verilmez (top çemberden geçse dahi) ve oyun hava atışı ile başlar. MADDE 45 ÇİFT FAUL Topu oyuna sokma hakkı olan takım, henüz topu kontrol etmemişken dahi hakemler çift faul vermişse, top yine o takım tarafından oyuna sokulacaktır. |
Örnek 1 A-4 topla yürüme ihlali yapar. Top B takımının kullanımına verilmeden önce A-4 ve B-4 çift faul yapar. Uygulama: B takımı topu oyuna sokar. Örnek 2 A-4 2 serbest atış attıktan sonra A takımı topu oyuna sokacaktır. İkinci serbest atıştan sonra top A takımının kullanımına verilmeden önce veya verildikten sonra, A-5 ve B-5’e çift faul verilir. Uygulama: A takımı topu oyuna sokar. MADDE 49 OYUNCU TEKNİK FAULÜ 1. Eskiden oyuncuya verilen teknik faulün cezası 2 atış idi. Yeni kurala göre bundan böyle oyuncuya teknik faul verildiğinde, diğer takımdan isteyen oyuncu 1 serbest atış kullanacak ve o takım topu hakem masasının karşısındaki kenar çizgisinin orta noktasından oyuna sokacak. 2. Bundan önceki kural değişikliği ile kurallara giren Sportmenlik Dışı Teknik Faul kaldırıldı. Eski uygulamaya göre sportmenlik dışı teknik faulü gerektiren bir durum ortaya çıktığında (Rakip takım topu oyuna sokarken bunu engellemek için saha dışına çıkmak, gibi) oyuncuya teknik faul verilecek ve oyun yukarıdaki açıklamaya göre 1 serbest atış ve topun kenardan oyuna sokulmasıyla başlayacak. 3. Rakip şut attığında, savunma oyuncularının fileye veya çembere asılarak ya da arkalığı sarsarak topun girmesini engellemeleri eski kurala göre teknik faulü gerektiriyordu, atış 3 sayı bölgesinden yapılmış da olsa takıma en çok 2 sayılık olanak veriliyor. Topun çemberden geçmesini engellemek için savunma oyuncularınca topa yapılan kural dışı temaslarda ise atışın yapıldığı bölgeye göre 2 ya da 3 sayı veriliyordu. Benzer durumlardaki bu çifte standardı ortadan kaldırmak için aksama (arkalığa, çembere, fileye) yapılan etkili temaslarda atışın yapıldığı bölgeye göre 2 ya da 3 sayı verilmesi kuralı getirildi ve bu tür durumlardaki teknik faul uygulaması kaldırıldı. Şut atıldığında, savunma oyuncusunun arkalığı sarsması, fileye veya çembere asılması yüzünden top çemberden geçmemişse sayı verilecek, bu ihlali hücum oyuncusu yaparsa, top çemberden geçse dahi eskiden olduğu gibi sayı değeri kazanmayacak. |
MADDE 55 TAKIM FAULLERİ 1. Bir takımın oyuncuları, bir periyodda toplam 4 faule ulaştığında takım faullerini doldurmuş olur ve daha sonra yapacağı fauller, hücum faul olmadıkça, karşı tarafın serbest atışlarını gerektirir. 2. Faul (teknik faul, diskalifiye edici faul değil, normal faul), canlı bir topun kontrolünü elinde bulunduran ya da topu kenardan sokma hakkına sahip olan takım tarafından yapılmışsa, bu faul iki atışla cezalandırılmayacaktır. Bir takım ihlal veya faulden dolayı topu oyuna sokma hakkı kazanmışsa, topun artık o takımında sayılacağından, yapacağı fauller hücum faulü olarak değerlendirilecektir. Örnek 1 A-4 topla yürüme ihlali yapıyor. B takımı topa oyuna sokma hakkı elde etti ancak top henüz o takımın bir oyuncusuna verilmedi. Bu sırada B-4 kişisel faul yapıyor. B takımının faul sayısı önemli değil. Uygulama: B takımı ihlalden dolayı topu oyuna sokma hakkı elde ettiği için yaptığı faul hücum faulü olarak değerlendirilecek ve iki topu oyuna sokma hakkı birbirini götürdükten sonra oyun hava atışı ile devam edecek. Örnek 2 A-4 iki serbest atış atacak ve daha sonra A takımı topu kenardan oyuna sokacak. İkinci serbest atıştan sonra ancak top kenardaki oyuncunun kullanımına verilmeden önce A-5, B-5’e kişisel faul yapıyor. (A takımının faul sayısı önemli değil) Uygulama: Serbest atış yok. B takımı topu oyuna sokacak. Çünkü topu oyuna sokma hakkı olan takımın yapacağı fauller, hücum faulü olarak değerlendirilir. Ayrıca top bir faul cezasının uygulanması için canlandıktan sonra bu ceza (TOSH), bir diğer ceza ile birbirini götürmede kullanılamayacağı için hava atışı yapılmaz. |
MADDE 56 ÖZEL DURUMLAR Bu madde artık sadece faulleri değil, ihlalleri de kapsıyor. Aynı duran saat periy****da bir ihlal veya bir faul kararından sonra başka faul kararları verilebilir. Bu durumda ihlaller de dahil eşit cezalar birbirini götürdükten sonra başka ceza kalmamışsa, oyun Madde 45’teki gibi (Çift Faul) devam eder. Ancak hatırlanacağı gibi top bir faul veya ihlal kararından sonra canlanmışsa (oyuncu topu oyuna sokma noktasında eline almışsa), başka faul cezaları ile birbirini götürmede kullanılamaz. Örnek 1 Sahadaki canlı bir top A takımının kontrolündeyken, A-4, B-4’e faul yapıyor. A takımının faul sayısı önemli değil. Uygulama: B takımı topu oyuna sokar. Örnek 2 A-4 sayı yapıyor, hemen arkasından A-4 ve B-4 teknik faul yapıyor. (Top henüz B takımı oyuncusunun, topun oyuna sokulacağı yerde elinde değilken) Uygulama: Teknik fauller birbirini götürür, B takımı topu oyuna sokar. Örnek 3 A-4 sayı yapıyor, B takımı topu oyuna sokmaya çalışırken (top bir oyuncusunun elindeyken) A-4 ve B-4’e teknik faul veriliyor. Uygulama: Teknik fauller birbirini götürür, B takımı topu oyuna sokar. Örnek 4 A takımı, topu oyuna sokma hakkı kazandığı sırada ancak henüz oyuncusu topu oyuna sokma noktasında eline almamışken, A-4- ve B-4’e çift faul veriliyor. A-5’e de kişisel faul veriliyor. Uygulama: En yakın dairede hava atışı. Örnek 5 A takımının bir oyuncusu ihlalden veya faulden sonra topu oyuna sokma noktasında eline almışken, A-4 ve B-4’e çift faul, A-5’e de kişisel faul çalınıyor. A takımının faul sayısı önemli değil. Uygulama: Çift fauller birbirini götürür ve top canlandığı için topu oyuna sokma hakkı, başka fauller olduğunda birbirini götürmede kullanılamayacağı için top B takımına verilir. Bu bir hücum faulü olduğu için atış attırılmaz. |
Örnek 6 A-4 topla yürüme ihlali yapıyor. Daha sonra, ancak top canlanmadan, yani topu kenardan oyuna sokacak oyuncu eline almadan, B-4’e kişisel faul veriliyor. (B takımının faul sayısı önemli değil) Uygulama: Topu oyuna sokma hakkı ile atışsız faul birbirini götürür, oyun en yakın dairede hava atışı ile başlar. (Böyle bir durumda eski kurallara göre top A takımına verilirdi) Örnek 7 A-4 topla yürüme ihlali yapıyor, arkasından A-5 ve B-5’e çift faul veriliyor. Uygulama: B takımı topu oyuna sokar. Örnek 8 A-4 topla yürüme ihlali yapıyor. Top B takımı oyuncusuna verilmeden önce A-5 ve B-5’e çift faul, ayrıca B-6’ya kişisel faul veriliyor Uygulama: Çift fauller birbirini götürür, B takımının ihlalden dolayı topu oyuna sokma hakkı ile A takımının faulden dolayı elde ettiği topu oyuna sokma hakları da birbirini götürür. Oyun hava atışı ile devam eder. (Böyle bir durumda eski kurallara göre top A takımına verilirdi. Örnek 10 Sahada canlı bir top A takımının kontrolündeyken A-4 ve B-4’e teknik faul, ayrıca A-5’e kişisel faul veriliyor. Uygulama: B takımı topu oyuna sokar. Top canlandığı için başka faullerin birbirini götürmesinde kullanılamaz. |
MADDE 58 DÜZELTİLEBİLİR HATALAR 1. Hiç karşılaşılmadığı gerekçesiyle, serbest atışların yanlış potaya atılması bölümü kaldırıldı. 2. Yanlış oyuncu serbest atış kullanmış veya hakedilen serbest atışlar attırılmamışsa; 3. Yanlış oyuncu serbest atış kullanmış veya hakedilen serbest atışlar attırılmamışsa; Hatanın oluşumundan sonra top kontrolü el değiştirmemişse, hata düzeltilir, oyun atışlardan sonra her zamanki gibi devam eder. (Dipten, ribauntla, ihlalle veya faulle) 4. Hata hakedilen serbest atışların verilmemesi ise ve serbest atışları kullanması gereken takım topu oyuna sokmuş ve sayı atmışsa, hata farkedilse bile o takıma yeni serbest atış hakkı verilmeyecektir. Çünkü aksi halde diğer takım dezavantajlı duruma düşürülmüş olur. Örnek 1 B-4, A-4’e faul yapıyor. (Takımın 5. Faulü) Hakem yanlışlıkla serbest atışları attırmıyor ve topu kenardan (A takımına) veriyor, A-5 sayı yapıyor. Bu sırada hata farkediliyor. Uygulama: Sayı sayılır, hata düzeltilmez, B takımı dipten topu oyuna sokar, oyun devam eder. Örnek 2 B-4, A-4’e faul yapıyor (Takımın 5. Faulü) Hakem yanlışlıkla serbest atışları attırmıyor ve topu kenardan (A takımına) veriyor. Top el değiştirmemişken, yani A takımındayken hata farkediliyor. Uygulama: Hata düzeltilir, oyun serbest atışlardan sonra sayı olmuşsa dipten, olmamışsa ribauntla devam eder. |
Örnek 3 B-4, A-4’e faul yapıyor. (Takımın 5. Faulü) Hakem yanlışlıkla serbest atışları attırmıyor ve topu kenardan (A takımına) veriyor. A takımı hücum ediyor, sayı atamıyor, topu B takımı alıyor, bu sırada hata farkediliyor. Uygulama: Hata düzeltilir, serbest atışlardan sonra oyun kaldığı yerden (bu örnekte B takımına verilerek) devam eder. Örnek 4 B-4, A-4’e faul yapıyor. (Takımın 5. Faulü) Hakem yanlışlıkla serbest atışları attırmıyor ve topu kenardan (A takımına) veriyor. A takımı hücum ediyor, sayı atamıyor, B takımı hücum ediyor, sayı atamıyor, A takımı hücum ediyor. Bu sırada hata farkediliyor. Uygulama: Hata düzeltilir, serbest atışlardan sonra oyun kaldığı yerden (bu örnekte A takımına verilerek) devam eder. ÖZEL DURUMLAR 1. (İhlalden bile kaynaklansa) Her türlü TOSH, atışsız faullerle (TOSH) birbirini götürmede kullanılır. Ancak top bir faul ya da ihlal nedeniyle canlandıktan sonra yani top oyuna sokacak veya serbest atışları kullanacak oyuncuya verildikten sonra, (ihlalden kaynaklanan TOSH dahil), başka bir faulle birbirini götürmede kullanılamaz. 2. Çift faul kararı verildiğinde bir takımın TOSH varsa veya top bir takımın kontrolündeyse, top yine o takıma verilerek oyuna devam edilir. 3. Bir takımın hangi nedenle olursa olsun TOSH varsa veya bir takım canlı bir topu kontrol ediyorsa, o takımın yapacağı kişisel fauller topu kontrol eden takım tarafından yapılmış kabul edilir, dolayısıyla diğer takım bu durumdaki kişisel faullerden dolayı serbest atış kullanmaz. 4. Aynı ağırlıktaki fauller birbirini götürür, kalan ceza veya cezalar meydana geliş sırasına göre uygulanır. 5. TOSH uygulanacak son ceza değilse uygulanmaz. 6. Aynı ağırlıktaki cezalar birbirini götürdükten sonra uygulanacak başka ceza kalmazsa, oyun Çift Faul kuralındaki gibi başlar. Yani fauller verildiğinde top bir takımın kontrolündeyse, o takım topu oyuna sokar. |
yıllarımızı verdik bu spora:D |
i love this game :) |
çok yorucu ama çok zevkli bi spor.. |
yillarca oynadim... ayrica italyada bir turnuvayada katildim... basketbol kadar zevkli spor yok.. yani futboluda seviyorum, ama basketbol tabiikide daha heycanli... insan mac sonunda kadar umutlu oluyor, her saniye her sey olabilir..... |
| Türkiye`de Saat: 05:52 . |
Powered by: vBulletin Version 3.8.1
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
SEO by vBSEO 3.3.2