|
Savaş Uçakları Lockheed-Martin F-16 “Fighting Falcon” Fighter-Bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-16.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-16f.jpg F-16 “Fighting Falcon” derlitoplu, çok maksatlı bir avcı uçağıdır. Çok yüksek manevra yetenekli olup havadan-havaya kombat ve havadan yere saldırı görevlerinde kendini ispatlamıştır. ABD ve müttefikleri için düşük maliyetli, yüksek performanslı bir silah sistemi temin etmektedir. Havadan havaya görevde, F-16’nın kombat yarıçapı mevcut potensiyel tehlike uçaklarının çoğundan fazladır.Her türlü hava şartlarında hedef tespit etme, alçak irtifada uçan uçakları yakalıyabilmektedir. Havadan-karaya görevlerde ise 860km’den fazla uçup silahlarını çok yüksek bir hassasiyetle sevk edebilmekte, kendini düşman uçaklarına karşı koruyabilmekte ve ilk kalkış noktasına dönebilmektedir. Bütün hava şartlarında görev yapabilme yeteneği görüş ötesi koşullarda da silah yükü hassasiyetle sevk edebilme olanağı vermektedir. F-16’nın tasarımında gelişmiş havacılık ve uzay bilimi ve F-15 ile F-111 gibi uçakların ispatlanmış sistemleri kullanılmıştır. Bütün bunlar uçağın sadeleştirilmesi ile ölçülerinin, sipariş ve bakım maliyetlerinin küçültülmesi, ağırlığının azaltılması için kullanılmıştır.F-16 tam dahili yakıt yüküyle 9 G’ye dayabilir. 1972 Ocak’ında birkaç Amerikan imalatçısından “LFP” (Lightweight Fighter Program- Hafif Avcı Programı) için dizayn spesifikasyonları talep etti. Bütün katılımcılardan spesifikasyonlarını mutlaka hakiki bir hava üstünlük savaşçısına yönelik hazırlamaları istendi. Sonuçta General Dynamics ve Northrop firmalarından, hiçbir üretim taahhüdü içermeksizin, prototip yapmaları istendi. Bu prototipler yalnızca teknoloji “sergileyiciler” olacaklardı. Her iki imalatçı birkaç belirlenmiş performans kriteri dışında yaratıcı tasarımları konusunda tamamen serbest bırakıldılar. Northrop iki motorlu YF-17’yi, klasik aerodinamik teknolojileri kırıp geçen ve iki motor kullanan bir uçak olarak üretti. General Dynamics buna karşılık olarak daha derli toplu, motor olarak F-100 turbofanı kullanan tek motorlu YF-16’nın prototipini ortaya koydu. “LFP” projesi 1975 başlarında tamamlandığında YF-16 ve YF-17’nin her ikisi de büyük bir gelecek vaad ettiler. İkisin de performansı o kadar iyiydi ki her ikisi de hizmete uygun görüldüler... 13 Ocak 1975’de USAF YF-16’nın performansı itibariyle “ACF”nin (Air Combat Fighter-Hava Muharebe Uçağı) kazanıcısı olduğunu ilan etti. Orijinal F-16 gündüz görev yapabilen hafif avcı uçağı olarak tasarlanmıştır. Havadan-karaya görevlerinin eklenmesiyle F-16’lar çok maksatlı avcı uçaklarına dönüştüler. Blok 10 F-16A’sının boş ağırlığı 7,052 kg, blok 50 F-16C’ninki ise 7,680 kg’dir. F-16A’daki “A” Blok-1 ila 20 arasındaki tek kişilik uçaklar için kullanılmaktadır. F-16B’nin “B”si ise aynı serinin iki, kişiliğini tarif etmektedir. Blok 25’den başlıyarak bu harfler ayrı sıra içinda “C” ve “D” ile değiştirildiler. “Blok” tabiri F-16’ları takip etmede çok önemli bir terimdir. Esasen her blok sayısı bir kilometre taşıdır. Blok sayısı ne zaman imalat nedeniyle F-16’da bir geliştirme yapılırsa değişmektedir. F-16A tek kişilik model olup ilk uçuşunu 1976 Aralık’ında yapmıştır. İlk servis F-16A’sı ise 1979 Ocak’ında teslim edilmiştir. İki kişilik F-16B tandem kokpite sahip olup “A” modeliyle hemen hemen aynı boydadır. Su damlası şeklindeki kokpit ikinci kokpite doğru uzatılmıştır. İkinci kokpite yer açmak için gövde ön tarafındaki yakıt tankları ile avionak gelişme alanları azaltılmıştır. Eğitimde ön kokpit öğrenci, arka kokpit ise öğretmen tarafından kullanılır. F-16C ve F-16D önceki F-16A ve B’nin mukabilleridir, ancak en modern kokpit kontrol ve gösterge sistemlerini bünyelerinde bulundurmaktadırlar. Bunlara çok sayıda MFD ve HOTAS dahildir. 1981 Kasım’ından itibaren, gece görüş ötesi saldırı dahil çok maksatlı görevleri yerine getirebilmek için gerekli statik ve kablaj gereksinimlerini içermektedir. F-16C spesc/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engine/motor:1 x Pratt & Whitney F100-PW-200/220/229 (or/veya General Electric F110-GE-100/129 thrust/itiş gücü: 119,85kN, wingspan/kanat açıklığı: 9.80m, length/boyu: 14,80m, height/yükseklik: 4,80m, speed/hız: 2,475km/h (+ Mach 2), ceiling/tavan: +15,000m, max. take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 16,875kg, menzil/range: +3,300km, Armament/silah donanımı: 1 x M61A1 Vulcan 20mm MG, 2 x AIM-7, 2 x AIM-9 x 2 x AIM-120 missiles in air-to-air missions/AA füzeler havadan havaya görevlerde air-to-air missions/havadan havaya görevlerde:1 x 20mm MG, 8 x AA missiles/füze ( AIM-120, AIM-9, AIM-7) air-to-ground missions/havadan karaya görevlerde: 1 x 20mm MG, 4 x AA missiles/füze ( AIM-120, AIM-9, AIM-7), laser guided bombs/lazer güdümlü bombalar |
Northrop F-5 "Freedom Fighter" Fighter-bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-5.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-5f.jpg Northrop tarafından imal edilen F-5 düşük maliyet, kolay bakım ve büyük esnekliği birleştiren bir süpersonik savaş uçağıdır. 2000’den fazla F-5, müttefik ülkelerin kullanımı için USAF tarafından sipariş edilmiştir. USAF Northrop T-38 eğitim uçağına benzeyen F-5’ler cephelerdeki ham pistlerden harekat kaabiliyetine sahip değişik kara destek ve hava önleme görevlerini yapabilirler. İlk F-5 uçuşu 30 Temmuz 1959’da gerçekleşti ve yabancı pilotların eğitimi için Taktik Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na teslimatlar 1964 Nisan’ında başladı. İran ve Güney Kore’den gelenler eğitime ilk katılanlardı ve bunları Norveç, Yunanistan, Tayvan, İspanya ve F-5’i tercih eden diğer ülkeler izlediler. İki kişilik kombat versiyonu F-5B 1964 Şubat’ında uçtu. 1966-67 arasında bir USAF F-5 filosu uçağın operasyonel değerlendirmelerini yapabilmek için Güneydoğu Asya’da kombat görevleri yaptılar. F-5A’lar lisans altında İspanya’da CASA tarafından (C-9/CE-9), Kanada’da Canadair tarafından (CF-5A/B), ve Hollanda’da Fokker tarafından (NF-5A/B) üretilmişlerdir. F-5E “Tiger II” ise F-5A “Freedom Fighter”in büyük oranda geliştirilmiş modelidir. Üstün manevra yetenekli, hafif ve düşük maliyetli bir hava üstünlük savaşcısı olarak baştan tasarlanan “–E” modellerine havadan havaya atış radar kontrol sistemi ilave edilmiştir. Daha güçlü J-85 motorları dolayısıyla gövdenin genişletilmesi ve uzatılması gerekmiştir. Kanat kökleri de değiştirilerek üçlü delta görünümü verilmiştir. İlk F-5E uçuşu 11 Ağustos 1972’de gerçekleşti. Bu uçağı teslim alan ilk USAF birliği Williams AFB’deki 425 TFS’dir. Bu üs yabancı pilotların yetiştirilmesinden sorumluydu. “Tiger II”in en iyi bilinen uygulaması Nevada’daki Nellis AFB’deki USAF Hava Muharebe Okulu’dur. Burada 64. Hava Muharebe Okulu Filosu Sovyet taktikleriyle eğitilmişler, MiG-21’leri simüle ederek USAF pilotlarına kombat eğitimi vermişlerdir. F-5A specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, Engines/motorlar: 2 x General Electric J-85, thrust/itiş gücü: 18,11kN, Wingspan/kanat açıklığı: 7,85m. Length/boyu: 14,34m. Height/yüksekliği: 4.10m. Take-off weight/kalkış ağırlığı: 9,300kg, Max speed/azami hızı: 1,526km/h. Cruising Speed/seyir hızı: 950km/h. Range/menzili: 1,815km Ceiling/Tavanı: 15,400m. Armament/silah donanımı: 2 x 20mm MG, 2500kg rockets, missiles and bombs externally ( 2 x AIM-9 “Sidewinder” AA)/ 2 x 20mm MG, gövde ve kanat altında 2500kg roket, füze ve bomba yükü (2 x AIM-9 “Sidewinder” AA) |
Lockheed-Martin & Boeing F-22 “Raptor” “Stealth”Fighter / ”Görünmez”Av http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-22.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-22f.jpg F-22 programı, gelişmekte olan global tehlikeler karşı USAF’ın gelecek jenerasyon hava üstünlük savaş uçağını yaratmaktır. Bu uçak düşman hava sahasına sızmak, ilk görünme, birden fazla hedeflere karşı ilk “öldürme” görevlerini ifa etmek üzere tasarlanmıştır. F-22 düşük saptanabilme yeteneği, yüksek manevra kabiliyeti, gelişmiş entegre avionikleri ve “afterburner”sız süpersonik seyir sağlayan aerodinamik performansı ile öne çıkmaktadır. F-22’nin motoru uzun süreli olarak süpersonik hızlarda uçarken “afterburner” kullanmayıp yüksek verim sağlayan, ve bunu düşük hızlarda da gerçekleştiren bir uçaktır. Havadan havaya görevlerde F-22 6 adet AIM-120C ve 2 adet AIM-9 güdümlü AA füze taşıyacaktır. Havadan karaya görevlerede ise 2 adet AIM-120C ve 2 adet AIM-9’a ilaveten gövde içinde 2 adet 100lb JDAM mühimmat bulunduracaktır. GPS kumandalı JDAM’larla F-117’lerin kapasitesine sahip olacaktır. F-22’nin kombat yapımı “temiz”dir, yani bütün silahlar gövde içinde taşınmakta ve gövde dışında hiçbir yük bulunmamaktadır. Bu F-22’nin görünmezlik özelliği için önemli bir husustur çünkü bu tip yüklerin olmaması hava direncini azaltacağı gibi menzilini de arttırır. F-22’nin kanat altına dört yükleme noktası vardır, herbiri 5000lb yük taşıyabilir. Tümüyle gövde dışı füzelerle donatılmış bir tasarım (her istasyonda iki füze) uygun görünmekle birlikte ve bunun teknik olarak zor olmayacağına rağmen henüz bu uygulama ile ilgili onay USAF’tan gelmemiştir. USAF bu uçaktan toplam 86.6 milyar ABD Dolarına 648 adet almayı planlamaktadır. Şu anda F-15’ler avionik parça sıkıntısı ile karşılaşmaktırlar ve son F-22 servise girdiğinde yaşları 30’un üzerinde olacaktır. F-22 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engines/motorlar: 2 x Pratt & Whitney F119-PW-100 turbofan, Thrust/itiş gücü: 155,35kN, Wingspan/kanat açıklığı: 13,56m, Length/boyu: 18,90m, Height/yükseklik: 5,08m, Wing area/kanat alanı: 77,62m2, Max.speed/azami hız: Mach 1,8, Cruise speed/seyir hızı: Mach 1,5, Armament/silah donanımı: 1 x 20mm MG, 2 x AIM-9 “Sidewinder”, 6 x AIM-120C AMRAAM, 450kg JDAM |
Lockheed, F-117 Nighthawk Fighter-bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f117.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanuca...ww2/f-117f.jpg F-117 “Nighthawk” Dünya’nın ilk düşük görünebilirlik teknolojisini kullanan “stealth-gizli” uçağıdır. Benzersiz tasarımı tek kişilik F-117A’a üstün kombat yetenekleri sağlamaktadır. Yaklaşık F-15 büyüklüğünde, iki motorlu olan uçak iki adet General Electric F404 turbofan motorları ile tahrik edilmektedir. Dörtlü “fly-by-wire” kontrol sistemine sahiptir. Aynı zamanda havada yakıt ikmali yapma yeteneğine de sahiptir. F-117A dijital avioniklerle entegre edilmiş sofistike navigasyon ve taarruz sistemlerine sahiptir. Bu sistem görev verimliliğini arttırdığı gibi pilot üzerindeki yükü azaltır ve değişik silahların kullanılmasına imkan sağlar. İlk F-117A teslimatı 1982’de son teslimat ise 1990 Yaz’ında yapılmıştır. F-117A’nın üretim kararı 1978’de Burbank, California’da bulunan Lockheed Advanced Development Projects’e verilen bir ihale ile yapılmıştır. İlk uçuş ise kararın verilmesinden yalnız 31 ay sonra, 1981’de gerçekleşmiştir. USAF Hava Muharebe Komutanlığı’nın tek F-117A birliği olan 4450’nci Taktik Grup ise operasyonel yeteneğini 1983 Ekim’inde kazanmıştır. Ocak-Şubat 1991’deki “Çöl Fırtınası” harekatında F-117A’lar en ağır korunmuş hedeflere saldırdılar. Bağdat şehir hudutları içindeki hedeflere taarruz etmesine izin verilen tek müttefik jetiydi. F-117A normal durumlarda iki adet 2000 librelik GBU-27 lazer güdümlü bomba taşır ve bunlarla Irak’ın elektrik istasyonlarını, askeri karargahları, haberleşme merkezlerini, hava savunma noktalarını, hava alanlarını, cephanelikleri, kimyasal, biyolojik ve nükleer silah tesislerini vurdu veya paralize etti. Yugoalavya’nın entegre hava savunma sistemlerine yönelik Müttefik Kuvvetler’in harekatının başlangıç safhasında NATO hava güçleri 400’den fazla sorti gerçekleştirdiler. İlk iki gece içinde müttefik birlikler havadan ve karadan Yugoslavya ve Kosova’daki 90 hedefi vurdular. Balkan’lardaki bu harekatta F-117A “Nighthawk”larda yer aldı. 27 Mart 1999’da bir F-117A Yugoslavya üzerinde düşürüldü. Yalnız 54 adet F-117A üretilmiştir. F-117A specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engines/motorlar: 2 x General Electric F404 turbofans, thrust/itiş gücü: 47.9kN/ea., Wingspan/kanat açıklığı:13.3 m, Length/boyu: 20.3 m, Height/yükseklik: 3.8 m, Weight/ağırlığı: 23,625 kg., Speed/hızı: High subsonic, Range/menzil: Unlimited with air refueling/havada yakıt ikmaliyle sonsuz Armament/silah donanımı: Internal weapons carriage/dahili bomba yuvasında: (two each of/herbirinden iki adet) 2 x MK84 2000-pound, 2 x GBU-10 Paveway II, 2 x GBU-12 Paveway II, 2 x GBU-27 Paveway III, 2 x BLU 109, 2 x WCMD |
Panavia MRCA "Tornado" Fighter, attack / Av, bombardıman http://www.tayyareci.com/digerucakla...an/tornado.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...2/tornadof.jpg 1960’lı yıllarda İngiliz, Alman, İtalyan işbirliği ile geliştirilmiş, değişken kanat geometrili, günümüzde halen kullanılan çok maksatlı bir uçaktır. Saldırı ve hava savunma olarak iki değişik tipde geliştirilen bu uçağın saldırı tipi ilk uçuşunu 1974’de, hava savunma tipi ise 1979’da yaptı. Saldırı tipi 1980’den itibaren, hava savunma tipi ise 1985’den itibaren hizmete girmeye başladı. Her üç ülkenin hava kuvvetlerinde halen görev yapmaktadır. Tornado Specifications / doneler: crew/mürettebat: 2, engine/motor: 2 x Rolls-Royce/Turbo Union RB-199-34R, thrust/itiş gücü:63.3kN, wingspan/kanat açıklığı: 13.0m, length/uzunluğu: 18.0m, start mass/kalkış ağırlığı: 15000-20000kg, max speed/kalkış hızı: M2+ Armament(IDS)Strike type/Saldırı tipi:2 x Mauser BK27 27mm cannon, 2 x AIM-9L AAM missiles, ALARM anti-radiation missiles, Kormoran anti-ship missile, bombs, ECM pods,drop tanks on 7 external points. Armament(ADV)Air defense/Hava savunma tipi: 1 x Mauser BK27 27mm cannon, 4 Skyflash AAM + 4 AIM9L AAM missiles, 2 fuel tanks on 10 external ponits. |
Dassault “Rafale” Fighter / Av http://www.tayyareci.com/digerucakla...ww2/rafale.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...w2/rafalef.jpg Fransa başlangıçta Avrupa Ortak Avcı Uçağı projesinin bir parçasıydı. Ancak geliştirilen modelin kendi ihtiyaçlarını karşılamadığı gerekçesiyle projeden ayrıldı. 1985’den itibaren kendine uygun daha hafif ve daha küçük bir çok maksatlı uçak geliştirmeye başladı. Dassault tarafından yapılan ilk prototip uçuşu 1986’da gerçekleşti. Bu prototip üzerinde yapılan gelişmelerle meydana gelen Rafale C 01 ilk uçuşunu 19 Mayıs 1991’de gerçekleştirdi. HUD, HOTAS, MFD, fly-by-wire gibi modern donanımları olan bu uçaklardan Fransız Hava Kuvvetleri için 95 adet bir kişilik, 140 adet iki kişilik, Fransız Deniz Kuvvetleri için de 86 adet 1 kişilik alınması düşünülmektedir. Rafale’ler 2002 yılından itibaren servise girmeye başlamış olacaktır Rafale Specifications/Doneler: Crew/Mürettebat: 1-2, engine/motor: 2 x SNECMA M88-2, thrust/itiş gücü:73.5kN, wingspan/kanat açıklığı: 10.9m, length/uzunluğu: 15.3m, height/yüksekliği: 5.34m, start mass/kalkış ağırlığı: 19500kg, empty mass/boş ağırlığı: 9060kg, max speed/azami hızı: 2070km/h, armament/silah donanımı: 1 x 30mm cannon, bombs and missiles on 14 hardpoints including 8 Matra MICA AAM missiles, 4 AM33 Exocet anti-ship missiles, 3 drop tanks |
EUROFIGHTER Multi purpose / Çok maksatlı http://www.tayyareci.com/digerucakla...urofighter.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...rofighterf.gif Britanya, İtalya, Almanya ve İspanya tarafından yürütülen en son çok uluslu Avrupa projesidir. Başlangıçta Fransa da katılımcılardan biri iken kendi ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilecek bir uçak (Rafale) geliştirmek üzere ayrılmıştır. İki motorlu bu uçak F-22’nin yeteneklerinin %90’ına sahip olacak, “Stealth” yeteneği olmayacak ancak %50 daha ucuza mal olacaktır. Başlangıçta MiG-29 ve Su-27’lerin tehdidine karşı planlanan uçak Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Körfez Savaşı benzeri “evden uzak” görevler için geliştirilmiştir. MFD dijital göstergeler, “fly-by-wire”, HUD gibi modern teknoloji içeren “Eurofigther” 2002’den itibaren göreve girmeye başlıyacaktır. RAF 232 adet, Almanya 180, İtalya 121 ve İspanya 87 adet satın alacaktır. Yunanistan da projeye ilgi duymaktadır. Specifications/donelerrew/mürettebat: 1 (2), Engines/Powerplant: 2 x Eurojet EJ200 Turbofans, Thrust/İtiş gücü: 90kN,Wingspan/Kanat açıklığı:10,50m,Length/Uzunluk:14.50m, max. speed:2125 km/h (at 11.000m), Armament: 1 x 27mm Mauser cannon/top, standart Air Interdiction/Hava önleme: 2 x Storm Shadow, 2 x ALARM, 4 x AMRAAM, 2 x ASRAAM AAM rockets/füze, 1 x 1,500lt, 1 x 1000lt fuel tank/yakıt tankı. Close Air Support/Yakın Hava Destek: 18 x Brimstone, 4 x AMRAAM, 2 x ASRAAM AAM rockets/füze, 1 x 1000lt fuel tank/yakıt tankı SEAD: 6 x ALARM, 4 X amraam, 2 x ASRAAM AAM rockets/füze, 1 x 1000lt fuel tank/yakıt tankı Maritime Attack/Deniz Saldırı: 4 x Penguin ASM, 4 x AMRAAM, 2 x ASRAAM AAM rockets/füze, 1 x 1500lt, 1 x 1000lt fuel tank/yakıt tankı |
McDonnell Douglas F-4 "Phantom II" Fighter-bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-4.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-4f.jpg F-4 McDonnell Douglas tarafından üretilen iki kişilik (tandem), süpersonik, uzun menzilli, her türlü hava şartlarında görev yapabilen bir av-bombardıman uçağıdır. Görev yetenekleri arasında temel silah olarak AA füzeleri, ikincil silah olarak 20mm topunu kullanan av-önleme, konvensiyonel veya nükleer bombalarla uzun menzilli saldırı ve roket, füze,bomba karışımı ile yakın destek bulunmaktadır. Uçağın itiş gücü değişken statorlu, değişken kapasiteli “afterburner”lı iki adet aksiyal turbojet tarafından sağlanmaktadır. Uçağı düşük gövdeye monte edilmiş geriye eğik ve uç kısımları belirli bir anhedral açı ile yükselen kanatlar karakterize etmektedir. Kolay depolama ve yer bakımı için kanatlar katlanabilmektedir. Gövdenin arka kısmında, iniş mesafesini azaltan gövde içine saklı iniş paraşütü ve hidrolik olarak çekilebilen hook bulunmaktadır. İlk uçuşunu 1958 Mayıs’ın yapan “Phantom II” esas itibariyle gemileri savunmak üzere ABD Donanması tarafından geliştirilmiş ve 1961’de servise girmiş bir uçaktır. 1962’de Vietnam’da MiG’lere karşı daha güçlü bir uçak ihtiyacı, yakın hava desteği, karşıt hava saldırıları yapabilecek arayışı neticesi değerlendirmeye alındı (F-110A “Spectre” adıyla) ve bir modeli onaylandı. 18 Eylül 1962’de USAF ve USN uçak designasyonlarını F-1’den F-11’e kadar birleştiren sistem çıkınca USAF’ın F-110’u ile Donanma’nın F4H-1’i F-4C ve F-4B oldu. F-4C diye adlandırılan USAF’ın ilk “Phantom II”si ilk uçuşunu 27 Mayıs 1963’de yaptı. Teslimatlar da Kasım 1963’de başladı. Havadan karaya görevlerde F-4 II.Dünya Savaşı’nın meşhur B-17’sinin iki misli bomba yükü taşıyabilmektedir. F-4’ler aynı zamanda foto-keşif ve “Wild Weasel” uçaksavar füze sistemlerini yok etme görevlerini ifa etmişlerdir. “Phantom II” üretimi 1979 sonunda bittiğinde 2,800’ü USAF’a, 1,200’ü USN’ye olmak üzere 5,195 adet “Phantom II” üretilmiştir. Bunların bakiyesi müttefik ülkelere sevk edilmiştir. 1960’ların başında USAF RF-101’leri takviye etmek üzere taktik üstünlüğü olan bir foto-keşif uçağı arayışına girmiştir. Bunun neticesi Hava Kuvvetleri tadil edilmiş F-4C’leri tercih etmiştir. RF-4C geliştirme programı 1962’de başladı ve ilk uçuşu 18 Mayıs 1964’de gerçekleşti. 505’i USAF için olmak üzere toplam 668 RF-4C üretilmiştir. RF-4C’ler burun kısmındaki üç istasyonda değişik kameralar taşıyabilirler. Yüksek ve alçak irtifada, gece ve gündüz fotoğraf çekebilirler. RF-4C’lerin hiçbir silahı yoktur. Ancak bazılarına savunma maksatlı dört adet AIM-9 “Sidewinder” füzesi monte edilmiştir. F-4D specs/doneleri: Crew/mürettebat: 2, engines/motorlar: 2 x General Electric J-79-GE-15, thrust/itiş gücü: 75.46 kN/ea.,Wingspan/kanat açıklığı: 11,68m. Length/boyu: 17,71m. Height/yükseklik: 4,99m. Max take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 26,886kg. Max speed/azami hız: 2,310km/h. Cruising speed/seyir hızı: 974km/h. Range/menzil: 2,888km. Ceiling/tavanı: 18,100m. Armament/silah donanımı: Up to 7,230kg of externally carried nuclear or conventional bombs, rockets, missiles, or 20mm cannon pods in various combinations including 4 x AIM-9 “Sidewinder” & 4 x AIM-7 “Sparrow” AA missiles/ 7,230kg’a kadar nükleer, konvansiyonel bombalar, roketler ve 20mm top podu dahil değişik kombinasyonlar(4 x AIM-9 “Sidewinder” ve 4 x AIM-7 “Sparrow” AA güdümlü füze dahil). |
Northrop-Grumman B-2 Spirit Strategic Bomber / Stratejik Bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-2.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-2f.jpg İlk B-2A, Northrop firmasının Palmdale, California’daki montaj tesislerinden 22 Aralık 1988’de çıkmıştır. İlk uçuş ise 8 ay sonra 17 Temmuz 1989’da gerçekleşmiştir. B-2A USAF’ın envanterindeki en yeni bombardıman uçağıdır. Bazen “Görünmez Bombardımancı” olarak da adlandırılan B-2A’nın tasarım ve imalatında sofistike düşük görünülürlülük teknolojileri kullanılmıştır. Bu teknoloji çok küçük görüntü vermekte, radar ekranında bir ‘blip’ olarak görülmektedir. Bu uçaklar yoğun olarak savunulan hedeflere konvensiyonel ve nükleer silah sevk etme yeteneğine sahiptir. USAF başlangıçta 165 B-2A almayı planlamışsa da değişen dünya şartları bütçedeki kısıtlamalar alımın 21’de kalmasına neden olmuştur. B-2A’lar 1990’ların ortalarında hizmete girmişlerdir. B-2A specs/doneleri: Crew/mürettebat: 2, engines/motorlar: 4 x General Electric F118-GE-100 (non-afterburning) turbofan, thrust/itiş gücü: 76,80kN, wingspan/kanat açıklığı: 52,29m, length/uzunluk: 20,98m, height/yükseklik: 5,17m, weight/ağırlık: 152,100kg, max speed/azami hızı: high subsonic/yüksek subsonik, range/menzil: 11,700km, ceiling/tavan: 15,200m, Armament/silah donanımı: 18,000kg of bombs, nuclear or conventional/18.000kg bomba, nükleer veya konvensiyonel |
MiG-29 (AV-FIGHTER) http://www.tayyareci.com/rus-ucaklar...ages/mig29.jpg http://www.tayyareci.com/rus-ucaklar...ges/mig29f.JPG http://www.tayyareci.com/rus-ucaklar...ges/mig29f.gif Amerikalı’ların geliştirdiği F-15, F-16 ve F-18’e karşı dizayn edilmiştir. İlk prototip uçuşu 1977’de gerçekleşmiştir, 1982’de seri imalatına başlanmıştır. Su-27’lerle birlikte Rus Hava Kuvvetleri’nin ana avcı gücünü oluşturmaktadır. En son modelleri olan MiG-29SMT ve iki kişilik MiG-29UBT’ler HUD, MFD, HOTAS gibi modern elektronik cihazlarla donatılmış, menzili 3500 km’ye çıkarılmış; kara saldırı görevlerini üstlenebilecek tarzda modernize edilmiştir. Havada bir sefer yakıt ikmali ile menzili 5500km’ye çıkmaktadır. Üstün manevra yeteneğine sahiptir. NATO kod adı ”Fulcrum”dır. MiG-29 specifictions/doneleri: crew/mürettebat: 1, engine/motor: 2 ad. Klimov RD-33, thrust/itiş gücü: 81.4kN, wingspan/kanat açıklığı: 11.4m, length/uzunluğu: 17.3m, height/yüksekliği: 4.7m, wing area/kanat alanı: 38.0m2, take-off weight/kalkış ağırlığı: 27215kg, empty weight/boş ağırlığı: 15000kg, max speed(at high altitude)/azami hızı(yüksek irtifada): 2445km/h, max speed(at sea level)/azami hızı(deniz seviyesinde):1500km/h, range(w. max fuel)/menzil(azami yakıtla): 2900km, range(w. max load)/menzil(azami yükle): 630km, armament/silah donanımı: 1 x 30mm cannon, 3000kg payload under 6 underwing pylons(R-27T “IR” and R-27R “radar” medium-long range, R-60M and R-73 “IR” guided AA missiles, 2 x drop-tanks, guided AS missiles)/kanat altındaki altı pilonda 3000kg silah yükü (R-27T “IR” ve R-27R “radar” orta-uzun menzil, R-60M ve R-73 “IR” güdümlü havadan havaya füzeler, 2 adet “drop tank”, güdümlü kara saldırı füzeleri) |
Dassault "Mirage IV" Bomber / Bombardıman http://www.tayyareci.com/digerucakla...w2/mirage4.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...2/mirage4f.jpg Mirage IV Fransız hükümetinin bir vurucu güç yaratma kararı üzerine tasarlanmış bir taarruz-bombardıman uçağıdır. Bu uçağın yapımında Mirage III esas alınmıştır. Başlangıçta Pratt & Whitney J-75-B turbojet motorları seçilmesine rağmen karar bilahare Mirage III’ün motoru olan Fransız yapımı SNECMA ATAR 9K üzerinde karar kılınmıştır. Mirage IV’ün ilk prototipi 1958 Haziran’ında uçtu. Bunu üç prototip daha takip etti. Bunu FAF siparişi takip etti ve ilk 62 Mirage IV’nin teslimatı 1964’de başladı. Her uçakta Thompson CSF DRAA-8A radarı ile alt gövdeye kısmen gömülü AN-22 nükleer bomba bulunuyordu. Mirage IVA specs/doneleri: Crew/mürettebat: 2, engines/motorlar: 2 x SNECMA Atar 9K, thrust/itiş gücü: 68.6kN, wingspan/kanat açıklığı: 11.85m, length/uzunluk: 23.49m, height/yükseklik: 5.4m, wing area/kanat alanı: 78.0m2, start mass/kalkış ağırlığı: 33475kg, empty mass/boş ağırlığı: 14500kg, max speed/azami hızı: 2340km/h, cruise speed/seyir hızı: 1966km/h, ceiling/tavan: 20,000m, range w.max.fuel/azami yakıtla menzil: 4000km, range w.max.payload/azami yükle menzil: 2480km, armament/silah donanımı: 1 x AN-22 60kt nuclear bomb or/veya 7260kg weapons/silah donanımı |
Dassault “Mirage 2000” Fighter / Av http://www.tayyareci.com/digerucakla...mirage2000.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...irage2000f.jpg Mirage III ve Mirage 5 uçaklarının başarısı Dassault firmasını gelişmiş bir av uçağı üretimine konfigürasyon olarak benzeyen fakat tamamen yeni bir tasarım olan Mirage 2000’e yönlendirdi. Dassault “Avions de Combat Futur” (ACF) denilen fakat çok büyük ve çok pahalı olması nedeniyle iptal edilen prejede çalıştı. İptalin hemen akabinde, başlangıçta adı “Mini Mirage” veya “Mimi” olan proje daha sonraları “Super Mirage III”, “Delta 1000”, “Delta 2000” ve nihayet “Super Mirage 2000” olarak adlandırıldı. Bu proje hükümet tarafından da desteklendi. Dassalut’un bu projeye önem vermesinin diğer bir nedeni de 1975 dört Avrupa ülkesinin Mirage F-1’i reddedip General Dynamics F-16’yı seçmesidir. Dassault bunun neticesi eziklik duymuş, firmasının daha iyi bir uçak yapabileceğini göstermesi gerektiğini hissetmiştir. Mirage 2000 için yeni ve daha güçlü SNECMA M-53 hazırdı ancak radar gelişimi kritik durumdaydı. Bu nedenle ilk uçuşun 1979 Mart’ında olmasına rağmen hizmete girmesi 1984’den önce gerçekleşemedi. Ancak savunma programı standartları programdaki bu kaymayı kabul edebilecek durumdaydı. Kontrol sistemi “fly-by-wire” kablolu uçuş sistemiydi ve tamamen otomatikti. Bu da Mirage 2000’e Mirage III ve Mirage 2de olmayan bir çeviklilik seviyesi kazandırdı. Farkedilecek tarzda uzun olan dik kuyruk pilota yüksek hücum açılarında kumandalara hakimiyeti sağlıyordu. Mirage 2000C’de, beherinde 125 mermi olan 30mm’lik iki adet DEFA-554 topu bulunuyordu. Buna ilaveten gövde altındaki beş ve kanatların altındaki ikişler pilonda, yani toplam 9 pilonda 6,300kg yük taşıyabiliyordu.Önleme görevinde Mirage2000C’nin temel silahları Matra Super 530 orta-menzil radar güdümlü AA füze ve Matra Magic kısa-menzilli infraruj arayıcılı AA füzeydi. İkincil kara taarruz saldırılarında ise havadan karaya silahlar taşıyabiliyordu. Teslimatlar 1983’de başladı. İlk servise giren Mirage 2000 tek kişilik bir Mirage 2000C önleme varyantıydı. İlk 37 Mirage 2000C’ye Cyrano 500 olarak ta bilinen Thompson-CSF RDM (Radar Doppler Multifunction) radarı takılmıştı. Thomson-CSF ile Dassault tarafından müşterek üretilen RDI (Radar Doppler Impulse)radarı 1987’den önce hizmete giremedi.38inci Mirage 2000C’nin diğer bir özelliği de gücü arttırlımış SNECMA M53-P2 turbofanıydı. Bu motorun itiş gücü 6,600kg kuru ve 9,700kg “afterburner” ile idi. Mirage 2000C specs/doneleri Crew/mürettebat: 1 (2), engine/motor: 1 x SNECMA M53-P2, thrust/itiş gücü: 95,25kN , wingspan/kanat açıklığı: 9.13m, length/uzunluk: 14.36m, height/yükseklik: 5.2m, wing area/kanat alanı: 41.0m2, start mass/kalkış ağırlığı: 17000kg, empty mass/boş ağırlığı: 7500kg, max speed/azami hız: 2333km/h, ceiling/tavan: 17,060m, range w.max.fuel/azami yakıtla menzil: 3335km, armament/silah donanımı: 2 x 30mm cannons, 6300kg of weapons including Matra Super 530 AA füze |
FAIRCHILD REPUBLIC A-10A "THUNDERBOLT II" Attack / Saldırı http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/a-10.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/a-10f.jpg A-10 kara kuvvetlerinin yakın desteği hedef alınarak tasarımlandırılmış ilk USAF uçağıdır. 2. Dünya Savaşı’nın meşhur uçağı olan, savaş sonlarına doğru kara birliklerine yakın hava desteği veren P-47 Thunderbolt’a izafeten aynı isim verilmiştir. A-10 düşük irtifa ve düşük hızlarda manevra yapabilen, isabetli silah sevk yeteneği olan, sistem ve zırhı sayesinde yüksek hayatta kalma olasılığı olan bir uçaktır. Thunderbolt II’nin dayanıklılığı ona geniş bir kombat yarıçapı ve savaş alanında uzun süre kalabilme yeteneği vermektedir. Kısa mesafelerden kalkma ve inebilmesi ona cepheye yakın alanlardan harekat olanağı sağlamaktadır. Sınırlı imkanları olan ön hatlardan sade tasarımı sayesinde uçabilmektedir. İlk prototip uçuşu 10 Mayıs 1972’de yapılmıştır. A-10A üretimi 1975’de başlamış USAF’a ilk teslimat 1976’da başlamış ve 1984’e kadar sürmüştür. A-10 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1 (2), engines/motorlar: 2 x General Electric TF34-GE-100 turbofan, thrust/itiş gücü: 39,95kN, wingspan/kanat açıklığı:17,48m, Length/uzunluğu: 16,21m, Height/yükseklik: 4,46m, Max. speed/azami hızı: 742km/h, Cruise speed/seyir hızı: 553km/h, range/menzil: 1,320km. Ceiling/tavan: 13,400m, max take-off wieght/azami kalkış ağırlığı:22,950kg Armament/silah donanımı: 1 x GAU-8/A 30mm Gatling MG, 7,250kg of mixed ordnance/karışık cephane |
NORTH AMERICAN F-100 "SUPER SABRE" Fighter-bomber / Av-Bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-100.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanuca...ww2/f-100f.jpg Kore Savaşı’nda kullanılan F-86’nın devamı olarak geliştirilen F-100 USAF’ın ilk düz uçuşta sesten hızlı uçabilen uçağıydı. İlk prototip uçuşu 25 Mayıs 1953’de gerçekleşti. İlk seri üretim uçağı ise Ekim 1953’de tamamlandı. İmalat 1959’da durdurulana kadar North American firması toplam 2,294 adet F-100 üretti. Bunlardan 1274’ü F-100D, 339’u da F-100F’di. Başlangıçta hava muharebesinde düşman uçaklarını yok etmek üzere tasarlanmış, daha sonraları av-bombardıman versiyonu da geliştirilmiştir. Av-bombardıman modeli ilk harekat görevini Vietnam Savaşı’nda yapmış, burada köprü, nehir tekneleri, karayolları ve düşman sızmasına uğramış mahalleri bombalama görevleri verilmiştir. F-100C İlk operasyonel modeldir ve ilk uçuşunu 1955 de yapmıştır. Havada yakıt ikmali, ilave yakıt drop tankları ve elektronik bombardıman ekipmanları gibi birçok yenilikleri bünyesinde bulundurmuştur. Av-bombardıman versiyonu olan F-100D ilk uçuşunu 24 Ocak 1956’da yaptı ve serinin en gelişmiş üretim modeliydi. Süpersonik jet otopilotu ve alçak irtifa bombardıman sistemi gibi yenilikleri içermekteydi. USAF hava akrobasi ekibi “Thunderbirds” tarafından da 1964’den 1968’e kadar kullanılmıştır. F-100F aslında F-100D’nin iki kişilik mürettebat için uzatılmış bir modelidir. USAF’ın süpersonik eğitim uçağı talebi üzerine bir F-100C North American tarafından değerlendirilmek üzere tadil edildi. TF-100C olarak adlandırılan bu uçak Ağustos 1956’da uçtu ancak 9 Nisan 1957’de kırıma uğradı. İlk uçuşu 7 Mart 1957’de yapılan F-100F, silah yükü azaltılmış olmasına rağmen F-100D’nin hava üstünlük muharebe ve av-bombardıman özelliklerini saklamıştır. F-100F’lerin bir kısmı anti-radar modeli olarak geliştirilip karadan-havaya (SAM) füze üslerine ve radar kumandalı uçaksavar bataryalarına taarruz edecek hale getirildi. Her üç model de Türrkiye’nin dahil olduğu müttefik ülkelerde ve NATO güçlerinde görev almıştır. F-100D specs/doneleri: Crew/mürettebat:1, engine/motor: Pratt& Whitney J-57-P-21, thrust/itiş gücü: 71 kN, Span/genişlik: 11.81m. Length/boy: 16.47m. Height/yükseklik:4.91m. Max. weight/azami ağırlık: 17.200kg. Max speed/azami hız: 1530km/h. Cruising speed/ seyir hızı: 970km/h. Range/menzil: 3250km. Ceiling/tavan: 16700m. Armament/silah donanımı: 4 x M-39 20 mm. MG, 2 x GAM-83A Bulldog missiles, 4 x GAR-8 Sidewinder missiles, rockets, max. 3200 kg bombs |
General Dynamics F-111 “Aardvark” Fighter-bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-111.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanuca...ww2/f-111f.jpg F-111 süpersonik hızlarda uçabilen ve her türlü hava şartlarında görev yapabilen çok maksatlı bir taktik av-bombardıman uçağıdır. Üzerinde en çok münakaşa yapılan hizmetteki uçaklardan biri olmasına rağmen USAF tarihçesinde en güvenli servis rekorunu gerçekleştirmiş ve her türlü hava şartlarında yüksek verimli bir saldırı uçağı olmuştur. F-111 ABD Donanması’nın filoları koruyacak av-önleme uçağı ihtiyacı ile USAF’ın süpersonik saldırı uçağı ihtiyacını tek bir uçak ile karşılamak üzere 1962’de başlatılmış sivil menşeli (TFX) “Deneysel Taktik Av Uçağı” projesinin bir neticesidir. Bu yerine getirilmesi çok zor bir projeydi. Tasarımcılar önceliği USAF gereksinimlerinin karşılamasına verdiler ve sonraları bu uçağı Donanma ihtiyaçlarına adapte edebileceklerini düşündüler. Başarısız olan donanma modeli F-111B hiçbir zaman üretime konmadı. Hava Kuvvetleri versiyonu ise ilk uçuşunu 1964’de yapan, Ekim 1967’den itibaren servise girmeye başlayan F-111A modeli ile F-111D, F-111E, F-111F ve FB-111A stratejik bombardıman versiyonunun da dahil olduğu birçok modelde üretildi. Bu modellerin hepsinde birçok problemler çıktı. TFX tasarım spesifikasyonlarını tam anlamıyla yalnız F-111F yerine getirdi. Avusturalya Hava Kuvvetleri için de F-111C modeli üretildi. Son F-111 1996 yılında emekliye ayrıldı. F-111 ağaç tepeleri seviyesinden 18200 metre irtifaya kadar faaliyet gösterebilen bir uçaktı. Pilota düşük yaklaşma hızlarından deniz seviyesinde sesin iki mislinden fazla süpersonik hızlarda uçma imkanı sağlayan değişken geometrili kanatlara sahipti. Kanat açısı 16o’den 72,5o’ye kadar ayarlanabiliyordu. Öne açık kanatlar azami kanat yüzeyini ve kaldırma gücünü sağladığı için kısa mesafeli iniş ve kalkışlar yapabiliyor, fren paraşütü veya “thrust reverser”a (itiş yönünü değiştirici) gerek duymuyordu. İki kişilik mürettebat klimalı ve basınçlandırılmış özel kabin modülünde yanyana oturuyor, tehlike anında da kapsülü kaçış elemanı olarak kullanıyordu. Aynı kapsül karada ve denizde yaşamı devam ettirmede kullanılıyordu. Patlayıcı yardımı ile kabinden ayrılan modül, yere paraşütle iniyordu. Uçağın kanatlarında ve mürettebat modülünün arkasında yakıt tankları bulunmaktaydı. Yalnız bu gövde içindeki yakıtı kullanarak 4,000 kilometreden fazla menzil yapabiliyordu. Kanat altı pilonlarda taşınabilen tanklar ise gerektiğinde atılabiliyordu. F-111 konvensiyonel ve nükleer silah taşıma kabiliyetine sahipti. Gövde içi depoda iki bomba veya ilave yakıt taşıyabiliyordu. Harici yük ise bombalar, füzeler ve yakıt tanklarından meydana geliyordu. Kanat altındaki pilonlardan yalnız gövdeye yakın olanlar kanatlara bağlı olarak hareket ederek daima gövdeye paralel kalıyorlardı. Diğer harici pilonlar ise sabitti ancak yüksek hız için yükü fırlatma tertibatına haizdi. Avionikler haberleşme, navigasyon, arazi takip, hedef belirleme ve taarruz, düşman savunma sistemini çökertme gibi özelliklere sahipti. Kötü hava şartlarında veya gece uçuşlarında bombayı hassas bir şekilde hedefe gönderebilmek için bir radar bombalama sistemine sahipti. F-111’in arazi takip radarı, uçağın yeryüzünün konturlarını takip ederek devamlı aynı irtifada uçabilmesini sağlıyordu. Bu sayede uçak hava şartlarına bağlı olmaksızın gece ve gündüz dağların üzerinden veya vadilerin içinden uçabiliyordu. Bu sistemlere her hangibir şekilde bir olması durumunda uçak otomatik olarak tırmanmaya geçiyordu. F-111F specs/doneleri: Crew/mürettebat: 2, engines/motorlar: Pratt & Whitney TF30-P130, thrust/itiş gücü: 110.96kN/ea., wingspan/kanat açıklığı: 19.0m/11.90m, length/boyu: 22.0m, height/yükseklik: 5.13m, speed/hızı: Mach 1.2 (at sea level/deniz seviyesinde), Mach 2.5 (at 18,200m), ceiling/tavanı: 18,200m, range/menzili: 5,880km, empty weight/boş ağırlığı: 21,367kg, max. take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 45,000kg Armament/silah yükü: 6 x nuclear bombs(4 x on wing pylons, 2 x internal bomb bay), 13,000kg of load composed of bombs, rockets and missiles on wing pylons// 6 ad. Nükleer bomba ( 4’ü kanat altında, 2’si gövde içinde), füze, roket ve bombalardan meydana gelen 13,000kg yük. |
Rockwell B-1 "Lancer" Strategic Bomber/Stratejik Bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-1.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-1f.jpg B-1 alçak irtifa sızmalarını yüksek hızlarda gerçekleştirmek üzere tasarlanmış değişken geometrili kanatları olan stratejik bir bombardıman uçağıdır. Amaç 1950’lerden beri hizmette olan yaşlı B-52’leri değiştirmekti. B-1, B-52’den daha kısa pistlerden kalkış yapabilir, iki misli yük taşıyabilir, ve B-52’den daha küçük bir radar profiline sahiptir. Bu nedenle düşman tarafından tespitini zorlaştıran bir özelliğe sahiptir. B-1A çalışmaları 1972 sonlarında başladı ve ilk uçuşu 23 Aralık 1974’de gerçekleşti. 1977 Temmuz’unun sonunda üç B-1A toplam 646 uçuş saatine tekabül eden 118 uçuş yapmıştır. Bu uçuşlara 21 saat süpersonik ve 35 saat 150 metrenin altında uçuşlar da dahildir. 30 Temmuz 1977’de B-1 projesi Başkanlık kararı ile iptal edildi. Beş yıl sonra, Ocak 1982’de başka bir başkanlık kararı ile proje tekrar başlatıldı. USAF, imalatçı firma Rockwell’i, B-1A’nın geliştirilmiş modeli olan B-1B’den 100 adet üretmek üzere yönlendirdi. Değişken geometrili kanatlar ve turbofan motorlar yalnız daha uzun bir menzil ile düşük irtifalarda yüksek hız sağlamakla kalmayıp uçağın hayatta kalabilme olanağını da arttırmaktadır. Yana doğru tamamen açılmış kanatlar kısa pistlerden kalkma ve düşman saldırısı altındaki üslerden çabuk kaçma olanağı sağlamaktadır. B-1B hız, yük ve mesafede 36 dünya rekoruna sahiptir. B-1B, ilave harici girdilere gerek kalmaksızın, kendine bütün dünyada navigasyon ve hassas bombardıman olanağı sağlayan radar ataletsel seyrüsefer sistemi’ne (INS) sahiptir. B-1B’ler yaşlanmakta olan B-52’lere nazaran U.S. uzun menzilli görevlerde temel bir iyileştirme sağlamıştır. B-1B’nin elektronik karıştırma ekipmanı, infrared karşıt önlemler paketi, radar tespitleri ve uyarı sistemleri küçük radar görüntüsü (B-52’nin yüzde biri) ile birlikte uçağın enterge savunma sistemini meydana getirmektedir. Ayrıca donanımı içinde çok hassas, modular elektronik ekipman tarzında saldırı avionikleri bulunmaktadır. Uçağın AN/ALQ 161A savunma avionikleri geniş bir elektronik karşıt önlemler paketi olup düşman radar tehtidlerini ve arkadan gelen füzeleri belirlemektedir. Uçağı, elektronik karıştırma, “chaff” ve “flare” yayma gibi yöntemlerle savunmaktadır. Saldırı avioniklerinde olduğu gibi savunma avionikleri de havadaki değişikliklere ve gelişen tehdit unsurlarına göre yeniden programlanabilen modüler ve dijital bir yapıya sahiptir. B-1B specs/doneleri: Crew/mürettebat: 4, engines/motorlar: 4 x General Electric F-101-GE-102 turbofan, thrust/itiş gücü: +133,0kN, wingspan/kanat açıklığı: 41,80/23,80m, length/uzunluk: 44,80m, height/yükseklik: 10,40m, empty weight/boş ağırlık: 83,620kg, max take-off weight: 215,600kg, max. speed/azami hız: Mach 1.2 (at sea level/deniz seviyesinde), cruise speed/seyir hızı: Mach 0,9 (at sea level/deniz seviyesinde), Range/menzil: 12,375km, ceiling/tavan: 9,000m. Armament/silah donanımı: 84 x Mark 82 bombs, 12 weapons on external pylons/harici pilonlarda 12 değişik silah |
NORTH AMERICAN XB-70 "VALKYRIE" Strategic Bomber / Stratejik Bombardıman http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-70.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/b-70f.jpg XB-70 büyük gövdeli, uzun menzilli bir atratejik bombardıman uçağı olup B-52’lerin yerini almak üzere planlanmıştı. Araştırma ve geliştirme çalışmalarına 1955’de başlanmıştı. Hava Kuvvetleri bütün silah sisteminin sorumluluğunu yükleniciye vermişti. Projelendirme aşamasında Boeing ve North American arasında rekabet kızıştı ve 1958’de North American seçilerek sözleşme ile ödüllendirildi. Hava Kuvvetleri’nin talebi Mach 3 hızında, yüksek irtifada uçabilen, nükleer ve konvensiyonel bomba yükü taşıyabilen bir uçaktı. Ancak fonların sınırlı olması nedeniyle yalnız iki adet üretildi. Bunlar bombardıman değil aerodinamik, motor ve süpersonik uçaklarla ilgili diğer hususları inceleyecek araştırma uçağı olarak kullanıldılar. “Valkyrie” genelde titanyum ve bal beteği konstrüksiyonunun kullanıldığı paslanmaz çelik panellerden yapılmıştır. Süpersonik uçuşlarda meydana gelen şok dalgalarının yarattığı uçağı kaldırma ve hafifletme fenomemi olan “kompresyon kaldırması”ndan yararlanmak üzere tasarlanmıştı. Süpersonik hızlarda daha iyi bir stabilite için kanat uçları aşağı doğru 65 derece katlanıyordu. Pilot, yardımcı pilot, bombacı ve savunma sistemleri operatöründen meydana gelen dört kişilik mürettebatı vardı. XB-70 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 4, engines/motorlar: 4 x General Electric J93, thrust/itiş gücü: 133,16kN/ea (w. Afterburner), wingspan: 31,92m, length/uzunluk: 58,42m, height/yükseklik: 9,35m, take-off weight/kalkış ağırlığı: 241,700kg, max speed/azami hızı: Mach 3.1, Cruise speed/seyir hızı: Mach 3.0, Range/menzil: 7,100km, ceiling/tavan: 23,500 |
LTV A-7D "CORSAIR II" Attack / Saldırı http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/a-7.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/a-7f.jpg A-7D “Corsair” Donanma avcı uçağı F8U “Crusader” esas alınarak tasarımlandırılmış tek kişilik taktik yakın destek uçağıdır. Kara yakın destek için tasarlamış olmasına rağmen sınırlı bir havadan-havaya kombat yeteneği de vardır. Donanma için geliştirilen A-7’den LTV firması tarafından yine donanma için geliştirilmiştir. İlk prototip uçuşu 5 Nisan 1968’de gerçekleşmiş, teslimatlar aynı yılın 23 Aralık’ında başlamış,1976’da sona ermiştir. Bu süre içinde USAF’a 459 uçak teslim edilmiştir. USAF’a ilaveten Yunanistan bu uçağı kullanan tek yabancı ülkedir. A-7D specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engine/motor: 1 x Allison TF41 turbofan, thrust/itiş gücü: wingspan/kanat açıklığı:11.75m, length/uzunluk: 14.00m, height/yükseklik: 4,89m, max. speed/azami hız: 1,094 km/h, cruise speed/seyir hızı: 900 km/h, range/menzil: 5000 km, ceiling/tavan: 10,184m, max. take off weight: Armamaent/silah donanımı: 1 x 20 mm M61A1 MG, 6780kg of ordnance on under wing pylons/kanat altı pilonlarda 6780kg bomba yükü |
MiG-31 (Önleme/Interceptor) http://www.tayyareci.com/rus-ucaklar...ages/mig31.jpg http://www.tayyareci.com/rus-ucaklar...ges/mig31f.jpg MiG-31, MiG-25 dizaynı esas alınarak geliştirilmiş bir uçaktır. Ana görevi yüksek irtifada keşif ve saldırı önlemedir. İlk prototipi 1975’de uçmuş, seri imalatına ise 1978’de başlanmıştır. 1983’den itibaren Sovyetler Birliği Hava Kuvvetleri’nde göreve girmeye ve MiG-25’lerin yerini almaya başlamışlardır. 200 km menzilli “Zaslon” radarı ile 4 MiG-31’in 800 ila 900km’lik bir cepheyi kontrol altında tutabilmesi özelliklerinden biridir. Hava komuta merkezi olarak avcı uçaklarını da yönlendirebilme yeteneğine sahiptir. NATO kod adı “Foxhound”dur. MiG-31 specifications/doneleri: crew/mürettebat: 2, motor: 2 x Soloviev D-30F6, thrust/itiş gücü:151.9kN, wingspan/kanat açıklığı: 13.5m, length/uzunluğu: 22.7m, height/yüksekliği: 6.2m, wing area/kanat alanı: 61.6m2, max take-off weight/maks. kalkış ağırlığı: 46200kg, empty weight/boş ağırlığı: 21825kg, max speed/azami hız: 3000km/h, cruise speed/seyir hızı: 2500km/h, ceiling/tavan: 20000m, range(w. max fuel)/menzil(azami yakıtla): 3000km, range(w. max load)/menzil(azami yükle): 1200km, armament/silah donanımı: 1 x 30mm top/cannon, on 4 underwing pylons and on 4 underfuselage pylons 8 xx AA missiles(4 pcs long range R-33 on under wing pylons, 4 pcs short range R-60M or 2 pcs medium range R-40TD AA missiles)/gövde altındaki 4 yuva ile kanat altındaki 4 pilonda 8 havadan havaya güdümlü füze (4 ad. uzun menzilli R-33 kanat altında, 4 ad. kısa menzilli R-60M veya 2 ad. orta menzilli R-40TD füze) |
Dassault "Mirage 5" Fighter-attack / Av-taarruz http://www.tayyareci.com/digerucakla...w2/mirage5.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...2/mirage5f.jpg Mirage 5 Mirage III’ün iyi hava şartlarında görev yapabilen, ihracata yönelik bir av-taarruz modelidir. Radarın kaldırılması, diğer elektronik donanımın azaltılması uçak fiyatını düşürmüş fakat yakıt miktarını arttırmıştır. Abu Dabi, Belçika, Kolombiya, Mısır, Gabon, Libya, Pakistan, Peru, Venezuela ve Zaire’ye ihraç edilmiştir. İsrail de bu uçaktan sipariş etmiş ancak Fransa’nın siparişi kabul etmemesi üzerine İsrail bu uçağın Pratt & Whitney J-79 motoruyla donanmış ve adını “Kfir” taktığı kendi modelini yapmıştır. Mirage-5 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engine/motor: 1 x SNECMA "Atar" 9C, thrust/itiş gücü: 62.8kN, wingspan/kanat açıklığı: 8.2m, length/uzunluk: 14.8m, height/yükseklik: 4.2m, wing area/kanat alanı: 34.9m2, start mass/kalkış ağırlığı: 12000kg, empty mass/boş ağırlığı: 5915kg, max speed/azami hız: Mach 2, cruise speed/seyir hızı: 1000km/h, ceiling/tavan: 29500m, range w.max.fuel/azami yakıtla menzil: 1200km, armament/silah donanımı: 3 x 30mm cannons, 4000kg of weapons/silah yükü |
SEPECAT Jaguar Fighter-bomber / Av-bombardıman http://www.tayyareci.com/digerucakla...ww2/jaguar.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...w2/jaguarf.jpg Jaguar’ın orijinleri Britanya ve Fransa’da 1960’ların başlarına kadar gider. 1963’de RAF Gnat ve Hunter’ların yerini alacak bir eğitim uçağı için şartname yayınladı. Fransa’da da Hava Kurmayları “Armee de l’Air” ve muhtemelen “Aeronavale” için hafif bir taktik eğitim uçağı arayışına girmişlerdi. 1964 Ocak’ında ECAT (Ecole de Combat et Applui Tactique) olarak adlandırılan şartname yayınlandı. Şartname orta ve alçak irtifalarda görev yapabilen, hızlı bir şekilde ve düşük maliyetli basit bir subsonik uçağı öngörüyordu. 1964 Mart ayında britanya hükümeti Ortak Pazar’da Fransız vetosuna mani olabilmek için müşterek bir programı düşünmeye başlamıştı. Ancak ECAT RAF taleplerini karşılamıyordu, BAC tasarımı P.45 karşılıyordu. Ancak BAC’ın seçimi Britanya’nın Ortak Pazar’a girmesine yaramıyacaktı. Bunun neticesi iki ülkenin kurmayları 1964 Ekim’inde müşterek şartnamenin tespiti için bir seri görüşme yapmaya başladılar ve şartları 1965 Nisan’ında belirlediler. 1965 başlarında iki motor konsorsiyomu meydana getirilmişti. Bristol Siddeley SNECMA ile M45 Mars motoru üzerinde; Rolls-Royce ile Turbomeca da RB.172 ile T.260 Turmolet’i birleştiren bir tasarım üzerinde bir araya geldiler. 1965 Ocak ayında Fransızlar Breguet BR121’i ECAT’ın temeli olarak seçtiler ve 18 Şubat’ta da RB.172/T.260’ı bu uçağın motoru olarak belirlediler. 17 Mayıs’ta da bir anlaşma memorandumu imzalandı. Bu memoranduma göre 300 uçak alınacaktı. Bunun 150’si RAF için eğitim uçağı, Armee de l’air için 75 eğitim, 75 taarruz uçağı olacaktı. Jaguar ismi 1965 Paris Hava Gösterisi’nde ilan edildi. Aynı yıl BAC/Warton tesislerinde çok yoğun mühendislik çalışmaları yapıldı. Çalışmaların çoğu dahili olmakla beraber dik kuyruk kanadı daha uzun ve daha ince hale getirildi, gövde uzatıldı, kanatlar büyütüldü ve inceltildi. Ancak bu çalışmalar 1965 kasım’ında donduruldu. 1966 Mayıs’ında BAC/Breguet arasında SEPECAT adıyla bir bir müşterek teşebbüs ortaklığı kuruldu. Bu kuruluş uçağın gövdesini yapacaktı. Rolls-Royce Turbomeca da 22 Haziran 1966’da Londra’da tescil olunarak motor imalatının sorumluluğunu aldı. 17 Nisan 1968’de ilk Jaguar E-01 tamamlandı ve ilk uçuşunu 8 Eylül’de yaptı. İlk taarruz Jaguar’ı olan A-03 ise ilk uçuşunu 29 Mart 1969’da yaptı. İlk İngiliz prototipi olan S-06 12 Ekim 1969’da uçtu. 1970’de Britanya Hükümeti taaarruz amaçlı 165 adet tek kişilik ve 35 adet iki kişilik Jaguar almaya karar verdi. Eğitim gereksinimlerinin Hawker P.1182 (sonraları Hawk) ile karşılanması tercih edildi. 1972’de Fransız Donanması Hava Kuvvetleri “Aeronavale” Jaguar M’den geliştirilmiş Etendard lehine feragat etti. Jaguar specs / doneleri: Crew/mürettebat: 1 - 2, engines/motorlar: 2 x Rolls-Royce/Turbomeca RT.172 "Adour", thrust/itiş gücü:31.8kN, wingspan/kanat açıklığı: 8.7m, length/uzunluk: 16.4m, height/yükseklik: 4.9m, wing area/kanat alanı: 24.0m2, start mass/kalkış ağırlığı: 11000-15500kg, max speed/azami hızı: 1350km/h, armament/silah donanımı: 2 x 30mm MG, 2 x AIM-9 “Sidewinder AA missiles, 1000kg of bombs |
Grumman F-14 “Tomcat” Fighter/Av http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-14.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-14f.jpg Donanma’nın Grumman F-14 “Tomcat”i Batı Dünyası’nda benzeri bulunmayan bir av uçağıdır. AWG-9 silah kontrol sistemi vasıtasıyla 6 adet uzun menzilli AIM-54A “Phoneix” füzesini aynı anda 6 değişik hedefe yönlendirebilmekte, orta menzilli kombat görevleri için “Sparrow” füzeleri ve it dalaşı için 20mm top ile “Sidewinder” füzelerini kullanabilmektedir. Son belirtilen görevde değişken geometrili kanatları ona sabit kanatlı uçaklarla sağlanamayacak bir avantaj vermektedir. 1968’de F-11B’lerin yerini almak üzere başlatılan tasarım çalışmaları bilahare Donanma’nın uçak gemilerinde konumlandırılmış savaş uçağı envanterine girmiştir. F-14A P&W TF30 motorlarını ve F-11B için geliştirilen altı adet “Phoneix” AA füzesi ile AWG-9 silah kontrol sistemini kullanmaktadır. 21 Aralık 1970’deki ilk uçuşuna kadar geçen beş yıllık geliştirme, değerlendirme ve filo eğitimleri sonucu uçak gemilerindeki filoların en güçlü savaşcısı durumuna gelmiştir. Başlangıçta F-14B seri imalatında P&W F401 motorununun kullanılması planlanıyordu. Ancak TF30-P-412’nın umulanın çok ötesinde bir performans sergilemesi F401’in ertelenmesine neden olmuştur. “Tomcat” Grumman Donanma’daki McDonnell Douglas F-4 “Phantom II”ların yerini almıştır. Uçak gemisi görev gücü içinde birinci hat saldırı ve düşman hava tehlikelerine karşı savunma görevlerini üstlenmektedir. Mevcut envanter F-14A, F-14B ve F-14D modellerini kapsamaktadır. Üstün hava muharebe yeteneklerine ilaveten “Tomcat” F-14A/B iyileştirme programları çerçevesinde güçlü bir orta menzil saldırı uçağı durumuna da getirilmektedir. UNS/GPS ile JDAM ( Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatı)’ın entegrasyonu ve elektronik karşıt önlemlerin iyileştirilmesi ile çok görevleri saldırı / refakat uçağı durumuna da gelmekte ve envanterde kalış süresi en az 2010 yılına kadar uzatılmış olmaktadır. Yapılan değişiklikler içinde çok maksatlı göstergeler (MFD), baş yukarı göstergesi (HUD), ve HOTAS uygulamaları da vardır F-14A specs/doneleri Crew/mürettebat: 2, engines/motorlar: 2 x P+W TF-30-P-412A turbofan, thrust/itiş gücü: 93.0kN, wingspan/kanat açıklığı: 10.0-19.8m, length/uzunluk: 18.9m, height/yükseklik: 4.9m, start mass/kalkış ağırlığı: 22700kg, max speed: M2+, armament/silah donanımı: 1 x 20mm MG, 6 x AIM-54A or/veya AIM-7 or/veya AIM-9 AA missiles/füze, JDAM bombs (total 14225kg ) |
Boeing F/A-18 “Hornet” Strike-Fighter/Taarruz ve Av http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-18.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/f-18f.jpg F/A-18 “Hornet” tek ve iki kişilik , iki motorlu, çok görevli bir av/saldırı uçağı olup kara üslerinden veya uçak gemilerinden hareket edebilir. F/A-18 değişik görevleri yerine getirebilir; bunların içinde hava üstünlük, refakat, düşman savunmalarını susturma, keşif, ileri hat hava kontrolu, yakın ve derin hava desteği, gündüz ve gece saldırı söylenebilir. “Hornet”ler F-4 “Phantom II” av, A-7 “Corsair” hafif taarruz ve A-6 “Intruder”ların yerini almıştır (bu uçaklar 1990’da emekliye ayrılmıştır). YF-17’nin konfigurasyonu muhafaza edilmesine rağmen F-18 yepyeni bir uçak olmuştur. Tek kişilik av ve saldırı görev yeteneklerini yerine getirebilmek için dijital bilgisayarlardaki son teknolojik gelişmelerden yararlanılmıştır. Katod tüplü göstergeleri içeren kokpit ekranları, simulatörlerde pilotların tamamen gelişmesini sağlayan uygun kumanda teknikleri ile belirtilen görevleri yerine getirebilecek tek kişilik uygulama gerçekleştirilmiştir. Tek kişilik F/A-18A ile iki kişilik F/A-18B 1983’de hizmete girmiştir. A ve B modellerinin başarılı 400 uçaklık uygulamasından sonra Donanma gelişmiş modeller olan F/A-18C (tek kişilik) ve F/A-18D (iki kişilik) modelleri 1987’den itibaren teslim almaya başlamıştır. Bu “Hornet”ler AMRAAM orta menzilli havadan havaya gelişmiş füze sistemleri ve havadan karaya “Maverick” füzelerini taşıyabiliyordu. İki yıl sonra da bu uçakların gece görev yetenekleri geliştirildi. Çok görevli F/A-18E/F “Super Hornet” kombat yetenekleri ispatlanmış olan F/A-18C/D’nin geliştirilmiş bir modelidir. Emekliye ayrılmış A-6 ile kıyaslanabilecek tarzda filo komutanına menzil, dayanıklılık ve silah çeşitliliği sunabilmektedir. Yeni modeller öncekilerden 1,28 metra daha uzundur, %25 daha geniş kanat alanına sahiptir ve %33 daha fazla dahili yakıt taşıyabilmektedir. Bu da ona menzilde %41, havada kalmada %50 artma sağlamaktadır. İki adet ilave silah istasyonuna sahiptir. Bu da havadan havaya ve havadan karaya silah yükünde esneklik sağlamaktadır. Ayrıca JDAM ve JSOW gibi akıllı mühimmat ta taşıyabilmektedir. Super Hornet yaklaşık 8,03 kg yükü onbir harici istasyonda taşıyabilmektedir. Her türlü hava şartlarında görev yapabilen “havadan havaya” radara, güdümlü ve klasik silahların hassas sevki için kontrol sistemlerine sahiptir. Uçakta iki kanat ucu istasyonu, yakıt tankları veya havadan karaya füzeler için her kanat altında dört istasyon, Sparrow’lar veya algılayıcılar için gövde altında kenarlarda iki istasyon ve bir de gövde altında ortada yakıt tankı veya havadan karaya silahlar için bir istasyon bulunmaktadır. Gövde içinde, burun kısmında da bir adet 20mm M61A1 “Vulcan” top vardır. İki adet general Electric F414 turbofan kullanılarak motor itiş gücü 159,59kN’dan 195,30kN’a çıkartılmıştır. F/A-18C/D’lerde düşük görüntülenme teknolojisi uygulanmakla birlikte F/A-18E/F’lerde hayatta kalabilme olanaklarının optimizasyonu ön plana alınarak dizayn edilmiştir. Hughes firmasının “Gelişmiş Hedefleme İleri Bakan Infrared” (ATFLIR) radarı F/A-18E/F’ye ait olmakla beraber daha önceki modellere de uygulanacaktır. Donanma asgari 548, azami 1000 “Super Hornet” satın almayı planlamaktadır. Bu miktar JSF ’nin başarı oranına bağlı olarak değişebilir F/A-18E specs/doneleri: Crew/mürettebat: 1, engines/motorlar: 2 x General Electric F414-GE-400 turbofan, thrust/itiş gücü: 97.65kN/ea, wingspan/kanat açıklığı:13,59m, length/uzunluk: 18,33m, height/yükseklik:4,86m, wing area/kanat alanı:46,45m2, empty weight/boş ağırlığı: 13,865kg, max.take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 29,937kg, speed/hız: + Mach 1.8, ceiling/tavan: 13,865m, range/menzil: +3.600km (combat radius/kombat yarıçapı: 702-756km), Armament/silah donanımı: 1 x 20mm M61A1 “Vulcan” MG, 2 x AIM-9 (or/veya AIM-7F), 2 x AMRAAM, AGM-65E “Maverick”, AGM-84 “Harpoon”, AGM-88A “HARM”, JDAM |
Lockheed SR-71 “Blackbird” Strategic reconniance http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/sr-71.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanuca...ww2/sr-71f.jpg SR-71 Clarence “Kelly” Johnson tarafından yönetilen bir Lockheed ekibi tarafından “Skunk Works” olarak bilinen Gelişmiş Tasarımlar Bürosu’nda dizayn edilmiştir. “Kelly” o zamanlar bu konudan sorumlu başkan yardımcısıydı. İlk versiyonu A-11 bir CIA foto-keşif uçağıydı ve ilk uçuşunu 1962 Nisan’ında gerçekleştirdi. Benzeri bir uçak olan A-12 ise radarda küçük görüntü veriyordu. Av-önleme modeli olan YF-12A 1963 yılında Sovyetler Birliği’nin geliştirdiği süpersonik bombardıman uçaklarına karşı geliştirildi. USAF’ın foto-keşif versiyonu olan SR-71 ilk uçuşunu 1964’de yaptı. A-12 ve SR-71 kanat ön taraflarında yüksek sıcaklığa dayanıklı fiberglas-asbestos lamineleri kullanmıştı. Bu özellik te düşük radar görüntüsü veren hususlardan biriydi. Bu uçağın var olduğu Başkan Lyndon Johnson tarafından 29 Şubat 1964’de açıklandı. SR-71’in startejik keşif uçağı olarak, A-11 tasarımından yola çıkılarak geliştirilmesi 1963 Şubat’ında başlamıştır. İlk uçuşu da 22 Aralık 1964’de gerçekleşmiştir. YF-12 aynı gövdeye sahip av-önleme uçağı olup topluma ilk olarak Edwards Hava Üssü’nde 30 Eylül 1964’de sunulmuştur. SR-71 motorları kanatlarına monte edilmiş delta kanatlı bir uçaktır. İki adet Pratt & Whitney J-58 aksiyal akımlı ve “afterburner”lı turbojet tarafından tahrik edilir. Beher motorun gücü 144,26kN’dir. Tecrübeler Mach 3’de uçuş için gerekli gücün %20’sinden azının motorlar tarafından karşılandığı tespit edilmiştir. Bakiye güç motor girişlerinden, motor önündeki hareketli başlıklardan ve sıkıştırılmış havayı yakan, motor çıkışındaki püskürtme memelerinden kaynaklanmaktadır. Geliştirilmiş yüksek uydu keşif sistemleri nedeniyle SR-71’ler gereksiz olmuştur ve elde bulunan birkaç örneği NASA tarafından deney elemanı olarak kullanılmaktadır. SR-71 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 2, Engines/motorlar: 2x Pratt & Whitney J58-Jt-11(N), thrust/itiş gücü: 151,1kN/ea., wingspan/kanat açıklığı:17.0m, length/uzunluğu:32.7m, height/yüksekliği:5.6m, wing area/kanat alanı:167.2m2, start mass/kalkış ağırlığı:77,110kg, empty mass/boş ağırlığı:36290kg, max.speed/azami hızı:3,380km/h(Mach 3.5+), cruise speed/seyir hızı:2125km/hr, ceiling:24500m, range w/max.fuel/azami yakıtla menzili : 6000km, range w/max. payload/azami yükle menzili:4800km. |
Boeing E-3A "Sentry" AWACS http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/e-3.jpg http://www.tayyareci.com/amerikanucak/postww2/e-3f.jpg E-3 “Sentry” ABD ve NATO savunma güçleri komuta kademesine hava durumu, kumanda, kontrol ve haberleşme sağlayan havadan erken uyarı ve ikaz sistemidir (=AWACS). Çöl Fırtınası harekatında da ispatlandığı gibi en önde gelen hava savaşı kumanda ve kontrol uçağıdır. İlk prototipi olan EC-137D 9 Şubat 1972’de uçmuş, 1977’den itibaren servise girmeye başlamıştır. E-3 “Sentry” Boeing 707/320 ticari uçağının üstüne döner bir dom ilavesi ile modifiye edilmiş bir modelidir. Dom 9.1 metre, kalınlığı 1.8 metre olup gövdeden 3.3 metre yükseğe iki dikme ile yerleştirilmiştir. Yeryüzünden stratosfere kadar tarama görevi yapabilen bir radar alt sistemine sahiptir. Alçaktan uçan nesneler için 320 kilometre, orta ve yüksek irtifada uçanlar için ise çok daha uzun bir radar menziline sahiptir. Algıladığı uçakları düşman veya dost olarak tanımlayabilir. E-3’deki diğer alt sistemler navigasyon, haberleşme ve bilgisayarlardır (bilgi işlem). Konsollardaki video ekranlarında bilgisayarlarda değerlendirilen girdiler grafik ve tablo formatında sunulur. Konsol operatörleri tarama, tanıma, silah kontrolu, savaş yönetimi ve haberleşme işlemlerini gerçekleştirirler. E-3’ün radar ve bilgisayar alt sistemleri savaş alanı ile ilgili geniş bilgi toplayabilir ve kullanıma sunabilir. Bilgi olayların gerçeklesine paralel olarak toplanır. Düşman uçaklarının ve gemilerinin konumları, izlenmesi ile dost uçak ve deniz birliklerinin konum ve statüsü de buna dahildir. Bu bilgi geri bölgelerdeki ve gemilerdeki ana kumanda ve kontrol merkezlerine gönderilebilir. Kriz esnasında bu doneler ABD’deki Ulusal Kumanda Merkezi’ne de iletilebilir. Havadan karaya operasyonların desteklenmesinde E-3 taciz, keşif, hava nakil, yakın hava destek için gerekli bilgileri de aktarabilir. Buna ilaveten hava muharebelerinde komutanların kontrolu ellerine geçirebilmeleri ve üstünlük sağlayabilmeleri için gerekli bilgileri de sağlar. Hava savunma sistemi olarak E-3 “Sentry” ABD veya NATO ülkelerinin hudutlarının çok ötelerindeki havasal düşman ekipmanlarını belirler ve izler. Av-önleme uçaklarını bu düşman hedeflerine yönlendirebilir. E-3 “Sentry” Türk Hava Kuvvetleri tarafından da NATO programının bir parçası olarak kullanılmaktadır. E-3 specs/doneleri: Crew/mürettebat: 17, engines/motorlar: 4 x Pratt & Whitney TF-33-PW-100/100A turbofans, thrust/itiş gücü: 4 x 93.3kN, wingspan/kanat açıklığı: 44.42m, length/uzunluk: 46.61m, height/yükseklik: 12.6m, wing area/kanat alanaı: 283.35m2, start mass/kalkış ağırlığı: 147,418kg, max speed/azami hız: 853km/h, ceiling/tavan: 8,840m, range w.max.fuel/azami yakıtla menzil: 12,000km |
Hawker Siddeley HS-801 "Nimrod" AEW, ASW, Reconnaisance / Erken uyarı, denizaltı savar, keşif http://www.tayyareci.com/digerucakla...ww2/nimrod.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla...w2/nimrodf.jpg “Nimrod” De Havilland “Comet” yolcu uçağının deniz keşif, ASW ve AEW uçağı olarak geliştirilmiş modelidir. Gövde boyu kısaltılmış, basınçlandırılmamış bir şişkinlik ilave nedeniyle kabin eni arttırılarak “8”e benzeyen bir kesite sahip olmuş ve bu sayede ilave malzeme için hacim yaratılmıştır. AEW Nimrod programının RAF’a AWACS uçağı görevini karşılaması başarısızlıkla neticelenmiş ancak ASW görevinde son derece başarılı olmuştur. Belirli bir sayıdaki Nimrod yeni BMW-RR BR710 motorları, gövdede revizyonlar, yeni avionikler ve silahlar ilavesi ile Nimrod 2000 adı ile iyileştirmeye tabi olacaktır. Bu arada AEW görevi Boeing E-3’lerle karşılanacaktır. Nimrod specs/doneleri: Crew/mürettebat: 11, engines/motorlar: 4 x Rolls-Royce "Spey" Mk. 511-5W, thrust/itiş gücü: 48.7kN, wingspan/kanat açıklığı: 35.0m, length/uzunluk: 38.6m, height/yükseklik: 9.0m, wing area/kanat alanı: 197.0m2, start mass/kalkış ağırlığı: 87.000kg, max speed/azami hız: 920km/h, cruise speed/seyir hızı: 780km/h, range w.max.payload/azami yükle menzil: 9260km |
Lockheed T-33A/RT-33 , Canadair T-33Mk.III “Silverstar” ABD’li uçak üreticisi olan Lockheed Aircraft Corporation firması tarafından üretilen T-33A USAF’ta 1948 yılından Cessna T-37A’nın çıktığı 1957 yılına ve Northrop T-38A’nın çıktığı 1961 yılına kadar görev yapan tek jet eğitim uçağıdır. Temel eğitim, enstruman eğitim ve deney uçağı olarak kullanılmıştır. 6557 adet üretim miktarıyla dünyada en çok kullanılan jet eğitim uçağı olmuş 40 yıldan fazla bir süre görevde kalmıştır. T-33, USAF’ın ilk jet avcı uçağı olan Lockheed P-80 “Shooting Star”ın (bilahare F-80 olarak adlandırılmıştır) bir gelişimidir. 1940’lı yılların sonlarına doğru TF-80 adı altında, P-80’in gövde boyu uzatılmış, kokpit iki kişilik “tandem” hale getirilmiş olarak göreve başlamıştır. İlk uçuşu 1948 Mart’ında gerçekleştirilmiştir. Bu uçağın yapımındaki ana maksat, pervaneli uçaklarda uçmuş savaş pilotlarına temel jet eğitimi verebilmektir. 1950’li yılların başlarında NATO hava gücünü yaratabilmek için Kanada kendi hava personelinin eğitimine ilaveten birkaç bin müttefik personelinin eğitimini de yüklenmiştir. Bu uygulama için Kanada’ya 20 adet T-33A-1-LO hibe edilmiş, bilahare 10 adet te ödünç verilmiştir. Kanada kendi versiyonu olan T-33’leri üretmeye 1951’de başlayınca bu uçaklar Türkiye ve Yunanistan Hava Kuvvetleri’ne transfer edilmiştir. Kanada yapısı T-33’ler Canadair firması tarafından yapılmış, yapımcı firma tarafından CT-33AN olarak, USAF tarafından ise T-33 Mk.III olarak adlandırılmıştır. 27 Kasım 1951’de ilk uçuşunu yapan Kanada yapımı T-33’ler Amerikan yapımlarına gövde konstrüksiyonu olarak benzemektedir. Ancak İngiliz menşeili, 5100 libre itiş gücünde Rolls-Royce “Nene-10” turbojet motoruyla tahrik edilmiştir. Kanada’ya ilaveten bu uçaklar Fransa, Yunanistan, Portekiz, Türkiye ve Bolivya tarafından da kullanılmıştır. CT-33AN’den toplam 656 adet üretilmiştir. Aynı şekilde Japonya’da Kawasaki fabrikasında da 1 Temmuz 1954’den itibaren lisans altında üretimine başlanmış ve toplam 210 adet üretilmiştir. Belçika, Brezilya, Kanada, Şile, Milliyetçi Çin, Kolombiya, Küba, Danimarka, Etyopya, Fransa, Yunanistan, İran, İtalya, Japonya, Güney Kore, Hollanda, Norveç, Pakistan, Peru, Filipinler, Portekiz, Suudi Arabistan, İspanya, Tayland, Uruguay, Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela, Yugoslavya ve Türkiye’nin de dahil olduğu 30 civarında ülke T-33A kullanıcısı olmuştur. 1959 yılı sonuna kadar toplam 6557 T-33’ün 5691 adedi T-33A tipindedir. RT-33A versiyonu ise yabancı ülkelerin kullanımı için geliştirilmiş bir hava keşif-fotoğraf modelidir. Bu modelde buruna bir kamera konmuş, diğer gerekli ekipmanlar da arka koltuğun yerine yerleştirilmiştir. MAP (Military Aid Program=Askeri Yardım Programı) çerçevesi içinde Fransa, Italya, Hollanda, Pakistan, Tayland ve Türkiye’ye verilmişlerdir. T-33’ler, USAF’ın önleme uçağı (interceptor) olan F-94’lerin gelişmesinde de rol oynamıştır. F-94’lerin kanatları, kuyruk kısmı ve iniş takımları T-33’den alınmıştır. THKv’nin jet uçaklarına geçişi: 16 Ekim 1950’de 8 hv plt.sb.ın ABD-Arizona’daki Edwards AFB’ye gönderilmiştir. Bu sekiz pilot aynı zamanda ülkemizin ilk jet pilotlarıdır (1). İsimleri aşağıda yazılı bu pilotlarımız sırası ile T-6, T-33, F-80 ve F-84 ile eğitim uçuşlarını tamalayıp 1951 Mayıs’ında ülkemize dönmüşlerdir. İlk gelen T-33’ler T-33A’lar olup ilk ikisi (51-4058, 51-4059) 27.Aralık.1951 tarihinde denizyolu ile İstanbul’a getirilmiştir. Diğer T-33’ler İtalya’nın Brindisi şehrinden uçurularak Balıkesir’e getirilmiştir. T-33A’ların gelişi 1993’e kadar devam etmiş olup toplam 110 adet THKv’ye katılmıştır. İlk gelen uçaklar 193.Filo’ya tahsis edilmiştir. Jet Eğitim Filosu 27.12.1951’den 1953’e kadar Balıkesir’de kalmış, bilahare Diyarbakır’a intikal etmiştir. Burada 1956 sonuna kadar görev yapan filo Eskişehir’e intikal etmiştir. 1957’den itibaren 111.Jet Eğitim Filosu adıyla çalışan filonun adı 1958’de Müstakil Eğitim Filosu olarak değiştirilmiştir. 4 temmuz 1964’de Çiğli’ye intikal eden filo 1970’den itibaren 121. Jet Eğitim Filosu olarak yeniden adlandırılmıştır. 1993 yılından itibaren T-33’ler emekliye ayrılmaya başlamıştır. Bunun haricinde bütün filolarda birkaç T-33A 1996 yılı ortalarına kadar eğitim ve irtibat uçağı olarak görev yapmıştır. Canadair yapımı toplam 58 adet T-33 Mk.III 1958-1982 yılları arasında THKv’ne katılmıştır. 121.Filo’ya ilaveten, T-33A’larla birlikte aşağıdaki Jet Üsleri’nde eğitim ve irtibat uçağı olarak görev yapmışlardır. Bu üsler şunlardır: AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1953-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1997 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996 1955 Ocak-Temmuz ayları arasında da MAP programı dahilinde 22 adet RT-33A RCAF’den (Kanada) gelmiştir. Bunu 1983’de 2 adet Fransa’dan gelen RT-33A takip etmiştir. RT-33A’lar 1994 yılına kadar aşağıdaki filolar tarafından kullanılmıştır. Jet Eğitim Filosu (Eskişehir)............1956-1958 Jet Keşif Filosu 114ncu Filo............1956-1958 192. Filo (9. AJÜ,Balıkesir)...................1982-1984 184. Filo (8.AJÜ, Diyarbakır)................1984-1994 Özellikleri/Specifications: Mürettebat/Crew: 2 (1(2)), Motor/engine: Allison J-35-A35 radyal kompresörlü turbojet/turbojet with radial compressor(3), itiş gücü/thrust: 4600 lb(24.60kN), kanat açıklığı/wingspan: 11,87m, uzunluk/length: 11,49m, yükseklik/height: 3,55m, kanat alanı/wing area: 22,0 m2, azami hız/max speed: 965km/h (Mach 0,85), tavan/ceiling: 14,700m, menzil/range: 2,150km (1) İlk jet pilotlarımız/ The first jet pilots of TuAF Yzb (Capt.) İbrahim TOZAN Yzb (Capt.) Cevat TUNA Yzb (Capt.) Tarık Gökeri Yzb (Capt.) Necdet HORASAN Ütgm (Lt.) Lütfü GÜNDOĞDU Ütgm (Lt.) Oğuz BARUT Ütgm (Lt.) Ali TEKİN Ütgm (Lt.) Tacettin Gökdeniz (2) RT-33A’da mürettebat 1 pilottur/Crew is a single pilot in RT-33A (3) T-33 Mk.III(CT-33AN)de Rolls Royce “Nene-10”/Rolls Royce “Nene-10” in T-33 Mk.III (CT-33AN) http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t331.gif http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t332.gif http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t332.gif http://www.tayyareci.com/digerucakla...ney_kapisi.jpg http://www.tayyareci.com/digerucakla.../T33%203vu.jpg |
|
Kardeş Güzel Haber Saol.bu Uçaklarin Grami Altinin Gram Fiyatlariylar Ayni Değerde. |
insallah hic kullanilmazlar ... |
teşekkürler onur,makineler dehşet |
Northrop-Grumman B-2 Spirit denen uçak çok güzelmiş |
| Türkiye`de Saat: 19:34 . |
Powered by: vBulletin Version 3.8.1
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
SEO by vBSEO 3.3.2