Yiyecekler & İçecekler & Sağlığımız

[xarizma]

Kışın doğal ilacı: Şalgam

Adana’nın sembolleşen ürünlerinden şalgam suyuna, kış aylarında gribe iyi geldiği ve sindirimi rahatlattığı gerekçesiyle talep artıyor.

Hammaddesi, vitamin deposu olarak bilinen havuç olan şalgam, kışın damak zevkinin yanında sağlık sorunları da düşünülerek daha fazla miktarda tüketiliyor. Zinde tuttuğu için kışın daha çok talep gören şalgam suyunda şeker ve kolesterol yapıcı maddeler bulunmaması da herkesin rahatlıkla içebilmesine olanak sağlıyor.

Çukurova Devlet Hastanesi KBB uzmanı Dr. Rıza Mete, şalgamın grip hastalığına iyi geldiğini kanıtlayan bilimsel bir araştırma bulunmadığını, ancak bu içeceğin hammaddesi arasında C vitamini yönünden zengin olan havuç bulunduğunu belirterek, “Havucun yanı sıratuz da vücutta su tutumunu sağlar. Bunun da gribe iyi geldiği düşünülebilir” dedi.

Kentte 1930 yılından beri şalgam suyu üreten bir firmanın sahibi Ayhan Göde de Türkiye’nin dört bir tarafından sipariş aldıklarını, özellikle havaların soğumasıyla birlikte işlerinin yoğunlaştığını kaydetti. Göde, Çukurova’ya özgü yöresel bir içecek olan şalgam suyunu talepedenlerin gribin dışında, sindirim sistemini rahatlattığı, enerji verdiği hatta böbrek taşını düşürdüğü gerekçesiyle içeceğe yöneldiklerini belirtti. Göde, yurtdışına da ünlenen şalgama yerel yönetimlerin yeteri kadar destek göstermediğini, kaliteli ve ekonomik üretimin desteklenmesi gerektiğini söyledi.

Kentin eski şalgam suyu üreticilerinden Emin Aydın da kış aylarında her gün 2-3 bardak şalgam tüketiminin vücut sistemini dengelediği ve yararlı olduğuna inanıldığını, bilimsel olarak kanıtlanmasa da tüketicinin yararlı bir içecek olan şalgamın farkında olduğunu kaydetti. Aydın, kış aylarında şalgam tüketimindeki artışın arkasında ise özellikle şifa arayışının yattığını vurguladı.

NASIL YAPILIYOR?
Şalgam suyu, mor havucun özü alınarak yapılıyor. Önce, bulgur unu mayalanıp bir hafta bekletiliyor, iyice ekşidikten sonra sulandırılıp,dut ağacından yapılan özel tahta fıçılara bırakılıyor. Ardından, mor havuç iyice temizlenip kaynatıldıktan sonra bu fıçılara konuluyor, üzerine de şalgam turpu yerleştiriliyor. Tahta fıçılarda bir hafta daha bekletilen bu karışıma tuz ilave ediliyor.

Fıçı içinde şarap gibi olgunlaştırılan şalgam, bekleme süresi sonunda süzülerek içime hazır hale getiriliyor. Şalgam suyunu acılı olarak içmek isteyenlerin bardağına ise bir miktar süs biberinden elde edilen acı sos ilave ediliyor.

[xarizma]

Fonksiyonel gıda: Ceviz

Fonksiyonel gıdaların, temel besin gereksinimini karşılamanın yanı sıra vücutta özel fizyolojik etki sağlayan, hastalıklardan korunma ve tedavide etki gösterdiğini belirten Aycan Yiğit, cevizin fonksiyonel gıdaların başında geldiğini ifade etti.

Türkiye’de, başta baklava olmak üzere tatlılarda kullanılan veya çerez olarak tüketilen cevizin, damar koruyucu, ishal kesici, cilt temizleyici gibi özellikleriyle fonksiyonel gıda maddelerinin başında geldiği bildirildi.

Cevizin insan sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin çalışmalar yürüten Uludağ Üniversitesi (UÜ) Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Aycan Yiğit, fonksiyonel gıdaların, temel besin gereksinimini karşılamanın yanı sıra vücutta özel fizyolojik etki sağlayan, hastalıklardan korunma ve tedavide etkinlik gösteren gıdalar olarak tanımlandıklarını söyledi. Cevizin de fonksiyonel gıdaların başında geldiğini ifade eden Yiğit, etkili bir kalori, protein, lif, vitamin ve mineral kaynağı olduğu bilinen cevizin yeşil kabuğu ve yapraklarının, yüzyıllar boyunca birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığını vurguladı.

Yiğit, bilimsel çalışmalar sonucunda ceviz yaprağı ve yeşil kabuğunun birçok yararının belirlendiğine dikkati çekerek, şöyle devametti:
“Bilimsel çalışmalar sonucunda cevizin damar koruyucu, ishal kesici, cildi temizleyici, siğil giderici, hipoglisemik, antifungal, antiviral, tümör engelliyici özelliklerinin olduğu belirlenmiştir. Ceviz kanın pıhtılaşmasını önler, kan dolaşımını düzenler, kan pıhtılarını bozar, antialerjik özellik gösterir, karaciğer fonksiyonlarını düzenler, protein sentezini teşvik eder, serum kolesterolünün azalmasını sağlar, bağışıklık fonksiyonları korur ve anormal antikor oluşumunun engeller. Son epidemiyolojik çalışmalar, sert kabuklu meyvelerin kalp-damar hastalıklarının neden olduğu ölüm oranlarını azalttığını vebu etkinin, yaş, egzersiz, sigara, alkol, diyetteki yağ oranı, lif, meyve, sebze ve vitamin E ile ilişkili olduğunu göstermektedir.”

Yiğit, sert kabuklu meyvelerde yer alan çoklu doymamış yağ asitlerinin kalp-damar hastalıklarında önleyici rol oynadığının bilimsel çalışmalarla belirlendiğine işaret ederek, cevizi diğer sert kabuklu meyveler arasından öne çıkaran özelliklerin, “Omega 3” ve “Omega 6” gibi çoklu doymamış yağ asitlerini yüksek oranda içermesi olduğunu bildirdi. “Omega 3” ve “Omega 6”nın, esansiyel yağ asitleri olduğunu anlatan Yiğit, “Bu asitlerin, vücut tarafından sentezlenmemesi nedeniyle gıdalarla alınması zorunludur. Sahip olduğu bu özellik, cevizin tüketimini vazgeçilmez kılmıştır. Ceviz, diğer sert kabuklu meyvelerle kıyaslandığında en yüksek Omega 3 yağ asidi miktarına sahiptir” dedi.

Yiğit, cevizin yüksek miktarda “Tokoferol (E vitamininin bir formu)” içerdiğini de belirterekk “Son yapılan çalışmalar bu maddenin prostat kanseri riskini azalttığını da ortaya koymuştur” dedi.

[xarizma]

Belleği güçlendiren besinler

Uzmanlar, beynin yiyeceklerle alınan enerjinin yüzde 20’sini harcadığını belirterek, “belirli yiyecekler algılama yeteneğimizi arttırır, daha verimli yapar, daha hızlı düşünmemizi ve dikkatimizi daha iyi vermemizi sağlar” uyarısında bulunuyor.
İşte uzmanların belleği güçlendirmek için tavsiye ettiği besinler...

Havuç:
Hatırlama yeteneğimizi arttırır, çünkü havuç beyin metabolizmasını canlandırır. Bir şey ezberlerken bir ufak tabak sıvı yağlı havuç salatası yiyin.
Ananas:
Tiyatro sanatçılarının ve müzisyenlerin ihtiyacı olan bir meyvedir. Örneğin uzun bir metin ezberleyebilmek için fazla miktarda C vitaminine ihtiyaç vardır. Ayrıca önemli bir eser halinde element olan mangan içerir.
Avokado:
Kısa süreli bellek içindir. (Örneğin alışveriş listesini yaparken) Fazla miktarda yağ asidi içerir. Yarım avokado yeterlidir.
Isırgan otu:
Hafızayı kuvvetlendiren besinlerdendir. Özellikle sınavlara hazırlanan çocukların çayına ilave edilmesi veya doğrudan ısırgan çayı içirilmesi yerinde olur.
Kabak:
Hafıza için eşsiz bir besindir. Yemeklerle sık sık tüketilmesi son derece faydalıdır.

Uzmanların mutluluk reçeteleri ise şöyle:

Kırmızı biber:
Ne kadar acı olursa o kadar iyidir. Aroma maddeleri vücudun kendi mutluluk hormonu endorphinin salgılanmasını hareketlendirir. En iyisi çiğ yenmektir.
Çilek:
Stresi giderir. Lifli maddesi mutluluk verir. Dozu en az 150 gram.
Muz:
Sırrı serotonin. Bu maddeye beynimizin mutlu olması için ihtiyacı vardır.

Öğrenme kabiliyetini arttırmak için tavsiye edilenler ise şunlar:

Lahana:
Sinirliliği giderir (tiroit bezlerinin aktivitesini yavaşlattığı için). Daha stressiz öğrenilir (örneğin sınav öncesi).
Limon:
C vitamininden dolayı canlandırır, algılama yeteneğini artırır. Dil öğrenme kursundan önce 1 bardak limon suyu için.
Yaban Mersini:
Uzun süreli bir öğrenmede ideal bir meyvedir. Beynin kanla daha iyi beslenmesini sağlar.

Dikkat verme için tavsiye edilenler ise şöyle:

Soğan:
Aşırı yıpranmaya, fiziksel yorgunluğa karşı. Kanı sulandırır, beyin oksijeni daha iyi alır.
Ceviz, findık ve fıstık:
Konferanslarda, konserlerde, uzun araba yolculuklarında, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma maddelerinin oluşumunu hareketlendirirler.

Üretici olmak için tavsiye edilenler:

Zencefil:
İçerdiği maddeler beynin yeni fikirler üretmesini sağlar. Kan sulandığı için vücutta daha serbest akar, beyin oksijenle beslenir.
Kimyon:
İnsanın aklına birden bir fikir getirtir. İçerdiği uçucu yağlar bütün sinir sistemini uyarır, ancak üretici düşünce şartıyla. Aniden bir fikre, bir buluşa ihtiyacı olan kimyon çayı içmelidir (bir fincana iki tatlı kaşığı dolusu kimyonla).