Kavalalı İbrahim Paşa

[OnuR]

Kavalalı İbrahim Paşa



Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın oğlu ya da manevi oğullarından biriydi.Babasının Mısır valiliğinin onaylanmasından (Temmuz 1805) hemen sonra Mısır'a gitti.1807 sonlarında Mısır defterdarlığına atandı.1812'de Said'de (Yukarı Mısır) güçlenen Kölemen etkisini kırdı.Hicaz'da başlayan Vehhabi ayaklanmasını bastırmak üzere, Eylül 1816'da Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından Hicaz'a gönderildi.Aralık 1817'de kendisine Babıali tarafından paşalık unvanı verildi.1818'de Vehhabilerin merkezi Deriye'yi kuşattı ve Vehhabi emiri Abdullah bin Suud'u tutsak etti.Hac yollarının güvenliği açısından önemli olan bu zaferiyle İslam dünyasında saygınlık kazandı.1824'te Mora ve Girit'te çıkan ayaklanmaların bastırılması için Osmanlı Padişahı II. Mahmut Mısır'dan yardım isteyince, İbrahim Paşa, Yunanistan'a girdi ve Mora'ya egemen oldu.Bu durumdan rahatsız olan İngiltere, Fransa ve Rusya bir donanma göndererek 20 Ekim 1827'de Navarin Deniz Savaşı'nda Osmanlı-Mısır donanmasını yaktı.

Mora valilği karşılığında Osmanlılara yardım gönderen Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Mora elden çıkınca bu yardım karşılığında Suriye valiliğini istedi.Bu isteğinin kabul edilmemesi üzerine İbrahim Paşa'yı Suriyeüzerine gönderdi.İbrahim Paşa, 1831'de bütün Suriye'yi denetimi altına aldı.Üzerine gönderilen Osmanlı ordularını ez-Zarra, Halep ve Konya'da (Aralık 1832) bozguna uğratarak 1833'te Kütahya'ya girdi.Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti ile Mısır yönetiminin arasını buldular.Yapılan Kütahya Antlaşmasıyla Suriye,Filistin ve Adana, Mısır'a bırakıldı.İbrahim Paşa, Suriye genel valisi oldu.Ama bir süre sonra koyduğu ağır vergiler ve zorunlu askerlik uygulaması Suriye ve Lübnan'da geniş çaplı ayaklanmalara yol açtı.Ardından daha büyük bir tehlike oluşturan Dürzi ayaklanması başladı.Yıllar süren bu ayaklanmaların İbrahim Paşa'yı yıpratmasından yararlanmak isteyen Osmanlılar, 1839'da Mısır'a savaş açtılar.İbrahim Paşa, Osmanlı ordusunu Nizip'te büyük bir bozguna uğrattı.(24 Haziran 1839)

Osmanlı Devleti 'nin dağılacağından korkan Avrupa devletleri 1840'ta Londra Antlaşması'nın yapılmasını sağladılar.Bu antlaşma ile İbrahim Paşa, Mısır yönetiminin babadan oğula geçmesi karşılığında Suriye ve Adana'dan vazgeçti.İngiliz donanması Kavalaları tehdit edince, Mısır kuvvetleri işgal altında tuttukları topraklardan çekildi (1840-41).İbrahim Paşa babasının bunaması üzerine 1848'de valiliğe atandı, ama kısa bir süre sonra öldü.