İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ

Dış Ticaret Müsteşarlığından:

İTHALATTA HAKSIZ REKABETİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(98/9)



BİRİNCİ KISIM

Genel İşlemler

Başvuru

Madde 1 – 26/1/1995 tarihli ve 4067 sayılı Kanunla onaylanan Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması Eki GATT 1994’ün VI’ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma (Anti-Damping Anlaşması) ile 14/6/1989 tarihli ve 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun, 8/9/1989 tarihli ve 89/14506 sayılı Karar ile 27/9/1989 tarihli ve 20295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’ten oluşan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Mevzuat hükümleri çerçevesinde, Ortadoğu Rulman Sanayi ve Ticaret A.Ş., Avrupa Birliği ve Japonya menşeli “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen, 52 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanlar”ın Türkiye’ye dampingli fiyatlarla ithal edildiği ve bu durumun yerli sanayide zarara neden olduğu iddiası ile gerekli önlemin alınması için başvuruda bulunmuştur.

Bu bağlamda, başvuru üzerine damping fiyatlı ithalat ile bu ithalatın yerli üretim dalı üzerinde zarara neden olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla, 29/6/1997 tarihli ve 23034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 97/3 sayılı Tebliğ ile açılan soruşturma, Anti-Damping Anlaşması ile anılan Mevzuat hükümleri çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüş ve tamamlanmıştır.

Yapılan işlemlerin özeti

Madde 2- Başvurunun uygun şekilde belgelendirildiğinin ve yeterli delilleri içerdiğinin anlaşılması ve İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu’nca soruşturma açılmasına karar verilmesini takiben Anti-Damping Anlaşması’nın 5.5 maddesi uyarınca, Avrupa Birliği’nin Türkiye nezdindeki Daimi Temsilciliği’ne (Ankara), Avrupa Birliği’nin I Nolu Genel Müdürlüğü’ne (Brüksel) ve ilgili ülkelerin büyükelçiliklerine (Ankara) bildirim yapılmıştır.

Avrupa Birliği ve Japonya’daki ihracatçıların sayısının fazla olması nedeniyle; soru formları, şikayetin gizli olmayan örneği ve anılan Tebliğ’in resmi olmayan çevirisi, Anti-Damping Anlaşması’nın 6.1.1 maddesi hükümleri gereğince, Avrupa Birliği’nin Türkiye nezdindeki Daimi Temsilciliği’ne (Ankara), Avrupa Birliği’nin I Nolu Genel Müdürlüğü’ne (Brüksel) ve ilgili ülkelerin büyükelçiliklerine (Ankara) gönderilmiştir. Avrupa Birliği’nden FAG Grubu, NTN Grubu, NSK-RHP, SKF Grubu ile Japonya’dan NSK Ltd. firmalarından soru formlarına cevap alınmıştır.

Buna ek olarak soru formları, ilgili ürünün bilinen ithalatçılarına da gönderilmiştir. İthalatçıların yalnızca 24’ünden cevap alınmıştır. Söz konusu ithalatçılar: Afacan Otomotiv A.Ş., Çağlayanlar Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş., Elsan Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Epa Ticaret Makina Sanayi ve Turizm İşletmeleri A.Ş., Eren Rulman Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti., Gamak Makina Sanayi A.Ş., Garbal Adi Ortaklık, Garel Hırdavatçılık Sanayi ve Ticaret A.Ş., MAKO Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş., NeSeKa Rulman Sanayi İthalat Pazarlama A.Ş., OES Ticaret A.Ş., Oto Serdar Kollektif Şti., Özevren Rulman Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., Öztan Makina Aksamı Sanayi ve Ticaret A.Ş., Polat Rulman Pazarlama ve Ticaret A.Ş., Renault Mais Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş., Rulmanevi Ltd.Şti., TOFAŞ, Saygılı Rulman Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., SKF Türk Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti., Silkar Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş., Birlik Rulman Pazarlama ve Ticaret Ltd.Şti., Tezsan Takım Tezgahları Sanayi ve Ticaret A.Ş., Temsa Termomekanik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Türk Elektrik Endüstrisi A.Ş.’dir.

Anti-Damping Anlaşması’nın 6.1.1 maddesi hükümleri gereğince işbirliğine gelen firmalara talep edilen bilgi ve belgeleri vermeleri için 30 günlük süre tanınmıştır. Söz konusu sürenin uzatılması yönünde anılan süre içinde gelen makûl talepler karşılanmıştır.

Soruşturmanın başlatılmasından sonra, bazı üretici/ihracatçılar ORS’nin dampingli olduğu iddia edilen ürünün ithalatçısı olduğunu, bu nedenle anılan Yönetmelik’in 27 nci maddesi hükümleri gereğince yerli sanayi içinde değerlendirilmemesi gerektiğini iddia etmiştir. Söz konusu iddia araştırılmış, ORS’nin üretimi bulunan rulmanları ithal etmediği, ancak, üretimi olmayan bazı tip rulmanları kendi ihtiyacı için ithal ettiği ve yalnızca bir kez ekonomik darboğazda olan bir müşterisinden alacağını tahsil etmek için soruşturma konusu ürünleri ithal ettiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan, Anti-Damping Anlaşması’nın 4.1 (i) maddesinde "üreticiler aynı zamanda dampingli olduğu iddia edilen ürünün ithalatçılarıysa, ‘yerli sanayi’ terimi diğer üreticiler olarak yorumlanabilir” denilmekte olup, takdiri soruşturmayı yürüten makama bırakmaktadır. Bu bağlamda, ORS’nin esas faaliyet alanının rulman imalatı olduğu cihetle yerli üretim dalını temsil ettiği anlaşılmıştır.

Elde edilen bilgi ve belgelerin doğrulanması ve ek bilgi temin edilmesi amacıyla Anti-Damping Anlaşması’nın 6.7 maddesi hükümleri gereğince aşağıda belirtilen firmaların idari ve üretim merkezlerinde yerinde doğrulama soruşturması yapılmıştır.

a) Yerli Üretici: Ortadoğu Rulman Sanayi ve Ticaret A.Ş., Ankara

b) İthalatçı: SKF Türk Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti., İstanbul

c) Üreticiler/İhracatçılar: FAG Grubu/Almanya, NSK-RHP/İngiltere, NTN Grubu/Almanya, SKF Grubu/İtalya, Fransa, Belçika; NSK Ltd./ Japonya

Anti-Damping Anlaşması’nın 6.9 maddesi hükümleri çerçevesinde ilgili taraflara (üretici/ihracatçı, yerli üretici, Avrupa Birliği ve Japonya Büyükelçilikleri ile ithalatçılara) soruşturma sonucunda alınacak karara esas teşkil eden bilgi ve bulguları içeren nihai bildirimde bulunulmuş ve konuya ilişkin karşıt görüş ve savları alınmıştır.

Anti-Damping Anlaşması’nın 6.2 maddesi hükmü gereğince üretici/ihracatçı NTN, NSK-RHP, NSK-Japan ve SKF ile ithalatçı OES firmalarının temsilcileri ile dinleme toplantıları yapılmıştır.

Soruşturma dönemi

Madde 3- a) Damping belirlemesi için 1/6/1996 ile 31/5/1997,

b) Zarar belirlemesi için 1/1/1994 ile 31/12/1997,

tarihleri arasındaki dönem, soruşturma dönemi olarak kabul edilmiştir.

Soruşturma konusu ürün

Madde 4- Soruşturma, 8482.10.90.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan Avrupa Birliği ve Japonya menşeli “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen bilyalı rulmanlar” için başlatılmıştır.

Soruşturmanın açılış Tebliği’nde de belirtildiği üzere, söz konusu gümrük tarife istatistik pozisyonu yalnızca bilgi için verilmiş olup, ürünün sınıflandırılmasında bağlayıcı değildir.

1998 yılına kadar “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen bilyalı rulmanlar”ın ithal istatistikleri 8482.10.90.00.00 gümrük tarife istatistik pozisyonu altında sınıflandırılmıştı. 1998 yılı başından itibaren, söz konusu bilyalı rulmanlar için ayrı gümrük tarife istatistik pozisyonları ihdas edilmiştir:

a) 8482.10.90.00.11 en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen 52 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanlar,

b) 8482.10.90.00.12 en büyük dış çapı 52 mm.yi geçen 100 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanlar ve

c) 8482.10.90.00.13 en büyük dış çapı 100 mm.yi geçen bilyalı rulmanlar.

Şikayet, “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen 52 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanlar” ile sınırlıdır. Bu itibarla soruşturma, şu an geçerli 8482.10.90.00.11 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen 52 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanlar”ı kapsamaktadır.

Soruşturma sırasında bazı bilyalı rulman tiplerinin soruşturmadan çıkartılması yönünde talepler alınmıştır. Söz konusu talepler, özel kullanımı olan ve Türkiye’de üretilmediği iddia edilen eksenel bilyalı rulmanlara ilişkindir. Yapılan araştırmalar neticesinde, eksenel bilyalı rulmanların Türkiye’de üretilmediği anlaşılmıştır. Ayrıca, tek sıra açısal temaslı rulmanlar ile radyal bilyalı rulmanların üretiminin bulunduğu, ancak, ithalatının yerli üretim dalı üzerinde zarara yol açabilecek büyüklükte olmadığı belirlenmiştir.

Bu değerlendirmeler ışığında, soruşturma 8482.10.90.00.11 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan “en büyük dış çapı 30 mm.yi geçen 52 mm.yi geçmeyen sabit bilyalı rulmanlar” ile sınırlandırılmıştır.

Soruşturma alanında yer alan bütün ürün tipleri temelde aynı tezgahlarda üretilmektedir. Soruşturmaya konu olan standart rulmanların sayısı oldukça fazla olup, talebe bağlı olarak özel yapısal değişikliklerin yapılması mümkündür. Ancak, standart tipler ile özel tipler aynı temel fiziksel özelliklere sahiptir. Rulmanların ana parçalarını iç ve dış bilezik, kafes ve çeşitli sayıdaki bilyalar oluşturmaktadır. Müşterinin talepleri doğrultusunda metal veya plastik kafes ve çeşitli yağlar kullanılabilmektedir. Rulmanların işlevi, sürtünmeyi azaltarak makine parçalarının daha hızlı ve daha düzgün hareket etmesini sağlamaktır. Soruşturmaya konu olan bilyalı rulmanlar; elektrik motorlarında, otomobil parçalarında, elektrikli ev eşyalarında kullanılmaktadır. Bilyalı rulmanlar, tüketime konu olan nihai ürünlerin imalinde kullanılan ara ürünlerdir. Bilyalı rulman talebi, nihai ürün (otomobil, elektrik motorları, çamaşır makineleri gibi) talebine doğrudan bağlıdır. Bilyalı rulmanlar, nihai ürünün maliyetinde ihmal edilebilir bir paya sahiptir.

Benzer ürün

Madde 5- En büyük dış çapı 30 mm.yi geçen, 52 mm.yi geçmeyen bilyalı rulmanların; aynı fiziksel özelliklere, işlevlere, kullanım alanlarına ve dağıtım kanallarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, Anti-Damping Anlaşması’nın 2.6 maddesi hükümleri gereğince yerli üretim dalı tarafından üretilen ürünler ile Avrupa Birliği ve Japonya’nın iç piyasalarında satılan ve Türkiye’ye ihraç edilen ürünlerin her bakımdan benzer ve karşılaştırılabilir olduğu anlaşılmıştır.

Ürünün örneklemesi

Madde 6- Soruşturma konusu ürün tiplerinin sayıca çok fazla olması nedeniyle Anti-Damping Anlaşması’nın 6.10 maddesi hükümleri çerçevesinde örnekleme yöntemi uygulanmıştır.

Örnek ürün tipleri, seçim sırasında eldeki mevcut verilere göre istatistiksel geçerlilik esasında belirlenmiştir. Bu çerçevede, soruşturmaya konu 30-52 mm dış çapında sabit bilyalı rulmanlar içerisinde piyasada tahminen ağırlık bazında %66 (adet bazında %68) oranında yer tutan beş temel tip rulman örnek olarak seçilmiştir. Bunlar 6200 serisinden 6201ZZ, 6202ZZ, 6203ZZ, 6204ZZ, 6205ZZ (ön ek ve son eklerini de içermektedir) tip rulmanlardır. Soruşturma sırasında seçilen örnek rulmanlar konusunda ilgili taraflardan herhangi bir farklı öneri veya itiraz alınmamıştır. Aksine bir ihracatçı firma, rulmanların ön ek ve son ekleri bakımından kapsamının daraltılmasını talep etmiştir.

Gümrük vergileri ve diğer yasal yükümlülükler

Madde 7- Avrupa Birliği menşeli soruşturmaya konu olan ürünler gümrük vergisinden muaftır. Japonya menşeli olanlara ise, CIF bedelin % 8,2’si oranında gümrük vergisi uygulanmaktadır.



İKİNCİ KISIM

Dampinge İlişkin Belirlemeler

Aynı grupta yer alan firmalar

Madde 8- Aynı ülkede veya bütünleşmiş pazarda yerleşik ilişkili firmalar veya aynı grubun sahip olduğu firmalar tek bir firma olarak değerlendirilmiştir. Bu nedenle, söz konusu firmalar için tek damping marjı hesaplanmıştır.

Örneklemede yer alan ürün tiplerinin karşılaştırılabilirliği

Madde 9- Örnek olarak seçilen 6201ZZ-6205ZZ temel tipleri göstermektedir. Söz konusu temel tiplerin ön ekinin veya son ekinin olduğu çok sayıda alt tipleri de mevcuttur.

Örneğin, örneklemede yer alan 6201ZZ, söz konusu tip ile ön ekli veya son ekli olan tipleri göstermektedir.

Bu husus göz önünde bulundurularak, yerli sanayi tarafından üretilen ürünler ile Avrupa Birliği ve Japonya pazarında satılan ve Türkiye’ye ihraç edilen ürünlerin temel özelliklerinin aynı olması nedeniyle benzer ve karşılaştırılabilir olduğu tespit edilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Normal Değer

%5 Temsil testi

Madde 10- Anti-Damping Anlaşması’nın 2.2 maddesi hükümleri gereğince, ihracatçı ülkenin iç piyasasında tüketime konu olan benzer ürün satışlarının ithalatçı ülkeye toplam satışlarının %5 veya daha fazlasını oluşturması halinde söz konusu satışlar normal değerin belirlenmesine esas teşkil etmektedir. Bu test hem genel, hem de ürün tipi bazında uygulanmıştır.

Normal ticari işlemler testi

Madde 11- Anti-Damping Anlaşması’nın 2.2.1 maddesi hükümleri gereğince, örnekleme seçilen her bir tipin iç satışlarının, normal ticari işlemler içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini, dolayısıyla normal değerin tespitinde kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için normal ticari işlemler testi uygulanmıştır.

Buna göre;

a) Bilyalı rulmanların ağırlıklı ortalama net satış fiyatının ağırlıklı ortalama birim maliyetinin üzerinde olması ve birim maliyetin üzerindeki satışların, toplam satışların %80’i veya daha fazlasını oluşturması halinde normal değer, soruşturma dönemi boyunca gerçekleşen tüm işlemlerin (kârlı ve kârsız) ağırlıklı ortalaması,

b) Bilyalı rulmanların ağırlıklı ortalama net satış fiyatının, ağırlıklı ortalama birim maliyetinin üzerinde olması ve birim maliyetin üzerindeki satışların, toplam satışların %80’inden daha azını oluşturması halinde normal değer, soruşturma dönemi boyunca gerçekleşen yalnızca kârlı işlemlerin ağırlıklı ortalaması,

Bilyalı rulmanların ağırlıklı ortalama net satış fiyatının, ağırlıklı ortalama birim maliyetinin altında olması halinde normal değer, oluşturulmuş değer,
esasında belirlenmiştir.

İç piyasa satışlarına dayanan normal değer

Madde 12- Anti-Damping Anlaşması’nın 2.2 maddesi hükümleri gereğince, normal değer, her bir tip için ihracatçı ülkenin iç pazarında bağımsız alıcılara yapılan normal ticari işlemler sonucunda ödenen veya ödenmesi gereken fiyatlar esasında tespit edilmektedir.

Oluşturulmuş değere dayanan normal değer

Madde 13- Oluşturulmuş değer, sınai maliyet artı satış, genel ve idari giderlerin dahil edildiği üretim maliyetine makul bir kâr marjının eklenmesi ile belirlenmektedir.

Kâr marjı, Anti-Damping Anlaşması’nın 2.2.2 maddesine uygun olarak, bütün örnek ürünlerdeki sadece normal ticari işlem kabul edilebilen satışlar esas alınmak suretiyle ağırlıklı ortalama yöntemiyle hesaplanmıştır.



İKİNCİ BÖLÜM

İhraç Fiyatı

İhraç fiyatı

Madde 14- İhraç fiyatı, ihracatçı firmaların Türkiye’deki bağımsız müşterilere satışlarının bulunması halinde öncelikle bu tür satışlarda ürüne fiilen ödenen fiyat esasında belirlenmiştir. Ancak, ihraç fiyatının bulunmadığı veya ihracatçı ile ithalatçı veya üçüncü taraf arasında bir ortaklık ilişkisi veya telafi edici sözleşme bulunduğu durumlarda, ihraç fiyatı, Anti-Damping Anlaşması’nın 2.3 maddesi uyarınca, ithal ürünlerin bağımsız bir alıcıya ilk kez yeniden satıldığı fiyat esas alınarak oluşturulabilmektedir. Buna göre, bütün ihracatçı firmalar için ihraç fiyatı, bağımsız müşterilere satışları esas alınarak belirlenmiş ve bu tür satışların mevcut olması nedeniyle de oluşturulmuş ihraç fiyatı yöntemine başvurulmamıştır.

Bu uygulama neticesinde, üretici/ihracatçı SKF Grubu ile bu firmaya ait ithalatçı SKF-Türk firması arasındaki satışlar güvenilir bulunmadığından hesaplama dışında kalmıştır. Bu duruma firma itiraz etmekle beraber, Anlaşma’ya göre bir zorunluluğun bulunmaması, soruşturmanın bu aşamasında bağımsız alıcıların denetlenmesinin mümkün olmaması ve sağlıklı bir hesaplama yapılmasının güç olması nedenleriyle SKF-Türk firmasının bağımsız alıcılara satışlarından geriye doğru hesaplama yöntemiyle ihraç fiyatı oluşturulması uygun görülmemiştir.



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Karşılaştırma

Karşılaştırma

Madde 15- Adil bir karşılaştırmanın yapılabilmesini teminen söz konusu ürün tipleri için normal değer ile ihraç fiyatı fabrika çıkış aşamasında belirlenmiştir.

Buna ek olarak, ilgili taraflarca ileri sürülen fiyat karşılaştırmasını etkileyen hususlara gerekli özen gösterilmiştir.

Bu itibarla, Anti-Damping Anlaşması’nın 2.4 maddesi hükümleri gereğince taşıma, sigorta, yükleme ve bindirme masrafları, paketleme maliyeti, ödeme koşulları, ticari aşama farklılığı, indirim, geri ödeme, banka masrafları ve diğer satış giderlerinden doğan farklara ilişkin belgelendirilen, uygulanabilir ve haklı görülen ayarlamalar yapılmıştır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Damping Marjları

İşbirliğine gelen firmalar için damping marjları

Madde 16- İşbirliğine gelen firmalar için damping marjları ayrı ayrı tespit edilmiştir.

Anti-Damping Anlaşması’nın 2.4.2 maddesi hükümlerine uygun olarak damping marjları, soruşturma döneminde gerçekleşen işlemler esasında belirlenen ağırlıklı ortalama normal değer ile ağırlıklı ortalama ihraç fiyatının karşılaştırılması sonucunda belirlenmiştir.

Ancak, anılan Anlaşma’nın söz konusu hükümleri çerçevesinde ihraç fiyatının değişik alıcılar, bölgeler veya zaman süreleri esnasında önemli ölçüde farklılık göstermesi halinde işlem bazında ihraç fiyatı, ağırlıklı ortalama normal değer ile karşılaştırılmıştır.

Bu çerçevede, işbirliğine gelen firmalar için CIF ihraç fiyatı bazında hesaplanan damping marjları şu şekildedir:

AVRUPA BİRLİĞİ :

SKF : %44,19

FAG : %15,92

NSK-RHP : %19,61

NTN : % 1,28 (eşik orandan küçük)

JAPONYA :

NSK : % 8,14

İşbirliğine gelmeyen firmalar için damping marjları

Madde 17- İşbirliğine gelmeyen Avrupa Birliği’nde yerleşik firmalara işbirliğine gelen firmalar için belirlenen en yüksek damping marjının uygulanması kararlaştırılmıştır.

Japonya’da yerleşik işbirliğine gelmeyen firmalara, işbirliğine gelen tek bir firma olması ve işbirliği seviyesinin çok düşük bulunması nedeniyle, işbirliğine gelen firma için ürün tipi bazında tespit edilen en yüksek damping marjının uygulanmasına karar verilmiştir.

Bu kapsamda, işbirliğine gelmeyen firmalar için CIF ihraç fiyatı esasında hesaplanan damping marjları şu şekildedir: