Amerikan Ekonomisinin Ana Hatları

Ekonomik başarı bunlara karşılık başka sorunlar yaratmaktadır. Büyüme günümüzde Amerikan halkını en çok sıkıştıran kaygıdır. Ekonomik büyüme Amerika’nın ekonomik başarısının merkezi oldu. Ekonomik pasta büyüdükçe yeni kuşaklar da kendilerine birer dilim ayırma olanağı buldular. Gerçekten de ekonomik büyüme ve onun yarattığı fırsatlar Birleşik Devletler’de sınıflar arasındaki sürtüşmenin asgari düzeyde kalmasına yardımcı oldu.

Büyümenin sürebilmesinin ve sürdürülmesinin bir sınırı var mıdır? Amerika’nın her yanında şimdiki yaşantılarının bozulacağı korkusu içinde olan pek çok vatandaş gurubu önerilen yeni iskan projelerine karşı çıkmaktadır. Trafiğin sıkıştığı anayollar, hava kirliliği ve aşırı kalabalık okullar yaratacak bir büyümeye değip değmeyeceğini sorgulamaktadırlar. Ne kadar kirliliğe dayanılabilir? Yeni iş alanları açılması uğruna ne kadar boş alan kurban edilecektir? Buna benzer endişeler küresel düzeyde de dile getirilmektedir. Ülkeler iklimin değişmesi, ozonun azalması, ormanların yok olması, deniz kirliliğinin artması gibi çevre sorunlarıyla nasıl başa çıkabilirler? Küresel ısınmaya katkısı bulunduğuna inandıkları karbondioksit ve diğer sera gazlarını çıkaran kömür yakan elektrik santrallerini ve benzin kullanan otomobilleri kontrol edebilecekler midir?

Ekonomisinin büyüklüğü yüzünden Birleşik Devletler bu konularda baş rolü oynamak zorunda kalacaktır; büyük zenginliği ise bu rolünü güçleştirmektedir. Yüksek bir yaşam standardı elde etmeyi başarmış olan Birleşik Devletler’in çevreyi korumak amacıyla ekonomik büyümeyi zorlaştırabilecek önlemlere katılmaları için diğer ülkelerden talepte bulunmaya ne hakkı vardır?

Bu sorunun kolay yanıtları yoktur; fakat, Amerika ve diğer ülkeler temel ekonomik sorunlarını çözmeye çalıştıkları ölçüde soruların önemi de giderek artacaktır. Söz konusu sorular güçlü bir ekonominin toplumsal ilerlemenin ön koşulu sayılsa bile bunun varılacak son amaç olmadığını anlatmaktadır.

Amerikalılar bu ilkeyi benimsediklerini sürekli olarak çok çeşitli biçimlerde gösterirler. Devlet okullarında öğretim sağlanması, çevrenin yasal düzenlemelerle korunması, ayırımcılığı yasaklanması Sosyal Güvenlik ve Medicare benzeri hükümet programları uygulanması gelenekleri bunlar arasında sayılabilir. Başkan John F.Kennedy’nin kardeşi ABD Senatörü Robert Kennedy’nin 1968’de yaptığı bir konuşma sırasında belirttiği gibi ekonomik konular önemlidir ama gayrı safi milli hasıla “şiirimizin güzelliğini ya da evliliklerimizin gücünü, kamuya açık tartışmanın akılcılığını ya da kamu görevlilerimizin dürüstlüğünü içermez. Ne aklımızı ne de cesaretimizi, ne bilgeliğimizi ne de öğrenim düzeyimizi, ne sevecenliğimizi ne de ülkemize bağlılığımızı ölçer; kısacası, yaşamı yaşamaya değer yapan şeyler dışındaki herşeyi ölçer. Bize Amerika hakkında herşeyi söyleyebilir ama Amerikalı olmakla niçin onur duyduğumuzu anlatamaz.”

[AyTeK54]

teşekkürler...