Ekimde tüketici enflasyonu beklentiyi aştı

[Gokhan]

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK, ekim ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre geçtiğimiz ay Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) yüzde 0.57 yükselirken, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 2.6 oranında arttı.
Yıllık enflasyonda ise ÜFE yüzde 13.29 olarak hesaplanırken, TÜFE de yüzde 11.99 olarak gerçekleşti. TÜFE'deki artışta en fazla gıda, giyim ve konut fiyatlarındaki değişiklikler etkili oldu.

Geçtiğimiz ay döviz kurlarında gerçekleşen artışların enflasyona henüz yansımadığına dikkat çeken uzmanlar, ekim enflasyonunun ÜFE'de beklentilerin altında, TÜFE'de ise beklentilerin bir miktar üzerinde olduğuna dikkat çekiyorlar.
2008 yılı Ekim ayında 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyat Endeksi'nde bir önceki aya göre yüzde 0,57, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 12,11, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,29 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,03 artış gerçekleşti.

Aylık değişim tarım sektöründe yüzde -0,26, sanayi sektöründe yüzde 0,76 olarak gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,16, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,95 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,86 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise Aralık ayına göre yüzde 14,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,36 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,60 artış gerçekleşti.

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 14,03 ile metal cevheri imalatı alt sektöründe gerçekleşti.
Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığında yüzde 1,21, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 9,72 artış, imalat sanayinde yüzde -0,05 düşüş gerçekleşti.

370 maddenin fiyatı arttı
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, metal cevheri (yüzde 14,03), elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (yüzde 11,06), tıbbi, hassas ve optik aletler imalatı (yüzde 10,23), büro makineleri imalatı (yüzde 8,76), iletişim teçhizatı imalatı (yüzde 7,45), taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (yüzde 5,17), elektrikli makine ve cihazları imalatı (yüzde 3,41), tekstil ürünleri imalatı (yüzde 3,34), maden kömürü ve linyit (yüzde 3,13), kimyasal ürünlerin imalatı (yüzde 3,03) alt sektörleri oldu.

Buna karşılık ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (yüzde -8,06), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (yüzde -6,62), ana metal sanayi (yüzde -4,74), gıda ürünleri ve içecek imalatı (yüzde -0,24) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

2008 yılı Ekim ayında endekste kapsanan 756 maddeden; 204 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 370 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 182 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

TÜFE'de en yüksek aylık artış giyim ve ayakkabılarda
2008 yılı Ekim ayında 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi'nde bir önceki aya göre yüzde 2,60, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 9,60, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,99 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,12 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 8,46 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ekim ayında endekste yer alan gruplardan çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 3,93, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 3,91, konutta yüzde 3,79, eğlence ve kültürde yüzde 1,32, lokanta ve otellerde yüzde 1,11, ev eşyasında yüzde 0,39, sağlıkta yüzde 0,04, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,01 artış, haberleşmede yüzde -0,04, eğitimde yüzde -0,22, ulaştırmada yüzde -0,59 düşüş gerçekleşti.

Yıllık artışta 'konut' grubu
Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 27,08 ile konut grubunda gerçekleşti. Lokanta ve oteller (yüzde 14,38), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 11,60) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır.

NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE'nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) (yüzde 3,76) oldu. Aralık ayına göre en yüksek artış TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) (yüzde 12,66) bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) (yüzde 14,62) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) (yüzde 12,11) bölgesinde gerçekleşti.

2008 yılı Ekim ayında endekste kapsanan 454 maddeden; 82 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 289 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 83 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Çekirdek enflasyon
Gelecek dönem tahminlerinde gösterge rol oynayan, çekirdek enflasyon da ekimde yükseldi. Enerji ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç tutularak hesaplanan özel kapsamlı TÜFE göstergesi önceki aya göre yüzde 1.34 artış kaydetti.