otoriteye itaat deneyi

[burcum21]

yale üniv tarafından yapılacak bir saatlik psikolojik deney için denek arandığını ve ücretin tatmin edici olduğunu yazan bir gazete yazısı okuyorsunuz ve parayada ihtiyacınız var. üniversiteye geldiğinizdekoridorlarda sizin gibi denek olmak için gelen birçok kişiyi görüyorsunuz. daha sonra beyaz gömleklisoğuk görünüşlü yakasında prof. yazan biri yanınıza geliyor.yanında oturan orta yaşlı güler yüzlü şişman bir adam sizin gibi araştırmaya denek oldupunu söylüyor.
araştırmacı cezanın öğrenmeye etkisi konusunda bir araştırma yaptıklrını biriniin öğretmen birinizin öğrenci olacağını ve öğrencinin verdiği her yanlış cevap için öğretmenin ona yükdelen voltta elektrik vereceğini söylüyor.kura çekiyorsunuz ve siz öğretmen olduğunuzu öğreniyor ve rahatlıyorsunuz çünkü elektrikli sandalye çok ürkütücü gözüküyor.jeneratörün üzer,nde 15v dan 450v a kadar düğmeler vardır. 420 vda tehlike aşırı şok yazmakta 450v da ise xxx yaznaktadır.
deneyde oğrenci kelimeleri ezberleme durumundadır yoksa elektrik şoku verilecektir.
her yanlışta bir önceki şok 15v artılılır
bu arada güler yüzlü denek kalbinden rahatsız olduğunu
ve şokun zararlı olup olmadığını sorar prof merak etmemesini soyler.bu arada size bir şok veri,lir bunun kaç volt olduğu sozrulur 75v dersiniz ama prof45v olduğunu soyler bu şekilde v hakkında bi fıkrınız olur.
deney başlar her şeygüzeldir ama zamanla öğrenci yanlış cevaplar sizde şok vermeye başlarsınız120v şoktan sonra denek canının çok yandığını soyler öğretmen denek ne yapmalıyım der prof devm edin lütfen der 150v da acı çığklıklar duyulur denek çıkarın beni diye bağırır prof devam lütfen der 315v da muthiş bir acı çıglık duyulur.....

boyle bir durumda siz ne yapardınız ?
sizce bu aşamadan sonra yuzde kaçı 450v şok vermiştir ?
bu sorular bir grup psıkoloji öğrencisine sorulmuş ve şu cevaplar alınmıştır
insanların ancak yüzde 1 i
yuksek voltaj verebilir

bu arada deneydeki şişman adam profun asistanıdır sizin öğretmen olmanız kesindir çünkü kağıtların her ikisinde öğretmen yazmaktadır.öğrencinin bağırmaları gerçek değil teyp kaydıdır ama hiç bir denek bunu anlamamıştır.

bu deney abd de yale üniv tarafından yapılmış çeşitli yaş ve mesleklerden 40 kişi katılmış ilk seride hiç biri 300v verememiş
5 kişi 300vdan sonra 4 kişi 318v dan sonra devam edememiş 26 kişi ise 450v şoku öğrenciye vermiştir.
bu sonuçlar kamu oyu ve psıkologları şaşırtmıştır psikologlar inanmamış fakat deney fılme alınmış ve seyrettirilmiştir. hatta bazı psikologlar 26 kişiyi masum bir insana şok verdiği için sadist ve saldırgan olduklarını iddia etmişancak bunun doğru olmadığı daha sonraki bir çok araştırmada ispatlanmıştır daha sonra aynı deneyde 1000 denek kullanılmış yüzd 50den fazlası 450v şoku öğrenciye vermiştir ayrıca deneklerin hiçbiri şoku isteyerek vermemiştir deneklerin büyük çoğunlığı terlemek kekelemek titremek dudak ısırmak inlemek tırnaklarını etlerine batırmak ve sinirlilik sergilemiştir

milgram bu deneyini dehşet verici bir itaateğiliminin varlığına delil olarak göstermektedir.2.dünya savaşındaki topklama kamplarındaki işkence uygulamaları sırasındaki aşırı itaat eğilimleri ile milgramın deney bulguları karşılaştırılmış milgramın deneklerinin gerekçeleri ile nazilerin gerekçeleri arasında rahatsız edici bir benzerlik görülmüştür