Anemi Nedir? Tedavisi?

[HandaN]

Anemi, bir çeşit kan hastalığıdır.

•Kanda normalden daha az alyuvar (KKH- kırmızı kan hücresi) bulunması
•Kanda normalden daha az hemoglobin bulunması (alyuvarın oksijen taşıyan bölümüne hemoglobin denir.) durumlarına anemi ismi verilir.



Yeterli sayıda alyuvar olmadığında ya da çok az hemoglobin olduğunda, kan, vücudun tüm bölümlerine yeterince oksijen taşıyamaz.

Aneminin birçok farklı çeşidi vardır:

•Demir eksikliği anemisi
•Hemolitik anemi
•Vitamin B-12 eksikliği anemisi
•Folik asit eksikliği anemisi
•Alyuvarlardaki kalıtsal anormalliklerden kaynaklanan anemi (örneğin; orak hücreli anemi ve talasemi)
•Romatoid artrit gibi kronik hastalıklardan kaynaklanan anemi

[HandaN]

Demir eksikliği anemisi:

En çok görülen bu anemi türü, kanda yeterince demir olmamasından kaynaklanır. Demir, tüm vücut hücreleri için önemli bir mineraldir. Özellikle kan hücreleri için değerlidir çünkü hemoglobin yapmak için demire ihtiyaç vardır. Demir eksikliği anemisi, diyetinizdeki yetersiz demirden ya da kan kaybından kaynaklanır.

Hemolitik anemi:

Bu tür anemi kırmızı kan hücreleri; enfeksiyon, ilaç, yada kalıtım nedeniyle yok edildiğinde ya da zarar gördüğünde ortaya çıkar.

Vitamin B-12 (kobalamin) eksikliği anemisi:

Bu tip anemi, mide ya da bağırsakta B-12 emiliminde sorun yaşandığında meydana gelir.Örneğin bir bağışıklık sistemi bozukluğu olan pernisyöz anemi, bağırsak bölümündeki normal vitamin emilimini engeller. Mide ya da bağırsak rahatsızlıkları, bazı ilaçlar ve kalıtsal bozukluklar B-12 vitamini yetersizliğine neden olur. Bazı vejeteryanlar yedikleri yemeklerden yeterli miktarda B-12 vitamini alamayabilirler.

Vitamin B-12 eksikliği, anemiye sebep olmasının yanında, sinir sistemini de etkileyerek uyuşukluğa, karıncalanmaya, denge problemlerine, depresyona ve hafıza problemlerine neden olabilir.

Folik asit eksikliği anemisi:

Diyetteki folik asit eksikliği nedeniyle ortaya çıkan bu anemi türü, B-12 eksikliği anemisine benzer fakat belirli sinirlere zarar vermez. Ancak depresyona neden olabilir. Bir kadının, hamileliği başladığında ya da hamileliğinin erken döneminde yetersiz folik asit alması, doğum defektlerine neden olabilir. Bu tip anemi aşağıdaki kişilerde yaygındır:

•Hamile kadınlar
•Bağırsaklarındaki problemler nedeniyle yiyeceklerden besin almakta zorluk çekenler
•Her gün düzenli olarak ilaç alanlar, doğum kontrol ilacı alanlar
•Genellikle yetersiz beslenme problemi yaşayan alkolikler


Kalıtsal problemli alyuvarların neden olduğu anemi:

Alyuvarlarda problem olmasından kaynaklanan, en çok rastlanan kalıtsal problemler orak hücreli anemi ve talasemidir (Akdeniz anemisi).

Orak hücreli anemi, orak şekilli kan hücrelerinin oluşmasına neden olan kalıtsal bir hastalıktır. Orak hücre hastalığı Afrikalılar, Afro-Amerikanlar, Akdenizliler (İtalyanlar ya da, Yunanlılar), Ortadoğulular, Doğu Hindistanlılar, Karayip, Orta ve Güney Amerikalılar arasında yaygındır. Anormal alyuvarlar, dolaşım sistemine geçerken zarar görür ya da yok edilir. Anemi birçok belirtiye yol açar. Orak hücre krizi denen duruma neden olabilir. Bu krizler, yükseklik ya da basınç değişiklikleri, az oksijen durumlarında veya bazı hastalıklar olduğunda ortaya çıkar. Orak hücre krizlerinde kırmızı kan hücreleri daha da deforme olur ve kılcal damarları tıkayarak ciddi ve uzun süreli ağrılara ve başka komplikasyonlara neden olur.

Talasemiler, anormal hemoglobinden kaynaklanan kalıtsal anemilere denir. Anormal hemoglobin, anormal kırmızı kan hücrelerine ve düşük hemoglobin seviyesine neden olur. Talasemi genellikle Akdeniz bölgesindekileri etkiler ancak bazı tipleri Afrika, Asya, Hindistan ve Güney Pasifikliler’de görülür. Talasemilerin çoğu hafiftir ancak bazıları, çocuklarda hayati tehlikeye neden olabilecek hastalıklara yol açar.

[HandaN]

Anemiye Neden Olan Kronik Hastalıklar
Anemiye neden olan bazı kronik hastalıklar şunlardır:

•Kanser
•Romatoid artrit
•Sürekli enfeksiyonlar
•Böbrek hastalığı

[HandaN]

Semptomları Nelerdir?
Hafif anemiler genellikle belirti göstermez.

Daha ciddi anemilerin belirtileri şunlardır:

•Zayıflık
•Yorgunluk
•Deri, diş etleri, soluk tırnak etleri.

Diğer ciddi anemi belirtileri şunlardır:

•Ayağa kalkmak gibi duruş pozisyonunuzu değiştiren hareketler yaptığınızda meydana gelen sersemlik hissi.
•Hızlı kalp çarpması
•Nefes darlığı
•Baygınlık geçirme
•Göğüs ağrısı
Sarılık (sarı cilt ve gözler) hemolitik aneminin belirtisi olabilir.

[HandaN]

Nasıl Teşhis Edilir ?
Doktorunuz belirtilere bakar ve sizi muayene eder. Anemi hastalığından ve rahatsızlığın ne kadar ciddi olduğundan tam olarak emin olmak için kan sayımınız yapılır.

Aneminin türünü belirlemek için diğer testlere ihtiyacınız olabilir.

[HandaN]

Nasıl Tedavi Edilir ?
Tedavi aneminizin türüne göre değişir. Kan sayımınızın yapılması için ve tedavinin etkilerinin görülebilmesi için doktorunuza düzenli olarak gitmelisiniz.

Demir eksikliği anemisi:
Demir eksikliği anemisini tedavi etmek için (eğer kan kaybına neden olan başka bir sebep yoksa), doktorunuz size, demir içeren ek gıda ürünleri ya da demir bakımından zengin diyetler tavsiye edebilir.

Vitamin B-12 eksikliği anemisi:
Eğer mideniz B-12 vitaminini iyi sindiremediği için böyle bir anemi sorununuz varsa, genellikle uygulanan tedavi, ayda bir kez B-12 vitamini takviyesi yapmaktır. Bazı durumlarda doktorunuz size ağız tableti almanızı tavsiye edebilir.

Folik asit eksikliği anemisi:
Folik asit eksikliği anemisinin tedavisi, her gün ağız yoluyla folate tabletleri almaktır. Bu anemi türü B-12 eksikliği anemisine benzer. Doktorunuz, hastalığınızın B-12 yetersizliği anemisi hastalığınızın olmadığından emin olana kadar folate takviyelerini almamalısınız.

Kalıtımla geçen anormal kırmızı kan hücrelerinden kaynaklanan anemi:
Orak hücreli anemi düzenli tedavi gerektirir. Orak hücre krizi; IV (intravöz) sıvıları, dinlenme, ağrı giderme ve bazen kan nakli yöntemlerini gerektirir.

Talasemi tedavisi; aneminin ciddiliği, yaşınız ve kan naklinin riskine bağlıdır. Akut anemi vakalarında kan nakli gerektiğinde, bağışlanan kan test edilmiş olsa bile, hepatit ya da AIDS gibi kan yoluyla bulaşan bir hastalık kapma olasılığınız vardır. Bu nedenle doktorunuz kan naklini, sadece en iyi tedavi yolu bu olduğunda tercih eder. Talasemisi olanlar kesinlikle demir tabletleri almamalıdır.

Kronik bir hastalığın neden olduğu anemi:
Bu tip aneminin hafif belirtileri vardır. Kronik böbrek hastalıkları gibi hastalıkları tedavi etmek için doktorunuz düzenli olarak eritropoetin iğneleri yapılmasını önerebilir. Bu iğneler vücudunuzun daha fazla alyuvar üretmesini sağlar.

[HandaN]

Etkileri Ne Kadar Sürer ?
Demir eksikliği anemisi gibi hafif, kolayca tedavi edilebilen anemiler, tedaviye çabuk cevap verir ve birkaç gün içinde iyileşir.

Orak hücreli anemi gibi kronik anemilerin belirtileri gelip geçicidir. Kronik rahatsızlıklarla alakalı olan anemiler, genellikle hastalığın durumuna göre iyileşir veya kötüleşir.

[HandaN]

Nasıl Korunabilirim ?
Anemiden korunmanın yolu hastalığın sebebine göre değişir. Eğer aneminin sebebi diyetinizdeki besin yetersizliğiyse, az aldığınız besin maddesinden daha fazla almanız hastalığın tekrar nüksetmesini önler.

B-12 yetersizliği anemisinin komplikasyonlarının tekrar etmesini önlemek için, doktorunuzun B-12 vitamini enjeksiyon tedavisi tavsiyelerine uyun.
Eğer orak hücreli anemi hastalığınız varsa, sıcak havalarda, egzersizler sırasında ya da hastalandığınızda susuz (dehidrasyon) kalmayın.

Dehidrasyon orak hücre krizini tetikler.

Kalıtsal anemisi olan aileler için genetik inceleme önemlidir.