Kurtuluş Savaşında Örgütlenme Çalışmaları

[Meric]

Sivas Kongresi

1. Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar aynen kabul edilecek.
2. Manda ve himaye kesin olarak reddedilip hep birlikte bağımsızlık için savaş kararı alınacak.

UYARI : Manda ve himaye altına girmek bağımsızlıktan vazgeçmek anlamına gelirdi. Özellikle Türk Milleti'nin yeni bir savaşı kaldıramayacağını savunanlar manda ve himayeyi benimsemişlerdi. Sivas'ta manda ve himaye reddedilmekle aynı zamanda savaş kararı da alınmış oldu.

3. Dış ülkelerden ancak insancıl koşullarda ekonomik yardım alınacak.

UYARI : Burada bağımsızlığa aykırı bir şekilde kurulacak her türlü dış ilişki reddedilmiştir.

4. Ulusun kendi geleceğini saptayabilmesi ve hükümetin başıboş bırakılmaması için Meclis-i Mebusan derhal toplanacak.

UYARI : Bu karar, Amasya Genelgesi'nde alınan "Ulusu, yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır." ilkesi doğrultusunda alınmıştır. Çünkü Meclis'in açılması ile kararları ulus vereceğinden ülkenin geleceği ile ilgili kararlar ve işler de ulusun denetimine geçmiş olacaktır.

5. Bölgesel direnme güçleri "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilecek.

UYARI : Bu cemiyet aracılığıyla Kurtuluş Mücadelesi yürütülecekti. Ayrıca cemiyetlerin birleştirilmesi ile, bölgesel mücadeleler, ulusal bir niteliğe kavuşmuştur.

6. Yurdun her yerinden gelen delegeler, Temsil Kurulu'nu oluşturacak.

UYARI : Burada oluşturulan temsil kuruluna "yürütme organı" olam görevi verildi. Yani bu kurulun bir hükümet gibi çalışması kararlaştırıldı. Ayrıca Temsil Kurulu'nun yurdun tamamını temsil ettiği belirtildi. Burada oluşturulan Temsil Kurulu'nun ilk görevi Sivas Kongresi'nde alınan kararları yürütmekti.



Balıkesir Kongresi

Amaç : Yunanistan'ın, İzmir'i işgal edip, Ege Bölgesi'nde işgallere başlaması üzerine, mücadele örgütleri kurmak.
- 26-30 Temmuz tarihleri arasında toplandı.
- Balıkesir Kongresine sadece Batı Anadolu'dan gelen delegeler katıldı.
- Amasya Genelgesi'nde alınan kararlar aynen kabul edildi, ayrıca;
- Yunanlılara karşı savaşmak üzere asker toplanması konusunda kararlar alındı.
- Padişaha bağlılık belirtildi.
- Tüm güçlerin birleştirilmesi kararlaştırıldı.



Alaşehir Kongresi

- 16-25 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplandı.
- Balıkesir Kongresi'nde alınan kararlar aynen kabul edildi.
Ayrıca;
- Yunanlılara karşı ölünceye kadar bir savunma yapılması,
- Bu amaçla silah, cephane toplanması ve halkın askere alınması,
- Gerekirse Antlaşma Devletleri'nden yardım alınması, yönünde kararlar alındı.



Genelgelerin Sonuçları

Havza Genelgesi

Ülkenin her tarafında işgallere karşı protesto ve mitingler yapıldı.
İlk miting 30 Mayıs 1919'da Havza'da yapıldı.
8 Haziran 1919'da İstanbul'da büyük bir miting yapıldı.
Mustafa Kemal, İstanbul hükümeti tarafından geri çağrıldı.
Havza Genelgesi ile milli bilincin uyanması yolunda ilk adım atıldı.

Amasya Genelgesi

Alınan kararlar ile Kurtuluş Savaşı ilan edildi.
Genelgede alınan kararlar, bir ihtilal bildirisi niteliğinde idi.
Genelge, Milli Mücadele'nin ilk programı niteleğinde idi.
Genelge ile, milli bir teşkilatın nasıl kurulacağı ve yapılacak işler belirtilmişti.
23 Temmuz 1919'da Mustafa Kemal'in müfettişlik görevine son verildi.
Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti'ni tanımadığını ve ulusun kendi kaderini kendisinin çizmesi gerektiğini bildirdi.

Erzurum Kongresi

Kongre sadece Doğu Anadolu için değil, ulusun geneli ile ilgili kararlar aldı.
Mustafa Kemal kongre başkanı seçildi.
Mustafa Kemal ulusal mücadelenin lideri durumuna geldi.
İlk kez vatan sınırlarının nerelerden ibaret olacağı belirtildi.
Bağımsızlık ve egemenliğin hiç bir koşul kabul etmeden sağlanmasına karar verildi.
İlk kez temsil kurulu oluşturuldu.
Temsil Kurulu Başkanlığına Mustafa Kemal getirildi.
30 Temmuz 1919'da İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal hakkında tutuklama emrini verdi.

Sivas Kongresi

Mustafa Kemal'e karşı ilk muhalefet hareketi başladı.
Mustafa Kemal, Temsil Kurulu'nun başkanlığına getirildi.
Kongre ihtilalci bir kimlik kazandı.
Misak-ı Milli'nin esasları belirlendi.
Kurtuluş Mücadelesi'nin yayın organı olarak "İrade-i Milliye" adında bir gazete çıkartıldı.
Güneydeki halk direnişlerinin başına subaylar atandı.
Ulusal egemenlik ilkesi, padişah ve saltanattan üstün tutuldu.

Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya Gelişi ve Amasya Protokolü

Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya Gelişi

Neden Ankara ?

Demir yolları ile diğer illere bağlantısı var.
Cepheleri denetleyebilecek bir konumda,
İstanbul ve diğer şehirlerle telgraf bağlantısı var.

Ankara'ya Geliş Amacı :

Kurtuluş mücadelesini yönetmek, yakından izlemek



İstanbul ile Haberleşmenin Kesilmesi

İstanbul'da bulunan Damat Ferit Paşa Hükümeti, Milli Mücadele'ye karşı düşmanca bir tavır sergiler.
Damat Ferit, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'den, Sivas Kongresi'ni dağıtmasını ister.
Damat Ferit, halkı Milli Mücadele'ye karşı isyana kışkırtır.

İstanbul ile Haberleşmenin Kesilmesindeki Amaç

1. Damat Ferit Paşa Hükümeti'ni düşürüp yerine vatansever bir hükümetin kurulmasını sağlamak,
2. Temsil Kurulu'nun, İstanbul Hükümeti'ne bağlı olmadığını göstermek.



Damat Ferit Paşa (1853-1923)

1853 İstanbul'da doğan Damat Ferit, Hariciye Nezareti hizmetine girerek Paris, Berlin, Petersburg ve Londra elçiliklerinde katip olarak görev yaptı. 1886'da Sultan Abdülmecit'in kızı ile evlenerek saraya damat oldu ve "damat" lakabını aldı. 1888'de vezir oldu. İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki karşıtı politikaları sonucunda 1911 yılında Hürriyet ve İtilaf Partisi'ni kurdu. Mondros Mütarekesi'nden sonra çeşitli dönemlerde Sadrazamlık görevlerinde bulundu. Enver, Talat ve Cemal paşaların gıyabi idam kararlarının çıkarılmasını sağladı. Paris Barış Konferansı'na katıldı. Anadolu'da gelişen ulusal direniş hareketine karşı Anzavur yönetiminde Kuva-yı İnzibatiye'yi kurdurdu. Ali Galip yoluyla Sivas Kongresi'ni engellemeye çalıştı. Anadolu'daki ulusal savaş kadrosunu eşkiyalıkla suçlayan fetvayı yayımlattı. Ulusal savaşın başarıyla bitmesi üzerine Eylül 1922'de yurtdışına kaçtı. 1923'de Fransa'da öldü.