karakutu - Beşiktaş Forum ( 1903

**Ayche** · 25-11-2007, 23:43

Uçak kazalarında uçak paramparça olsa da, denizin dibine gitse de hemen kokpit denilen pilot kabinindeki son konuşmaları kaydeden karakutular aranır. Çoğunlukla korkunç kaza enkazı arasından sağlam olarak bulunan bu kutular sayesinde kazanın nedenlerine ulaşılır. Karakutu bu kadar sağlam malzemeden yapılıyorsa neden uçağın tümünde aynı malzeme kullanılmıyor?

Uçakların rahatça havada kalabilmeleri, uzun mesafelere az yakıtla ulaşabilmeleri, mümkün olduğunca hafif malzemeden yapılmış olmalarına bağlıdır. Bu malzemeler çoğunlukla alüminyum ve plastiktir.

Kokpitteki sesleri ve uçuş bilgilerini kaydeden her iki kutu da paslanmaz çelikten yapılır. En ve boyları yaklaşık 25'er santimetre, derinlikleri 12-13 santimetredir. Kutuların et kalınlıkları ise 6-7 milimetre kadardır. Kutular ayrıca ısıya ve yangına karşı tedbir olmak üzere plastikle çevrili sıvı köpük ile de donatılmışlardır.

Kutular o kadar sağlamdırlar ki, denize düşmüş bir uçağın kutuları 7 sene sonra çıkarılabilmiş ama buna rağmen kayıtlar sağlıklı olarak dinlenebilmiştir. Başlangıçta kutular kanatların birleşme noktasına yakın bir yere konuluyorlardı. Bu bölge uçağın en ağır kısmı olduğundan düşüş anında bu ağır parçalar kutuların üzerlerine düşerek zarar verebiliyorlardı. Sonraları kutular uçağın kuyruk kısmına konulmaya başlanıldı. Tabii bu, uçağın kuyruk kısmındaki koltuklar insanlar için daha emniyetlidir anlamına gelmez, ancak bu yer karakutuların uçağın enkazından en uzağa düşmesini sağlamaktadır.

Uçak kazalarının nedenleri değişiktir. Havada bir şekilde infilak ederek düşen uçaklarda yolcuların kurtulma olasılığı yoktur. Bu nedenle de uçağın yapıldığı malzeme bu açıdan önemli değildir. Uçak yere bir bütün halinde çarpsa da düşen bir asansörde olduğu gibi yolcular çarpmanın şiddetinden hayatlarını kaybederler.

Uçağın içine sıvı köpük doldurmak elektronik aletleri koruyabilir ama insanların sadece ölüm nedenlerini değiştirir. Uçağın malzemesini karakutu malzemesinden yapmak, parçalanma ve yangından zarar görme tehlikelerini önler ama ne yazık ki bu malzemeden yapılmış bir uçak da uçamaz.

Karakutuların renkleri kara değil turuncudur. Bu rengin tercih edilmesinin sebebi enkaz arasından daha rahat fark edilmeleri içindir.

**~~|RespecT Me|~~** · 25-11-2007, 23:47

Dünya Ticaret Merkezine ve Pentagon’a yapılan uçaklı saldırıların büyük sırları uçakların karakutularının bulunmasıyla bir bir çözülecek. Kaçırılan 4 uçak içinde bulunanlardan ikisine ulaşıldı ve bu karakutular incelenmek üzere ilgili merkezlere gönderildi bile. Peki karakutular hakkında neler biliyoruz? Uçaklar paramparça olurken, karakutular nasıl oluyor da sapasağlam bulunabiliyor? Bu kutular nasıl çalışıyor?

Karakutular hakkında gözden kaçan en önemli özellik şu: Enkaz altında fark edilebilsinler diye kesinlikle kara ya da siyaha boyalı değiller. Ayrıca darbelere karşı dayanıklı olmaları için kutu şeklinde değiller. İşte uçakların kayıt cihazı olan karakutular hakkında sıkça sorulan sorular ve yanıtları:

Karakutular hakkında sıkça sorulan sorular
1-Karakutu ne renkte olur?: Karakutular, en kötü şartlar dikkate alınarak tasarlanmıştır. Bir uçağın enkazında kolay farkedilebilmesi için açık ve çarpıcı reklerde olmalıdırlar. Yani isminin kastettiği renk olan kara ya da siyah renkte olmazlar.

2- Karakutuların şekli nedir?: Karakutular, olası bir kaza sırasında en az hasar görmesi sağlanacak şekilde silindire benzeyen bir yapıda bulunurular. Yani, "kutu" şeklinde değillerdir.

3- Karakutular ne işe yarar?: Karakutulari uçağın elektrnik ve mekanik aksamları arasındaki veri iletişimini sürekli kaydederler. Belirli aralıklarla incelemeye alınır ve uçuş sırasında göstergeler ya da devrelerde bir sorun olup olmadığı karakutulardaki veriler incelenerek öğrenilir. Karakutular ayrıca pilot kabinindeki konuşmaları da belirli aralıklarla kaydeder.

4- Nerelerde kullanılırlar?: İlk kullanım alanları uçaklar olmuştur. Ancak savaş uçaklarında güvenlik gerekçesiyle bulunmaz. Gemilerde ve yarış arabalarında da kullanılır.

5- Karakutular nasıl ses kaydı yapar?: Ticari uçakların kokpit bölgesine yerleştirilmiş 4 ana mikrofon vardır. Bu mikrofonlardan biri kaptan pilotundur, ikincisi yardımcı pilotundur, üçüncüsü uçuş mühendisinindir ve sonuncusu ise kokpit bölgesindeki iç sesleri kaydetmek üzere bulunan mikrofondur. Karakutu her 4 mikrofondan gelen sesleri kaydeder.
6- Karakutu uçağın neresindedir?: Karakutular, olası bir darbede, uçağın darbe alacak en son bölgesi olan kuyruk kısmının bu avantajından yararlanılarak, uçağın en arkasına yerleştirilir.
7- Karakutular sesi hangi ortamda kaydeder?: Günümüzdeki modern uçaklar, tıpkı dijital fotoğraf makinelerimizde olduğu gibi, özel hafıza kartuşları kullanırlar. Kapasiteleri ise bugünkü şartlarda en fazla 2 saattir. Ancak şu an havada teyp şeklinde manyetik şeritleri olan ses kayıt cihazları da kullanılmaktadır. Bu cihazlar ise yarım saatlik kapasiteye sahiplerdir.
8- Karakutulardan uçağın düşüş sebebi nasıl anlaşılır?: Karakutuların içindeki kayıt cihazı, modern cihazlar yardımıyla bugün uçuşla ilgili 700 ayrı parametreyi aynı anda kaydedebilir. Uluslar arası havacılık kurallarının şart koştuğu hayati önem taşıyan parametre sayısı ise 28’dir. Olası bir uçak kazasının ardından bulunan karakutular, özel araştırma merkezlerinde incelenirler ve karakutulardaki parametre değişikliklerine göre uçuş süreci aynen simule edilir (canlandırılar). Simulasyon işlemi kimi zaman çok uzun sürdüğünden dolayı, bazı uçak kazalarının düşüş nedeni haftalar sonra açıklanır.
9- Karakutular neden hasar görmez?: Karakutuların olası bir kazada hasar görmeyecekleri tabi ki garanti edilemez. Ancak bazı güvenlik kuralları vardır ki, üreticiler bu şartlara uymak zorundadırlar. Karakutuların kayıt bölümü alüminyum levha ile kaplıdır. Bu levhanın amacı, darbe anında şok emici bir rol üstlenerek, kayıt cihazlarına mümkün olduğunca az darbe iletmektir. Bu levhanın dışında yaklaşık 2.5 santimetre kalınlığında kuru silikon bir tabaka vardır. Bu tabaka, 2.000 derecelik sıcaklıkta, karakutunun 30 dakika ısıdan zarar görmeyecek şekilde koruma işlevi görür. Bu tabakanın dış yüzeyi 7 milimetrelik ısıl-işlemden geçirilmiş paslanmaz çelik ya da itanyumdan yapılmış özel bir metal plaka ile kaplıdır. Bu plaka sayesinde karakutu, yerçekiminin 3.400 katı kadar şiddetli bir darbeye karşı dayanıklı olmalıdır. Ayrıca karakutular, 6 kilometre derinlikte deniz suyundan 30 gün etkilenmeyecek şekilde olmak zorundadırlar. İşte bu şartlar yerine getirilerek üretilen karakutular, uçak kazalarından sonra içindeki bilgilere ulaşılabilir şekilde enkazdan çıkarılırlar.
10- Karakutular nasıl bulunur?: Karakutular, içlerinde sürekli sinyal veren özel bir verici yardımıyla bulunur. 37.5 KHz’de yayılan sinyaller yardımıyla, geniş bir alana yayılmış enkaz parçaları arasından karakutuya ulaşılabilir. İlk aşamada düşüş yerleri belirlenemeyen uçaklar, karakutunun yaydığı sinyal yardımıyla bulunurlar.