Jaguar’ın orijinleri Britanya ve Fransa’da 1960’ların başlarına kadar gider. 1963’de RAF Gnat ve Hunter’ların yerini alacak bir eğitim uçağı için şartname yayınladı. Fransa’da da Hava Kurmayları “Armee de l’Air” ve muhtemelen “Aeronavale” için hafif bir taktik eğitim uçağı arayışına girmişlerdi. 1964 Ocak’ında ECAT (Ecole de Combat et Applui Tactique) olarak adlandırılan şartname yayınlandı. Şartname orta ve alçak irtifalarda görev yapabilen, hızlı bir şekilde ve düşük maliyetli basit bir subsonik uçağı öngörüyordu. 1964 Mart ayında britanya hükümeti Ortak Pazar’da Fransız vetosuna mani olabilmek için müşterek bir programı düşünmeye başlamıştı. Ancak ECAT RAF taleplerini karşılamıyordu, BAC tasarımı P.45 karşılıyordu. Ancak BAC’ın seçimi Britanya’nın Ortak Pazar’a girmesine yaramıyacaktı. Bunun neticesi iki ülkenin kurmayları 1964 Ekim’inde müşterek şartnamenin tespiti için bir seri görüşme yapmaya başladılar ve şartları 1965 Nisan’ında belirlediler.

1965 başlarında iki motor konsorsiyomu meydana getirilmişti. Bristol Siddeley SNECMA ile M45 Mars motoru üzerinde; Rolls-Royce ile Turbomeca da RB.172 ile T.260 Turmolet’i birleştiren bir tasarım üzerinde bir araya geldiler. 1965 Ocak ayında Fransızlar Breguet BR121’i ECAT’ın temeli olarak seçtiler ve 18 Şubat’ta da RB.172/T.260’ı bu uçağın motoru olarak belirlediler. 17 Mayıs’ta da bir anlaşma memorandumu imzalandı. Bu memoranduma göre 300 uçak alınacaktı. Bunun 150’si RAF için eğitim uçağı, Armee de l’air için 75 eğitim, 75 taarruz uçağı olacaktı.

Jaguar ismi 1965 Paris Hava Gösterisi’nde ilan edildi. Aynı yıl BAC/Warton tesislerinde çok yoğun mühendislik çalışmaları yapıldı. Çalışmaların çoğu dahili olmakla beraber dik kuyruk kanadı daha uzun ve daha ince hale getirildi, gövde uzatıldı, kanatlar büyütüldü ve inceltildi. Ancak bu çalışmalar 1965 kasım’ında donduruldu.

1966 Mayıs’ında BAC/Breguet arasında SEPECAT adıyla bir bir müşterek teşebbüs ortaklığı kuruldu. Bu kuruluş uçağın gövdesini yapacaktı. Rolls-Royce Turbomeca da 22 Haziran 1966’da Londra’da tescil olunarak motor imalatının sorumluluğunu aldı.

17 Nisan 1968’de ilk Jaguar E-01 tamamlandı ve ilk uçuşunu 8 Eylül’de yaptı. İlk taarruz Jaguar’ı olan A-03 ise ilk uçuşunu 29 Mart 1969’da yaptı.

İlk İngiliz prototipi olan S-06 12 Ekim 1969’da uçtu. 1970’de Britanya Hükümeti taaarruz amaçlı 165 adet tek kişilik ve 35 adet iki kişilik Jaguar almaya karar verdi. Eğitim gereksinimlerinin Hawker P.1182 (sonraları Hawk) ile karşılanması tercih edildi.

1972’de Fransız Donanması Hava Kuvvetleri “Aeronavale” Jaguar M’den geliştirilmiş Etendard lehine feragat etti.

Jaguar specs / doneleri:
Crew/mürettebat: 1 - 2, engines/motorlar: 2 x Rolls-Royce/Turbomeca RT.172 "Adour", thrust/itiş gücü:31.8kN, wingspan/kanat açıklığı: 8.7m, length/uzunluk: 16.4m, height/yükseklik: 4.9m, wing area/kanat alanı: 24.0m2, start mass/kalkış ağırlığı: 11000-15500kg, max speed/azami hızı: 1350km/h, armament/silah donanımı: 2 x 30mm MG, 2 x AIM-9 “Sidewinder AA missiles, 1000kg of bombs

F/A-18 “Hornet” tek ve iki kişilik , iki motorlu, çok görevli bir av/saldırı uçağı olup kara üslerinden veya uçak gemilerinden hareket edebilir. F/A-18 değişik görevleri yerine getirebilir; bunların içinde hava üstünlük, refakat, düşman savunmalarını susturma, keşif, ileri hat hava kontrolu, yakın ve derin hava desteği, gündüz ve gece saldırı söylenebilir. “Hornet”ler F-4 “Phantom II” av, A-7 “Corsair” hafif taarruz ve A-6 “Intruder”ların yerini almıştır (bu uçaklar 1990’da emekliye ayrılmıştır).

YF-17’nin konfigurasyonu muhafaza edilmesine rağmen F-18 yepyeni bir uçak olmuştur. Tek kişilik av ve saldırı görev yeteneklerini yerine getirebilmek için dijital bilgisayarlardaki son teknolojik gelişmelerden yararlanılmıştır. Katod tüplü göstergeleri içeren kokpit ekranları, simulatörlerde pilotların tamamen gelişmesini sağlayan uygun kumanda teknikleri ile belirtilen görevleri yerine getirebilecek tek kişilik uygulama gerçekleştirilmiştir.

Tek kişilik F/A-18A ile iki kişilik F/A-18B 1983’de hizmete girmiştir. A ve B modellerinin başarılı 400 uçaklık uygulamasından sonra Donanma gelişmiş modeller olan F/A-18C (tek kişilik) ve F/A-18D (iki kişilik) modelleri 1987’den itibaren teslim almaya başlamıştır. Bu “Hornet”ler AMRAAM orta menzilli havadan havaya gelişmiş füze sistemleri ve havadan karaya “Maverick” füzelerini taşıyabiliyordu. İki yıl sonra da bu uçakların gece görev yetenekleri geliştirildi.

Çok görevli F/A-18E/F “Super Hornet” kombat yetenekleri ispatlanmış olan F/A-18C/D’nin geliştirilmiş bir modelidir. Emekliye ayrılmış A-6 ile kıyaslanabilecek tarzda filo komutanına menzil, dayanıklılık ve silah çeşitliliği sunabilmektedir. Yeni modeller öncekilerden 1,28 metra daha uzundur, %25 daha geniş kanat alanına sahiptir ve %33 daha fazla dahili yakıt taşıyabilmektedir. Bu da ona menzilde %41, havada kalmada %50 artma sağlamaktadır. İki adet ilave silah istasyonuna sahiptir. Bu da havadan havaya ve havadan karaya silah yükünde esneklik sağlamaktadır. Ayrıca JDAM ve JSOW gibi akıllı mühimmat ta taşıyabilmektedir.

Super Hornet yaklaşık 8,03 kg yükü onbir harici istasyonda taşıyabilmektedir. Her türlü hava şartlarında görev yapabilen “havadan havaya” radara, güdümlü ve klasik silahların hassas sevki için kontrol sistemlerine sahiptir. Uçakta iki kanat ucu istasyonu, yakıt tankları veya havadan karaya füzeler için her kanat altında dört istasyon, Sparrow’lar veya algılayıcılar için gövde altında kenarlarda iki istasyon ve bir de gövde altında ortada yakıt tankı veya havadan karaya silahlar için bir istasyon bulunmaktadır. Gövde içinde, burun kısmında da bir adet 20mm M61A1 “Vulcan” top vardır.

İki adet general Electric F414 turbofan kullanılarak motor itiş gücü 159,59kN’dan 195,30kN’a çıkartılmıştır. F/A-18C/D’lerde düşük görüntülenme teknolojisi uygulanmakla birlikte F/A-18E/F’lerde hayatta kalabilme olanaklarının optimizasyonu ön plana alınarak dizayn edilmiştir.

Hughes firmasının “Gelişmiş Hedefleme İleri Bakan Infrared” (ATFLIR) radarı F/A-18E/F’ye ait olmakla beraber daha önceki modellere de uygulanacaktır.

Donanma asgari 548, azami 1000 “Super Hornet” satın almayı planlamaktadır. Bu miktar JSF ’nin başarı oranına bağlı olarak değişebilir

F/A-18E specs/doneleri:

Crew/mürettebat: 1, engines/motorlar: 2 x General Electric F414-GE-400 turbofan, thrust/itiş gücü: 97.65kN/ea, wingspan/kanat açıklığı:13,59m, length/uzunluk: 18,33m, height/yükseklik:4,86m, wing area/kanat alanı:46,45m2, empty weight/boş ağırlığı: 13,865kg, max.take-off weight/azami kalkış ağırlığı: 29,937kg, speed/hız: + Mach 1.8, ceiling/tavan: 13,865m, range/menzil: +3.600km (combat radius/kombat yarıçapı: 702-756km),

Armament/silah donanımı: 1 x 20mm M61A1 “Vulcan” MG, 2 x AIM-9 (or/veya AIM-7F), 2 x AMRAAM, AGM-65E “Maverick”, AGM-84 “Harpoon”, AGM-88A “HARM”, JDAM

Lockheed T-33A/RT-33 , Canadair T-33Mk.III

“Silverstar”

ABD’li uçak üreticisi olan Lockheed Aircraft Corporation firması tarafından üretilen T-33A USAF’ta 1948 yılından Cessna T-37A’nın çıktığı 1957 yılına ve Northrop T-38A’nın çıktığı 1961 yılına kadar görev yapan tek jet eğitim uçağıdır. Temel eğitim, enstruman eğitim ve deney uçağı olarak kullanılmıştır. 6557 adet üretim miktarıyla dünyada en çok kullanılan jet eğitim uçağı olmuş 40 yıldan fazla bir süre görevde kalmıştır.

T-33, USAF’ın ilk jet avcı uçağı olan Lockheed P-80 “Shooting Star”ın (bilahare F-80 olarak adlandırılmıştır) bir gelişimidir. 1940’lı yılların sonlarına doğru TF-80 adı altında, P-80’in gövde boyu uzatılmış, kokpit iki kişilik “tandem” hale getirilmiş olarak göreve başlamıştır. İlk uçuşu 1948 Mart’ında gerçekleştirilmiştir. Bu uçağın yapımındaki ana maksat, pervaneli uçaklarda uçmuş savaş pilotlarına temel jet eğitimi verebilmektir.

1950’li yılların başlarında NATO hava gücünü yaratabilmek için Kanada kendi hava personelinin eğitimine ilaveten birkaç bin müttefik personelinin eğitimini de yüklenmiştir. Bu uygulama için Kanada’ya 20 adet T-33A-1-LO hibe edilmiş, bilahare 10 adet te ödünç verilmiştir. Kanada kendi versiyonu olan T-33’leri üretmeye 1951’de başlayınca bu uçaklar Türkiye ve Yunanistan Hava Kuvvetleri’ne transfer edilmiştir. Kanada yapısı T-33’ler Canadair firması tarafından yapılmış, yapımcı firma tarafından CT-33AN olarak, USAF tarafından ise T-33 Mk.III olarak adlandırılmıştır. 27 Kasım 1951’de ilk uçuşunu yapan Kanada yapımı T-33’ler Amerikan yapımlarına gövde konstrüksiyonu olarak benzemektedir. Ancak İngiliz menşeili, 5100 libre itiş gücünde Rolls-Royce “Nene-10” turbojet motoruyla tahrik edilmiştir. Kanada’ya ilaveten bu uçaklar Fransa, Yunanistan, Portekiz, Türkiye ve Bolivya tarafından da kullanılmıştır. CT-33AN’den toplam 656 adet üretilmiştir.

Aynı şekilde Japonya’da Kawasaki fabrikasında da 1 Temmuz 1954’den itibaren lisans altında üretimine başlanmış ve toplam 210 adet üretilmiştir.

Belçika, Brezilya, Kanada, Şile, Milliyetçi Çin, Kolombiya, Küba, Danimarka, Etyopya, Fransa, Yunanistan, İran, İtalya, Japonya, Güney Kore, Hollanda, Norveç, Pakistan, Peru, Filipinler, Portekiz, Suudi Arabistan, İspanya, Tayland, Uruguay, Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela, Yugoslavya ve Türkiye’nin de dahil olduğu 30 civarında ülke T-33A kullanıcısı olmuştur.

1959 yılı sonuna kadar toplam 6557 T-33’ün 5691 adedi T-33A tipindedir. RT-33A versiyonu ise yabancı ülkelerin kullanımı için geliştirilmiş bir hava keşif-fotoğraf modelidir. Bu modelde buruna bir kamera konmuş, diğer gerekli ekipmanlar da arka koltuğun yerine yerleştirilmiştir. MAP (Military Aid Program=Askeri Yardım Programı) çerçevesi içinde Fransa, Italya, Hollanda, Pakistan, Tayland ve Türkiye’ye verilmişlerdir.

T-33’ler, USAF’ın önleme uçağı (interceptor) olan F-94’lerin gelişmesinde de rol oynamıştır. F-94’lerin kanatları, kuyruk kısmı ve iniş takımları T-33’den alınmıştır.

THKv’nin jet uçaklarına geçişi: 16 Ekim 1950’de 8 hv plt.sb.ın ABD-Arizona’daki Edwards AFB’ye gönderilmiştir. Bu sekiz pilot aynı zamanda ülkemizin ilk jet pilotlarıdır (1). İsimleri aşağıda yazılı bu pilotlarımız sırası ile T-6, T-33, F-80 ve F-84 ile eğitim uçuşlarını tamalayıp 1951 Mayıs’ında ülkemize dönmüşlerdir. İlk gelen T-33’ler T-33A’lar olup ilk ikisi (51-4058, 51-4059) 27.Aralık.1951 tarihinde denizyolu ile İstanbul’a getirilmiştir. Diğer T-33’ler İtalya’nın Brindisi şehrinden uçurularak Balıkesir’e getirilmiştir. T-33A’ların gelişi 1993’e kadar devam etmiş olup toplam 110 adet THKv’ye katılmıştır. İlk gelen uçaklar 193.Filo’ya tahsis edilmiştir. Jet Eğitim Filosu 27.12.1951’den 1953’e kadar Balıkesir’de kalmış, bilahare Diyarbakır’a intikal etmiştir. Burada 1956 sonuna kadar görev yapan filo Eskişehir’e intikal etmiştir. 1957’den itibaren 111.Jet Eğitim Filosu adıyla çalışan filonun adı 1958’de Müstakil Eğitim Filosu olarak değiştirilmiştir. 4 temmuz 1964’de Çiğli’ye intikal eden filo 1970’den itibaren 121. Jet Eğitim Filosu olarak yeniden adlandırılmıştır. 1993 yılından itibaren T-33’ler emekliye ayrılmaya başlamıştır. Bunun haricinde bütün filolarda birkaç T-33A 1996 yılı ortalarına kadar eğitim ve irtibat uçağı olarak görev yapmıştır. Canadair yapımı toplam 58 adet T-33 Mk.III 1958-1982 yılları arasında THKv’ne katılmıştır. 121.Filo’ya ilaveten, T-33A’larla birlikte aşağıdaki Jet Üsleri’nde eğitim ve irtibat uçağı olarak görev yapmışlardır. Bu üsler şunlardır:

AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1953-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1997
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
AJÜ Eğt., İrt. Kıt’ası................... 1956-1996
1955 Ocak-Temmuz ayları arasında da MAP programı dahilinde 22 adet RT-33A RCAF’den (Kanada) gelmiştir. Bunu 1983’de 2 adet Fransa’dan gelen RT-33A takip etmiştir. RT-33A’lar 1994 yılına kadar aşağıdaki filolar tarafından kullanılmıştır.

Jet Eğitim Filosu (Eskişehir)............1956-1958

Jet Keşif Filosu 114ncu Filo............1956-1958

192. Filo (9. AJÜ,Balıkesir)...................1982-1984

184. Filo (8.AJÜ, Diyarbakır)................1984-1994

Özellikleri/Specifications:

Mürettebat/Crew: 2 (1(2)), Motor/engine: Allison J-35-A35 radyal kompresörlü turbojet/turbojet with radial compressor(3), itiş gücü/thrust: 4600 lb(24.60kN), kanat açıklığı/wingspan: 11,87m, uzunluk/length: 11,49m, yükseklik/height: 3,55m, kanat alanı/wing area: 22,0 m2, azami hız/max speed: 965km/h (Mach 0,85), tavan/ceiling: 14,700m, menzil/range: 2,150km

(1) İlk jet pilotlarımız/ The first jet pilots of TuAF

Yzb (Capt.) İbrahim TOZAN
Yzb (Capt.) Cevat TUNA
Yzb (Capt.) Tarık Gökeri
Yzb (Capt.) Necdet HORASAN
Ütgm (Lt.) Lütfü GÜNDOĞDU
Ütgm (Lt.) Oğuz BARUT
Ütgm (Lt.) Ali TEKİN
Ütgm (Lt.) Tacettin Gökdeniz
(2) RT-33A’da mürettebat 1 pilottur/Crew is a single pilot in RT-33A

(3) T-33 Mk.III(CT-33AN)de Rolls Royce “Nene-10”/Rolls Royce “Nene-10” in T-33 Mk.III (CT-33AN)

http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t331.gif

http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t332.gif

http://www.tayyareci.com/digerucakla...33/rt-t332.gif

http://www.tayyareci.com/digerucakla...ney_kapisi.jpg

http://www.tayyareci.com/digerucakla.../T33%203vu.jpg

http://www.tayyareci.com/digerucakla...20%20594-2.jpg

http://www.tayyareci.com/digerucakla...43%20white.JPG

http://www.tayyareci.com/digerucakla...sil%20yok2.jpg

Kardeş Güzel Haber Saol.bu Uçaklarin Grami Altinin Gram Fiyatlariylar Ayni Değerde.

insallah hic kullanilmazlar ...