Bobin Makinesi

1. BOBİN MAKİNESİ

İplikhaneden masura halinde gelen iplikte bir çok kusurlar vardır. En önemlileri yabancı maddeler, koza ve kabuk parçaları, kalın eklemler, düğümler, ince ve kalın yerler, yumuşak veya sıkı sarılmış masura ve benzerleridir. Bunlardan bir kısmı daha dokumaya girecek olursa, dokunacak bezin kalitesi düşeceği gibi, bir çok problemi ortaya çıkaracaktır. Bilhassa çözgü için bunların taşıdığı önem çok büyüktür. Özürlü iplik, gücü ve tarak tellerinden geçerken kopacağı gibi, çözgüdeki fazla gerilim nedeniyle ince ve zayıf yerlerin kopmasını çabuklaştıracaktır. Bütün bu kusurlar, dokuma tezgahındaki verim ve kalitesini menfi şekilde etkileyecektir. Bunların büyük bir kısmı bobin ameliyesinde yok edileceğini düşünecek olursak, bobinajın değerini daha iyi anlamış oluruz.
Bu avantajlar dışında, bobinaj ilerdeki işlemlerde verimi arttıracak ipliğin uzunluğunu çoğaltmaktadır. Şu halde bobinajdan maksat, daha sonraki ameliyeler için ipliğe uygun şekil vermek, onu uzatmak, yabancı maddelerden arındırmak ve uzunluğu boyunca mukavemetini kontrol ederek, düzeltmektir. Önemli meselelerden biri de düğüm uçlarının küçük ve muntazam bağlanmış olmasıdır. Uçlar, ne çabuk çözülecek kadar kısa, ne da dokumada zorluk çıkarabilecek kadar uzun olmalıdır.
Tekstilde kullanılan çeşitli bobin makineleri mevcuttur. Hepsinin çalışma prensipleri hemen, hemen aynıdır. Son yıllarda her tarafta büyük ilgi göre tam otomatik makineler kullanılmağa başlanmıştır. Masura takma ve düğüm bağlamadan bobin çıkarılmağa kadar her türlü işi gören bu makineler, ekonomi ve verim sahasında kendilerini kabul ettirmişlerdir. Sarılış hızı çok yüksek olan bu makineler sayesinde, işçi tasarrufunda da büyük avantaj sağlanmıştır.
Sarılış şekli bakımından bobin makineleri tam konik, yarı konik, silindirik, fıçı gibi sınıflara ayrılır.
Bobinde ipliğin iyi temizlenebilmesi için, çeşitli tip ve şekilde makaslar mevcuttur. Makas uçları arasındaki mesafe ipliğin çapına, yani numarasına göre düzenlenir. İplik kalınlaştıkça aralık artar. Ayrıca iplikteki ince zayıf yerlerini ortaya çıkarmak için, yuvarlak, madeni rondeleler kullanılır. İplik inceldikçe, rondele ağırlıkları azalır. Rondele tayini çok dikkatle tespit edilmelidir. Gereğinden ağır rondele kullanıldığı takdirde, iplik mukavemetinden büyük bir kısmını yitirir. Ağırlık koymaktan maksat, iplik gerginliğini arttırmak suretiyle zayıf yerlerini onarmak, böylece mukavemetini çoğaltmaktır. Aşağıdaki cetvelde muhtelif numaralarda kullanılması tavsiye edilen makas aralıkları verilmiştir.
İplik No

1 inçte aralık

İplik No

İ inçte aralık

10

16

24

32

40

60

28/1000

25 ”

21 ”

17 ”

14 ”

10 ”

12

20

28

36

50

80

27/1000

23 ”

19 ”

15 ”

12 ”

9 ”

Bobin makineleri, iğlerin duruşuna göre dik ve yatay, sarılış bakımından düz ve çapraz olarak ayrılır. Dikey tipi olanlar hemen hemen tarihe karışmıştır. Bu değerlendirmeden başka, bobinlerin sarılış şekline göre konik, üstünvani, varil, şişe sarma gibi isim verilmektedir.
Dikey ve yatay makineler arasında önemli farka gelince; Dikey makinede devamlı aynı hız varken, yataylarda sarılmakta bulunan bobinin çapı büyüdükçe, ipliğin sürati ve onunla yakın ilgisi bulunan gerginliğin artmaması için, sürati düşüren tertibat vardır.
Şimdi konvansyonel bir bobin makinesinin nasıl çalıştığını kısaca izah edelim; aktarılacak masuralar makinede onlar için yapılmış özel şişlere geçirilir. Masuranın başlangıç ucu bobin patronuna bağlanır. Ana mil vasıtasıyla patron döndükçe irtibatta bulunduğu masuradan ipliği çekerek üzerine sarar.
Bobin patronunu harekete geçirmenin iki şekli vardır. Bunlardan biri iğe dik oturan bobinin madeni levhalara temas ederek dönmesi, çok aygın olan diğerinin dönmesi şöyle olur. Direkt motordan devir alan ve makine boyunda yerleştirilen ana mil vardır. Bobin patronları ise tek, tek iğlere yerleştirilerek, iğlerin mile temas etmesi sağlanmıştır. İğler özel yataklarda serbest dönmekte ve ipliği sarmaktadır.
Bobin üzerine ipliği sarmakla işimiz bitmiyor. Patrona sarılan ipliğin her yerinde aynı şekil, yumuşaklık ve paralelinde bulunması son derece önemlidir. Makine yapıcıları bu konuyu çeşitli yöntemlerle halletme yoluna gitmiş, böylece çeşitli modeller ortaya çıkmıştır. Hepsinin vazifesi ipliği sağa, sola gezdirerek, onu istenilen şekil ve yumuşaklıkta bobine sarmaktan ibarettir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, bobin makinesinin bir vazifesi, ipliğin uzunluğunu arttırmaktır. Çapraz olarak sarılışı, dokuma hazırlık kısımlarında büyük avantajlar sağlar. Dezavantajı, fazla süratle çalışmakla, bir çok mekanik parçaların çabuk aşınmasındadır.
Şimdi, çapraz sargıda gezdiricinin devamlı aynı sargıyı sağlayan mekanikiyet ve ayarlanışını gözden geçirelim. Sarılma sırasında gezdiricinin hareketini tanzim eden mekanikiyetini takip edelim.
(A) mili üzerinde vidalarla barabanlar (B) bağlanmıştır. Gezdirici (J), iğ (H) üzerinde direkt tesir eder. Böylece bobin üzerinde sağa-sola hareket etme imkanını bulur. Gezdirici, bir taraktan mufta ile iğe bağlanmış, diğer mufta (F) diske (E) doğru serbest hareket imkanına sahip olar. Eğer E ve F noktaları birbirine sabit kalacak şekilde bağlanmış olsa idi, bir çok noksanlarıyla çok basit bir sargı ile karşılaşacaktık. Mufta (F), diske (E) doğru hareket imkanını, disk ile döndürülen ve bir kanat içinde dönen rölikle (G) borçludur. Bu suretle iğin düzgünsüz hareketi rolik vasıtasıyla düzelmektedir. Bobin makinelerinde iplik koptuğunda, iğlerin otomatik durmalarını sağlayan çeşitli tertibatlar yapılmaktadır. Yukarıdaki üç resimde üç çeşit gezdirici verilmiştir. Bunlar hakkında ilerdeki satırlarımızda daha geniş bilgi verilecektir. Ancak hemen belirtelim ki 2 numaradaki yarıklı baraban sistemi, dünyanın her yerinde beğenilmekte ve en çok kullanılmaktadır. Bu tip makinede çok daha yüksek süratle çalışma imkanı bulunduğu gibi, ipliğin mukavemet kaybı ve kopmalar büyük ölçüde azaltılmıştır. Eski tip makinelerde genellikle kopmalar, yarıklı kısmından geçerken olmakta idi. Bu arızayı kaldırabilmek için, baraban kenarlarını her iki taraf etrafında birkaç milimetre derinliğinde torna edilerek açılar oluşturulmuş ve bu açıların yüksekliği boş geçen zamana eşit kılınmıştır. Baraban, hareket ederken, açılar geri dönecek şekilde hareket eder. Başlangıçta iplik, baraban üzerinde serbest konmakta, daha sonra barabanın sağ ve soldaki açılar, ipliğin yakalanmasını sağlar. Bu suretle iplik zedelenmeden yumuşak ve nazik bir şekilde barabanda tutunabilmektedir.
Sarılmakta bulunan bobin tayin edilen çapa gelince, otomatik olarak yukarıya kalkar, mil ile temasını keserek durur. Dolan bobin işçi tarafından çıkarılarak yerine boşu takılır.
Bobinlerin koniklik, derecesini ayarlamak basit bir iştir. Boyanmak üzere hazırlanan bobinler, paslanmaz çelikten mamul delikli patronlara sarılır. Boyanın daha muntazam ve kolay nüfuz edebilmesi için, az gerginlik verilerek, bobinlerin yumuşak sarılması sağlanır.
Alman Schlafhorst firmasının çıkardığı zig-zag barabanli makine hakkında burada biraz malumat verelim. Dünyaca meşhur bu firma, önceki tiplerinde barabanları yekpare imal ederken, yeni tipleri de iki parçalı yapmakta böylece tamir sırasında büyük problem çıkaran bu zorluğu halletmiş bulunmaktadır. Baraban çapı 200 mm yarık ve dolayısıyla sarma genişliği 70 mm olarak alınmıştır. Önceki tiplerde genişlik 130 mm olup, bu geniş sahaya ipliği yerleştirmekle, gerginliğini ve sallantıyı arttırmış, bunun neticesi olarak makinesine bu gün verdiği hızı verememiştir.
Şimdi bobin makinesinin otomatik durmasına değinelim; İpliğin bobin patronuna düzgün sarılabilmesi için parmaklı kol ile baraban arasındaki mesafeyi iyi hesaplamak lazımdır. İpliğin frenlenmesinde halkalı fren kullanılır. Patronun durmasını sağlayan parçalarına bir göz atalım. Kol kavrama ile bağlantılı olup, bunlar mil ve burc üzerinde serbest döner. Tutucu mesned üzerine sıkıştırılmıştır. Sarma sırasında, patron üzerine iplik sarıldıkça bobinin çapı büyüyecek ve kolunu da beraber kaldıracaktır. Kol ayarlanmış bir mesafeye çıkınca burç vasıtasıyla devamlı döndürülen uç burcun altına düşerek, patrona yerleştirilmiş bobini de kol vasıtasıyla barabandan ayıracaktır. Nihayet kol tutucunun yatağına inecektir. Kolun üst kısmında mevcud yarık kanalıyla yüksekliği değiştirmek suretiyle, bobin çapını ayarlamak mümkün olmaktadır.
Bobin makinesinde ipliğin gerginliğini ayarlayan fren tertibatı vardır. Boş masuraları taşıyan transpörtör, nihayetsiz olup, makinenin alt kısmında çalışmaktadır. Bobin makineleri tek veya çift sıralı olabilir. Piyasada 12 den 200 iğe kadar makine vardır. Schlafhorst firması kanatlı sargılı makineleri geliştirilmiştir. Baraban çapı 200 mm, genişliği 150 mm ve baraban merkezleri arasındaki mesafe 160 mm dir. Bütün bunlara rağmen bu tipte de önemli iki noksanını belirtmek isteriz. Kanatların hızlı çalışmasıyla oluşan hava sirkülasyonu nedeniyle, fazla miktarda toz kaldırmakta ve bunlar makine üzerine çökmektedir. Kalkan tozlar çok kolay ipliğe karışarak düğüm ve çeşitli düzgünsüzlüklere sebep olmaktadır. İkinci ve çok daha önemli mahzur ise kopan iplik ucu kanatlara dolanarak, makinede büyük hasarlara yol açılmasındadır. Son tip bobin makinelerde elde edilen bazı avantajları belirtmeği faydalı görmekteyiz. Bir kaçını açıklayalım:
1- Süratleri büyük ölçüde arttırılmış, patron ve gezdirici süratleri birbiri ile dengelendirilmiştir.
2- Birinciden sonuncuya kadar, bobin üzerindeki tüm katlar çok düzgün ve muntazam sarılmaktadır.
3- Makinede iğler yerine rulmanlar dönmekte, böylece iğlerin yıpranması önlenmektedir.
4- Makinenin harekete geçirilmesi, makine boyunca iki yanda konulan çelik silindir kanalıyla oluşur. Dişliler ise ayrı kutulara yerleştirilmiş görüntü ve aşınmayı önlemek için yağ içinde çalıştırılmaktadır.
Şimdi klasik bir bobin makinesinin çalışmasını birkaç satırla izah etmeğe çalışalım: Bobin patronuna sarılacak iplik miktarı, ölçüsüne, sarılan ipliğin numarasına ve ipliğin gerginlik derecesine bağlıdır. Daha sonraki hazırlık ameliyelerinde uyumluk ve yüksek verim sağlayabilmek için, bobin üzerindeki ipliğin uzunluğunu arttırmak lazımdır. Bu sebepten, 10-15 masuralardaki ipliği ekleyerek, bobine aktarılması uygun görülmüştür. Bunun dışında, iplikte mevcut bir çok özürler, bobinajda yok edilir. İpliğin imali sırasında hasıl olan ince ve kalın yerler ayıklanır. Kalın yeri bıçak arasından geçmeden sıyrılacak veya kopacak, ince yerleri de rondele ağırlıklarına dayanamayarak kırılacaktır. Temizleyici bıçaklar ipliğe zarar vermeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Rondele ağırlıklarının azaltıp çoğaltılmasıyla ipliğin gerginliği arttırılır veya azaltılır. Rondele ağırlılıkları iplik numerosuna göre seçilir. İplik kalınlaştıkça, rondele ağırlığı artar.
Bobinde ipliğin gerginlik derecesi çok önemlidir. Sarılırken iplik ne çok gergin, ne de gevşek bulunmalıdır. Az olursa, düzgünsüz ve yumuşak bobin alınır. Bu durum dokumada kopmalara ve iplik zayiatına sebep teşkil eder. Fazla gerginlik, bobinde iplik kopmasına ve mukavemet kaybına meydan verecektir. Hele kötü sarılmış bobinlerin randıman ve kalite kaybına yol açacağını gözden kaçırmamak lazımdır.
Çok defa işçinin kendisi büyük aksamalara yol açacak hareketlerde bulunur. Akord çalışan işçi, fazla kilogram elde edebilmek için kopan iplik ucunu bulup ekleyecek yerde, bağlamadan iplik ucunu bobin üzerine atarak, çalışmağa devam eder. Bunlar af edilmeyecek hareket olup, ciddi mücadele yapılmasını gerektirir.
Bobinaj esnasında, iplik gerginliğinin ne kadar önemli olduğunu yukarıda vurguladık. Sarılış ne ipliği bozacak şekilde gevşek, ne de iplik mukavemetini azaltacak kadar gergin olmamalıdır. Gerginlik, ipliğin süratine, makinedeki frenlemenin durumuna ve masuraların duruşuna bağlıdır. İpliğin gerginliğine tesir eden porselen forforlar ile ağırlık rondeleleridir. İplik kalınlaştıkça, normal gerginliğini temin edebilmek için, rondelelerin miktar veya ağırlıkları arttırılır. Bazı tip makinelerde rondele yerine, vidalı fren tertibatı kullanılır. Kalın numero iplikler için daha fazla gerginlik lazımdır. Ancak unutulmamalıdır ki, gerginlik derecesi her şeyden önce ipliğin mukavemetine göre ayarlanmalıdır.
Son senelerde piyasaya çıkarılan tam otomatik makineler çok büyük ilgi görmüştür. Özellikle yuvarlak biçimde olanlar daha pratik görülmüş ve tutulmuştur. Bu makinede işçinin yaptığı bütün işleri makine kendisi yapmaktadır. Kopan ipliğin ucunu arayıp bulmakta, bağlamakta, patron dolduğunda bobini çıkarmakta, yeni patron takıp sarmakta, kısaca bobin işçisine sadece umumi nezaret işini bırakmaktadır. Makinenin bir özelliği her bir gözün diğerlerinden irtibatsız, müstakil çalışabilmesi, diğer yandan, Uster düzgünlük cihazı ile donatılmış bulunmasıdır. Makinenin çok verimli ve ekonomik olması, bu sahada büyük adımların atılmasına imkan vermiştir.
Bobin dairesinde dikkatle izlenmesi gereken konular:
1- Renk, kalite ve numero ayırımı için tayin edilen renkli patronlar kesinlikle kullanılmalıdır.
2- Her çeşit iplik için seçilen ayar ve gerginlik titizlikle muhafaza edilmelidir.
3- Gerek daire, gerekse makineler, sık sık temizlenmelidir.
4- Düğmeler ufak, sağlam ve mümkün ise bağlama aparatı ile bağlanmalıdır.
5- Bobinlerin boş dönmesiyle ipliğin yıpranmasına meydan verilmemelidir.
6- Masura üzerinde kalan iplik parçaların bıçakla kesilmesine ve bu suretle masuraların harab olmasına müsaade edilmemelidir.
7- Bobinin kenarlarında taşma ve atlama kesinlikle olmamalı, zira daha sonraki ameliyelerde bu türlü bobinler ya aktarılmalı veya kullanılmamalıdır.
8- Bütün bobinler aynı makas aralıklarında çalışmalı ve aynı sıklette çıkmalıdır. Çap ve ağırlık durumu bobinler için çok mühimdir.
9- Karışık, dayanıksız, kirli ve yağlı ipliğin sarılmasına imkan verilmemelidir. Hele renkli ipliklerin işlenmesinde nüans farklarına çok itina edilmelidir.
Bobinde çıkması muhtemel hata ve ıskartalar:
1- Yabancı maddelerin bobinlere karışması. Bu noksan genellikle işçinin dikkatsizliğinden ileri gelmektedir. Toz, yabancı madde veya işçinin elinde biriken iplik parçaları gibi.
2- Bobin üzerine ipliğin normal sarılmaması. Bu hataya en çok sargı mekaniyetlerden birinde arıza çıkması veya ayarların bozulması sebep olur.
3- Çok büyük veya küçük bobinler; Belirli ölçüye varan bobinlerin çıkarılmamasından işçi sorumludur.
4- Yumuşak bobinler. İpliğe gerekli gerginliğin verilmemesi neticesidir. Bu hata iplik zayiatına yol açar.
5- Uç atma. Ya dikkatsizlik veya fazla istinsah vermek gayesiyle bilerek yapılan bu hareket, titizlikle takip edilmeli ve cezalandırılmalıdır.
6- Düzgün sarılmayan bobinler. Forfor veya makas arasına yabancı maddenin girmesiyle iplik gerginliği değişir. Bu durumda, sağa sola taşmalar ve anormal sargı meydana gelir. Makine randımanını düşüreceği gibi, iplik zayiatını fazlalaştıracaktır. Masuradaki ani çözülmeler de aynı netice verecektir.
7- Büyük düğümlü bobinler. Bilhassa el ile bağlanan bobinlerde bu hata çok görülür. Dikkatle ve istenilen büyüklükte düğüm bağlanmadığı taktirde, dokuma tezgahında gücü ve taraktan geçerken kopmalar ve çözülmeler olur. El düğüm aparatında da bağlanan iplik ucu gerdirilmezse çözülme olacaktır.
8- Karışık iplikli bobinler. Bilhassa iplikhaneden veya boya kısmından iyi ayırım yapılmazsa, bu hata büyük sıkıntılara sebep olabilecektir.
9- Bozuk patronlu bobinler. Kağıttan, plastik veya ağaçtan mamul patronlar kırık, yırtık veya kullanılacak durumda bulunmayabilir. Bu türlü patronları işletmeden uzaklaştırmak icab eder.
10- Yağlı veya kirli bobinler. Kesinlikle işlenmemesi gereken böyle bobinler en çok makine ve daire temizliklerinde ortaya çıkmaktadır.
ÇALIŞMA SİSTEMİ

Makine tamamen bilgisayar sistemine bağlı çalışmaktadır. Makinede 60 bobin aynı anda sarılmaktadır. Bunların her biri birbirinden bağımsız olarak çalışır. İstenilen anda istenilen bölümün yaptığı metraj ve randıman gibi bilgiler bilgisayardan öğrenilebilir.
Makineye bir hazneye beşi yedekte olmak üzere altı adet masura yerleştirilir. Makine haznesindeki masuranın ucu hava yardımıyla yukarı çekilerek bobine sarılmaya başlar. İplik koptuğu zaman veya masura bittiği zaman ip ucu makine tarafından otomatik olarak bulunur ve hava yardımı ile kopan kısma getirilerek kopuk uçların ağızları açılır. Özel bir büküm ile düğüm atmadan uçları birbirine bağlar. Haznedeki masura bitince boş masura sonsuz lastiğe atılarak ringe götürülmek üzere sandıklara boşaltılır. Yedekteki masura makine tarafından hazneye alınarak sarma işlemine devam edilir. Belirlenen metraja gelen bobin sarmayı durdurur ve otomatik robota sinyal gönderir. Otomatik robot boş ise gelir ve dolar. Bobini alıp arka taraftaki hasıra bırakır. Böylece boş bobini alıp makineye yerleştirir. Belli bir miktar bobine sarar. İşlem bitince yoluna devam eder. Otomatik robotun sardığı iplik dokumada çok önemlidir. Robot bu sargıyı normal sargının yanına sarar. Böylece ipliğin bitim yeri dış kısımda kalır ve konfeksiyonda ipin bitmesi beklenmeden yedekler bu sargıya bağlanır.
Bobinler ringde ve fitilde olduğu gibi düz bir şekilde sarılmaz. Makinedeki bir oluklu silindir yardımı ile sağa sola zig zag yapacak şekilde sarılır. Bu tür sarmada amaç depolama ve nakliye sırasında ipliklerin bobinden açılıp bozulmamasıdır.
Bu makinelerde işçiler sadece masura yerleştirme dolu bobin alma boş bobin yerleştirme işini yaparlar. Diğer işler makine tarafından yapılır. Makinedeki uçuntuları önlemek için de hava akımı bulunmaktadır. Toplanan uçuntular makine haznesinde bir bölümde toplanarak ortamdan uzaklaştırılır.
BOBİN MAKİNELERİ

Çeşitleri:

a) Düz gezdirici bobin makineleri,
b) Bakalit silindirli bobin makineleri,
c) Pervaneli bobin makineleri.
Gayesi:

- İstenilen uzunlukta bobin elde etmek,
- Kopstan bobine geçişte, bıçak ve ağırlıklardan geçirilerek;
a) İpliğin düzgünlüğünü temin etmek,
b) İplik üzerindeki neps ve yabancı maddeleri temizlemek,
c) Bobinin sertlik ve yumuşaklığını temin etmek,
d) Konik ve çapraz sarılmayı temin etmek,
e) İstenilen patronla iplik sarmak.

Şekil

MAKİNENİN KISIMLARI

İğler (kops için): Ring makinelerinde gelen kops halindeki ipliklerin takıldığı yer. İğler ipliğin serbest olarak kopstan sağılmayı temin edecek şekilde ayarlanmalı.
Bıçaklar: Kopstan bobine geçişte iplikler bu bıçak aralarından geçirilir.
Gayesi: İplik üzerindeki neps ve yabancı maddeleri temizlemek, kalın ve ince yerleri koparıp yeknesaklığı (düzgünlüğü) temin etmektir.
BIÇAK AYARLARI

Bıçak ayarları genellikle kalın ipliklerde iplik çapının % 50 fazlası alınır; ince ipliklerde iplik çapının % 100 fazlası nazara alınmalıdır.
Gezdiriciler: Eski tip makinelerde mevcut olup ipliğin bobine çapraz ve düz sarılmayı temin içindir. Birçok türlü olabilir;
a) Pervaneli,
b) Oluklu,
c) Silindirli ve düz gezdiriciler gibi.
OTOMATİK DURDURUCU

Bir rehberden geçen ipliğin gerginliği ile sarma silindiri üzerinde tutan mekanizma. Kopan ipliğin kopması halinde bobini bakalit baraban (silindir) üzerinde kaldırır.
Otomatik devamlı kontrol altında bulunmalı zira iplik koptuktan sonra bobinin silindir üzerinde devamlı dönmesi bobinin dış yüzeyde bulunan ipliklerin yanma ve zayıflamasına sebep olduğu gibi statik elektriklenme olabilir.

Şekil


BALON KONTROL MEKANİZMASI

Bu cihaz yüksek süratlardaki kolonlaşmadan ileri gelen problemleri önler. Bu cihaz bir yatay çubuk ve üzerine 6’şar 6’şar geçirilmiş kesiti dikdörtgen olan borulardan ibarettir. Yükseklik ayarları 6’lı gruplar için beraberce yapılır.
BOBİNE AĞIRLIK KOYMA (Sert Sarım Ayarı)

Bobin ile silindir arasındaki baskı söndürücü rotun üzerine ağırlıklar koymak sureti ile arttırılabilir.
BOBİN SİLİNDİRE BASKISINI SABİT TUTMA MEKANİZMASI

Bobinle silindir arasındaki baskıyı azaltmak ve ayrıca bu gezici ağırlıkla da ayarlanabilir. Tesiri bir levye ile bobine intikal ettirilir. Ağırlık kaldırma levyesine bir çubuk ve tel vasıtası ile bağlıdır. Kaldırma levyesi söndürücü rot üzerindeki kavramayı yukarıya iter. Böylece bobinin yivli silindir üzerine yaptığı baskıyı azaltır. Bu sistem o şekilde yapılmıştır ki artan bobin çapı ve ağırlığına rağmen sorun esnasında bobin ile yivli silindir arasındaki baskı sabit olur.
YİVLİ SİLİNDİRLER

Yivli silindirler bobin üzerine sarılan ipliği ileri geri hareket ettirerek iki parçadan ibarettir. Maksimum süratlerde bile ipliği klavuz yivlerine otomatik olarak alır. Plastikten yapıldıklarından dönüş momentleri azdır.
YÜKLEME

İstenilen gerginliği elde etmek için ağırlık diskleri kullanılır. Bu diskler U açıklığına geçirilmişlerdir.
ÇAP İNDİKATÖRÜ (Bobinlerde)

Eşit miktarda soruna sahip bobinler elde edebilmek için bu cihaz ilave edilmiştir. Halka şeklinde imal edilmiş bir zincir en üst bir kol üzerinde bobinlerin üstüne doğru sarmakta olup bobin çapı büyüyüp bu halkaya erişince halkanın devamlı hareketi bobincinin dikkatini çeker ve durdurma için işaret verir.
İPLİK TOKALARI ve YER DEĞİŞTİRME MEKANİZMASI

Bu cihaz bobin makinesinin uçlarına yerleştirilmiştir. Bobin kenarı üzerindeki arzu edilmeyen iplik birikintilerine mani olur. Çalışma esası yük silindir şaftının belirli ayarlanabilir, sınırlar içerisinde eksen yönünden hareketine dayanır. Bu hareket her iki taraf için ayrı olarak bir kamadan hareket alır, bir levye ile silindir şaftına verilir. Bu da ayrı bir saplama levyesinin dönüş merkezindedir.
Bu saplama üç yuvadan herhangi birine yerleşerek silindir şaftının hareketini ayarlar. Daha büyük limitler içerisinde bir değişiklik yapmak icap ediyorsa kam dahil değiştirilebilir. Bu da hareket alıcı iki kuvvetli yay arasında bulunduğundan yanlış bakım veya ayar sebebi ile vukuu kırılmalar önlenebilir.
TOZ ALICI (Aspratör)

Vantilatör bir elektrik motoru tarafından makinenin üzerinde hareket ederek üfler. Makinenin arkasına yerleştirilmiş olan emici aspratör makineden emdiği tozları bir süzgeçten geçirir.
TRANSPORT

Makine normal sarım esnasında boşalan masuralar iğlerin hemen önüne yerleştirilmiş bir transport (sevk edici) kayışı vasıtası ile makine sonundaki araba ve sandığa boşaltır.
BOBİN MAKİNELERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

- Konik ayarının kontrolü,
- Otomatikleri devamlı kontrol etmek,
- Bıçak ayarlarının kontrolü,
- Bobin cinsine göre ağırlıkların kontrolü,
- İğ ayarlarının kontrolü,
- İplik Ne’sına göre devir kontrolü,
- İplik Ne’larının karışık sarılmamasına dikkat etmek,
- Bobin sertlik derecesinin kontrolü,
- Hatalı düğüm ve salgı yapmak,
- Konveyor ve pnomofil veya gezdirici üfleyicilerin kontrolü,
- İpliğin kopstan bobine geçişte, baştan sona kadar sabit gerginlikte sarılmasının temini,
- Kopstan bobine geçişte, sağılan iplikte bir balon teşkil edecektir. Katlı ipliklerde bu balon gerginlik farklılıklarına sebep teşkil ederler,
- Balonun kontrolü ve ayarı,
- Masura iplik rehberi arasındaki mesafe arttıkça gerginlik azalır. Balon uzayacağından değişik mesafe artışlarında balonda bir daralma ve maksimum değere geldiği zaman balon şekil değiştireceğinden gerginlikte de bir öncekinden farklı olacaktır.
Aşağıdaki şekilden anlaşılacağı üzere masuranın sağılması esnasında iplik kütlesi ile rehber arasındaki mesafe de farklı olup gerginlik değişmekte, balon, şekilde mesafe ile orantılı gösteriş kaydetmektedir.
Kısa mesafeli ve geniş bir balon avantajlı olmasına rağmen, tatbikatta masuranın sağılma ameliyesini frenler.
Uzun mesafeli bir sağılmada ise müteaddit balon hasıl olacağından düşük bir gerginlik arzeder. Bununla beraber elastikiyetinden bir denge sağlanacağı müşahade edilir.

[AyTeK54]

paylaşım için teşekkürler

[Constantin]

teşekkürler