Php Ve Mysql Döküman - Beşiktaş Forum ( 1903

**astute** · 09-06-2008, 22:20

PHP (Personel Home Page Tool)

PHP, özellikle dinamik web sayfaları yaratmak amacıyla geliştirilmiş, sunucu tarafında çalışan html içine gömülebilir bir programlama dilidir. Bir ziyaretçi sayfanıza girdiğinde, sunucu PHP komutlarını çalıştırır ve o anda bir HTML çıktısı üretir. Ziyaretçinin bütün görebileceği bu çıktı olur. PHP kodunu göremez. Dinamik sayfa kavramı da buradan gelmektedir. Ziyaretçinin kullandığı tarayıcıya, günün saatine ve akla gelebilecek her türlü değişkene bağlı olarak farklı bir sayfa yaratılıp gönderilebilir.

PHP, dil yapısının önemli bir kısmını C, Java ve Perl gibi dillerden almış, kendisine has özelliklerle bu yapıyı pekiştirmiştir script dilidir. Yani kodları düz yazı dosyaları halinde kaydedilir ve kullanılacağı ortamda bir yorumlayıcı tarafından yorumlanır. Bu, PHP ile yazacağınız programları, derlemek yani ortaya bir EXE veya çalıştırılabilir başka bir dosya çıkartmaya gerek olmadığı anlamına gelmektedir.

Web�in dili olan HTML ilk çıkışından sonra günümüzün ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma gelmiştir. Bu arada web sayfalarını bilhassa görünüm açısından etkileşimli kılmak için JavaScript dili geliştirildi. JavaScript browser�da çalışan bir script diliydi ve HTML�in durağan kalıbı yerine etkileşimli sayfalar yaratılmasına olanak sağladı. Sonraları web sayfalarında veritabanlarına giden yolda başı çekmiştir.

Şirketlerin müşterilerin kayıtlarını gereken veritabanlarını web�e aktarmak için programlama dilleri geliştirildi. Bunlar;

ASP �Active Server Page�
JSP �Java Server Page�
CFML �ColdFusion�
PHP �Personel Home Page�

Yapılacak herhangi bir çalışmayı bu programlama dilleri ile gerçekleştirmemiz mümkündür. Yalnız bu programlama dillerinin kendi çaplarına göre bazı avantaj ve dezavantajları vardır.

ASP, Microsoft firmasının geliştirdiği bir script dilidir ve ücretsiz dağıtılmaktadır. Yalnız bu programın bazı kütüphanelerinden yararlanmak istenirse ücret ödenmesi gerekmektedir. Aynı zamanda SQL programı olarak genelde yine aynı şirketin ürettiği MsSQL programı lisanslı alarak temin edilmektedir.

JSP, Sun firmasının ürettiği açık kaynak koduna dayanan yeni bir teknoloji olarak nitelenebilir. Bu script dili hakkında kaynak yeterince bulunmamaktadır. programcılar tarafından da dile getirildiği gibi henüz gelişme sürecini tamamlayamamıştır.

CFML, ise Allaire Firmasının çıkardığı bir script dilidir. Macromedia Firmasının Allaire Firmasını satın almasından sonra iki şirketin mühendisleri Cold Fusion�un 5 versiyonunu çıkardı. Yalnız bu programın en büyük eksikliği büyük rakamlarla pazarlanması ve fazla bir SQL programına destek vermemesidir.

PHP ise çekirdekten yani Linux İşletim Sisteminden itibaren bedava edinilmektedir. Hız açısından en büyük rakibi olarak gösterilen ASP�ye % 400�lere varan bir fark atmıştır. Neredeyse tüm veritabanlarıyla çalışabilmesi, SQL programı olarak MySQL ve PostgreSQL programlarının ücretsiz olarak dağıtılması, internette bol miktarda dokümanlarının bulunması Microsoft`un ASP`si gibi işletim sistemine bağımlı olmaması ve 95/98/NT, Unix ve Linux türevleri üzerinde çalışabilmesi en büyük avantajıdır.

PHP�nin Tarihçesi

PHP, ilk olarak 1990�lı yılların ortalarında Rasmus Lerdorf tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Lerdorf�un amacı kişisel bilgilerini internet üzerinden yayınlamaktı. O tarihteki teknolojide, günümüzdeki gibi gelişmiş web tasarım yazılımlarının bulunmamasından dolayı, kişisel web sayfası yapmak çok daha zordu. Buradan yola çıkarak, kişisel web sayfası yapmak için bir yazılım hazırladı ve adına Personal Home Page (PHP) adını verdi. PHP, Perl dili üzerine kurulu bir dil olarak geliştirilmeye başlanmıştır. PHP�nin çok tutulması üzerine web tasarımcılarının çok ihtiyacı olan, yani form yoluyla ziyaretçiden gelen bilgileri işlemeyi sağlayan eklemeler yapılarak adına PHP/FI (Form Interpreter) adını aldı. Kimileri tarafından programın bu versiyonu PHP2 olarak adlandırıldı. 1995 yılının ortalarında PHP Lerdorf�un kurmuş olduğu bir grup tarafından daha da geliştirildi. Bu sefer Perl dilindeki fonksiyonlardan tamamen arındırılmış ve Object Oriented (Nesneye Dayalı) bir dil haline getirildi.

PHP Nasıl Çalışır?

PHP dosyaları temelde web sunucusunda yer alan metin dosyalarından başka bir şey değildir. Web sunucusunun ayarına bağlı alarak .php3, .phtml ya da .php uzantısıyla tanımlanırlar. Bu metin dosyasında PHP komutları ve HTML yer alır.

PHP ile yazılmış bir web sayfasına bağlandığınızda temel olarak aşağıdaki işlemler yapılmaktadır.

1- İstemci (Client) tarafından PHP dosyası bir tarayıcı (browser) ile çağrılır.

2- Web Server (Web Sunucu) dosya uzantısından bu isteğin bir PHP dosyası olduğunu algılar ve PHP yorumlayıcıya yollar.

3- PHP yorumlayıcısı ilgili dosya içindeki scriptleri çalıştırarak geriye döndürdüğü sonucu Web Server� a tekrar gönderir.

4- Web Server� a ulaştırılan sonuç İstemci (Client) tarafına HTML dosya olarak yollanır.

PHP derleyicisi kendisine ulaşan metin dosyasında �<?php� ile �?>� işaretleri arasındaki komutlarını işleterek çıkan sonuçları web sunucusuna iletir. Bir PHP dosyası sadece HTML ya da sadece PHP komutlarından ya da her ikisinden oluşabilir.

PHP Script’lerinizi çalıştırabilmek için bu dili bilen bir programa ihtiyacınız vardır. Bu programın tek başına (komut istemci penceresinde veya terminal ekranında) çalışması mümkün olduğu gibi, Web Server tarafından da çalıştırılabilir olması gerekir. Başka bir deyişle Web Sunucu programının PHP anlar hale getirilmesini sağlamak zorundayız.

Apache Nedir?

Apache Web Server dünyada en çok kullanılan server programıdır. Dünyada bilinen web Serverların %60�ı Apache kullanmaktadır.

MYSQL

MYSQL Nedir?

MYSQL bir veri tabanı sunucusudur. Teknik itibariyle sunucuda daimi olarak çalışır ve arzu eden programa, bildireceği veri tabanı dosyasından veri çekerek sunar.

Php genellikle MySQL veritabanını kullanmaktadır. Bunun başlıca nedenleri;

1- Php gibi MySQL�in de açık kaynak koduyla dağıtılması ve ücretsiz temin edilebilmesi

2- Apache-Php-MySQL üçlüsünün bir arada kullanılması tıpkı tek yazılım gibi çalışır. Bu yüzden değer programlama dillerine ve SQL programlarına hız açısından üstünlük sağlaması

3- Değişik işletim sistemlerini desteklemesi

4- Çoklu kullanıcı desteği sağlaması

MySQL�i çalıştırırken verilerin giriş-çıkışının, herhangi bir işlemi DOS ortamında yapılması bazı dezavantajıdır. Fakat MySQL ile tüm işlemleri browser ekranından çalıştırabilecek phpMyAdmin adında bir yazılım geliştirilmiştir.
Php�nin yaygınlaşmasındaki kuşkusuz en büyük yardımcılardan biri de MySQL oldu.

Bilgilerin bir veritabanında depolanması gerektiği durumlarda ya bir metin dosyasından yararlanırız, ya da SQL (Structured Query Language (Yapısal Sorgu Dili)) programları ile verilerimizi depolarız SQL dili temel bir standarda kavuşmuştur. Ama tıpkı HTML bir standart olmasına rağmen, değişik browser firmalarının kendilerine göre değişik komutlar çıkartmaları gibi, farklı SQL programı yazılımcıları kendilerine özgü komutlar çıkartmışlardır. Onun için, MySQL ile kullanılan tüm komutlar bütün SQL programlarında çalışmayabilir.

MYSQL VERİ TÜRLERİ

TinyInt [(m)] [unsigned] : Çok küçük tamsayıdır. -128 ile 127 arası değerler alır. İşaretsiz olarak tanımlanırsa 0 ile 255 arası değer alır. 1 byte yer kaplar.

SmallInt [(m)] [unsigned] : Küçük tamsayıdır. -32.768 ile 32.767 arasında değer alır. İşaretsiz değeri 0 ile 65.535 arasıdır. 2 byte yer kaplar.

MediumInt [(m)] [unsigned] : Orta büyüklükte tamsayıdır. -8.388.608 ile 8.388.607 arası değer alır. İşaretsiz değeri 0 ile 16.777.215 arasıdır. 3 byte yer kaplar.

Int [(m)] [unsigned] : Normal tamsayıdır. -2.147.483.648 ile 2.147.483.647 arası değer alır. İşaretsiz değeri 0 ile 4.294.967.295 arasıdır. 4 byte yer kaplar.

BigInt [(m)] [unsigned] : Büyük tamsayıdır. -9.223.372.036.854.775.808 ile 9.223.372.036.854.775.807 arası değer alır. İşaretsiz değeri 0 ile 18.446.744.073.709.551.615 arasıdır. 8 byte yer kaplar.

Float [(m,d)] : Küçük reel sayıdır. -1.175494351E-38 ile 3.402823466E+38 arası değer alır. 4 byte yer kaplar.

Double [(m,d)] : Normal büyüklükte reel sayıdır. -2.2250738585072014E-308 ile 1.7976931348623157E+308 arası değer alır. 8 byte yer kaplar.

Date : Tarih saklama tipidir. YYYY-MM-DD, YY-MM-DD yada YYMMDD formatında tarih saklayabilir. Değer aralığı 0000-00-00 ile 9999-12-31 arasındadır. 4 byte yer kaplar.

Time : Saat saklama tipidir. HH:MM:SS, HHMMSS, HHMM yada HH formatında saati saklayabilir. Değer aralığı 00:00:00 ile 23:59:59 arasındadır. 3 byte yer kaplar.

DateTime : Tarih ve zaman bilgilerini birlikte depolamakta kullanılır. Formatı YYYY-MM-DD HH:MM:SS şeklindedir. 8 byte yer kaplar.

TimeStamp : O anki saati YYMMDDHHMMSS şeklinde veritabanında saklar.

Char (m) [binary] : Veritabanında kesinlikle belirtilen 1-125 arası olan m sayıda karakter saklar. Binary parametresi ile girilirse büyük küçük harf ayırımı vardır. m byte yer kaplar.

VarChar (m) [binary] : Veritabanında belirtilen 1-125 arası olan m sayıda karakter saklar. Binary parametresi ile girilirse büyük küçük harf ayırımı vardır. m+1 byte yer kaplar.

TinyText ve TinyBlob : En fazla 255 olacak şekilde değişen miktarda karakter barındırır. Kesinlikle büyük küçük harf ayırımı vardır. Karakter sayısı+1 byte yer kaplar.

Text ve Blob : En fazla 65.535 olacak şekilde değişen miktarda karakter barındırır. Kesinlikle büyük küçük harf ayırımı vardır. Karakter sayısı+2 byte yer kaplar.

MediumText ve MediumBlob : En fazla 16.777.216 olacak şekilde değişen miktarda karakter barındırır. kesinlikle büyük küçük harf ayırımı vardır. Karakter sayısı+3 byte yer kaplar.

LongText ve LongBlob : En fazla 4.294.967.295 olacak şekilde değişen miktarda karakter barındırır. Kesinlikle büyük küçük harf ayırımı vardır. Karakter sayısı+4 byte yer kaplar.

Enum (’değer1 ’,’değer2’,...) : Aynı anda doğru olmayacak bilgileri depolar. Radio düğmelerindeki gibi tek bir seçenek için kullanılır. Ne kadar değer olursa olsun 1 yada 2 byte yer kaplar.

Set (’değer1 ’,’değer2’,...) : Aynı anda birden fazla seçeneği seçilebilen bilgileri depolar. 1 ile 8 byte arası yer kaplar.

MYSQL KOMUTLARI

* Show databases : Mevcut veritabanlarını listeler.

* Create database veritabanı adı : Yeni bir veritabanı oluşturmak için kullanılır.

Örnek: create database sigorta

Açıklama: sigorta isimli bir veritabanı oluşturur.

Not : Bu komutu verdiğimizde �Mysql\data dizini içerisinde verdiğimiz isimde bir klasör oluşur. Bu dizinde yeni bir klasör oluşturarak Windows ortamında yeni bir veritabanı oluşturabiliriz.

* Use veritabanı adı : Var olan bir veritabanını kullanmamız için aktif hale getirir.

Örnek: use sigorta

Açıklama: sigorta isimli bir veritabanı aktif hale getirir.

* Show tables : Aktif veritabanındaki mevcut tabloları listeler.

* Describe tablo adı veya * Show columns from tablo ad: Belirtilen tablodaki alanları listeler.

Örnek: describe kasko veya show columns from kasko

Açıklama: kosko tablosunun alanlarını listeler.

* Create table tablo adı (alan1 alan1tipi, alan2 alan2tipi, ...) : Aktif veritabanı içerisinde belirtilen isimde ve belirtilen alanları ve tiplerini içeren yeni bir tablo oluşturur.

Örnek: create table kasko (adi varchar(15), soy varchar(15), kasdeger int)

Açıklama: 15 karakterlik adi ve soy ile integer tipli kasdeger alanlarına sahip kasko isimli bir tablo oluşturur.

Not : Bu komutu verdiğimizde �Mysql\data\veritabanı adı dizinini içinde verilen tablo adında frm, MYD ve MYI uzantılı üç adet dosya oluşur.

* Drop table tablo adı : Adi verilen tabloyu siler.

Örnek: drop table kasko

Açıklama: kasko isimli tabloyu siler.

* Alter table tablo adı add yeni alan alan tipi : Adi verilen tabloya belirtilen alanı ekler.

Örnek: alter table kasko add adr varchar(30)

Açıklama: kasko isimli tabloya adr isimli yeni bir alan ekler.

* Alter table tablo adı drop alan adı : Adi verilen tablodaki belirtilen alanı siler.

Örnek: alter table drop soy

Açıklama: kasko isimli tablodan soy isimli alanı siler.

* Insert into tablo adı (alan1,alan2, �) values (alan1 değeri, alan2 değeri, �) : Verilen isimli tabloya verilen alanlara ve sıralarına bağlı olarak verilen değerlerde bir kayıt ekler.

Örnek: insert into kasko (adi,soy,kasdeger) values (’Mustafa’,’Gündüz’,1200000000)

Açıklama: kasko tablosunda adi alanına �Mustafa�, soyadı alanına �Gündüz�, kasdeger alanına �1200000000� değerlerini ekleyerek yeni bir kayıt oluşturur.

Not: İstenirse tablonun sahip olduğu alanların sırası değiştirilebilir veya bazı alanlar yazılmayabilir.

Örnek: insert into kasko (soy,adi) values (’Fidan’,’Emir’)

Açıklama: kasko tablosunda soy alanına �Fidan�, adi alanına �Emir�, varsa diğer alanlara NULL değerlerini ekleyerek yeni bir kayıt oluşturur.

* Insert into tablo adı values (alan1 değeri, alan2 değeri, �) : Verilen isimli tabloya verilen değerlere sahip bir kayıt ekler. Verilen değerlerin alanlarla uyuşması gerekir.

Örnek: insert into kasko values (’Ferudun’,’Us’,1550000000)

Açıklama: kasko tablosunda Ferudun Us 1550000000 kaydını oluşturur.

* Select * from tablo adı : Verilen isimli tablodaki tüm kayıtları alır ve listeler.

Örnek: select * from kasko

Açıklama: kasko tablosundaki tüm kayıtları listeler.

* Select alan1,alan2, � from tablo adı : Verilen isimli tablodaki belirtilen kayıtları alır ve listeler.

Örnek: select adi, soy from kasko

Açıklama: kasko tablosundaki kayıtların adı ve soyadı alanlarını listeler.

* Select * from tablo adı order by alan adı : Verilen isimli tablodaki tüm kayıtları küçükten büyüğe sıralı olarak listeler.

Örnek: select * from kasko order by kasdeger

Açıklama: kasko tablosundaki tüm kayıtları kasdeger alanına göre küçükten büyüğe sıralı olarak listeler.

* Select * from tablo adı order by alan adı desc : Verilen isimli tablodaki tüm kayıtları büyükten küçüğe sıralı olarak listeler.

Örnek: select * from kasko order by kasdeger desc

Açıklama: kasko tablosundaki tüm kayıtları kasdeger alanına göre büyükten küçüğe sıralı olarak listeler.

* Select * from tablo adı where şart : Verilen isimli tablodaki verilen şartı sağlayan tüm kayıtları listeler.

Örnek: select * from kasko where kasdeger >1000000000

Açıklama: kasko tablosundaki kasdeger alanının 1000000000�den büyük olduğu tüm kayıtları listeler.

* Select * from tablo adı limit başlangıç no, kayıt say : Verilen isimli tablodaki verilerden başlangıç değerinden başlayarak belirlenen sayı kadarını listeler. 1. kayıtın indisi 0�dır.

Örnek: select * from kasko limit 3,10

Açıklama: kasko tablosunda 4. kayıttan başlayarak 10 kayıt listeler.

* Select max veya min veya sum veya avg(alana adı) from tablo adı : Verilen isimli tablodaki alanın;
max = en büyük, min = en küçük, sum = toplam, avg = ortalama değerlerini listeler.

Örnek: select sum(kasdeger)

Açıklama: tüm kayıtlardaki kasdeger alanlarının toplamını listeler.

* Select işlem1, işlem2, � : Belirtilen işlemlerin sonuçlarını ekrana yazar.

Örnek: select sin(30)+1, 40+30*3

Açıklama: 0.11968 ve 130. Çıktısı mysql programına göre değişir.

* Select version() : MySQL’in versiyonunu görüntüler.

* Select now() : yyyy-mm-dd hh:mm:ss formatında tarihi ve zamanı görüntüler.

* Update tablo adi set alan adı = yeni değer : Tüm kayıtların belirtilen alanını verilen değer olarak günceller.

Örnek: update kasko set adi = ’İsmail’

Açıklama: Tüm kayıtların adi alanını İsmail olarak günceller.

* Update tablo adi set alan adı = yeni değer where şart : Verilen şartın sağlandığı tüm kayıtların belirtilen alanını verilen değer olarak günceller..

Örnek: update kasko set kasdeger = 1700000000 where adi=’Uğur’ and soy=’Gürkan’

Açıklama: adi alanı Uğur, soy alanı Gürkan olan tüm kayıtların kasdeger alanının değeri 1700000000 olarak günceller.

* Delete tablo adı where şart : Şartın sağlandığı tüm kayıtları siler.

Örnek: delete from kasko where adi=�Nadir� and soy=’Çayan’

Açıklama: adi alanı Nadir, soy alanı Çayan olan tüm kayıtları siler.

Apache-Php-MySQL’in Kurulumu

Apache, PHP, PHPMyAdmin ve MySQL programlarını internetten ücretsiz olarak indirebiliriz ve bu programları bilgisayarımıza ayrı ayrı kurabiliriz. Fakat daha sonra Apache-Php-MySQL üçlüsünü birbirlerinden anlar hale getirmemiz gerekir. Ama;
kurulum dosyası PHP, Apache Web Server , MySQL ve PHPMyAdmin programlarını içermektedir. Program bilgisayara kurulduğunda C sürücüsünde Apache isimli bir klasör oluşmaktadır. Daha sonra programların yeni sürümlerini indirerek programlarımızı güncelleyebiliriz.

MYSQL PROGRAMLARI

WİNMYSQLADMİN

MySQL dizinindeki bin dizininin içindeki winmysqladmin programı çalıştırılır. Bu program aynı zamanda MySQL’i de çalıştırır. Program ilk çalıştırıldığında aşağıdaki gibi kullanıcı adı ve şifre girilmesini isteyen bir ekran gelir. Burada girilen kullanıcı adı ve şifresi ileride MySQL’e bağlanırken kullanılacaktır.

Php ile çalışırken bu programın aktif olması gerekir. systemtray ikonu winmysqladmin programının çalıştığı anlamına gelir. İkon üzerinde sağa tıklayıp Show me butonuna tıkladığımızda winmysqladmin programının arayüzü ekrana gelir.

İlk olarak Environment sekmesi aktiftir. Burada MySQL’in versiyon bilgileri ile bilgisayarla ve serverla ilgili bazı bilgiler bulunmaktadır. Önemli olarak my.ini Setup sekmesinde MySQL’in ayarlarını içeren c:\windows\my.ini adındaki dosyadaki bilgiler görüntülenir. Buradaki bilgiler değiştirilerek kaydedilebilir. Databases sekmesinde ise var olan veritabanları ve tablolarla ilgili bilgiler görülebilir. Databases çerçevesinde sağa tıkladığımızda karşımıza gelen popup menüden yeni veritabanı oluşturma, veritabanı silme gibi işlemleri yapabiliriz. Create Database komutunu verdiğimizde ekrana yandaki pencere çıkar. Veritabanı adını yazıp Create the Database butonuna bastığımızda yeni veritabanımız oluşturulur. Drop Database komutu ile belirtilen veritabanı silinebilir.