|
10. Nüsha Malumat Muharriresi Hanımefendiye Sekiz numaralı Malumat’ta Müfide Hanımefendi’nin yazdığı makaleyi teyid etmek için yazıldı öncelikle ona teşekkür ederim. Güzel olan ve gerek olmayanlara faidesi görülmeyen tuvalet odalarına hanımların tenezzül etmeyeceği malumdur. Bir hanım sabahleyin kalkar kalkmaz zevcine, validesine, peder ve akrabalarına görümeden doğru musluk başına gitmelidir. Çünkü ne kadar güzel olursa olsun uykudan kalkınca mahmur olur güzelce temizlendikten sonra saçlarını tarayıp,g üzel bir şekle soksa Müfide Hanımefendi nin dediği gibi boyalı tuvalet yaptığı zamanda daha güzel olmaz mı? Bu halini gören akraba ve zevci boyalı tuvalete tercihan kendisini daha ziyade sevmez mi? Bu süi istimale elbise meselesi de ilave edilebilir. Mesela bizde alafranga elbise giyince sokakta hüsn-i muhafazasına ait şartları bilmek gerekir. Kari’elerinizden Nadire Malumat’ın sekiz numaralı nüshasında Makbule ve Müfide hanımefendilerin birisi saç boyalarına olan yazı dikkatimi çekti. Avrupa’dan gelen saç boyalarının mazarrat ortaya çıkardığını duyduk. Etibba-ı Osmaniyeden bir zat “Beyaz Kamelya” adıyla bir mai icad etmiş. Geçenlerde mağazamıza gelip bu mayinin mağazamızda satılmasını istedi. Kabul edip kendisinden izahat istedik. O da bu mayinin mazarrattan salim olduğunu ve birçok ecza-yı tıbbiye isimleri sayarak bunların dahilen kullanıldığını, dahilen kullanılan şeyin haricen kullanımında mahsur bulunmayacağını beyan etti. Sultanhamamda Numara 46 Ahmed Faruki |
Malumat Manzume Hanımefendi nin saç boyaları hakkında yazdığı makale üzerine Avrupadan gelen ve türlü hastalıklara sebeb olan boyalar bırakılıp yerli boyaların imalinin münasib olacağı ihtar edilmişti. O ihtarımız hüsn-i telakkiye mazhar olarak “Beyaz Kamelya” adlı bir mai icad edilmiş olduğunu ve Ahmed Faruki Efendinin mağazasında satıldığını öğrendik. 12. Nüsha İrfan Hanımefendinin yazmış mektupta aile reisi olan erkeklerin mükellef oldukları vazifeleri unutarak, zevcesini ve evlatlarını ihlal eden, bin beşyüz kuruş maaş alan zevcin ailesine iyi bakmaması yüzünden fakru zaruret bulundukları beyan edilmiştir ki aile muhabbetini bilmeyen erkeklerin nadirattan olmamasıyla müslim olan hallere ne desek azdır. Zevcin görevi hariçte çalışarak evin nafakasını sağlamaktır. Zevce ise gelen nafaka ile evini idare ve çocukların terbiye ve sıhhatleriyle meşgul olmalıdır. Sefalet! Cemiyet-i beşeriyeyi tehdid eden en büyük marazdır. Mest medhoş, adam, zavallı ailesinin kısmeti olan kazancını bade bade heder ederek mesudiyet-i zatiye ve ailesini pamal eyliyor. Manzume |
21. Nüsha Malumat’ın terzilik dersleri cümle tarafından takdir olunmaktadır. Hanım kızların ihtiyacı olan kendi giyeceğini biçip dikerek harice muhtaç olmak ve nafile yere para vermemektir. Bir hanımkız gündelik giyeceği şeyleri biçip dikecek kadar mahir olmalı. Kızlar tenbellikten veya bilmediğinden terzilere gidip para sarfediyorlar. Bilmeyenler öğrenmeli, bilip yapmayanlar tembelliği terk ederek mesut olmak için gayret etmeliler. İkdam Gazetesi’nde çıkan bir yazı diyor ki, hanımlara ilm-i servet öğretilsin. Pek doğru. Erkek kazanır kadın idare eder, korur. Kadın süs kabilinden şeylere ehemmiyet vermez, gömleğini terziye diktirmek yerine kendi diker, israf ve tebrizden sakınır, aldığı eşyada ciddeyet arar, alayişe kapılmaz. İşte bunlar hep idaredir. İlm-i servet bunları tarif ve tayin eder. Manzume |
22. Nüsha Varaka-i Mahsusa Tahir Bey’e gelen bir mektup öncelikle yazısı çıktığı için teşekkür ediyor ve bir ihtarda bulunmak istiyor. Şöyle ki: Moda bahsinde şark üslubunda elbise numuneleri bulundurulsun. Avrupa illisterasyonlarından istinsah edilen son moda yerine, biraz masraflı olan şu emr-i mühimi ifa ederseniz bütün alemi islamı kendinize minnettar bırakacaksınız. H.İkbal Malumat Takdirat-ı aliyenizi kemal-i teşekkür ile mukabele ederiz. Milli moda bahsinde ise şimdilik bir şey söylemeyiz. Çünkü gelin urbaları, terlikler, çarşaf ve feroce numuneleri bile garb modasına tatbiken imal ediliyorlar. 23. Nüsha Varaka-i Mahsusa Malumat’ta “Bir Kadın” imzasıyla neşredilen bazı asarlar içni müthiş hastalıklardan başka mevzular bulunsun diyen yazı dikkatimi çekti. Bu mesele önemlidir. Kalem sahipleri düşünmüyorlarmı ki bu yolda yazılar yazıyorlar bir takım mütehassis, müteessir asabi gençler üzerinde endişeye sebeb olabilirler. Kari ve Karie Meyanında öyle tesirleri vardır ki okuduklarını kendilerine tatbik etmek isterler. Kadınlarımız kalemlerini terbiye ve tehzip-i ahlak-ı etfale hasretmeleri daha iyidir. M.H. Malumat İfadenizde biraz fazla mübalağa var. Hikaye tevis zemin bulmak için muttasıl bahsi intihab ederse bu insanı bıktırır. Bizce hikayet istifalat-ı cidiyeden zihne tab gelince okunmalıdır. Merak etmek zaten bir hastalıktır. Kadınlarımızın kalemlerini terbiye-i etfale hasretmelerine gelince, biz bu babda sizden ziyade arzudane kalemlerini, ömür ve vücutlarını bu maksat-ı aliye feda etmelerini temenni ederiz. |
24. Nüsha Menafii Umumiyeye Ait ve Nisvan-ı İslama Müteallik Bir Makale Teşekkül-i kainat meselesi nazarı mütalaaya alınırsa görülür ki kürre-i arzı terkip eden maddeler alel umum uzvi ve gayri uzvi kısımlara taksim nebatat, hayvanat kısmı birinci, kara, su, hava gibi cism-i gayri de ikinci zümreye dahil olur. Buna göre ilm-i hayvanatdan ilm-i nebatat nebatlardan; ilm-i cü, havadan; ilm-i madeniyat, madenlerden; İlm-i Hikmet-i tabiye ile ilm-i kimya gayri uzvi ecsamın tebdilat ve tahvilatından bahseder. Bu tekvinat-ı avalim tabiatın eseri gibi görünse de bu teşekkül-i tabi cenab-ı hakkın eser-i kudretidir. Vakıa insan alemin her zerresinde kudret-i hakkı isbat eden binler, milyonlar, milyarlarca şevahid görür. İlm-i arz ve tabiatın taife-i nisaya hiçtalik yok deniliyor. Kadınlığı yalnız vezaifi biyteyi ve aileye ifa ile olmuş bitmiş bir şey zannediyorlar. İşi mizana vurursak böyle olmadığını görürüz. Malumat’ta Fahrunnisa Hanımın, Madem Montaki, Fatıma binti Abbas gibilerinin beşeriyeye ettikleri hizmet bize bir misalidir. Madem ki nisvanız! Vezaif-i aliyeyi öğrenelim ve malumat-ı ibtidaiye ve esasiyesine vakıf bulunalım. Evlad sahibi bir kadın bunları bilmelidir. Evlat beslemek, büyütmek adab-ı terbiye vermek değildir. Çocuğun etrafından işiteceği ve göreceği mevad ve akvali kime soracak? Tabii ki validesine! O valide ve peder malumattan bi haber ise ne diyecek. Yanlış malumatla çocuğu ikna edecek. Çocuk okula gidince bu yanlış malumat ile çok zorlanacak. Avrupa’dan medeniyetçe gerideyiz fakat adab, hüsnü muaşeret-i islamiyeyi tedkike alırsak onların fevkindeyiz. |
Çocuklarımızdan biri, anne güneş niçin doğuyar? Ne faidesi var? Ay niçin yuvarlak görünüyor? Kış ve yaz ne sebebe mebnidir? Diye sorsa cevabından aciz kalırız. Ulum ve fennin derece-i ehemmiyetini takdir ettiniz değil mi? Bir yalnız çalışmak bir de beynel beşer menafi-i müşterekeyi gözeterek çalışmak vardır. Kendi nefsi için çalışmak insan için kafi değil. Sanat ve ticaret bu iki mebhas tam olarak bir olmuş iki kardeştir. Bütün hayat-ı beşer bu iki eserle kaimdir. Hayat-ı beşer çalışmakla kaimdir. Beşeriyet işçilerden müteşekkil bir şirkettir. Herkes saadet halinden servetinden müstefid etmelidir. H. İkbal Cevabımız Nigar Hanımefendi’nin (Hanımlara Mahsus Gazete) de münderic hicran-ı ebedisini refika-i tahriremiz olan Leyla Feride Hanım kendi edeb ve nezaket dairesinde okuyarak birkaç beytinin amele ve zihaftan ari olmadığını yazmış. Muharriremiz o koca manzume içinden beş beyti intihap ederek sehv-i mürettep eseri olan ve mezkur gazetece mesudatın asliyla tatbik edilmediğinden neşed eden ihmali zımmen ifade etmiştir. Refikamız Üstad-ı muhterem atıfetli Ahmed Mithat Efendi hazretlerinin takdirinden bahsediyor. Bizde onun takdiri sayesinde yazı yazabiliyoruz. |
Zaten muharriremiz manzumeyi takdir ettiğini bir lisan-ı mahsus ile beyan etmiştir. 25. Nüsha Bir Varaka-i İstirahiye Paris muhabirimizden mektub-ı mahsus serlevhasıyla derc olunan bendi okudum. Bir noktasında izahat istiyorum. Makaledeki 1536 senesinde Prens Fransuva’nın sur döşariyetelerinden Margirit dö Valva denilmiş bu kim? On altıncı asırda Fransa’da I. Fransuva kraldı. Onun Margirit düvalva isminde bir hemşiresi olduğunu tarih kitaplarında görülür. Bu asırda Valva hanedanından iki Margirit’ten Margirit de Margirit lakabıyla tefrik edilen bu kadın şiir ve inşaadaki mahareti ve biraderi Kral I. Fransuva’ya olan muhabbeti ve bu muhabbet sayesinde ettiği hizmetlerle meşhur olmuştur. O mektubun sahibi acaba bu meşhur kadını mı belirtmek istemiş? Yoksa başka bir sur döşariyete mi varmış? Makri Köyünden Bir Kadın Kıbrıstan Mektup Tahir Bey’e Kıbrıs’tan gelen bu mektupta Malumat’ın Kıbrıs’ı da şereflendirdiği belirtilerek, zat-ı arifaneleri gibi bir marifet-i mücessimeyi muvaffakiyet-i alilerinden dolayı tebrik edip böyle güzide bir eserin devam-ı intişarını dilerim diyor. Mektubu yazan kişi belli değil. |
Varaka-i Mahsusa Kimin gönderdiği yazılmayan bu mektupta da Malumat’ın gün geçtikçe geliştiği ve bunu gördükçe mutlu oldukları yazılı. Malumat bizim hocamızdır. Şakirdanın en birinci vazifesi tebrik-i şitayan olmaları değil midir? 27. Nüsha Varaka-i Mahsusa Malumatınızın ilk intişarından beri kesbetmiş ve etmekte olduğu terakki hakikaten takdir ve teşekkürdür.y Hele Hanımlara mahsus kısmının bizler için ne derecelerde faide bahş olduğunu tarifde acizim. Fahrunnisa, Naciyeye İkbal Hanımefendilerin yazdıkları makaleleri okudukça seviniyorum. Kadınlığın ne demek olduğunu yeniden tahsil ediyoruz. Madem kadınların da erkekler gibi tahsile mecburiyeti var. O halde ulum ve fünunun cümlesinden birer nebze bir şeyler öğrenmelidirler. Bu hususu İkbal Hanımefendi dahi söylüyordu. Ne ala! Artık bizde erkekler gibi her fenden dem vurmaya başlayacağız. Malumdur ki birşeyi yanlış öğrenmekten ise bilmemesi daha hayırlıdır derler. Bunun için muharrire hanımlarımız fen hakkında yazacakları şeyleri doğru olarak yazmaları elzemdir. Murat Paşalı: F.T. |
Malumat Teveccühatınıza teşekkür ederiz. Biz o ihtar yönünü kadınlarımızdan zat-ı aliyeniz gibi fazılata terk ederiz. Hikmet-i tıbbiye gibi fünun kadınlar için başka, erkekler için başka olmadığından Malumatın kısm-ı fenniyesini mütala ederseniz ondan da bahsedilmiştir. Aynen Varaka Geçen hafta neşrolunan musavver muammayı mingayri had haledilerek yine böyle muhterem (Malumat) ın neşrinden üç saat sonra ba-arıza takdim kılınmıştı. Sehven (Hanımlara Mahsus Gazete) idaresine tevdi edildiği ismimin gazeteye adım dercinden münfehim oldu. Gazete-i mezkure mahsus olup da sehven Malumat İdare-i behiyesine gönderilen evrak iade ve neşr oluyorda nasıl oluyorda Malumat’a mahsus varakanın hiç olmazsa sehven gönderildiği neşrolunmuyor. Yusuf Paşalı: M. Adalet İhtar-ı Mahsusa Bir müddetten beri devam eylemekte olduğumuz hanımlara talim-i kitabet derslerinin bir kat daha faide bahş olması zannımda tatbikat suretinde tedrisi tekrar etmiş olduğundan karietimiz taraflarından gönderilecek makalat ve muharrerat üzerine tahlilat-ı edebiye icrasıyla bunlardan kavaid-i lisaniyye ve usul kitabımıza muvafık olanları meal takdir derc ve tezyir olunacağı ve şayet eksikleri görüldüğü halde ba’t - tashih lazım gelen izahat ve neticenin atası mukarrer bulunduğu beyan olunur. Gönderilecek asarın terbiye-i ahlaka dair makalat ve şiir, mektubat misillü müteşekkil olması muktezidir. |
Varak ve Mektuplara Ait Etfal-i Sagire 10. Nüsha Küçü Hanımlar! Bahis sizin namınıza yazıldı. Hüsn-i tertip ve fevkalade zengin olmadığım için çalışmaya mecbur olduğumdan benden dinleyemediğiniz nesayihi bu bahisten dinleyin. Büyüdüğünüz zaman bu kitap sizin için rehname-i hayat olacaktır. Validelik meziyet ve hussiyatını anladığınızda size arzedeceği hizmet cihetine teşekkür edeceğinizden eminim. Evladınızı kuvveti vücuda malik olacak şekilde büyütmeye gayret edin. Çocuklar yavaşça ayağa kalkmaya çalışsınlar. Bu onlar için cimnastiktir. Mini mini ayakları durupta yürümeye, koşmaya, oynamaya başladıklarında çocuklarınızı sade giydirin. Etfale taharet ve nezaketi hatta son derecesine kadar talim ve ihtar etmek lazımadandır. Dikkat edin. Çocuklarınıza iştiha haddini geçirmeyin, hararet verici şeyler yedirmeyin. Onları sütlaç, muhallebi, yumurta, sebze ile besleyin. Birinci ve iikinci diş devri tehlikeli bir zamandır. Etibbaya müracaat edin, tecrübeli hanımlara sorun. Çocuğunuzu yatırdığınızda ayaklarının kuru ve sıcak olduğuna dikkat edin. Erken yatırın. Etfalin ilk hocası analarıdır. Usanmadan, üşenmeden, sabırlı davranın kızınıza veya oğlunuza oyun gibi tutturarak elifba’dan başlayın. O mini dimağı alıştırın zihnine kuvvet verecek eğlenceler icad edin. |
| Türkiye`de Saat: 11:04 . |
Powered by: vBulletin Version 3.8.1
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
SEO by vBSEO 3.3.2