Diyarbakır'lı Çocukları Anlamak

[Mehmet]

Siz, hiçbir zaman 5 liranızın bile olmaması yüzünden takımının maçına gidemeyen bir çocuk ne hisseder düşündünüz mü? Hayattaki tek eğlencesi bu olan çocuğun? Oyuncağı, telefonu, sevgilisi, güzel bir ayakkabısı… hiçbir şeyi olmayan çocuğun?

Ya da Türkiye’nin genelinde çocukların nüfusun 3 te 1 ini oluştururken Diyarbakır’da bu oranın neredeyse iki katı olduğunu ve bu çocukların hiç 5 lirası olmadığını ve olmayacağını? Bu çocukların olmak istedikleri hiçbir yere giremeyeceğini ve dışarıda duvar dibinde oturup kendini ifade edecek bir anı beklediğini?

…

Diyarbakır’da Bursaspor müsabakası nedeniyle yaşananları 3 puan, saha kapatmak, ceza vermek, küme düşmek… gibi denklemlerde düşünebilir ve yorumlayabilirsiniz. Ancak böylelikle hiçbir şeyi anlayamayacağınızı ve yapacağınız bu yorumların aslında hiçbir şey ifade etmeyeceğini aklınızdan çıkarmayın!

Söz konusu sporda olsa bazen puanlar, maçlar ve başarılar tüm önemini yitirir. Her şey insana ve evrene dair etkileriyle önem kazanır ya da kaybeder. Dün Diyarbakır’da yaşananların anlattığı en son şey kimin kaç puan alacağıdır!

…

Gelin önce hakkında konuştuklarımızın durumunu tespit edelim.

Diyarbakır nüfusunun büyük bölümünü çocuklar oluşturuyor (%60-70 civarı) ve bu çocukların tamamı darbe sonrasında-savaş döneminde doğdular. Silah, bomba ve ölümlerin arasında büyüdüler. Köyleri yakıldı, dilleri yasaklandı, ana-babaları dövüldü. Her zaman “olmadıkları şeyler olmaları” için zorlandılar ve olamadıkça da zulüm gördüler. Birçoğu okul yaşına gelmeden eve para getirmek zorunda kaldı…

Daha devam edelim mi?

1920’lere kadar Londra, Paris gibi Avrupa kentleriyle aynı sosyo-ekonomik standartlara sahip olan Diyarbakır, Anadolu’nun en geniş ve işlek ekonomilerinden olan Diyarbakır, ülkede 1980 darbesine kadar bile en çok sinema ve tiyatro salonuna-izleyicisine sahip Diyarbakır… son yüz yıla yakın sürecin sonucunda ülkenin en kötü koşullara sahip/en az yaşanabilir kentlerinden biri durumuna getirildi.

Bir düşünün bakalım nasıl oldu bu?

Kim yaptı ve neden yaptı bunu?

…

Olabildiğince kısa tuttum,

Lütfen devamını okumadan önce biraz düşünün ve öyle devam edin.

Eğer bir şeyleri fark etmeye başladıysanız devam edelim.

Diyarbakırlı çocukların çoğu için hayal kurmakla ütopya tasarlamak arasında pek fark yoktur. Ne isterlerse istesinler asla ulaşamayacaklardır. Eğer olağanüstü bir şey gerçekleşmezse.

Bu çocukların kendilerini var hissettikleri ve ifade edebildikleri sadece 2 alan var; birincisi sokaklarda polislerle “çatışmacılık” oynadıkları zamanlar, ikincisiyse stadyuma girip içlerini döküp “eğlendikleri” zamanlar.
…

Dün Diyarbakırlı Çocuklar bildikleri tek dille kendilerini ifade ettiler, şimdi anlamayanlar için çevirmenlik yapmaya çalışacağım.

“Bizi neden yoksullaştırdınız?”

“Köylerimizi neden yaktınız?”

“Dilimizi neden yasakladınız?”

“Bize neden zulmettiniz?”

“Bize neden küfrettiniz?”
…

Bunlar sadece bazıları. Taş-şişe atmanın, küfretmenin, taşkınlık yapmanın… basit bir tercümesi.

…

Bursa’da günler öncesinden organize edilen, bilindiği halde müdahale edilmeyen ve stadyumda sahnelenen “ırkçılık şölenini” ve çocuklara bile saldırılan “sapkınlık halini” unutmadı Diyarbakırlı Çocuklar ve bildikleri tek dille protesto ettiler.

Yapacak ve yaşayacakları çok fazla şey olmadığı için kendilerine yaşatılanları unutmuyor ve kendilerince hesap soruyorlar. Buna fazlasıyla vakitleri kalıyor.

…

Unutmadan; kuralları herkese eşit şekilde uygulamazsanız hukuksuz, adaletsiz ve “kanunsuz” davranmış olursunuz. Bu yüzden Diyarbakır’ı ve Diyarbakırlı Çocukları cezalandıramazsınız! Çünkü onlara yapılanlara alkış ve çanak tuttunuz! Göz yumdunuz!

…

Son söz: Sizin Yoksulluk Sınırınız Diyarbakırlı Çocukların “Zenginlik Sınırıdır”. Anlayana…

Eser KARAYEL
Psikolog, SHÇEK Diyarbakır