Bohr Atom Modeli

BOHR ATOM MODELİ

Niels Hendrik Bohr, Rutherford atom modeli ile Planck’ın kuantum teorisini

kullanarak 1913 yılında yeni bir atom modeli öne sürdü. Bu yeni model Rutherford

modelinin açıklayamadığı noktalara ışık tutuyordu. Bohr’un atom teorisi 3 temel

varsayıma dayanır.

Bir atomda bulunan her elektron çekirdekten ancak belirli uzaklıklardaki

yörüngelerde bulunabilir. Her yörünge belirli bir enerjiye karşı gelir ve

elektron yörüngelerden birinde hareket ederken enerji kaybederek çekirdeğe

doğru yaklaşmaz.

Yüksek enerji düzeyinde bir elektron düşük enerji düzeyine inerse enerji

düzeyleri arasındaki enerji farkına eşit enerji yayınlanır.

Elektronlar çekirdek çevresinde dairesel yörüngeler izlerler ve

elektronların açısal momentumları ancak belirli değerler alabilirler. Bu

değerler planck sabitine bağımlıdır.

Bu yaklaşımlarla Bohr spektrumlardaki çizgileri ve Rutherford atom teorisinin

açıklayamadığı diğer noktaları açıklamayı başardı

Her atomun bir çekirdeği ve elektronları olduğu anlaşılmıştı. Thomson, atomik

hacmin pozitif elektrik yüküyle dolu olduğunu elektronların da bu pozitif yüklü

ortamda gömülü, hareket edemez durumda bulunduğunu tasarlamıştı.

Rutherford'un modelindeki elektronlar ise durgun olamaz. Bu elektronlar,

kütlenin ve pozitif yükün yoğunlaştığı çekirdek tarafından çekilir. Buna göre

elektronlanrı çeken elektrostatik kuvvete karşı onları yerinde tutacak hiçbir

kuvvet yoktur. Klasik fizik ( o zamana dek bilinen fizik yasalarına) göre

eletronlar ivmelendirilmiş elektrikle yüklü parçacıklar olarak ışıma yaparak

saniyenin yüz milyonda biri kadar bir sürede (yol bu kadar) spiral bir hareketle

çekirdek üzerine düşmelidir.

Doğrudan denendiği başka olgularda başarılı olan elektromanyetik kuram, bu

öngörüde başarılı olamadı. Çünkü çekirdekli atımunu yaşadığı bir gerçekti. Bu

çelişki şu anlama geliyor: Makroskopik dünyada geçerli olan fizik yasaları,

atomal boyutta, yani mikroskopik dünyada geçerli olmamaktadır.

İncelenen olayın ölçeği küçüldükçe klasik fiziğin geçerliliği de azalıyor ve

atom anlaşılmak istenirse, kesinlikle dalgaların parçacık gibi, parçacıkların da

dalgalar gibi davrandığını dikkate almalıyız. Günlük yaşantımızdan edinilenn

kavramlarla Kuantum Kuramı'nın kavramları arasında hiçbir bağlantı yok ne yazık

ki.

Niels Bohr, zamanındaki çağdaş bulguları birleştiren bir kuram üretti. Onun

önünde biriken denel sonuçlar ve kendi buluşları şöylece özetlenebilir:

1. Rutherford'un 1911'de varlığını kanıtladığı çok yoğun, çok küçük hacimde

istiflenmiş, pozitif yüklü atom çekirdeği; bu çekirdek çevresinde dolanan

elektronlar.

2.Gaz halindeki atomların verdiği çizgisel tayf (spektrum) ve tayf çizgileriyle

ilgili yasalar

3. Her elementin, insanlardaki parmak izi gibi, kendine özgü x-ışınları tayfı

vermesi

4. Bütün bunları birbirine bağlamayı olanaklı kılan, Planck'ın 1900'de

açıkladığı Kuantum Kuramı.