Maden Kanunu

MADEN KANUNU
5.06.1985 tarih 18785 sayili Resmi Gazetede yayimlanmistir.
Kanun No. 3213 Kabul Tarihi: 4.6.1985
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanun madenlerin aranmasi, isletilmesi, üzerinde hak sahibi olunmasi ve terk edilmesi ile ilgili esas ve usulleri düzenler.
Madenler
MADDE 2.- Tabiatta element (basit), bilesik (mürekkep) veya karisim (mahlut) halde bulunan, asagida yazili maddeler bu Kanuna göre maden sayilir.
I- ENERJI MADENLERI:
Maden kömürü (Linyitten Antrasite kadar her nevi kömür, asfaltit, bitümlü sist, bitümlü seyl), radyoaktif mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum, Niyop, Lantan, Neodyum, Praseodyum, Selenyum).
II- METAL MADENLERI:
Altin, Bakir, Pirit, Kobalt, Nikel, Kursun, Çinko, Gümüs, Kadmiyum, Bizmut, nadir elementler (Indium, Galyum, Itriyum, Talyum, Germanyum), Kalay, Tantal, Tellür, Molibden, Tungsten (Wolframit, Selit), Demir, Manganez, Titan (Ilmenit, Rutil), Vanadyum, Arsenik, Civa, Antimuan, Krom, Platin, Iridyum, Palatyum, Osmiyum, Rutenyum, Rhadyum, Alüminyum (Boksit),
III- SANAYI MADENLERI:
3382 sayili kanunla degisik
(19493 sayili resmi gazetede yayimlanmistir)
Birlesiminde en az % 30 AI203 ihtiva eden Killer, Kaolen, Siferton, Bentonit (Illit, loglinit, Montmorillonit, notronit, Saponit, Hektorit, Baydilit), Atapuljit, (Poligorskit), Alünit (sap), Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, (Anion ve katyon olarak) tuzlari (Tuz Kanunu hükümleri mahfuzdur), Vollastonit, talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Dunit, Zeolit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Amyant, Manyezit, Trona (Tabii Soda), Perlit, Grafit, Kükürt, Flüorit, Kriyolit, Zimpara tasi (Diyaspor), Barit Stronsiyum tuzu (Selestin), Kuvars, Kuvarsit ve birlesiminde en az % 90 SiO2 ihtiva eden kuvars kumu, Bor tuzlari (Kolemanit, Ulexit, Borasit, Tiskal, Pandermit) veya bünyesinde en az % 10 B203 bulunan diger bor mineralleri, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid grubu mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit Vermikülit), kesilip parlatilarak kullanilacak olan mermer, oniks mermeri ve diger taslar, Dolomit, Nefelinli Siyenit, Pomza, Kalsedon.
Kesilip parlatilabilme özelligini tasimayan kaba insaat veya yol yapimi gibi vs. islerde kullanilan taslar bu Kanunun kapsami disindadir.
Ancak yürürlükte olan tasocagi ruhsat sahasinda isletmeye elverisli olan maddenin rezerv durumu da dikkate alinarak sanayiin hammaddesi veya ihraç konusu oldugunun, ruhsat sahibince belgelenmesi halinde bu madde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanliginin teklifi ve Bakanlar Kurulu karari ile Maden Kanunu kapsamina alinabilir.
[28.9.1989 tarih 20296 sayi ile Sepiolit (Lületasi)]

IV- KIYMETLI TASLAR:
Elmas, Korundum, Morganit, Zümrüt, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Beril, Yakut (Rubi), Safir (Gök Yakut), Agat, Yosunlu Agat, Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantasi, Krizopras, Opal [Irize Opal (Aynul Sems)], Kirmizi Opal, Siyah Opal, Agaç Opalil, Kuvars kristalleri, (Ametist, Sitrin, Neceftasi (Dag kristali), Dumanli kuvars, Kedigözü (Maion), Avanturin, Venüs tasi, Gül Kuvars (Rose), Turmalin (Rubellit, Vardelit, Indigolit), Zirkon, Topaz, Aytasi (Moonstone). turkuaz (Firuze), Spodümen, Kehribar, Lazurit (Lapislazuli), oltutasi, Diopsit, Amorzonit, lüle- tasi, Labrodorit, Epidol (Zeozit, Tanzanit), Olivin (Zebercet), Spinel, Jadeit, Yesim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Gröna Mineralleri (Spesartin, Grosüllar Hessonite, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor kristalleri, Kemerreit.
Burada zikredilmemis bir madde Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanliginin teklifi ve Bakanlar Kurulu Karari ile bu Kanun hükümlerine tabi tutulur.
V- YUKARIDAKI MADENLERI IHTIVA EDEN VE BU MADENLERIN
ELDESINDE KULLANILAN GAZ VE SULAR:
Tanimlar
MADDE 3.- Kanunda geçen deyimler asagida açiklanmistir:
Bakanlik: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi
Ilgili Daire: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi Maden Dairesi.
Takaddüm Hakki: Maden hakki için ilk müracaat edene taninan öncelik.
Ihbar: Arama ve ön isletme ruhsat sahasinda olmamak kaydi ile evvelce tespit edilmemis bir maden zuhurunun ilgili daireye bildirilmesi.
Arama Ruhsati: Belirli bir alanda maden arama, faaliyetlerinde bulunula- bilmesi için verilen yetki belgesi.
Buluculuk: Herhangi bir ruhsat döneminde yönetmeliginde belirtildigi sekilde bir maden zuhurunun ortaya çikartilmasi.
Ön Isletme Ruhsati: Arama safhasindan sonra isletme dönemine hazirlik ve gerek duyulabilecek diger arastirmalarin yapilabilmesini saglamak için azami üç yil süre ile faaliyetlerin devamliligi amaci ile verilen yetki belgesi.
Isletme Ruhsati: Isletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için verilen yetki belgesi.
Isletme Izni: Bir madenin isletmeye alinabilmesi için izin.
Beyan: ilgililerin resmi kuruluslara herhangi bir durumu belirlemek veya açiklamak maksadi ile vermis olduklari yazili belge.
Maden Sicili: Tüm madencilik faaliyetleri ile ilgili bilgilerin kaydedildigi yer.
Pasa: Mevcut ekonomik ve teknik sartlara göre isletilmesi mümkün olmayan, ancak isletme geregi istihsal edilen cevher.
Prospeksiyon: Madencilik arama faaliyetlerine mesnet teskil edecek ön bilgilerin toplanmasi isi.
Görünür Rezerv: Boyutlari, tenörü belirlenmis üretilebilir kesin cevher miktari.
Ekonomik Cevher: Günün teknik ve ekonomik sartlarinda kârli olarak degerlendirilebilecek cevher.
Kamulastirma: Isletme ruhsat süresi boyunca ruhsat alaninda kalan özel mülkiyet arazilerine madencilik faaliyeti için alinan kamulastirma karari.
Nezaret:Isletmelerin teknigine ve emniyet nizamnamelerine uygun olarak yürütülmesinin kontrolü.
Nezaretçi: Isletmelerin teknik ve emniyet yönünden nezaretini yapan sorumlu ve yetkili maden mühendisi.
Taksir: Ruhsat alanlarinin bu Kanun geregince küçültülmesi.
Münfesih: Haklarin hiç bir bildirime gerek kalmaksizin otomatik olarak
fesh olmasi.
Bilanço: Her isletme izni için ayri ayri yönetmelikteki örnege göre hazirlanacak ve sadece Devlet hakki, madencilik fon katkisi, ihbar ve buluculuk haklarinin hesaplanmasinda geçerliligi olan beyan niteliginde belgedir.
Faaliyet Raporu: Madencilik faaliyetlerinin yönetmeliginde belirtildigi üzere fenni nezaretçi tarafindan hazirlanan takdim metni.
Imalat Haritasi: Isletmelerde üretim yapilan yerleri, miktarlari ve yapilis seklini gösterir ölçekli beyan niteliginde harita.
Proje: Yeralti kaynaklarinin degerlendirilmesi amacina dönük belirli girdileri seçilmis bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karsilamak üzere mal ve cevher üretmek için çalismalari düzenleyen beyan niteliginde rapor.
Kantar Fisi: Cevher nakillerinde cevherin agirligini gösterir tarti makbuzu.
Sevk Fisi: 213 sayili Vergi Usul Kanununun 2365 sayili Kanunla degisik 240 inci maddesinin 1. inci fikrasinin (A) bendinde yer alan tasima irsaliyelerindeki bilgileri ihtiva eden beyan niteliginde belgedir.
Ihtisaslasmis Devlet Kurulusu: Maden Dairesi, MTA, TKI, TTK, ETI BANK, DIE Idaresi, DSI, Sanayi ve Ticaret, Tarim Orman ve Köyisleri Bakanligina bagli kuruluslar, TEK, Karayollari ve Türkiye Demir ve Çelik Isletmeleri Genel Müdürlükleri gibi madencilik faaliyetleri ile ilgili konularda ihtisas sahibi Devlet kuruluslari.
Maden Haklari: Madenlerin aranmasi, bulunmasi ve isletilebilmesi için verilen izinler ve maden yataklarinin bulunmasina yardimci olanlara taninan maddi imkanlar.
Teminat: Madencilik faaliyetlerinde Kanun hükümlerine ve teknige uygun çalismayi temin amaci ile alinan nakit karsiligi olan geçici ödeme.
Bilanço Brüt Kâri: Yönetmelikteki örnege göre hazirlanmis bilançoda, genel yönetim giderleri payi hariç tutularak hesaplanacak brüt kârdir.
Devlet Hakki: Maden istihraci ile saglanacak gelirden Devlet payina düsen kisim.
Madencilik Fonu: Madencilik faaliyetlerinde istikrari saglamak ve desteklemek amaci ile tesekkül ettirilmis fon.
Kritik Cevher Stoklari: Ekonominin buhranli dönemleri geçistirebilmesi için gerekli ekonomik büyüklükteki cevher stoklari,
Yeminli Teknik Büro: Denetim ve gözetim disinda yönetmelikte belirtilen görevleri yürütmek üzere kurulmus, çalisma alanlarinda ihtisas sahibi olmus Devlet güvenligi açisindan sakincasi bulunmayan mühendis ve personelden olusan büro.

Devletin hüküm ve tasarrufu
MADDE 4.- Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altinda olup, içinde bulunduklari arzin mülkiyetine tabi degildir.
Haklarin bölünmezligi, devir ve intikali
MADDE 5.- Madenler üzerinde tesis olunan ilk müracaat (takaddüm), ihbar, arama ruhsatnamesi, buluculuk, ön isletme ruhsati ve isletme ruhsati haklarinin hiç birisi hisselere bölünemez. Her biri bir bütün halinde muameleye tabi tutulur.
Maden ruhsatlari ve buluculuk hakki, devredilebilir. Durum maden siciline serh edilir. Devir muamelesi maden siciline serh edilmesi ile tamam olur.
Maden hak ve vecibeleri miras yolu ile intikal eder. Bu hak ve vecibeler, bütün mirasçilarin vekaletini havi bir vekaletname ile 6 nci maddede belirtilen niteliklere sahip mirasçilardan birine veya üçüncü bir sahsa devredilir. Mirasçilarin ittifak edememeleri halinde mirasçilardan birinin müracaati ile mahkeme mirasçilardan bu hakkin en ehil olana tahsisine veya bu da mümkün olmazsa ruhsatin satilmasina karar verir. Mahkeme bu hususu basit muhakeme usulü ile halleder. Eger dava söz konusu degil ise 6 ay içerisinde intikal islemleri tamamlanmayan ruhsatlar fesh edilir. Devir ve intikal islemlerinin ne sekilde yapilacagi yönetmelikte belirtilir.
Madenler üzerindeki haklarin devir ve intikali bu Kanun ve yönetmelikte gösterilen hükümlerin tatbikini geciktirmez.
Maden hakki
MADDE 6.- Maden haklari, medeni haklari kullanmaya ehil TC. vatandaslarina, madencilik yapabilecegi statüsünde yazili Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarina göre kurulmus tüzelkisiligi haiz sirketlere, bu hususta yetkisi bulunan kamu iktisadi tesebbüsleri. ile müesseseleri, bagli ortakliklari ve istirakleri ile diger kamu kurum, kurulus ve idarelerine verilir.
Maden haklari gerçek veya tüzel tek kisi adina verilir.
Devlet memurlari, diger kamu görevlileri, ilgili dairenin merkez ve tasra teskilatinda çalisan yevmiyeli ve mukaveleli personel, arama, ön isletme ve isletme ruhsati alamaz. .
Maden arama veya isletme hakkini haiz iken memur olanlar memuriyete geçislerinden itibaren 6 ay zarfinda bu haklarini devretmeye mecburdurlar.
3 üncü fikradaki yasaklamaya tabi olup, miras yoluyla kendisine maden ruhsati intikal eden mirasçi, durumundaki mani hal ortadan kalkmadigi takdirde 5 inci maddenin 4 üncü fikrasi hükmü uygulanir.

Maden faaliyeti izne tabi yerler
MADDE 7.- Memleket kara sinirlarindan itibaren ufken 500 metre mesafede maden arama, ön isletme ve isletme ruhsati verilmez. Kara sulari, iç sular ve bunlarin altindaki yerler bu tahdide tabi degildir. Belediye imar sahalari ve mücavir alanlar içindeki maden arama, ön isletme ve isletme faaliyetleri belediyeden müsaade alinmasi ile yapilir. Ruhsat alindiktan sonra belediye imar sinirlari içine alinan maden sahalari bu hükümden müstesnadir.
Orman, agaçlandirma alanlarinda, askeri yasak bölgelerde ve sit alanlari yakinlarinda madencilik faaliyetlerinde bulunulmasi ilgili Kanun hükümlerine göre izne tabidir. Amme hizmeti veya umumun istifadesine tahsis edilmis mahallerde ve bu tür tesislere ufken 60 metre, mesafe dahilinde arama, ön isletme ve isletme yapilabilmesi Bakanligin iznine baglidir.
Binalara ufken 60 metre, avlu, bag ve bahçelere 20 metre mesafede maden aramasi ve isletilmesi mülk sahibinin iznine baglidir. Bu madde hükümlerine tabi yerlerde izinsiz madencilik faaliyetinde bulunuldugunun tespiti halinde teminatin 1/3'ü irad kaydedilir. Tekerrürü halinde teminatin tamami irad kaydedilerek ruhsat fesh olunur.
Maden hakkinin verilmeyecegi durumlar
MADDE 8.- Yürürlükte olan arama, ön isletme veya isletme ruhsati verilmis maden sahasi üzerinde baska ruhsat verilmez.
Maden tesvik tedbirleri
MADDE 9.- Madencilik yatirimlari, kalkinmada birinci derecede öncelikli yörelerde yapilacak yatirimlara saglanan haklardan yararlandirilabilir.
Hangi madenlerin birinci fikrada belirtilen haklardan yararlanabilecegi, sartlari ve diger hususlar yönetmelikle tespit edilir.
Beyan usulü
MADDE 10.- Madencilik faaliyetlerinin bu Kanun hükümlerine göre devami süresince teknik ve mali konularda yapilan yazili beyanlar ile yetkili kisilerce tanzim edilen raporlar dogru kabul edilir. Teknik elemanlar sadece ihtisas sahibi olduklari konularda beyanda bulunabilirler ve beyanlari ile sorumludurlar. Ruhsat sahipleri ise teknik konular disindaki tüm beyanlardan sorumludurlar.
Beyanlardaki hata ve noksanliklar gerekçe bildirilmek sureti ile verildikleri tarihten itibaren 2 ay içerisinde düzeltilebilir. Ancak gerçek disi, yaniltici, kanun hükümlerinin icraatini engelleyen, haksiz surette hak iktisap eden veya hak iktisabina sebep olan teknik elemanlarin durumlarinin belirlendigi tarihten itibaren 3 yil süre ile bu Kanun nezdinde yapacaklari beyanlar geçersiz sayilir. Bu husus bagli olduklari meslek tesekküllerine ve ilgililere bildirilir.
Bu tür fiilleri isleyen veya islenmesine yol açan ruhsat sahiplerinin bir defaya mahsus olmak üzere teminatlari madencilik fonuna irad kaydedilerek 5 katina çikarilmasi teblig edilir. Teminatlarin tamamlanmamasi halinde 13 üncü madde hükümleri tatbik olunur. Bu fiillerin tekerrürü halinde konu ile ilgili ruhsatlari fesh olunarak teminatlari madencilik fonuna irad kaydedilir.
Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri mahfuzdur.

Faaliyetlerin denetimi
MADDE 11.- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi, maden haklari ile ilgili bütün faaliyetlerin yürütülmesini ve vecibelerin yerine getirilmesini kont- rol ve denetimini yapmak ve yönlendirmek için teknik ve mali konulari yerinde incelemek maksadiyla ihtisaslasmis diger Devlet kuruluslarindan da yararlanarak inceleme raporu hazirlatir.
Birinci fikraya göre yapilan inceleme sonunda gerçek disi ve/veya yaniltici beyanda bulunduklari tespit edilenler hakkinda 10 uncu madde hükümleri uygulanir.
Inceleme yapacaklarin nitelikleri, incelemenin nasil yapilacagi ve raporlarin tanzimi ile diger hususlar yönetmelikte belirtilir.
Kantar ve sevk fisi
MADDE 12.- Her türlü madenin sevk fisi ve sevkiyat güzergâhi üzerindeki en yakin kantardan alinmis kantar fisi ile nakledilmesi mecburidir. Bu sekilde maden nakledilmediginde mahalli mülki amiri nakledilen madeni geçici olarak zapt eder ve gerekli tutanagi düzenleyerek evraki adli makamlara tevdi eder.
I inci fikradaki mecburiyete uymayanlar hakkinda nakledilen maddenin suç tarihindeki rayiç degeri üzerinden 5 kati agir para cezasina hükmolunur ve madenin müsaderesine karar verilir.
Karar kesinlestikten sonra müsadere olunan maden satilarak bedeli Madencilik Fonuna irad kaydedilir.
Tahkikat neticesinde ruhsat sahibinin I inci fikraya aykiri sekilde maden naklettigi tespit edildigi takdirde teminati Madencilik Fonuna irad kaydedilir.
Maden hakki olmayan kisiler tarafindan çikarilan cevherlere geçici olarak el konularak bunlar hakkinda I inci fikra hükümleri uygulanir. Bu sekilde maden çikarilmasi Devlet malina karsi islenmis fiil sayilir.
Harçlar ve teminatlar
MADDE 13.- Her türlü maden ruhsatinin alinabilmesi için Harçlar Kanununun belirledigi harçlar ile sartlar! ve miktarlari asagida belirtilen sekilde tespit edilecek teminatlarin ödenmis olmasi gereklidir. Saha terk edildigi takdirde teminatlarin kalan kismi iade edilir.
Teminatlar ruhsat alanlari ile orantili olarak arama ruhsati için hektar basina 250 lira, ön isletme ruhsati için hektar basina 500 lira, isletme ruhsati için hektar basina 1 .000 liradir. Bu miktarlar her yil bütçe kanunlarinda günün ekonomik sartlarina göre yeniden tespit edilir.
Ruhsat alanlarinin sinirlari iki defaya mahsus olmak üzere hak sahiplerinin müracaati ile degistirilebilir. Ayni sahsa ait bitisik sahalara ait ruhsatlar talep üzerine tek ruhsat altinda birlestirilebilir. Teminatlar son duruma göre yeniden tespit edilir. Ruhsat alanlarinin degistirilmesi, ruhsatlarin birlestirilme- si ile ilgili islemler yönetmeliginde belirlendigi sekilde yapilir.
Teminatlarin irad kaydedilen kisimlari ile bu Kanuna göre teminattan yapilan kesintiler 3 ay içerisinde tama iblag edilmedigi takdirde geri kalan teminat da irad kaydedilir. Ikinci 3 aylik dönem sonuna kadar teminat tekrar yatirilmadigi takdirde maden ruhsati feshedilir.

Devlet hakki
MADDE 14.- Maden sahasindan çikarilacak cevherlerden isletme yillik brüt kârinin % 5'i Devlet hakki olarak, % 5'i Madencilik Fon istiraki seklinde her yil Mart ayinin son günü aksamina kadar ilgili daire tarafindan tahakkuk ettirilerek, ruhsat sahibince Devlet hakki Hazineye, fon istiraki ise Etibank'a ödenir.
Çikardigi cevheri kendi fabrikasinda hammadde girdi olarak kullanan sirketler için Devlet hakkina esas olacak deger bilançoda maliyetin asgari % 30'u kadar brüt kâr kabul edilerek hesaplanir.
Devlet hakkinin ve fon istirakinin tahakkukuna esas teskil edecek bilanço yönetmelikle belirlendigi sekilde hazirlanir.
Ihbar ve buluculuk hakki
MADDE 15.- Resit her Türk vatandasinin daha evvel tespit edilmemis bir maden zuhurunu yürürlükte bulunan bir arama ve ön isletme ruhsat sahasinda olmamak üzere cins, yer ve ebadi ile birlikte ilgili daireye bildirme- si ile ihbar hakki dogar.
Ruhsat sahibi, arama, ön isletme ruhsatlari sürelerinde faaliyet raporu ile zuhurunu bildirdigi madenlerin de bulucusu sayilir.
Ihbar ve buluculuk hakki ile ilgili islemler yönetmelikte belirtilir.
Ihbar ve buluculuk hakki mevcut sahalarda o madenler için ön isletme ve/veya isletmeye geçildigi andan itibaren yillik isletme brüt bilanço kârinin % 1'i ihbar, % 2'si buluculuk hakki olarak her yil Mart ayinin son günü aksamina kadar i-ruhsat sahibi tarafindan ilgili daireye yatirilir. Süresi içinde yatirilmayan ihbar veya buluculuk hakki tutarlari ruhsat teminatlarindan kesilerek ilgili daire tarafindan hak sahibine ödenir.
Ayni yilin son günü aksamina kadar ihbar veya buluculuk hakki ile ilgili alacaklar, hak sahibince mücbir bir sebebe dayanmaksizin alinmadigi takdirde Madencilik Fonuna irad kaydedilir.
Ilk müracaat arama ruhsati
MADDE 16.- Madenler arama ruhsati ile aranir. Mermer için 250 hektara kadar, göl sularinin ihtiva ettigi madenler için 2.000 hektara kadar ayri ayri diger bütün madenler için ise alan sinirlamasi olmaksizin ve maden ismi belirtmeksizin tek ruhsat verilir.
Müracaatlarda öncelik hakki esastir. Müracaat ilgili daireye veya valiliklere I/25.000 ölçekli haritalarda koordinatlari verilen noktalarla sinirlandirilmis alanlar için yapilir. Talep edilen sahanin müsait olup olmadigi müracaatçiya bildirilir. Sahanin müsait olan kismina madde 13'e göre hesaplanacak teminat tutarinin onda biri kadari rezervasyon ücreti olarak madencilik fonuna yatirildigi takdirde, saha müracaatçi adina 15 gün süre ile kapali tutulur. Süresi sonuna kadar gerekli islemleri tamamlanmayan müracaatlar iptal edilir.
Islemleri tamamlanan, harç ve teminatlari yatirilmis müracaatlara arama ruhsati verilir.
Bu maddeye göre yapilacak müracaatlarin ve islemlerle arama ruhsatinin verilis sekli yönetmelikte belirtilir.

Arama faaliyeti dönemleri
MADDE 17.- Arama ruhsati 8'er aylik 3 arama dönemi ve 6 aylik proje hazirlik dönemi olmak üzere toplam 30 aydir. Bu süre uzatilamaz.
Her arama faaliyet dönemi son günü aksamina kadar ruhsat sahibi en az bir jeoloji ve bir maden mühendisi tarafindan hazirlanan arama faaliyet raporlarini, eger ön isletme ruhsati talebinde bulunacak ise en az bir maden mühendisi tarafindan hazirlanan ön isletme projesini isletme ruhsati talebinde bulunacak ise en az bir maden mühendisi tarafindan hazirlanan isletme projesini ilgili daireye vermek zorundadir.
Faaliyet raporlari veya projeler süresi içinde verildigi takdirde teminatin 1/4'e ruhsat sahibine iade edilir. Süre sonunda rapor veya projeler verilmedigi takdirde o döneme ait teminat Madencilik Fonuna irad kaydedilir.
Önisletme ve isletme ruhsati talebinde bulunulabilmesi için arama ruhsat
süresi son günü aksamina kadar bütün arama faaliyet raporlarinin teslim edilmis olmasi gerekir.
Sartlari yerine getirilmeyen arama ruhsatlari, süreleri sonunda feshedilir ve saha otomatik olarak yeni aramalara açilir.
Faaliyet raporlarinin ön isletme projesinin, isletme projesinin ne sekilde tanzim edilecegi ve ihtiva edecegi hususlar yönetmelikte belirtilir.
Aramanin sinirlari
MADDE 18.- Arama ruhsat sahibi, arama faaliyetinin teknik gereklerini yerine getirebilmek için çevresindeki ruhsat sahalarinda, saha veya isletme- ye zarar vermeyecek sekilde prospeksiyon yapabilir. Arama ruhsat sahibinin, prospeksiyon yaptigi isletme ruhsat sahalarinda daha evvel kayitlara geçmemis bir maden varliginin tespitinde 15 inci madde hükümlerine göre sadece ihbar hakki dogar.

Ön isletme ruhsati
MADDE 19.- Arama ruhsat sahibi arama ve rezerv tespit çalismalarinin olumlu bir gelisme gösterdigini, arama ve diger faaliyetlere bir süre daha devam edilmesi ile daha büyük isletme veya tesis kurma imkanlarinin dogabilecegini beyanla ön isletme projesi vererek ön isletme ruhsati talebinde bulunabilir.
Islemlerini tamamlayan arama ruhsat sahibi ön isletme ruhsati almaya hak kazanir.
Ön isletme ruhsati için müracaat islemleri, ön isletme projesinin ne sekilde tanzim edilecegi yönetmelikle düzenlenir.
Ön isletme faaliyeti
MADDE 20.- Ön isletme ruhsat süresi üç yildir. Bu süre uzatilamaz. Ön isletme faaliyet raporlarinin ruhsat verildigi tarihten itibaren azami birer yil ara ile ilgili daireye teslim edilmis olmasi gerekir. Teslim edilen faaliyet raporlari ile teminatlarin 1/3'ü iade olunur. Aksi takdirde Madencilik Fonuna irad kaydedilir.
Ön isletme faaliyet raporlarinin ne sekilde tanzim edilecegi yönetmelikte belirtilir.
Arama ve ön isletme dönemlerinde cevher istihraci
MADDE 21 .- Arama ve ön isletme ruhsat süresi boyunca ruhsat sahibi faaliyet raporlariyla tespit edilen görünür rezervin 1/10'una kadar cevheri istihraç edip satabilir. Fazlasi tespit edildigi takdirde 12 inci madde hükümleri uygulanir. Cevher istihraci bir maden mühendisi nezaretinde yapilir.

Sahalarin yeni aramalara açilmasi
MADDE 22.- Arama ruhsat süresi sonuna kadar ivhsat sahibi faaliyet raporlari ile isletilmeye elverisli cevher bulamadigini bildirmis veya ruhsatin herhangi bir döneminde kendiliginden sahayi terk etmis veya ön isletme veya isletme talebinde bulunmamis veya 17 inci madde hükümlerine göre ruhsati fesh olunmus ise, saha, arama süresinin hitaminda otomatik olarak yeni ara- malara açilir.
Bu suretle aramalara açilan saha ile ilgili bilgiler 60 gün süre ile ilgili daire ve vilayetlerde asilarak ilan edilir. Bu sür sonunda sahaya hiç talip çikmaz ise sinirlari paftalardan silinerek aramalara açilir, tek bir müracaat olursa 16 aci madde hükümlerine göre ruhsat hakki dogar. Yeni aramalara açilan sahaya ayni anda birden fazla müracaât olursa sahislardan, ilgili dairede aninda açik artirma seklinde Madencilik Fonuna en fazla parayi bagislayana ivhsat verilir.
Ön isletme ruhsatinin feshi
MADDE 23.- 20 enci madde hükümlerine göre verilmis ön isletme ruhsatlari, ruhsat sahibi ivhsat süresi sonunda isletme projesi vererek isletme ruhsati talebinde bulunmaz ise fesh olur.
Terk edilmis, herhangi bir sebeple hükümden düsmüs veya fesh olmus ön isletme ruhsatlari madde 30 hükümlerine göre ihale edilir.
Isletme ruhsati için müracaat
MADDE 24.- Ruhsat sahibinin, arama veya ön isletme ruhsat süresi sonuna kadar ilgili daireye müracaati ve isletme ruhsati talebinde bulunmasi ile isletme ruhsat hakki dogar.
Isletme ruhsati alinabilmesi için, raporlarla tespit edilmis isletmeye elverisli ekonomik cevherlerin bilahare gerektiginde taksire mesnet teskil edecek sekilde isletme sinirlarinin, isletmeye alinma siralarinin ve ilk isletmeye alinacak maden içinde isletme projesinin ilgili daireye verilmesi gerekir.
Isletme ruhsati verilmesi ile ilgili islemler, isletme sinirlarinin tespit sekli, isletme projesinin nasil hazirlanacagi ve neleri ihtiva edecegi yönetmelikte belirtilir.

Isletme ruhsat süresi
MADDE 25.- Isletme ruhsati süresi on yildan az olamaz. Bu süre talep üzerine ilgili daire tarafindan maden rezervlerinin kaynak israfina sebep olmayacak sekilde aranmasi, bulunan maden kaynak ve damarlarinin rasyonel bir sekilde isletilmesi için gerekli ve zorunlu yatirimlarin yapilmis ve tesislerin insa edilmis olmasi, tesislerin üretimi seferber edecek sekilde çalistirilmasinin saglanmasi ve benzeri sartlarin bulunmasi halinde uzatilabilir.
Ancak toplam süre altmis yili geçemez. Süre, ruhsatin verildigi tarihte baslar.
Isletme izni
MADDE 26:- Isletme ruhsat sahibi sahasinda herhangi bir maden için proje vererek isletme izni almadan isletme faaliyetinde bulunamaz.
Ilk isletme izni, 24 üncü maddeye göre isletme projesinin ilgili daireye tevdi üzerine isletme ruhsati ile birlikte verilir. Bu iznin verilis tarihinden itibaren alti ay içerisinde ruhsat sahibi madeni isletmeye almak zorundadir. Aksi takdirde ruhsat münfesih olur.
Isletme izninin verilis sekli yönetmelikte belirtilir.
Isletme izninin devir edilemeyecegi
MADDE 27.- Isletme izni devredilemez. Isletme ruhsati bir bütün olarak ve yönetmelikte belirtilecek esaslar çerçevesinde devredilebilir.
Madenlerin isletmeye alinmasi
MADDE 28.- Isletme ivhsat sahibi 24 üncü madde hükümleri uyarinca isletmeye alma sirasini bildirdigi madenleri, en fazla beser yil ara ile isletmeye almak zorundadir.
Degisik dönemlerde süresi içinde isletmeye alinmayan madenler ile ruhsat sahasi içinde henüz isletmeye alinmamis diger madenler 24 üncü maddenin 2 inci fikrasinda belirtildigi sekilde ruhsat sahibince bildirilmis taksir sinirlarina göre ilgili dairece taksir edilerek ruhsat alani sadece isletmeye alinmis madenleri içine alacak sekilde küçültülür.