Doğu Akdeniz Medeniyetleri

Doğu Akdeniz Medeniyetleri

@Ege Ve Yunan Medeniyetleri
- Ege ve yunan medeniyetleri Girit Yunanistan Makedonya Trakya ve batı Anadolu’da yaşayan toplulukların meydana getirdiği bir medeniyettir
- Ortaya ilk çıktıkları yer Girit adasıdır
- M.Ö. II. Binde dorlar Yunanistan Anadolu’dan geldi MÖ 7. yy da dorlar tarafından yıkıldılar
- Dorlarla beraber polis adı verilen şehir devletleri kuruldu
- En önemli şehir devletlerinden Atina ve Isparta
- Yunanlarda çok tanrılı bir din vardı
- Tanrıların olimpos dağında oturduğuna inanılırdı
- Her dört yılda bir zeus adına olimpiyat oyunları düzenlenirdi
- Halk üçe ayrılırdı; büyük toprak sahibi soylular,tüccarlar,küçük toprak sahipleri
- Bir de köle sınıfı vardı ve bunların hiçbir hakkı yoktu
- Halk geçimlerini zeytincilik balıkçılık ve hayvancılıktan kazanırlardı
- Zamanla ticaretin gelişmesiyle Ege ve Karadeniz kıyılarında koloniler kurdular
- VIII yy da FENİKELİLERDEN ALDIKLARI yazıyı kullanmışlardır
- En önemli destanlar homerosun ilyada ve odise destanlarıdır
- Filozoflar:Sokrat Eflatun Aristo Tarih alanında:Herodot Tukidides Ksenefon HİPOKRAT MODERN TIBBIN KURUCUSUDUR.

@Fenike Medeniyeti
- MÖ 1200 yılında kuruldu
- Suriye ve Lübnan kıyılarında yaşayan denizci bir kavimdir
- Akdeniz kıyılarıyla Mezopotamya arasında arası ticari yolların başlangıcında olduklarından kısa zamanda zenginleştiler.
- Ayrı şehir devletleri halinde yaşarlardı en önemlileri sayıda(sidon) ve sur(tir) şehirleri idi
- En ünlü ticaret kolonisi kuzey afrikadaki kartaca idi
- Mısırdan öğrendikleri yazıyı harf yazısına çevirip 22 harfli bir alfabe yapmışlardır
- Doğu ve ön Asya medeniyetlerine Ege bölgesine taşıyarak tanıttılar
- Yunanlılar ve Romalılar bu 22 harfli alfabeyi geliştirerek günümüzdeki Latin alfabesi ortaya çıkmıştır
@İbrani medeniyeti
- yukarı mezopotamya ve suriyede yaşarlarken MÖ 1200 YILLARINDA Filistin gelerek yerleştiler
- Hz. Musa döneminde birlik haline geldiler
- Hz. Davud döneminde gerçek bir devlet haline geldiler
- Hz. Süleyman döneminde en iyi dönemlerini yaşadılar
- Hz. Süleyman öldükten İbrani birliği bozuldu
- İki ayrı devlete bölündüler İSRAİL VE YAHUDİ(YUDA)
- İsrail devletine Asurlular MÖ 772’DE , Yahudi devletine babilliler son verdi MÖ 587
- Tek tanrı inancı görülür Hz. Musanın kutsal kitabı Tevrat’a inanırlar
- Romalılar zamanında Kudüste büyük bir ayaklanma çıkaran Yahudiler sürgün edildiler
- En ünlü eserleri Hz Süleyman zamanında yapılan Mescid-i Aksa’dır
- Bugünkü mescid-i aksa emevi halifelerinden abdülmelik tarafından tarafından yapılmıştır
- Mescit-i Aksa Haz Muhammed ‘in Miraç’ta uğrak yeridir

MÖ VI. Yy. MS XI Yy KADAR TÜRKİYE
@PERSLER
- MÖ 550 DE KURULDU
- Tahıl dokumalar hayvan ve hayvan ürünleri sağlayan bir ülke durumuna geldi
- Anadoluyu satraplığa ayırdılar (eyaletlik)
- 334 de andolu egmenlikleri büyük iskender tarafından yıkıldı
- Anadolunun büyük bir bölümünde HELLENİSTİK DÖNEM denilen bir dönem başladı.
@İSKENDER İMPARATORLUĞU
- persleri granikos ve issos savaşlarında perslerin anadoludaki egmenliklerine son verdi
- kurucusu büyük iskender makedonyalıdır babilde öldü
- büyük iskenderin yaptığı seferleri sırasında doğu ve yunan medeniyeleri birbiriyle karşılıklı etkileşimi sonucu ortaya çıkan medeniyete HELLENİSTİK MEDENİYET denir.
- Antakya bu dönemde bilim ve kültür merkezi haline geldi.
- Büyük iskender öldü devleti de parçalandı 3 krallık bu devlet yerine kuruldu.
Mısırda PTOLEMELER KRALIĞI
Makedonyada ANTİGONİTLER “
Trakya ve Batı Anadolu’dan Hindistan’a kadar olan topraklarda SELEVKOSLAR KRALLIĞI
- Selevkos öldü ve anadoluda yeni krallıklar kuruldu
Kuzey batı anadolu BİTİNYA KRALLIĞI
Karadenizin güney kıyılarında PONTUS KRALLIĞI
Orta Anadolu’da KAPADOKYA KRALLIĞI ve en önemlisi
Batı Anadoluda BERGAMA KRALLIĞIDIR
- bergama kralları bilime ve sanata büyük önem verirlerdi
- koyun ve keçi derilerinden parşömen kağıdı yaptılar
- zeus tapınağı en önemli mimari eserleridir.bu tapınağın taşları XIX. Yy. sonlarında berline götürülmüştür
- MÖ 133 bergama krallığına romalılar son verdi uzun savaşlar sonunda anadoluya egemen oldular.

@ROMA İMPARATORLUĞU
- Romalılar döneminde şehirler büyüdü (antakya,izmit,iznik,istanbul)büyük binalar,stadyumlar,agoralar,tiyatrolar,hamamlar ve büyük kütüphaneler yapıldı
- İstanbulda bozdoğan su kemeri çemberlitaş ankarada avgustus tapınağı,roma hamamı aspendos tiyotrosu roma eserleridir
@BİZANS İMPARATORLUĞU
- Bizans imparatorluğu roma imp 395 te ikiye ayrılmasından sonra merkezi istanbul olan doğu kısmının adıdır
- Ayasofya hora kilisesi yerebatan sarayı istanbul surları ve su kemerleri istanbuldaki bizans eserleridir
- 1071 malazgirt savaşında bizanslılar yenilgiye uğratıldı
- 1453 fatih sultan mehmet tarafından istanbulun fethi ile yıkılmıştır.[U1]



MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ
- Mezopotamya medeniyetleri zengin ve uygarlıkta ileri olduğundan diğer kavimlerin saldırılarına uğruyorlardı bu yüzden güçlü ordulara sahip olma ihtiyaç duymaktaydılar
Mezopotamya : iki ırmak arasındaki ülke

@SÜMERLER
- MÖ 3500 DA KURULDU
- Ur uruk kiş eridu lagaş
- MÖ 2750 URUK KRALI lugalzagizi sümer şehir devletinlerini bir araya getirdi
- MÖ2350 akadlar sümerleri egemenlikleri altına aldı
- İlk zamanlarda her site (şehir) ayrı bir devletti
- Ensi , Patesi : şehir devletlerini yöneten rahip krallar
- Lugal : çevresindeki şehirlere egemen olan patesi
- Lugal Kalma : Bütün sümer ülkesine egemen olan lugal
- Tarihte bilinen İlk yazılı kanunları lagaş kralı urukagina yapmıştır sonraları lagaş kralları urnamu ve gudea tarafından geliştirildi.
- Sümer kanunlarında cezalar hafif ve genellikle para cezası verilirdi
- Sümerlerin dini çok tanrılıydı tanrılar insan şeklinde düşünülmüşlerdi.tek fark tanrılar ölmezdi.tapınaklara ziggurat denilirdi
- @@@@@@@ İLK YAZIYI BULDULAR @@@@@@@
- sümer dili türkçeninde içinde olduğu asya kökenli sondan eklemeli bir dildir
- burçları bulmuşlar bir yılı360 gün olarak hesaplamışlardır haftayı 7 gün yılı 12 ay almışlardır.uzunluk,alan,hacim,ağırlık ölçülerini bulan dairenin çevresni 360* böldüler
@AKADLAR
- TARİHİN İLK BÜYÜK İMPARATORLUĞU
- 2150 gutiler son verdiler
- 2100 sümerler gutilerin hakimiyetine son verdiler
- elamlırar kesin olarak sümerlerin siyasi varlığını bitirdiler.
@ELAMLILAR
- merkez sus şehri
- VII.YY DA asurlular tarafından yıkıldılar

@BABİLLİLER
- Mutlak monarşi ile yönetilirlerdi
- Babil kulesi ve dünyanın 7 harikasından biri sayılan babilin asma bahçeleri mezopotamya medeniyetlerinin en önemli eserleridir
€ I. Babil Devleti
- Amurrular tarafından kuruldu
- Hammurabi zamanında en güçlü dönemlerini yaşadı
- Hititler yıktı
- Mezopotamyada çıkarılan en geniş kanunları hammurabi çıkarmıştır
- Bu kanunrlar sümer kanunlarına göre daha sertti
€ II. Babil Devleti
- uzun süren asur egmenliğinden sonra asur devleti yıkıldıktan sonra kuruldu
- persler tarafından yıkıldı







@ASURLULAR
- Tüccar bir toplumdur
- Anadoludabirçok ticaret kolonileri kurdular en büyüğü kayseri KÜLTEPE idi
- En güçlü dönemlerini kral Asurbanipal zamanında yaşadılar
- MÖ 612 DE MEDLER BABİLLİLER BİRLEŞEREK asurlular son verdiler
- Mutlak monarşiyle yönetiliyorlardı
- İlk kez atlı birlikleri kullandılar
- Asurlular hammurabi kanunlarını daha da sertleştirip kısasa kısas ilkesini getirmişlerdir

DESTANLAR
- Mezopotamya : Gılgamış , Tufan , Yaradılış
- Orta Asya : Şu , Alper Tunga , Oğuz Kağan , Manas
- Ege : İlyada , Odise


@MISIR MEDENİYETİ@
- Nil nehri mısırın tek hayat kaynağıdır
- Mısır halkı Sami ırkından olanlar ile dışardan gelenlerin karışması sonucu olmuştur
- Siyasi tarihi kral menes in MÖ 3000 yıllarında siyasi birliği kurmasıyla başlar. Bu OLAY dünyada ilk kez bir siyasi birliğin sağlanmasında önemlidir
- 1280 Kadeş antlaşması nedeni bu sırada güçlenmekte olan Asurluların iki devlet için de tehlikeli duruma gelmesiydi.
- Menes ile birlikte mısırda FİRAVUNLAR dönemi başlamış oldu
- Mısırın siyasi tarihi MÖ 525te Perslerin istilasıyla sona erdi
- MÖ 3000 e kadar şehir devletlerinin (nom) kurulmasıyla siyasi teşkilatlanma başladı
- Mısır mutlak bir krallıkla yönetiliyordu
- Krala firavun denirdi
- Kraldan sonra en geniş yetkiye iki vezir sahipti
- Mısır zengin bir ülkeydi.bu sebeple önce savunma sonraları sınırları genişletme amacıyla güçlü bir ordu kurulmasına önem verilmiştir
- Firavuna bağlı askerlere para ödenir
- Eyaletteki askerler ise topraklarından gelen gelirle geçinirlerdi.
- İhtiyaç olursa halktan da asker toplanabilirdi
- Miras konusunda kadın erkek eşitti
- İlk firavundan itibaren çıkarılan kanunlar 8 kitapta toplanmıştır
- Har nomda bir mahkeme bulunur bu mahkemelerin üzerinde birde ALTI BÜYÜK EV adında yüksek mahkeme vardı
- Mısırın en büyük tanrısı güneş tanrısı olan AMON-RA idi
- Ölümden sonra da yaşayabilmeleri için cesetler mumyalanırdı
- Oziris adlı tanrı ölen kişinin ruhunu sorgulardı
- Halkın sınıfları firavunlar ve üst yöneticiler dışında memurlar katipler rahipler askerler şehirliler köylüler ve köleler vardı
- Mısır yazısına HİYEROGLİF (kutsal resim) denirdi sonraları sadeleşerek hiyeratik ve demotik denilen bir yazı şeklini aldı
- En önemli eserleri PİRAMİTLER dır bunlar ölümsüzlüğün işaretiydiler
- Astronomiyi buldular yıldızları incelediler
- Geometri ve aritmetiği buldular
- 365 günlük bir takvim yaptılar bu takvim 4er aylık 3 mevsime bölündü.