El Farabi

EL-FARABİ: (870–950) Türk-İslam düşünürü, İslam disiplini içinde yetişmiş Türk düşünürlerinin en büyüğüdür.
Aristoteles mantığına dayanan usçu bir metafizik oluşturmuştur. Amacı, Aristoteles'i, biraz da Plotinos'un yardımıyla, İslam diniyle uzlaştırmaktı. Bununla da yetinmemiş, İslam dinini de bilimle uzlaştırmaya çalışmıştır.
İbni Sina ve İbni Rüşd, onun manevi öğrencileridir, ama Farabi'nin ünü onlar kadar yayılamamıştır.
Farabi'nin felsefesi özetle şudur: İslam felsefesine zihinciliği getirmekle kalmamış, bu felsefenin ilk kez kapılarını açan da kendisi olmuştur. O, metafiziğe mantık yoluyla ulaşmış, İslam diniyle felsefe arasında sıkı bir ilişki kurmuştur.
Farabi "Hiç bir şey kendi kendisinin nedeni olamaz. Çünkü nedenin kendisi, oluşandan öncedir."
"Hiç bir şey kendiliğinden yok olmaz, böyle olsaydı, var olmazdı."
"Erdemlerin en büyüğü bilimdir."
"İnsan, bazen bir tesadüfle güzel işler yapar. Bazen de bu güzel işleri isteyerek değil, herhangi bir baskı altında yapmış olur. Böyle yapılan işler, mutluluk getirmez."
El-Farabi'nin Hayatı, Felsefi ve Sosyo-Politik Görüşleri:Farabi ses olayını ilk defa fiziki yönden açık­layan felsefeci ve musiki üstadı. İsmi, Muhammed bin Turhan bin Uzluğ bin Turhan et-Türkî el-Fara­bi olup, künyesi Ebu Nasr'dır. Yaklaşık olarak 873 (H.259) sene­sinde Türkistan'ın Farab şehrinde doğdu. Doğdu­ğu yere nisbetle Farabi denildi. Aslen Türk olup, babası, orduda kumandandı. Batı felse­fe aleminde Alfarabius adı ile bilinir. İlk tahsilini Farab'da gördü. Babasının tavsiyesi ile Bağdat'a ilim öğrenmeye gitti. Burada Hıristiyan filozof Ebu Bişr Metta bin Yunus'tan felsefe alanında ders aldı. Bu arada; Arapça, Farsça, Grekçe ve Latinceyi çok iyi derecede öğrenerek, Aristo ve Ef­latun'un eserlerini defalarca okudu. Derinden de­rine bunların tesiri altına girdi. Ebu Bekr Ser­rac'dan gramer ve mantık okudu. Daha sonra ken­dini tamamen felsefeye verdi ve Yuhanna bin Hay­lan’la birlikte çalıştı. Bir ara Şam'a ve Mısır'a git­ti. 941 senesinde Haleb'e giden Farabi, orada hü­küm süren Hamdanoğullarından Seyfüddevle Ali adlı Türk beyini tesiri altına aldı ve himaye göre­rek Haleb'e yerleşti. Vaktini felsefi düşüncelerini kaleme almakla geçirdi. Kitaplarını Arapça yazdı.