Devrim tarihi ve Toplu Bilim Atatürk

Alışılmamış Uğraşlar
Mustafa Kemal'in bütün askeri eğitimi boyunca, yabancı dil, dans, şiir,
hitabet gibi o zamanın bir askeri öğrencisi için pek de olağan sayılmayacak
konularla uğraştığını görüyoruz. Örneğin, çocukluk arkadaşı Asaf İlbay onun,
zamanının moda dansları olan valsi, polkayı, mazurkayı, kadrili çok iyi
yaptığını belirtiyor (Gençosman, Banoğlu, 1971:37).
Rüştiye'den sonra, idadi eğitimini İstanbul Kuleli Askeri Lisesi'nde
sürdürmek isteyen Mustafa Kemal'e bir hocası, daha sonra ona başka biçimde de
yardım eden Kurmay Subay Hasan Bey, Manastır'a gitmesini, orada daha iyi
yetişeceğini söyler.
Manastır İdadisi'nde İttihatçıların ünlü hatibi Ömer Naci ile tanışır. Şiir,
edebiyat ve hitabet ile ilişkisi böyle başlar (Kılıç Ali,1955:20) . Manastır
Askeri İdadisi'nde ilk devrimci düşünceleri ve eylemleri filizlenmeye başlar.
Burada hem sonradan sürekli işbirliği yapacağı Nuri Conker, Salih Bozok,
Fuat Bulca gibi arkadaşlarıyla dostluğunu pekiştirir, hem de Ömer Naci'nin de
etkisiyle, Tevfik Fikret, Namık Kemal gibi ozanların devrimci şiirleriyle
düşünce yaşamı biçimlenmeye başlar. Yine buradayken Fransızcasını ilerletmek
için iki üç ay, Frerler okulunun özel sınıfına gider. Kendisi bu çabasını
Fransızca hocasının sert sistemlerine bağlamakla birlikte asıl inancın, iyi
bir kurmay subayın yabancı dil bilmesi olduğu açıktır (Baydar, 1967:32;
Gençosman, Banoğlu, 1971: 38-39) .