Devrim tarihi ve Toplu Bilim Atatürk

II-) İKİNCİ DÖNEM: --İTTİHAT VE TERAKKİ--
Mustafa Kemal, kendi --Vatan ve Hürriyet-- derneğini genişletme çabasındayken,
gerek zaman, gerekse taban olarak ondan çok ilerde olan, düşünce ve eylem
kökleri ta Genç Osmanlılar'a dayanan --İttihatçılar-- çeşitli çekirdekler
çevresinde oluşumlarını tamamlamaktaydılar.
Mustafa Kemal, Kolağası olduktan sonra Selanik'e atanmış, burada, örgüt
etkinliklerini rahatça sürdürmeye başlamıştır. Fakat, Selanik'teki manzara,
--Vatan ve Hürriyet-- bakımından hiç de iç açıcı değildir. Gerek Makedonya'nın
geleneksel devrimci niteliği, gerek coğrafi olarak uygunluğu, gerekse oradaki
kişilerin nitelikleri, Selanik'te kurulmuş olan gizli derneklerin çok
gelişmiş olması sonucunu getiriyordu (Selanik bu dönemlerde sosyalist
eylemlerde bile bir merkez durumundadır (Haupt ve Dumont, 1977).).
Mustafa Kemal, Selanik'e gelince, pek çok yakın arkadaşının böyle
cemiyetlerde üye olduğunu görmüştü. Bu arkadaşları arasında, Ömer Naci, Ali
Fuat Cebesoy gibi çok eskiden ve yakından tanıdığı kişiler de vardı. Bunun
üzerine çaresiz kalan Mustafa Kemal de, liderliği kaptırmak bahasına,
29 Ekim 1907'de bu örgüte girdi. Çünkü, bu arada örgüt, dışardaki kollarla da
birleşerek oldukça güçlü bir nitelik kazanmıştı.