|
GÜNEY ANADOLU EFSANELERİ Lykia bugünkü Muğla ve Antalya illerimizin sınırları içinde bulunuyordu.Kıyı kesimi ele alındığında Fethiye dahil olmak üzere Antalya’ya kadar olan bölge Lykia’yı oluşturmaktaydı. I. SİSYPHOS EFSANESİ Sisyphos, yaptığı kötülükler nedeniyle yeraltı ülkesinde cezaya çarptırılmış bir efsane kahramanıdır.Dünya yazarlarınca üzerinde durulan, tekrar tekrar değişik yorumlarla yazılan bir efsanedir. En yaygın bilinen şekli şöyledir: Sisyphos bir gün Autolypos adlı bir hırsızı suçüstü yakalar.Daha sonra hırsızın güzel kızı Antiklia’yı baştan çıkarır ve hamile bırakır.Bu olaydan haberi olmayan Leartes Autolypos’un ısrarı ile bu kızla evlenir.Bu evlilikten Oddisseus adlı bir çocuk doğar.Bu çocuk da gerçek babası Sisyphos gibi akıllı ve kurnazdır. Baştanrı Asopos’un kız Aigina’yı Zeus kaçırır.O sırada Korinthos kentinin kralı Sisyphos’tur.Asopos kızını aramaya Korinthos’a gelir ve kralı bulur. Ona kızını kimin kaçırdığını sorar. Sisyphos da kaçıranı kim olduğunu bildiğini ama bir şartla kendinse açıklayacağını söyler.Asopos bu şartı kabul eder ve kızını kaçıranın Zeus olduğunu öğrenir.Bu işe çok sinirlenen Zeus ölüm cinini Sisyphos’un üzerine gönderir.Fakat kurnaz Sisyphos durumu anlar ve cini kıskıvrak bağlayıp kaçar. Bunun üzerine insanlar ölmemeye başlarlar.Durumu anlayan Zeus hemen ölüm cinini kurtarır. İnsanlar yeniden ölümlü olmaya başlayınca ilk olarak Sisyphos öldürülür. Öldükten sonra da yer altı ülkesinde sonsuzluğa kadar kalma cezasına çarptırılır. |
II. BELLEROPHONTES İLE KHİMAİRA Efsanenin kahramanı Bellerophontes ünlü Sisyphos’un torunu Glavos’un oğludur.Bu ailenin tüm bireyleri hep acı bir yaşam sürmüşlerdir.Bellerophontes her zaman Pegasos dene kanatlı ata binmek için mücadele vermiştir.Efsanemiz Bellerophontes’in Pegasos’a binmesi ve Khimaira denilen ejderi öldürmesi ile ilgilidir. Bir gün tüm insanları taşa çeviren yılan saçlı kadın Medusa’nın kafası bir kahraman tarafından kesilir.Toprağa akan kanının düştüğü yerden Pegasos denilen bir at ortaya çıkar.Tanrıça Athena kendisine bağlı olan 9 sanat perisine bu atı verir.Pegasos’un sırtına sadece sanatçılar biner.çünkü Pegasos tüm sanatçıların hayal gücünü simgeleyen bir varlıktır. Bellerophontes de bu ata binmek ister ve iyi yürekli bir kahine gidip bu dileğini anlatır.Kahin de bunun gerçekleşmesi için Athena’ın tapınağında bir gece uyuması gerektiğini söyler.Bellerophontes de tapınakta uyur ve düşünde tanrıçayı görür.Gözlerini açtığında yanında pırıl pırıl bir gem bulur ve Pegasos’u aramaya başlar.Sonunda onu bir ırmaktan su içerken bulur ve gemi ağzına takar,sırtına binip yükseklere uçar. O günden sonra göklerin tek egemeni olur. |
Bir gün Bellerophontes istemeden kendi kardeşinin ölümüne neden olur.Bu acıya dayanamayıp başka diyarlara gider.bir gün yolu Poroitos’un sarayına düşer.Kraliçe ona aşık olur. Bellerophontes saygısından kraliçeyi reddeder. Bu duruma çok kızan kraliçe kocasına konuğun kendisine kötülük ettiğini söyler. Kral da Bellerophontes’e bir mektup verip Lykia kralına götürmesini söyler. Mektubun içine de getirenin öldürülmesini istediğini yazar.Lykia kralı Bellerophontes’i konuk eder ve onu öldürmenin doğru olmadığına karar verir.Onu Khimaira adlı bir canavarı öldürmekle görevlendirir. Bellerophontes korkunç ejderhayı oklarıyla öldürür.Fakat ne var ki bu canavarı öldürmesine karşın onun ağzından çıkan alevi söndürememiştir.Bu alev fışkıran yer , Khimaira tepesindedir.Bugün Yanartaş diye adlandırılan yer burasıdır. |
III. KYKLOPLAR Kyklops(Kiklos =daire,ops = göz) tek ve toparlak gözlü demektir.Yani Kykloplar alınlarında tek bir gözü olan devlerdir. Örneğin Homeros’un Odysseia’da Kyklop Polyphemos böyledir. Kykloplar efsanelerde çeşitli gruplarda değerlendirilmiştir. İsa’dan önce XVI: yy’da yapıldığı varsayılan Kiklopen denilen sur ve duvarların yapıcıları bu tek ve toparlak gözlü duvar işçileridir. Hititlerin başkenti Hattuşaş’ta yapılan kazılarda bu tür örneklere rastlanmıştır.Ayrıca Kykloplar’ın Anadolu’nun Lykia bölgesinden çıktıkları başka efsanelerde de yer almıştır.Bunun en büyük kanıtı da Anadolu’da görülen Hitit kabartmalarındaki profilden çizilip yanlarında kocaman bir göz bulunan insan figürleridir.Ayrıca çok iri ve dev gibi oluşları ve Hitit surlarının yapıcıları olmaları Kyklopların Anadolu kökenli olmalarını açıklar. Devler Olympos tanrılarına saldırınca Kykloplar tanrılara yardım ederler.Hatta Apollon’un oklarını,Zeus’un devlere fırlattığı şimşekleri bile Kykloplar yaptı.Demirci Tanrı Hephaistos Kykloplar’ın başıdır ve Kykloplar onun buyruğunda çalışırlardı. Tanrıların silahlarını yaparlar,oturdukları tahtları,şarap içtikleri kupaları imal ederlerdi.Bu işleri Etna yanardağının altındaki demirhanelerde yaparlardı. |
SONUÇ Dünyanın bilinen en eski uygarlıklarına beşiklik etmiş Anadolu’da oluşmuş efsaneleri burada yazdıklarımla sınırlamak tabii ki imkansız.Bu projede Anadolu Yarımadası’nın kuzey,batı ve biraz da güney bölgelerinin efsanelerinden örnekler vermeye çalıştım. Bu örneklerden de görebileceğimiz gibi tarih boyunca Yunan Mitolojisi diyerek Yunanistan’a maledilen efsaneler aslında Anadolu kökenlidir. Apollon ile Pan arsındaki müzik yarışması Aydın civarında yapılmıştır.Erkek düşmanı savaşçı kadın Amazonlar’ın ülkesi yine Anadolu’dur.Yedi Uyurlar Efsanesi’nin Efes’de geçtiğine dair kanıtlar bulunmuştur.Manisa’daki Ağlayan Kayalık Niobe Efsanesi’nin bu bölgeden kaynaklandığının en büyük kanıtıdır. Bizlere burada çok büyük bir görev düşüyor. Kendi topraklarımızda doğan bu efsanelere sahip çıkmamız,onları ait oldukları toprakların efsaneleri olarak tanıtmamız ve onları gerçek anlamda ulusça sahiplenmemiz gerekiyor. Biz sahiplenir ve benimsersek bu efsanelerin gerçek ANADOLU EFSANELERİ olduklarını tüm dünyaya anlatmamız çok zor olmasa gerek. |
| Türkiye`de Saat: 13:12 . |
Powered by: vBulletin Version 3.8.1
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
SEO by vBSEO 3.3.2