Şirketler Hukuku

B.UNSURLARI:
1. Ticaret unvanı:
* Şirketin konusu
* Ve şirketin Nevi’ni göstermelidir
2. sermaye ve özellikleri
* esas sermaye: sermaye esas akitte belirtilmelidir......../......ortakların şirket alacaklılarına karşı sorumluluklarının azami sınırını teşkil eder....../...... sermaye değişikliği =akit değişikliği
* muayyen sermaye:taahhüt edilen sermaye toplamıdır..../.... kuruluşun gerçekleşebilmesi için öngörülen asgari miktarın(2002/mart 50milyar)ortaklar tarafından taahhüt edilmeli
* paylara bölünmüş sermaye:
* her ortağın oy hakkı temsil ettiği temsil ettiği paya göre belirlenir.(imtiyazlı pay ile oydan yoksun pay istisnaları hariç)
* GK. Alınacak kararların görüşülmesi sırasında önemli olan ortak sayısı değil pay sayısıdır.
* Her pay için 1 hisse senedi çıkarılmak zorunda değildir.
* Nama yada hamiline yazılı pay olması mümkündür.
* Oy hakkı paya,pay ise hisse senedine bağlıdır.
* Kar payı/tasfiye payı =sermaye payıdır.
3. Tüzel kişiliğinin bulunması:şirket esas akdinin ticaret siciline tescil edilmesiyle AŞ hak ve yetkilerini kullanmaya başlar
4. şirketin bütün malvarlığıyla sorumlu olması:şirket alacaklısına karşı sorumluluğun sınırını şirketin tüm malvarlığı oluşturur.... fakat esas sermaye ile malvarlığı birbirinden farklı iki kavramdır
* esas sermayertakların sorumluluğunu tespit etmeye yarar ve akitle belirtildiği için sabittir
* malvarlığı :sürekli değişir.şirketin performansına göre değişir
5. Ortakların sınırlı sorumlu olması:
* ortaklar sadece getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludurlar
* taahhüt edilen sermaye,şirkete getirilmiş ise ortağın sorumluluğu ortadan kalkar.
6. her türlü iktisadi amaç ve konuda faaliyet gösterebilme
* şirketin asıl amacı ortaklara kar payı dağıtmaktır bu yüzden de iktisadi faaliyette bulunmak zorundadır.
* Bu amaca ulaşabilmek için şirketin faaliyet alanları esas akitte belirtilmek zorundadır;çünkü şirketin ve şirket organlarının ehliyeti, şirketin konusudur.konu dışına çıkılırsa,ehliyet kalmamış sayılır ve yapılan işlem bağlayıcı olmaz.
* İktisadi olmak, kanuna,kamu düzenine,ahlaka ve adaba aykırı olmamak şartıyla her türlü şey şirketin konusunu teşkil edebilir.

ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
I.GENEL AÇIKLAMA
* Ani ve tedrici olmak üzere iki şekilde kurulur
* Taahhüt edilen sermaye payı niteliğine göre ise nakdi ve mevsuf şekilde kurulur
* AŞ.nin kurulabilmesi için sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınmalıdır.
ANİ kuruluş : esas aktin hazırlanması----imzaların noterce onaylanması----STBakanlığından izin----tescil ve ilan
TEDRİCİ kuruluş:esas aktin hazırlanması--- imzaların noterce onaylanması---STBakanlığı izin alınması---halka müracaat---kuruluş genel kurul yapılması---tescil ve ilan

II.KURULUŞ ŞEKİLLERİ
A)ANİ KURULUŞ
1. Esas akdin hazırlanması
* Şekli : yazılı akit olmalı-esas akit şirketin anayasasıdır..../... akdin imzalanması yükümlülüğü sadece kuruculara aittir,şirkete sonradan katılacakların böyle bir yükümlülüğü yoktur.
* Noter tasdiki:kurucuların imzalarının noterce onaylanması gerekir
* Kurucu sayısı: en az 5 kişi tarafından kurulabilir.
* Akdin muhtevası:akdi kural olarak kurucular hazırlar,GK. Değiştirir
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer:unvan Türkçe kelimelerden oluşmalıdır ,unvan faaliyet konusu gösterecek şekilde tespit edilmelidir,gerçeğe kamu düzenine aykırı olmamalıdır,kanuna göre merkezin şehri belirtilmiş olsa kafi.
* Şirketin konusu ve amacı :ehliyetin sınırını tespit edebilmek için gereklidir. Amaç genel ifadelerle belirtilebilir ama konu açık olarak ifade edilmelidir.esas akitte yazılacak konular ticaret unvanında gösterilen konularla sınırlıdır.
* Sermaye türü ve miktarı :esas sermaye mi yoksa kayıtlı sermaye mi belirtilmelidir.her ortağın ismi ve taahhüt ettiği miktarda esas akitte belirtilmelidir..../.... mevsuf kuruluşta katılma paylarının türleri,bunlara biçilen değer
* Pay adeti ve her payın itibari değeri :şirket sermayesinin kaç paya bölündüğü ve her payın kaç liralık sermayeyi temsil ettiği belirtilmelidir. Bu değer onun itibari değeridir
* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları :taahhüt edilmesi kafi olan sermayenin şirkete ne zaman getirileceği belirtilmelidir....../.....tebliğe göre ¼ ünü 3 ayda ,tamamını ise 3 yılda getirmelidir...../.....şirket,içerisinde taşınmaz mülkiyeti şirkete sermaye payı olarak getirme taahhüdünü içeren esas akde dayanak gösterip;tek taraflı talepte bulunarak tapu da tescilin yapılamasını isteyebilir.
* Yönetici denetçilerin seçim usulleri hakları yetkileri ve görevleri :ilk yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler belirtilmek zorundadırlar.../...kural olarak şirketin borç altına girebilmesi için en a z 2 YK. Üyesinin imzası yeterlidir.bunun aksi belirtilmek isteniyorsa akde yazılmalı.
* GK.toplantılarının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar: zorunlu unsur değildir
* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı:
* Süreli şirketin süresi :belirli süre isteniyorsa bu belirtilmelidir.
* Para dışındaki sermayenin değeri :bilirkişi tarafından ölçülüp akte yazılmalıdır.
* Kuruculara YK.üyelerine ve diğer şahıslara sağlanacak özel menfaatler: zorunlu değildir.menfaat sağlanmak isteniyorsa mutlaka belirtilmelidir.
2. Sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınması
* Bakanlık hukuki ve iktisadi inceleme yapar
* İzin verilmezse idari yargı yoluna başvurulur.(genelde bakanlık izin verir)
3. Ticaret siciline tescil ve ilan:
* Şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil edilir.böylece tüzel kişilik kazanılır.Türkiye ticaret sicili gazetesinde ilan edilir.
B)TEDRİCİ KURULUŞ (uygulamada fazla rastlanmaz;özellikle halka arz kısmı ani kuruştan fark oluşturur)
1.Esas aktin hazırlanması
* Şekli : yazılı olmalıdır,bütün ortakların akti imzalamaları şart değildir;kurucuların imzaları yeterlidir. Ayrıca kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.
* Esas aktin muhtevası:
* Ani kuruşla aynı olan hususlar
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezin bulunduğu yer
* Konu amaç
* Sermaye türü ve miktarı
* Pay adeti ve itibari değeri
* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları(sadece kurucu ortakların taahhütleri için
* GK.toplatısının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar
* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı
* Süreli kurulmuş ise şirketin süresi
* Ani kuruluştan farklı olan hususlar
* Sermaye taahhüdü :sermayenin tamamı kurucular tarafından taahhüt edilmez;%10 kısmı temin edilmeli,ödenmelidir. Halka açılma aşamasında 3.kişilerin para dışında sermaye getirmeleri mümkün değildir.
* Şirketin yönetici ve deneticilerin seçim usulü,hakları yetkileri ve görevleri:ilk YK.üyeleri esas akitle belirtilmek zorunda değildir,çünkü kuruluş GK.da seçilebilir.
2.STB. İzin alınması
3.Halka müracaat edilmesi
* Kurucular tarafında taahhüt edilmeyen sermaye payların 3. kişiler tarafından satın alınması sağlanmak amacıyla yapılır.
* Halka başvurmadan önce SPK.ya başvurmak gerekmektedir;böylece ihraç edilecek senetler kayda alınır
* Ortak olmak isteyen ,payların karşılığının tamamını ve nakit olarak yatırmak zorundadır;bir başka deyişle ayın karşılığı sermaye taahhüdü halka arz aşamasında geçerli değildir.
* Ayrıca SPK. Satılamayan payların pay sahipleri,kurucular veya aracı kurumlar tarafından alınacağı taahhüdünü ister.
* Satış işlemi sonucu SPK.ya bildirilir.
4.Kuruluş genel kurul toplantısının yapılması
* Tüzel kişilik kazanılmadan yapılan bu toplantıda;hisse senetlerinin tümünün satıldığı GK.kararıyla onaylanır;seçilmemişse YK.üyeleri ve denetçiler seçilir.
* Toplantı nisabıara olarak taahhüt edilen sermayenin en az 1/2dir.ancak ayın sermayeye değer biçmek için bilirkişi seçimi gerçekleştirilecek ise gündemin bu maddesine ilişkin olmak üzere toplantı nisabı 2/3 dür. ...../......ayın sermaye payları kuruluş GK.da toplantı nisabında dikkate alınmaz
* Karar nisabı:mevcut oyların çoğunluğudur.yani toplantı nisabından farklı olarak ister ayın ister nakit sermaye taahhüt edilsin bütün ortakların oy hakkı vardır.
* Oyda imtiyaz hakkı;kuruluş GK.da yoktur yani her pay =1 oy
* TK294; gerçekleşecek olursa ikinci kuruluş GK. Yapılmalıdır.
5.ticaret siciline tescil ve ilan
* Sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.
* Ticaret sicili gazetesinde de ilan edilir.
III.KURUŞDAN ÖNCE YAPILAN İŞLEMLER
* Kuruluş işleminin başlamasından itibaren ve tüzel kişilik kazanılıncaya kadar kurucular arasında adi şirket ilişkisi vardır.
* Bu adi şirketin amacı;AŞ kurmaktır. Akdi ise AŞ akdidir.
* Tüzel kişilik kazanılıncaya kadar şirket adına yapılan işlemlerin sorumluluğu kuruculardadır. Tüzel kişilik kazanıldıktan sonra 3 ay içerisinde şirket kabul ederse sorumluluk şirkete geçer.
IV.KURULUŞ İŞLEMLERİNDE EKSİKLİK BULUNMASI
A)Yokluk:yokluk ve butlana yol açabilecek eksikliklerin bulunması durumunda herhangi süreye bağlı kalınmaksızın yokluğun tespiti istenebilecek veya butlan davası açılabilecektir.
B)Fesih :STB. Feshi gerektiren sebeplerin çıkmasıyla fesih davası açabilecektir.
V.ŞİRKETİN KURULAMAMASI
* Bu halde adi şirketin varlığından bahsedilir fakat AŞ.kurmak amacında olan adi şirketimiz amacına ulaşamadığı için adi şirketin de infisahı gerekir.(BK535/I)
* Yapılan masraf ve şirket kurmak için girilen taahhütler doğrudan kurucular üzerine kalacaktır.
VI.KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUK
A)Hukuki sorumluluk
* Kuruluş işlemleri dolayısıyla düzenlenen ve kullanılan belgelerin doğru olmaması
* Eğer sermaye tamamıyla taahhüt edilmemiş yada yasal olarak ödenmesi gereken kısım ödenmemiş olmasına rağmen bu yükümlülüklerin yerine getirilmiş gibi gösterilmesi
* Para dışı sermaye getirilmesi sırasında bunların değerinde hile yapılmış olması
* Yukarıdaki 3 halde zarar gören pay sahipleri ve şirket alacaklıları sorumlu olan kimselerin tümü aleyhine sorumluluk davası açılabilecektir.
* Hükmolunacak tazminat şirkete verilecektir.
* 2-5 yıllık zamanaşımına tabidir.
B)Cezai sorumluluk:gerçeğe aykırı belge düzenlemek TCK da suç olarak düzenlenmişse cezai sorumlulukları da var
ANONİM ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ
I.GENEL AÇIKLAMA
* ortak sayısının çok olması,ortakların sorumluluğun sınırlı olması çoğu ortağın birbirini tanımaması sebebiyle AŞ organlar tarafından yönetilir.
* 3 adet zorun organ vardır : denetçiler,yönetim kurulu,genel kurul
* YK sürekli organ niteliğindedir.GK ise lüzum olduğu vakit işlev görür.
II.ORGANLAR ARASI İLİŞKİ
* Genel kurul:karar organıdır;şirket esas aktini değiştirmek gibi önemli kararları alır.
* Yönetim kurulu:şirket yönetimi ve 3. kişilere karşı temsil işlevi vardır
* Denetçi :denetim organıdır.