Ofset Baskı ve Tanımı

Terimde de anlaşılacağı gibi renk ayrımı; imgeyi sarı, magenta, cyan ve siyah olmak üzere dört standart renge bölme işlemidir.Ara tonlu ve çok imgelerin reprodüksiyonundaki ilk basamak; renk ayrımıdır.Renk ayrımı işleminde iki yöntemden yararlanılmaktadır.
A. FOTOĞRAFİK RENK AYRIMI

Fotografik renk ayrımın da kamera ,agrandizör ya da kontakt pozlandırıcılardan yararlanılır.Bu işlem sırasında imge, özel filtrelerle dört kez filme alınır. Böylelikle, her bir basılacak imge üzerindeki renkleri taşıyan dört adet negatif film elde edilmiş olur. Mavi filtre sarı kalıbın, yeşil filtre magenta kalıbın, kırmızı filtre cyan kalıbın ve modifike filtre ise siyah kalıbın hazırlanmasında kullanılır. Dört renkli baskı tekniği yarım ton reprodiksiyon ilkelerine dayandığından, baskı kalıplarının hazırlanabilmesi için bütün renk ayrımı filmlerim tramlanması gerekir. Tram noktacıklarının baskı sırasında üst üste gelmelerini önlemek için dört negatif filmin her biri değişik açılarda tramlanır.

Genellikle hem renk arasında 30 derecelik açı en açık renk olan sarı için tercih edilir. İki renkli baskı tekniğinde ise siyah kalıp 45 derecelik bir açıda tramlanırken, ikinci renk 75 derecelik bir açıda tramlanmalıdır. Baskıda üç renk kullanıldığında; siyahın 45, ikinci rengin 75, üçüncü renk ise 105 derecelik bir açı ile tramlanmalıdır.
Dört renkli baskı tekniğinde bazı renkler için kullanılan tram açıları değişkenlik gösterir.
Siyah kalıp: 45,75.105
Magenta kalıp:75,15,75
Sarı kalıp:90,90,90
Cyan kalıp:105/15,75,45 [1]
İki ya da daha çok renkli baskılarda her renk kalıbı farklı ve belirli bir açıda tramlanmalıdır. Tramlama sırasında yanlış açılar kullanıldığında, baskı yüzeyinde istenmeyen doku ve motifler oluşur. Bu dokulara “moire” adı verilmektedir.
Renk ayırımı işleminden sonra reprodiksiyon boyutunda yapılacak herhangi bir değişiklik, renk ayırımı ve tramlama işleminin tekrarlanmasını gerektirir. Çünkü tramlanmış bir negatifin büyültülmesi ya da küçültülmesi, tram noktacıklarının görsel kalitesini olumsuz yönde etkiler.[2]

B. Elektronik Renk Ayırımı

Bu sistemde klasik tramlama yerine, elektronik tramlama kullanılmaktadır. Buna uygun tram açıları ve büyüklükleri cihazla programlanmaktadır. Scanner’lerin önemli bir özelliği renk düzenleme ünitelerinin olmasıdır. Color computerle donatılmış bir makine, bozuk ve yetersiz tonları düzeltebilmekte, renkleri arşivleyebilmektedir.
Orijinaller taranması; hem yatay yönde, hem de düşey yönde silindirler dönerken sağlanmaktadır. Orijinalden, istendiği zaman daha büyülterek, istenirse küçülterek bazı kısımlar alınıp bazıları dışında bırakılarak renk ayırımı filmleri alınabilmesi olanağı bulunmaktadır.[1]

C. Renk Ayırımı Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ayırımı yapacağımız öge (pozitif veya opak) renk ayırımının kaliteli sonuç vermesinde doğrudan doğruya etkileyebileceği tartışılmaz önce tarama yapacağımız şablonun, özellikle dia ise temizlemeliyiz. Sonra tarama ayarını hassaslaştırmalıyız. Bu opkik okuyucunun en ince noktayı ve renk hissederek tarama işlemini gerçekleştiririz. Çıkış’ta üzerine duracağımız nokta ise banyolarının taze ve oranlarının iyi hazırlanması, renk ayırımının kalitesini şüphesiz artırır. Bu arada kullanılan filmlerinde kalite olması gerekmektedir. Renk ayrımı cihazlar, kullanılan banyo ve filmlerle doğru orantılıdır.[2]

.

Kaliteli bir renk ayırımı sizce nasıl yapılmalıdır?
Taramasını yapacağımız dianın iyi çekilmiş olması gerekmektedir. Buradaki görüntü, çekim kaliteli olursa bizim işimiz biraz daha kolaylaşmış sayılır. Dia’yı tararken yüksek amp.’da taramalıyız. Yani her bir cm2 deki nokta sayısını çoğaltmak, noktaları mümkün mertebe küçültmeliyiz, sonra ekranımızda görüntünün üzerinde yapılması gereken değişiklikleri yaparız ve çıkışa göndeririz. Burada banyonun ve filmin hassasiyetine ve tazeliğine göre alacağımız film çıkışları değişkenlik gösterecektir.
Kullandığımız malzeme ne kadar kaliteli ise çok iyi renk ayırımları elde etmemiz için hiçbir engel kalmayacaktır. Renk ayırımı teknolojinin gelişimi ile d.p.a.’sı yüksek scannerlerle daha net, orijinale daha uygun, büyültme ve küçültmede minimum değer kaybı ile çalışan scannerler piyasaya girdiği için ofset baskı kalitesi de buna bağlı olarak artmıştır.[1]

V. BÖLÜM

SONUÇ

Grafik tasarımcısı için sorunun bir boyutu, özgün grafiğin istenen mesajı hedef kitleye ulaştıracak şekilde hazırlamak ise; bir başka boyutu da özgün grafiğin aslına uygun şekilde çoğaltılmasıdır. Zira mesaj ne kadar çoğaltılırsa, hedef kitleye ulaşması da o kadar isabetli olacaktır.[1]
Yapılan bir tasarımın çoğaltılması çeşitli baskı teknikleriyle yapılması söz konusudur. Tasarımcı adayı, yaptığı tasarımın orijinaline çok yakın, ekonomik olarak çoğaltacağı baskı tekniğini seçmesi gerekir. Çeşitli baskı tenkitleri vardır. Bunların avantaj ve dezavantajlarını inceleyelim;
Tipoğrafi Baskı:
Yüksek baskı sistemine girmektedir. Yapılan orijinalin filmi alındıktan sonra klişesi yapılır ve sonra baskı işlemi yapılır. Baskıda forsadan dolayı kağıtta bir kabarıklık söz, konusudur. Yapılan klişe maliyet açısından düşünürsek pekte ekonomik sayılmaz. Trikromi işler için uygun değildir.

Tifduruk Baskı:
Çukur baskı grubuna girmektedir. Yüksek baskının u.m aksine olarak basılacak kalıp çukurdur. Boya çukurlara dolar. Fazla boya rakle ile sıyrılır ve baskı yapılır.[1]
Tifduruk Baskı Tekniği:
Çukur baskı tekniğine girer, diğer baskı tekniklerinden ayrılan en önemli özelliği; tram noktacıklarının kalıp üzerinde rölyef olarak değil, alçak rölyef olarak yer almasıdır.
- Tifdruk kalıpları ve silindirleri, tipografı ve ofset baskı tekniğinde kullanılanlardan daha pahalıdır.
- Tifdruk baskı tekniğinde düzeltmeler çok pahalıya mal olur. Çünkü her düzeltme için yeni bir baskı kalıbının hazırlanması gerekir.
- Prova baskı, tipografi ve ofset baskı tekniğine oranla daha pahalıya mal olur.[2]
Serigrafi Baskı:
Elek baskı türüne girer. Daha çok farklı satıhlara baskı yapmak için kullanılan bir tekniktir. Kağıt basık olarak değerlendirirsek, zaman açısından olumsuz yönde etkileniriz. Kullanılan mürekkep ve maddeleri de oldukça pahalıdır. Düz kağıt baskılarda pek tercih edilmez.[3]

Ofset Baskı:
- Çeşitli boyutlardaki Siyah - beyaz ve renkli çalışmalar, ofset baskı tekniğiyle ekonomik olarak basılır.
- Kalıp kopyalama işlemi diğer baskı tekniklerine göre daha ucuzdur.
- Ofset baskı tekniği ile parlak ve düzgün yüzeyli kağıtlarda en yüksek baskı kalitesine ulaşır. Bunun yanında, mat ve kaba grenli kağıtlarda da iyi sonuçlar alınabilmektedir.
- Baskı aşamasında yapılan her düzeltme, yeni bir kalıbın hazırlanmasını gerektirir. Ama ofset kalıpları tipografi ya da tifdruk kalıpları kadar pahalı değildir.
Ofset baskı tekniği, yaratıcı düşüncelerin kağıda aktarılmasında grafik tasarımcısına geniş olanaklar sunar. Zemin renkleri, çizgisel ve ara tonlu görsel unsurlar bu baskı tekniğinde aslına oldukça yakın olarak elde edilebilir.[1]
Grafik tasarımcısı tasarımı yaparken, çoğaltmak için kullanacağı baskı tekniğini bilmesi gerekir. Çünkü yapacağı tasarımı baskı tekniğine göre hazırlaması gerekmektedir. Tasarımı yaparken en kaliteli çoğaltma yöntemini ve en ekonomik olanını tercih etmelidir. Yukarıda da açıkladığımız gibi reprödüksiyon tekniğinin olanakları ile ekonomik, seri, orijinale en yakın sonuç için ofset baskı tekniği, diğer baskı tekniklerine göre en idealidir.

TANIMLAR

Agitation : Çalkalama
Bimetal Plaka : iki metalli plaka
Daylight : Gün ışığı
Develope : Banyo işlemi
Desensitize : Hassas olmayan
Densite : Işık geçirgenliği
Emülsion : Hassas yüzey
Etek : Kağıdın baskıdan çıktığı yer ve yönüdür.
Forsa : Silindirlerin birbirine ve kağıda tatbik edilen basma presleme gücü.
Horizontal : Yatay
High – Light : Işıklı saha
Lif : Kağıt hamuru
Negatif Film : İş olan aksamların beyaz (şeffaf), iş olmayan kısımların siyah olarak
hazırlanmış şeklidir.
Oksitlenmek : Metal bir cismin oksijenle birleşmesinden meydana gelen bileşik.
Opak : Işığı yansıtan

Pigment : Öz
Poza : Aynı yerde sabitleme
Reprödüksiyon : Benzeri şekilde üretme
Siper: Engelleme, durmam
Tipografi : Yüksek baskı tekniği
Tiksotropi : Sükunet halinde sert ve kıvamlı durumda bulunan bir kütlenin mekanik bir
hareket ile karıştırılması ile ince akıcı bir karakter kazanması
Trimetal Plaka : Üç metalli plaka
Transparan : Işığı geçiren
Vertical : Düşey

ÖNERİLER

- Reprödüksiyon tekniğinin yardımlarıyla filmler hazırlanmalıdır.
-Ofset baskı için ideal kalıba, film kopyalanmalıdır.
- Kullanacağımız kağıdı uygun seçmeliyiz.
- Kullanacağımız mürekkebin işimize uygun olmasına dikkat etmeliyiz.
- Merdanelerin temiz olmasına özen göstermeliyiz.
- Forsa ayarım ayarlamalıyız.
- Poza ayarını itina ile ayarlamalıyız.
- Uygun kauçuk seçilmeli ve makinaya takılmalıdır.
- Boya haznesini işe uygun olarak ayarlamalıyız.
- Su ünitesini, hazne suyu katkı maddelerini uygun şekilde hazırlamalıyız.
- Hazne suyunun " PH" derecesini ölçmeliyiz
Bu işlemleri tamamladıktan sonra bir grafik tasarımını en iyi şekilde çoğaltma olanağı sağlamış oluruz.