O'anlar

[dumanx77]

Yanan Adam Festivali


Nevada Çölü'nde elde edilen bu ‘o’ an, 1986'dan bu yana her yıl düzenlenen Yanan Adam Festivali'nden bir kare. Her yıl buraya akın eden yaklaşık 20 bin Amerikalı'dan biri var bu fotoğrafta. ‘O’ an, gündemdeki filmi, ''İsa'nın Çilesi''ni çağrıştırıyor. Çöldeki kum fırtınası sırasında Hazreti İsa gibi yarı çıplak bir halde ellerini açmış, adeta çarmıha gerilişi simgeliyor fotoğrafta. Ve güneşe karşı, önündeki su şişesiyle fırtınada kendi çilesini dolduruyor gibi. Bu fotoğrafla Reuters fotoğrafçısı, 2004 New York Basın Fotoğrafları Yarışması’nda birincilik ödülüne layık görüldü.

Protesto mu?


Bombay'da çekilen bu portrede, ailesi tarafından başına takılan başörtüsüyle masum masum bakan bir kız çocuğu var. Siyah ve iri gözleri, kiraz gibi dudaklarıyla sevimli bir biblo misali, bir müslüman kız çocuğu bu... Ama biraz da şaşkınlık, ürkeklik var bu bakışlarda. Çünkü Fransız Hükümeti'nin devlet okullarında başörtüsünü yasaklamasını protesto için Fransız Konsolosluğu’nun önünde gösteri yapan büyüklerinin yanındayken çekilmiş bu ‘o’ an. Neyi, neden protesto ettiğini pek biliyormuş gibi de görünmüyor zaten...

Cocuk oyunu


Cafer Eser'in Bağdat'ta çektiği bir fotoğraf. Irak savaşından en fazla etkilenen şüphesiz çocuklar oldu. Tebarek de o çocuklardan biri. Evinin hemen önünde Irak Ordusu askerlerinin botlarını bile alamadan bırakıp kaçtığı uçaksavar bataryalarının patlamamış mermileriyle arkadaşlık ediyor. Olası bir yanlış hareketinin hayatına mal olabileceğini hiç düşünmeden, çocuk aklıyla mercek altına aldığı boş uçaksavar mermisinin içinde ne arıyor acaba? Aslında orada görebileceği tek şey de, ülkesinin şu an içinde bulunduğu günler gibi karanlık olsa gerek...

Baskilarin arttigi an


Venezuela'da muhalefet, Cumhurbaşkanı Hugo Chavez'in çekilmesi için ya da yeniden seçime gitmesi için protestolar aracılığıyla baskıları artıracağını açıkladı. Hugo Chavez ise bu girişimlerin ülkede istikrarı bozduğunu ilan etti. Fotoğraftaki bu gösterici ise durumunun biraz düzeleceği umuduyla bir protesto eylemine katıldı. Sonra da yakalanıp böyle götürüldü. Göstericinin umudu, sokakta yaşamaktan kurtulmaktı... O bir evsiz...

“Son dakika” Pulitzer’i


Dallas Morning News'den David Leeson’ın Irak’ta çektiği bu fotoğraf, 2004 Pulitzer ''Son dakika'' dalında birincilik ödülünün sahibi oldu. Amerikan Zırhlı Tugayı’ndan birlikler, bir Iraklı’yı abluka altına almış. Adam, şüpheli olduğu için durdurulmuş. Ama bununla da yetinmeyip, elleri havada yere yatırmışlar. Yerdeki dört asker, silahlarını ona doğrultmuş, tanklarsa onların arkasında bekliyor. Fotoğraf olarak ödüllük, ama içerik olarak pek de öyle görünmüyor.

Ozgürlügün kokusu


Fotoğraf Afganistan'da çekildi. Özgürlüğün tadını çıkaran bir Afgan var bu karede. 3oo gündür suçsuz yere hapiste yatan 34 tutukludan biri o. Soruşturma Komisyonu tarafından suçsuz bulundukları için serbest bırakılmışlar... Ve bu ‘o’ anda onlar için bir tahliye töreni düzenleniyor. Bu Afgan da elindeki çiçeği koklayarak demir parmaklıklar ötesindeki hayatı doyasıya içine çekiyor.

Gozlerdeki korku


Fotoğraf Irak’ta çekildi. Direnişçilerle Amerikan askerleri arasındaki son çatışmalardan birinin ardından elde edildi bu ‘o’ an. Jipin ön camındaki kurşun delikleri, gerilimin boyutlarını anlatmaya yetiyor. Ama gerilimi bu kurşun deliklerinden çok etkili anlatan bir ayrıntı var: Amerikan askerinin gözlerindeki korku...



Hesap sorma gözlerin içinde biraz belirmiş ama hüzün ağır basmış. Sanki çocuğun içindeki bir şeyler, ışığın da yardımıyla yüzlerce yıl önce yaşananları bir an hatırlatmak istemiş de 'o' anda AP Ajansı'ndan Arnulfo Franco deklanşöre basmış. Orta Amerika ülkelerinden Panama'da çekildi fotoğraf. Her yıl şubat ayında Panama'da bir festival düzenleniyor. Adı ''Congos y Diablo.'' Diablo, malum, şeytan demek. Congos ise Afrikalı kölelerin Panama’daki adı. Fastivalde İspanyol istilacıları ve köle tacirleri, korkunç şeytan maskeleriyle, congoslar yani siyah köleler de böyle temsil ediliyor. Hasılı çocuk, o dönemlerde yaşanan acılar ve atalarının karşılaştığı muameleler genlerine işlemiş gibi bakıyor. Sunucu ise, Afrikalı kölelerin Avrupalı istilacılar ve köle tacirlerini şeytan gibi görmesine takılıyor. Panama'da yaşayan Afrikalıların yanıldığını düşünüyor. ''Şeytan değildi onlar... Şeytan değildi..



Afganistan'da ülkenin sorunlardan ötürü ağır havasını biraz olsun hafifletmek için çocuklardan oluşan bir mini sirk kurulmuş. Kumpanya moral dağıtmak, ülkede zorlaşan gülümsemeyi dürtmek amacıyla güvenli kentleri dolaşıyor. 'O' andaysa Afgan Gezici Mini Sirki'nin elemanları gösteri için sıralarının gelmesini bekliyor. Giysilerindeki renk cümbüşü 'o' anda nasıl da baskın çıkmak için çaba sarfediyor. Buna karşılık çocukların yüzlerindeki ifade nasıl da ağır basıyor.



Bu kez bir önceki fotoğrafın tersi karşımızda duruyor. Birleşik Devletler'in Washington Eyaleti'ndeki Olympia Kenti'nin bir köşesinde bir evsiz elindeki yiyecekten mutlu gülümsüyor. Buna karşılık surat asan çadırlar dolayısıyla da 'o'anın geneli oluyor. Işık bile tedirgin görünüyor.



Nepal'in başkenti Katmandu'da Ordu Günü kutlamalarından bir enstantane... Asker kafasını ateşe sokuyor gibi görünüyor ama öyle değil. Bildik bir gösteriyi yapıyor. Yani kafasıyla kiremit kırıyor. Gösteriyi farklı kılmak için de kiremitlere akaryakıt dökülmüş ve tutuşturulmuş. Yani bu gösteri kafayla kiremit kırmada son nokta oluyor.



Endonezya'da ocak ayı başında meydana gelen ve yüzbinlerce kişinin evsiz kalmasına yol açan seller çekiliyor. O sıradaysa başkent Jakarta yakınlarındaki bir köyde çocuklar çamur bir bayırdan aşağı kayıyor.



Birleşik Devletler'in Kansas City Kenti'nde tarihi bir bar var. Bu barın da yine tarihi bir mekanı. Bar bir vakfa ait... Vakıfsa bir müzisyenler vakfı. 19'uncu yüzyıldan bu yana bu mekandaki doğaçlama caz seansları çok ünlü. Tarihi boyunca çok tanınmış, efsane cazcılar bu seanslara katılmış. Kansas City Kenti'nin belediyesi bu mekanda içki satışlarını yasaklamış ve dolayısıyla da vakfın barı müşteri kaybetmeye başlamış. Cazseverler bu simgesel mekanın iflas etmesinden endişe ediyor. 'O' andaysa ünlü doğaçlama seanslarından birinde Steve Lambert çalıyor. Işık da müziğe uyum sağlamış cazın ruhuna uygun bir şikayet müziği renklendiriyor