Karma Yem Teknolojisinde Öğütme ve Önemi

1. GİRİŞ

Modern hayvan beslemede tarım hayvanlarının gereksinim duydukları tüm besin maddelerini, belirlenen miktar ve oranlarda tüketebilme olanağına sahip olmaları anlaşılmalıdır. Söz konusu oranını sağlanabilmesinde ise dünyada 100 yılı aşkın bir geçmişi olan Karma Yem Sanayi'nin büyük katkısı vardır.
Karma yem sanayi hazırladığı karışımlarda homojen bir besin madde dağılımı sağlayabilmek için her şeyden önce kullandığı yem hammaddelerini eşit boyutlarda küçültmek zorundadır. Bu nedenle "Öğütme" karma yem üretiminde ihmal edilemeyen bir işlem olarak kabul edilmelidir.
2. KARMA YEMDE ÖĞÜTME VE YARARLARI

Öğütme karma yemlerin homojen karışımlar haline gelmeleri yanında bu homojenliğin yemliğe kadar korunabilmesinde de önemli rol oynar. Bu husus ise hayvanın yemden en üst düzeyde yararlanmasını sağlayan bir özelliktir. Çünkü hayvan için yem fabrikasındaki değil yemlikteki birörneklik daha büyük önem taşımaktadır.
Bir örnekliğin korunmasında rol alan en önemli etken ise bazı yem hammaddelerinin doğal halde sahip oldukları düzgün ve kaygan yüzeylerinin öğütme esnasındaki parçalanmalarla pürüzlü hale gelmesi ve bu pürüzler nedeniyle partiküllerin birbirlerine daha kuvvetli bir şekilde tutunabilmeleridir. Bu tutunma ise karışım içerisindeki partikül hareketlerini durdurduğundan aynı özellikteki yem hammaddelerinin ayrı ayrı gruplar oluşturması, yani birörnekliğin bozulması söz konusu olamamaktadır.
Diğer taraftan öğütme yem hammaddelerinde hacme göre yüzeysel bir büyümeye de neden olmaktadır. Bu şekilde hayvan organizmasına geçen yem hammaddeleri sindirim enzimleriyle daha yoğun bir ilişkiye geçerek birim zamanda daha fazla besin maddesinin değerlendirilmeye alınmasına neden olmaktadır.
Görüldüğü gibi karma yeme ismini veren olay "karıştırma" olmak1a birlikte bununda istenildiği gibi gerçekleşmesinde öğütme ağırlıklı bir rol üstlenmektedir. Bunun içinde bir karma yem fabrikasında maliyet oluşurken bunda en büyük payı öğütme almaktadır. Buna rağmen ülkemizde belirgin ölçülerde yapı ve şekil değişikliğine uğrayan karma yem fabrikalarında öğütme işlemine yeteri ölçüde önem verilmemekte, bu konuda önerilen doğru uygulamalara yeterince yönelinmediği gibi araştırma ve incelemeler de gerekli ilgiyi çekmemektedir. Hayvancılığımızın içinde bulunduğu sıkıntılardan kurtulmasından hayvan etkeni kadar nitelikli yem etkenin de aynı düzeyde önem taşıdığı anlaşıldığında sorunların çözümü çok daha çabuk ve kolay olacaktır (Ergül ve Ayhan 1996).