Devrim tarihi ve Toplu Bilim Atatürk

4) Öznel Koşullar Arasındaki İlişki
Buraya dek, bilimsel irdeleme amacıyla soyutlanan öznel koşullar, aslında
birbirlerine son derece bağlı ögelerdir. Bir başka deyişle, lider, örgüt ve
ideoloji, birbirlerinden çok zor ayrılabilirler. Çünkü, bu üçü arasındaki
ilişki, bir karşılıklı bağımlılık, bir karşılıklı belirleme ilişkisidir.
Lider, ideolojiyi ve örgütü, örgüt lideri ve ideolojiyi, ideoloji ise
lideri ve örgütü belirler. Böylece, öznel koşullar bir --lider-örgüt-ideoloji--
bütünü içinde gelişir.
Bu açıdan burada yapılmış olan ayırımın, yalnızca, inceleme ve irdeleme
amacıyla yapılan, gerçeğe tam uyamayan bir soyutlama olduğu hiçbir zaman
akıldan çıkarılmamalıdır.
:::::::::::::::::::
III- NESNEL KOŞULLAR İLE ÖZNEL KOŞULLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
Hiçbir lider, örgüt ya da ideoloji, nesnel koşullar var olmadan, tek başına
bir devrime yol açamaz. Bunun en güzel ifadesi, --devrimciler ve devrimci
düşünceler, her an her toplumda vardır ama; her an, her toplumda devrim
olmaz-- sözünde görülür.