Devrim tarihi ve Toplu Bilim Atatürk

Dış Dünyanın Etkileri
Sınıfsal devrim kuramının yaygınlığı konusundaki tartışmalarda dikkate
alınması gereken bir başka nokta, hiç kuşkusuz dış dünyanın etkileri ve
özellikle savaş durumu gibi özel hallerdir. Günümüzde gittikçe belirgin
sınırlarla bölünen dünyada, büyük devletlerin onayı olmadan, herhangi bir
önemli değişme çok güç gözükmektedir. Ayrıca, savaş gibi her değişmeyi
bağrında taşıyan bir durum, her an söz konusu değildir. Bu nedenle de büyük
ölçüde belirsizlik, kuralsızlık ve kargaşa anlamına gelen savaş dahil, bir
devrimi doğuran dış koşullar, günümüzde, ondokuzuncu yüzyıl ve yirminci
yüzyılın birinci yarısı kadar egemen değildir (Ulusal kurtuluş savaşları
konusunu ayrı bir başlık altında ele aldığımı hemen belirtmeliyim).
Zaman ve Mekan Sorunu
Aslında sınıfsal devrim modeline yöneltilebilecek olan en temel eleştiri
bütün devrim modelleri için geçerli olan bir eleştiridir: Belli bir zamanda
(ondokuzuncu yüzyılda) ve belli bir mekanda (Batı Avrupa'da) geliştirilmiş
olmasına karşın, her zaman ve her yerde geçerli olduğu savı ile ortaya çıkmış,
bundan dolayı da başka yer ve zamanlarda ya genel kurama uygun olmayan
uygulamalar görülmüş, ya da hiç uygulama aşamasına gelememiştir. Fakat burada
hemen eklenmesi gereken nokta, genel kurama uygunluğu ne denli tartışma
konusu olursa olsun, dünya ülkelerinin bir bölümünün bu kurama göre
yaptıkları devrimler ile yönetildikleridir. Bu açıdan, sınıfsal devrim modeli,
uygulamada en çok yansıması olan modeldir.