Siyasi İstikrarsızlığın Dış Ticarete Olumsuz Etkileri

1929 Krizinden Çizgiler :
Ø Önce bankalar battı. 1929’da 642, 1930 da 1.345 ve 1931 de 2.298 banka iflas etti.
Ø 1929 da 22.909 iflas yaşandı. 1932 de bu sayı 31.822ye çıktı.
Ø Binlerce kişi intihar etti.
Ø 1928 de 100 olan sınai üretim indeksi 54’e indi. Üretim 4 yılda yapı yarıya düştü.
Ø 1929 da 1,5 milyon olan işsiz sayısı 1933 de 12,6 milyona çıktı.
Ø İşsizlik yardımı isteyen kitleler yürüyüşler düzenlediler.
Ø Amerika’nın ihracatı 1929 da 5 milyar 241 milyon dolardan 1932’de 1 milyar 611 milyon dolara geriledi. Dünya ticareti daraldı.
Ø Bütün Avrupa ülkelerinde ücretler düştü. İşsizlerin sayısı milyonlara ulaştı.
Ø Kriz tarımsal bir ülke olan ve kendi yağıyla kavrulan Türkiye’yi bile etkiledi. Tarımsal ürün fiyatları düştü. İstanbul Borsası bir süre tatile girdi.
3.5. 1970 – 1980 Arası Dış Ticaretin Durumu

1970 ‘li yıllarda, geniş kapsamlı vergi iadesi uygulamaları ile sanayi ürünleri ihracatını özendirici politikaların izlendiği görülmektedir. Ancak, dünya konjonktüründeki olumsuzluklarında bu çabalar yeterli olmamış ve özellikle uygulanan sabit kur politikası, iç talepteki genişleme ve arzın belirli mallarda yetersiz kalması sonucu ihraç edilebilir ürün fazlası daralmış ve Türkiye’nin ihracatının dünya ihracatı içindeki payı sürekli olarak gerileme göstermiştir. Nitekim 1973 yılında %0,24 olan bu oran %0,14 düzeyine kadar gerilemiştir.
1970 ‘li yılların başında ve sonlarında görülen iki büyük Para krizi Türkiye’yi olumsuz yönde etkilemiştir. İhracat gelirinin büyük bir kısmı ancak petrol ithalatını karşılayacak düzeye gelmiştir.
Ayrıca 1974 yılı Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında ABD’nin ülkemize ambargo koyması dış ticaretimizi olumsuz yönde etkilemiştir. 1970’li yılların sonunda ödemeler dengesindeki açık büyümüş ekonomik ve siyasi istikrarsızlık artmış, döviz darboğazı üretimi durma noktasına getirmiştir.
1977 sonuna kadar dışsal ve içsel faktörler bir arada durgunluk içinde enflasyon eğilimlerine neden oldu. Ödemeler dengesi açıkları, döviz kıtlıkları, kısa dönemli dış borçların gittikçe artan yükü, hammadde, yedek parça ve tüketim malları ithalatını kısıtlayan önemli faktörlerdir. Bu sorunların yanında kamu sektörü açıkları, sürekli azalan kalkınma hızı oranları, yükselen işsizlik, artan sosyal ve ekonomik dengesizlikler ve hızla genişleyen iki rakamlı ve daha sonra üç rakamlı enflasyon oranları da mevcuttur