İnşaat Sektöründe Finansal Kiralama

Satış ve geri kiralama yöntemi, vergi avantajlarından yararlanmak için de kullanılmaktadır. Yatırım yapan bir şirket, yatırımdan dolayı vergi tasarrufu sağlanamayacaksa, yatırımın mülkiyetini bir leasing şirketine devreder ve geri kiralar Leasing şirketi, sadece vergi tasarrufu sağlamak için, malın sahibi görünümündedir. Malın gerçek sahibi ise kiracıdır. Aslında kiracı tarafından, kiraya verene devredilen malın kendisi değil, yatırım nedeniyle doğacak vergi tasarrufudur. Varlığın sahiplik unvanının kiraya verene devredilmesi karşılığında, bir miktar nakit varlığı satın alan tarafından belirli dönemlerde ödenmesi gereken senetler alınır. Aynı zamanda kiracı, varlığı sattığı şirketle, varlığı kiralamak üzere sözleşme yapar. Sözleşmeye göre, kiralama süresi boyunca, kiraya veren işletmeye, kira ödemeleri yapılacaktır. Kira bedelleri kiraya verenin imzaladığı senet bedellerinin miktarları ve ödeme tarihleri aynıdır. Bu nedenle, kira ödemeleri ve senet ödemeleri, sadece defterdeki kayıt işlemleriyle gerçekleşir. Kiracı ve kiralayan arasındaki tek gerçek nakit alımı sözleşme sırasındaki ödemedir (Uyanık, Senan, 1990, s.26).











Varlığı satın aldıktan sonra kiraya verene “Satar”. Karşılığında bir miktar nakit ve “senet” alır.

Varlığı bir miktar nakit ve senet vererek “satın alır”. Daha sonra kiracıya varlığı kiralar.
Kira ödemeleri = senet ödemeleri’dir.

KİRACI

KİRAYA VEREN

Kira Ödemeleri

Senet Ödemeleri

Vergi Avantajlarını

kullanma hakkı

Gerçek akım

Gerçek olmayan akım

NAKİT

Şekil 1. Vergi Temelli Satıp Geri Kiralamada Kiracı Ve Kiraya Veren İlişkisi

3.9. Kaldıraçlı Kiralamalar (Leveraged Leasing)

Kaldıraçlı kiralamalar dolaylı kiralamalar, kredili kiralamalar olarak da literatürümüzde yer almaktadırlar. Özellikle büyük sermaye harcamaları gerektiren projelere yönelik kiralama düzenlemelerinde uygulanmakta olup, çok basit olarak kiraya verenin kiraya verilecek varlığı satın alabilmek için gerekli fonlar, bir başka kredi kurumundan sağladığı finansal kiralamalar olarak tanımlanabilirler.
Az miktarda kuvvet yani para harcanarak büyük miktardaki cisimlerin yani paranın harekete geçirilmesi diğer bir değişle yönetilmesi, böylece büyük miktarlarda karın elde edilmesi amacıyla işletmelerde faaliyet ve finansal kaldıraçlardan yararlanılmaktadır. Kiralama sözleşmelerinde de aynı amaçla finansal kaldıraç etkisi devreye sokularak kaldıraçlı sözleşmeler düzenlenmektedir.
Kaldıraçlı kiralamaların özelliği, az miktarda parayı riske atarak, fazla maliyetli bir varlığın sahiplik haklarının elde edilmesidir. Varlığın değerinin tümünü vermeden tüm sahiplik hakları devralınmakta ve riske atılan miktarın çok üstünde bir vergi tasarrufu sağlanmakta, sağlanan tasarruflarla yeniden yatırım yapılması durumunda da büyük karlar elde edilmiş olmaktadır. Kiraya veren vergi tasarruflarından yararlanırken, borç verenler kira ödemeleri almakta, kiracının finansman giderleri borç olarak alınan miktarın azalması nedeniyle düşmektedir. Yatırım birden fazla yatırımcı arasında paylaştırıldığından kredi riski azalmakta, bu da kiracının finansman giderlerini düşük tutarak kiracının daha fazla tasarruf sağlamasına neden olmaktadır.